Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
peto | [p«.t] | kata adjektif | bau keras yang terlampau sangat. | Minyak ambar dari Madras memang peto baunye. | [mi.øA/ Am.bAr dA.Äi mAd.ÄAs me.mAN p«.t bAu.ø«] | Minyak ambar dari Madras memang keras baunya. |
kejong | [k«.dZoN] | kata adjektif | berkenaan benda, binatang atau manusia yang keras atau kejang disebabkan sesuatu proses atau tindak balas. | Ikan tu kejong kene ae batu. | [i.kAn tu k«.dZoN k«.n« Ae bA.tu] | Ikan itu keras kena air batu. |
kebabal | [k«.bA.bAl] | kata adjektif | berkenaan kulit keras atau tebal pada bahagian kaki atau tapak tangan akibat terlalu kerap membuat kerja, kematu; melulang. | Tangannye kebabal kerane kuat bekeje. | [tA.NAn.ø« k«.bA.bAl k«.ÄA.n« ku.wAt b«.k«.dZ«] | Kulit tangannya keras akibat bekerja kuat. |
melulang | [m«.lu.lAN] | kata adjektif | berkenaan kulit keras atau tebal pada bahagian kaki atau tapak tangan akibat terlalu kerap membuat kerja, kematu; kebabal. | Hari-hari keje lasak, melulang kaki tangan. | [hA.Äi.hA.Äi k«.dZ« lA.sA/ m«.lu.lAN kA.ki tA.NAn] | Setiap hari bekerja lasak, keras kulit kaki dan tangan |
lokoh | [lo.koh] | kata adjektif | keras atau mengkal (durian). | Abang suke makan diyan lokoh bandeng dian masak. | [A.bAN su.k« mA.kAn di.jAn lo.koh bAn.deN di.jAn mA.sA/] | Abang suka makan durian yang mengkal berbanding dengan durian yang sudah cukup masak. |
pekkak | [pe/.ka/] | kata nama | sejenis rempah yang keras dan menyerupai kelopak bunga, bunga lawang. | | | |
tengkoh | [t«N.koh] | kata kerja | mengetuk sesuatu pada benda keras agar terkeluar baki isinya, seperti mengeluarkan hampas kelapa yang melekat dari besen. | Tengkoh saje ampas kelape dari besen tu ke tong sampah. | [t«N.koh sA.dZ« Am.pAs k«.lA.p« dA.Äi be.sen tu k« toN ] | Ketuk sahaja hampas kelapa yang terdapat pada besen itu ke dalam tong sampah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
cedong | [tS«.dN] [tS«.doN] | kata adjektif | keras dan liat. | Daging ayam tua tu keraeh cedong pasai depa masak tak cukop lama. | [dA.gin A.jAm tu.wA tu k«.ÒAEh tS«.dN pA.sAj dE.pA mA.sA/ tA/ tSu.kop lA.mA] | Daging ayam tua itu keras dan liat kerana mereka memasaknya tidak lama. |
koi I | [kj] | kata nama | ketul tanah atau dataran tanah yang keras (umpamanya ketul-ketul tanah di sawah yang kering kontang). | Dia balin adek dia dengan ketoi tanah koi, naseb baek tak kena. | [di.jA bA.lin A.de/ di.jA d«.NAn k«.toj tA.nAh kj nA.seb bAe/ tA/ k«.nA] | Dilempari adiknya dengan seketul tanah keras, nasib baik tidak mengenainya. |
ahia | [A.hi.jAâ] | kata adjektif | tegas dan tidak mudah mengalah (terhadap sesuatu keputusan atau pegangan yang diambil), keras hati. | Hang tok sah dok ajak diala, saheh dia tak mau pi pasai hati dia ahia. | [hAN to/ sAh do/ A.dZA/ di.jA.lA sA.hEh di.jA tA/ mAw pi ] | Tak usahlah kamu ajak, dia tetap tidak akan pergi kerana keras hatinya. |
ceding | [tS«.diN] | kata adjektif | berkenaan ekor yang tegak, keras, lurus atau tegang; cedin. | Lembu tu tekejot, dia lari ceding ekoq. | [l«m.bu tu t«.k«.dZot di.jA lA.Òi tS«.diN E.kâÖ] | Lembu yang terkejut itu lari dengan ekornya tegak. |
cedin | [tS«.din] | kata adjektif | berkenaan ekor yang tegak, keras, lurus atau tegang; ceding. | Lembu tu tekejot, dia lari cedin ekoq. | [l«m.bu tu t«.k«.dZot di.jA lA.Òi tS«.din E.kâÖ] | Lembu yang terkejut itu lari dengan ekornya tegak. |
cerin | [tS«.Òin] | kata adjektif | berkenaan rambut, bulu dan lain-lain yang kering, keras dan tegak. Selalunya kerana keadaan semula jadi atau sebab tidak dibubuh minyak. | Awat cerin sangat rambot budak tu, tak prenah kena minyak kot? | [A.wAt tS«.Òin sA.NAt ÒAm.bot bu.dA/ tu tA/ pÒ«.nAh k«.nA mi.øA/ kot] | Kenapa kering sangat rambut budak itu, agaknya tidak pernah dibubuh minyak. |
bangaeh | [bA.NAEh] | kata adjektif | berkenaan bau peluh atau bau badan kerana berjemur, bekerja keras dan sebagainya, tengik. | Hang pi maen panaeh tang mana, sampai bau bangaeh sangat ni? | [hAN pi mAen pA.nAEh tAN mA.nA sAm.pAj bAw bA.NAEh sA.NAt ni] | Di mana kamu berjemur, sehingga badan berbau tengik ini? |
kelepang | [k«.l«.pAN] | kata nama | bunyi sesuatu benda yang terjatuh seperti tin, loyang dan sebagainya di permukaan yang keras. | Kucin sondoi tin roti ataeh lemari, jatoh kelepang ataeh lantai. | [ku.tSin sn.dj tin Ò.ti A.tAEh l«.mA.ri dZA.toh k«.l«.pAN A.tAEh lAn.tAj] | Kucing menyondol tin roti di atas almari lalu jatuh kelepang bunyinya di atas lantai dengan bunyi yang kuat. |
kelepang | [k«.l«.pA)N] | kata nama | bunyi sesuatu benda yang terjatuh (seperti tin, loyang dan sebagainya) di permukaan yang keras. | Kucin sondoi tin roti ataeh lemari, jatoh kelepang ataeh lantai. | [ku.tSin sn.dj tin Ò.ti A.tAEh l«.mA.ri dZA.toh k«.l«.pA)N A.tAEh lAn.tAj] | Kucing menyondol tin roti di atas almari lalu jatuh kelepang bunyinya di atas lantai dengan bunyi yang kuat. |
sergal | [s«Ò.gAl] | kata adjektif | 1. berkenaan rasa buah nona, sagun, kuih bakar, kuih beras dan sebagainya yang berbiji-biji atau berpasir; seregai, seregal, sergai. | Nasik goreng tu dah hanget jadi keraeh, bila pepak rasa seregal dalam mulot. | [nA.si/ g.ÒEN tu dAh hA.Net dZA.di k«.ÒAEh bi.lA p«.pA/ ÒA.sA s«Ò.gAl dA.lAm mu.lot] | Nasi goreng itu hangit dan menjadi keras. Bila dikunyah terasa berbiji kasar di dalam mulut. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kerah kejong | [k«.ÄAh k«.dZoN] | | sangat keras (seperti batu); kerah kekong. | Krepok ni kerah kejong, nok make guano. | [kÄ«.po/ ni k«.ÄAh k«.dZoN n/ mA.kE gu.wA.n] | Keropok ni terlalu keras, nak makan macam mana. |
kerah kekong | [k«.ÄAh k«.koN] | | sangat keras (seperti batu); kerah kejong. | Kuwe tu kerah kekong, nok kekoh tok leh. | [ku.we tu k«.ÄAh k«.koN n/ k«.kh t/ leh] | Kuih tu sangat keras, nak gigit pun tak boleh. |
tanoh ko | [tA.nh k:] | | tanah yang sangat keras dan berketul-ketul. | Tanoh ko tu tok leh wak nane gapo satu. | [tA.nh k: tu t/ leh wA/ n:A.nE g:A.p sA.tu] | Tanah keras dan berketul-ketul tu tak boleh ditanam apa-apapun. |
kere | [k«.ÄE] | kata adjektif | berkenaan buah, kulit dan lain-lain yang menjadi keras. | Diyo tu krijo kuwak sapa kere tange. | [di.j tu kÄi.dZ ku.wA/ sA.pA k«.ÄE tA.NE] | Dia tu kerja kuat sampai keras tangan. |
kerah keng | [k«.ÄAh keN] | | tidak mahu mengalah atau menurut kata, keras kepala. | Budok ni kerah keng sungguh, ore royak duo tigo kali buwak tok denga jah. | [bu.d/ ni k«.ÄAh keN suN.goh .ÄE Ä.jA/ du.w ti.g kA.li bu.wA/ t/ d«. NA dZAh] | Budak ni keras kepala sungguh, orang cakap dua tiga kali buat tak dengar saja. |
pine kosi | [pi.nE k.si] | | kiasan kepada orang bodoh yang keras kepala. | Tok soh dok caro denge ore hok srupo pine kosi tu, diyo payoh nok denga kalu ore kato. | [t/ sh do/ tS:A.Ä d«.NE .ÄE h/ sÄu.p pi.nE k.si tu di.j pA.jh n/ d«.NA kA.lu .ÄE kA.t] | Jangan hiraukan orang bodoh yang keras kepala tu, dia susah nak dengar apa orang kata. |
nyunyuk | [øu.øu/] | kata adjektif | tidak keras dan tidak lisut (berkenaan tilam, bantal, kusyen dan lain-lain), empuk, gebu. | Lembek hok mok beli tu nyunyuk. | [lEm.bE/ h/ m/ b«.li tu øu.øu/] | Tilam yang mak beli tu empuk. |
| | | 2. menghantuk, memukul (orang atau benda). | 2 Kerah beto buoh ni, andah ke dindeng tok pecoh. | [] | 2. Keras betul buah ni, hantuk ke dinding pun tak pecah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
monyolinga | [m.ø.li.NA] | kata adjektif | berkenaan bau bunga, buah dan lain-lain yang terlalu keras. | Bungo kesidang tu, monyolinga baue. | [bu.N kE.si.dAN tu m.ø.liN bAu:E] | Bunga kesidang itu, terlalu keras baunya. |
jongkeh II | [dZN.keh] | kata adjektif | keras, kaku. | Dio mati jongkeh sorang diri kek rumah. | [di.j mA.ti dZN.keh s.ÄAN di.Äi kE/ Äu.mAh] | Dia mati keras seorang diri di rumah. |
cobak | [tS.bA/] | kata nama | sejenis alat berjari tiga untuk mencangkul tanah. | Tanah yang koreh tu lambuk dongan cobak. | [tA.nAh jAN k.ÄEh tu lAm.bu/ d.NAn tS.bA/] | Tanah yang keras itu gemburkan dengan cebak. |
jigat | [dZi.gAt] | kata adjektif | kental, keras. | Kok dikacau lamo-lamo, jigatlah ponganan tu. | [k/ di.kA.SAw lA.m lA.m dZi.gAt.lAh p.NA.nAn] | Kalau dikacau lama-lama keraslah dodol itu. |
bake | [bA.ke] | kata adjektif | berkenaan makanan, tanah yang keras pada bahagian atas. | Wajik tu kalau tolobeh gulo bake jadie. | [wA.ji/ tu kA.lAw t.l.beh gu.lo bA.ke dZA.di.E] | Wajik itu kalau terlebih gula, bake jadinya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
pikas | [pi.kAs] | kata nama | alat untuk memecah batu atau menggali tanah yang keras, bertangkai kayu dan mempunyai dua mata besi yang tajam. Salah satu matanya runcing manakala mata yang satu lagi leper dan agak tebal. | Kalau nak cepat jangan pakai cangkol, pakai le pikas, tanah tu keras. | [kA.lAw nA/ tS«.pAt dZA.NAn pA.kAj tSAN.kol pA.kAj le pi.kAs tA.nAh tu k«.ÄAs] | Kalau nak cepat jangan pakai cangkol, pakailah pikas, tanah tu keras |
udang tengau | [u.dAN t«.NAw] | | udang yang berkulit keras dan berbadan belang merah putih. | | | |
sireh Melayu | [si.Äeh m«.lA.ju] | | sejenis daun sirih yang keras, bersaiz besar dan berwarna hijau dan berurat kasar. Selain dimakan digunakan juga untuk membuat gubahan sirih junjung. | | | |
| | | 2. menakik-nakik sesuatu yang keras seperti tanah pada pangkal pokok atau kayu. | Cobe kau recak pangkal pokok pisang ni, biau subo. | [tSo.b« kAw Ä«.tSA/ pAN.kAl po.ko/ pi.sAN ni bi.jAw su.bo] | Cuba engkau recak pangkal pokok pisang ni, biar subur. |
maton | [mA.ton] | kata nama | buah manggis masak yang kulitnya menjadi keras dan tidak boleh dikopek lagi. Biasanya setelah lama dipetik atau jatuh terhempas. | Mangges ni dah maton pulak, tak dapat nak rase. | [mAN.ges ni dAh mA.ton pu.lA/ tA/ dA.pAt nA/ ÄA.s«] | Buah manggis masak ini maton pula, tak dapat nak rasa. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
keri | [k«.Äi] | kata adjektif | 1. berkenaan sesuatu yang menjadi keras. | Ikan tu dah keri kene ae batu. | [i.kAn tu dAh k«.Äi k«.n« Ae bA.tu] | Ikan itu sudah keras terkena air batu. |
| | | 2. berkenaan keadaan nasi yang keras kerana kurang air. | Tambah ae siket dalam periok tu, nasik takot keseng. | [tAm.bAh Ae si.ket dA.lAm p«.Äi.jo/ tu nA.si/ tA.kot k«.seN] | Tambah sedikit lagi air ke dalam periuk, supaya nasi tidak keras. |
ketong II | [k«.toN] | kata adjektif | berkenaan sesuatu yang terlalu keras kerana sesuatu sebab seperti terdedah di udara atau terlalu lama disimpan dlm peti sejuk. | Kopi tu doh ketong, buang ajelah. | [k.pi tu dh k«.toN bu.AN A.dZj«.lAh] | Kopi itu sudah keras, buang sajalah. |
kokang | [k.kAN] | kata kerja | menggigit buah yang keras. | Basoh dulu jambu tu baru kokang. | [bA.soh du.lu dZAm.bu tu bA.Ä k.kAN] | Basuh dahulu buah jambu itu baru gigit. |
lutu | [lu.tu] | kata kerja | membaling dengan sesuatu yang keras. | Kepala Ali luke kene lutu dengan batu. | [k«.pA.lA A.li lu.k« k«.n« lu.tu d«.NAn bA.tu] | Kepala Ali luka kerana dibaling dengan batu. |
sekedut | [s«.k«.dut] | kata nama | tempat khas untuk gasing berpusing terdiri daripada tanah keras, kaca atau kayu. | Gaseng tu kalo nak lame bepuseng toklah ataih sekedut. | [gA.seN tu kA.l nA/ lA.m« b«.pu.seN t/.lAh A.tAC s«.k«.dut] | Gasing itu kalau hendak lama berpusing letaklah di atas sekedut. |
cokok I | [tS.k/] | kata nama | alat untuk mengangkat gasing yang sedang berputar | Elok buat cokok dari kayu keraih. | [E.lo/ bu.wAt tS.k/ dA.Äi kA.ju k«.ÄAC] | Elok buat cokok daripada kayu keras. |
cucuk rabong | [tSu.tSu/ ÄA.boN] | | kayu penahan rabung. | Nok buat cucuk rabong keno cari kayu keraih. | [n/ bu.wAt tSu.tSu/ ÄA.boN k«.n tSA.Äi kA.ju k«.ÄAC] | Hendak membuat kayu penahan rabung mesti menggunakan kayu yang keras. |
lepo | [l«.p] | kata nama | papan kecil yang diletakkan di bawah tempat pijak lesong endik. | Kalo nak kuat bunyi lepo, pake kayu keraih. | [kA.lo nA/ ku.wAt bu. øi l«.p pA.kE kA.ju k«.ÄAC] | Kalau hendak kuat bunyi lepo, gunalah kayu keras. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
keras kedekiang | [k«.ÒAC k«.d«.ki.jAN] | | berkenaan dengan sesuatu yang terlalu keras. | Patot la sapa pon tak mau makan roti ni, dah keras kedekiang. | [pA.tot lA sA.pA pon tA/ mAw mA.kAn Òo.ti ni dAh k«.ÒAC k«.d«.ki.jAN] | Patutlah siapa pun tidak mahu makan roti ini, terlalu keras. |
kokak | [k.kA/] | kata kerja | menggigit sesuatu yang keras dan rapuh dengan cara membuka mulut dengan luas. | Jambu tu besar sangat, tak buleh nak kokak. | [dZAm.bu tu b«.sA)Ö sA.NAt tA/ bu.leh nA/ k.kA/] | Jambu itu sangat besar, susah hendak menggigitnya. |
rongkah | [ÒN.kAh] | kata kerja | merosakkan sesuatu yang keras kerana sebab-sebab tertentu (berkenaan pintu, alat permainan, peralatan elektrik) | Depa rongkah pintu pasai tetingai kunci. | [dE.pA ÒN.kAh pin.tu pA.sAj t«.tiN.gAj kun.tSi] | Mereka merosakkan pintu sebab tertinggal kunci. |
buta larang | [bu.tA lA.ÒAN] | | berkenaan dengan seseorang yang tidak mengikut peraturan. | Hang memang buta larang, dah banyak kali dah bagi tau hang tak dengar jugak. | [hAN mE.mAN bu.tA lA.ÒAN dAh bA.øA kA.li dAh bA.gi tAw hAN tA d«.NA)Ö dZu.gA] | Awak ini memang keras kepala, dah banyak kali beritahu awak tidak dengar juga. |
memukat | [m«.mu.kAt] | kata kerja | membuat sesuatu yang akan membangkitkan kemarahan seseorang | Hang jangan dok mukat dengan orang tua tu, dia tu kepala agin. | [hAN dZA.NAn do/ mu.kAt d«.NAn .ÒAN tu.wA tu di.jA tu k«.pA.lA A.gin] | Awak jangan cari sebab dengan orang tua itu, dia keras kepala. |
|
Tesaurus |
---|
| keras | 1. Bersinonim dengan kuat ( kukuh, teguh, tegap, liat, ) (adjektif:) Berantonim dengan lembut
2. Bersinonim dengan bersungguh-sungguh ( giat, tekun, tekal, ceka, nekad, tabah, sepenuh hati, penuh minat, ) (adverba:) Berantonim dengan sambil lewa
3. Bersinonim dengan tegas ( teguh pendirian) (adjektif:) Berantonim dengan tolak ansur
4. Dalam konteks kawalan bersinonim dengan ketat, rapi, (adjektif:) Berantonim dengan longgar
5. Dalam konteks penyakit bersinonim dengan teruk, tenat, berat, payah, yang membahayakan, (adjektif:) Berantonim dengan ringan
6. Bersinonim dengan hebat ( kuat, gagah, berani, ) (adjektif:) Berantonim dengan lemah
7. Dalam konteks angin bersinonim dengan kencang, deras, kuat, laju, (adjektif:)
8. Dalam konteks suara bunyi bersinonim dengan nyaring, kuat, (adjektif:) Berantonim dengan lembut, lunak
9. Dalam konteks kata-kata bersinonim dengan kesat, kasar, tidak sopan, biadap, (adjektif:) Berantonim dengan lembut
10. Bersinonim dengan berpuaka ( berhantu, berpenunggu, ) (kata kerja:)
11. Dalam konteks minuman bersinonim dengan memabukkan, beralkohol, (kata kerja:)
12. Dalam konteks kritikan bersinonim dengan pedas, tajam, (adjektif:)
| Kata Terbitan : berkeras, mengeras, mengerasi, mengeraskan, terkeras, kekerasan, pengerasan, |
|
Puisi |
---|
|
Anak enggang terbang sepuluh, Hinggap mari dahan berduri; Sungguh keras buku buluh, Dimakan bubuk habis sekali.
Lihat selanjutnya... |
|