Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
besempudal | [b«.s«m.pu.dAl] | kata adjektif | penuh dengan kekotoran, selekeh. | Kaki die besempudal dengan lumpo. | [kA.ki di.j« b«.s«m.pu.dAl d«.NAn lum.po] | Kaki dia penuh dengan kekotoran tanah lumpur. |
semonyeh | [s«.mo.øeh] | kata adjektif | berkenaan mulut yang penuh dengan makanan hingga terkeluar sebahagiannya daripada mulut (khusus tentang kanak-kanak). | Budak ni asal makan, kalau tak semonyeh mulut tu, tak sah. | [bu.dA/ ni A.sAl mA.kAn kA.lAw tA/ s«.mo.øeh mu.lut tu tA/ | Budak ini bila makan, kalau tidak penuh mulutnya itu, tidak sah. |
bente | [b«n.t«] | kata nama | parut atau bekas penyakit kulit di badan. | Badan Ngah penoh bente kudes. | [bA.dAn NAh p«.noh b«n.t« ku.des] | Badan Ngah penuh dengan parut kudis. |
lolok | [lo.lo/] | kata nama | longkang besar. | Lolok tu penoh sampah, susah ae nak lalu. | [lo.lo/ tu p«.noh sAm.pAh su.sAh Ae nA/ lA.lu] | Longkang besar itu penuh dengan sampah sarap, susah air hendak mengalir. |
merepau | [m«.Ä«.pAw] | kata kerja | meredah semak atau belukar; melangsang. | Jangan merepau tak tentu hale, semak tu banyak duri. | [dZA.NAn m«.Ä«.pAw tA/ t«n.tu hA.l« s«.mA/ tu bA.øA/ du.Äi] | Jangan meredah semak dengan tidak tentu tujuan, semak itu penuh duri. |
melangsang | [m«.lAN.sAN] | kata kerja | meredah semak atau belukar; merepau. | Awak melangsang tu ape nak carik, kan semak tu penoh duri? | [A.wA/ m«.lAN.sAN tu A.p« nA/ tSA.Äi/ kAn s«.mA/ tu | Kamu meredah semak itu apa yang hendak dicari, bukankah semak itu penuh duri? |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
merasak | [m«.ÒA.sA/] | kata adjektif | penuh sesak, berasak-asak. | Budak-budak mai merasak kat padang pasai tengok pesta medeka. | [bu.dA/.bu.dA/ mAj m«.ÒA.sA/ kAt pA.dAN pA.sAj tE.N/ pes.tA m«.dE.kA] | Budak-budak penuh sesak di padang kerana hendak melihat pesta merdeka itu. |
betekap | [b«.t«.kAp] | kata kerja | membuat sesuatu kerja dengan penuh perhatian dan ketekunan, dan lain-lain sehingga selesai. | Bila dia betekap buat kreja, dengan sapa pon dia tak becakap dah. | [bi.lA di.jA b«.t«.kAp bu.wAt kÒ«.dZA d«.NAn sA.pA pon di.jA tA/ b«.tSA.kAp dAh] | Apabila dia bertekun membuat sesuatu kerja, dia tidak akan bercakap dengan sesiapa pun. |
baloq | [bA.lâÖ] | kata nama | jalur bekas kena pukul, bilur. | Habeh baloq badan dia kena rotan. | [hA.beh bA.lâÖ bA.dAn di.jA k«.nA Ò.tAn] | Badannya penuh dengan bilur dirotan. |
| | | 2. makan dengan memasukkan makanan dengan sebanyak-banyaknya dalam mulut (biasanya dengan rakus dan pantas). | Dia polok nasik tu sat saja abeh sepinggan bak. | [di.jA p.l/ nA.si/ tu sAt sA.dZA A.bEh s«.piN.gAn bA/] | Dia memakan nasi itu begitu pantas sehingga habis sepinggan penuh. |
meragau | [m«.ÒA.gAw] | kata kerja | satu cara menangkap ikan menggunakan tangan, gagau. | Dogoi memang tera pasai meragau ikan dalam sejam bakoi dia penoh. | [d.gj mE.mAN t«.ÒA pA.sAj m«.ÒA.gAw i.kAn dA.lAm s«.dZAm bA.koj di.jA p«.noh] | Dogol pandai meragau ikan, dia dapat sebakul penuh ikan dalam satu jam. |
beraeh rendang | [b«.ÒAEh Ò«n.dAN] | | anyaman daun mengkuang yang dikemin pada bakul padi mengelilingi bahagian bawah bingkainya. | Padi dalam bakoi tu tak penoh, takat beraeh rendang dia saja. | [pA.di dA.lAm bA.koj tu tA/ p«.noh tA.kAt b«.ÒAEh Ò«n.dAN di.jA sA.dZA] | Padi di dalam bakul itu tidak penuh, tetapi setakat beras rendang sahaja. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
penuh lite] | [p«.nuh l:i.te] | | terlampau penuh hingga melimpah. | Mok buboh ae dale paye sapa penuh lite. | [m/ bu.boh Ae dA.lE p:A.jE sA.pA p«.nuh l:i.te] | Mak memasukkan air ke dalam tempayan sampai melimpah. |
pradok | [pÄA.d/] | kata kerja | mengisi sesuatu sehingga penuh (seperti isi kekabu dalam bantal). | Pradok masok penuh kabu dale bata tu. | [pÄA.d/ mA.so/ p:e.nuh k:A.bu dA.lE bA.tA tu] | Isikan sampai penuh kekabu ke dalam bantal tu. |
deke | [dE.kE] | kata adjektif | berkenaan buah dalam keadaan tidak berisi penuh, tidak elok. | Tahong ni buoh mokte deke, pasa masok museng kemara. | [tA.hoN ni bu.wh m/.tE dE.kE pA.sA mA.s/ mu.seN k«.mA.ÄA] | Tahun ini buah rambutan tak berisi penuh, kerana masak musim kemarau. |
gerek | [gE.ÄE/] | kata nama | 1. sejenis burung yang sentiasa berbunyi bising (burung layang-layang). 2. emas tiruan. | Tok praeh lek siye paka gerek penuh lenge. | [to/ pÄAeh le/ si.je pA.kA gE.ÄE/ p«.nuh l«.NE] | Peraih dari Thailand memakai emas tiruan penuh lengan. |
temu tiko | [t:«.mu t:i.k] | | genap, cukup, penuh, contohnya satu minggu, satu bulan dan lain-lain. | Diyo gi Kolo Lupo, temu tiko sbule doh. | [di.j gi k:.l lu.po t:«.mu t:i.k sbu.lE dh] | Dia pergi ke Kuala Lumpur sudah genap sebulan. |
behe I | [b:E.he] | kata nama | bintat-bintat pada kulit akibat terkena sesuatu yang berbisa, bedan. | Tuboh budok tu abih behe keno ulak bulu. | [tu.boh bu.d/ tu A.bih b:E.he k«.n u.lA/ bu.lu] | Badan budak tu penuh bintat kerana terkena ulat bulu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
monjuju | [mn.dZu.dZu] | kata adjektif | terlalu penuh. | Dah monjuju ae anau dalam torangkek, payah nak bawak turon. | [dAh mn.dZu.dZu AE A.nAw dA.lAm t.ÄAN.kE/ pA.jAh nA/ bA.wA/ tu.Äon] | Sudah terlampau penuh air enau dalam terangkek, payah hendak dibawa turun. |
sokuntung | [s.kun.tuN] | kata nama | sejenis bekas mengisi ikan daripada buluh, mengkuang, dawai dan lain-lain. | Ponuh sokuntung dapek ikan monjalo somalam. | [p.nuh s.kun.tuN dA.pE/ i.kAn mn.dZA.l s.mA.lAm] | Penuh sekuntung, dapat ikan menjala semalam. |
tuyong | [tu.joN] | kata kerja | 1. tambah. | Tuyung ae dalam taka tu, bia ponoh. | [tu.joN AE dA.lAm tA.kA tu biA p.nh] | Tambah air dalam takar itu, biar penuh. |
ponanggah | [p.nAN.gAh] | kata nama | 1. tempat meletak peralatan dapur ketika kenduri. | Bilo nak konduri ponoh pinggan mangkuk dilotak kek ponanggah. | [bi.l nA/ kn.du.Äi p.nh piN.gAn mAN.ku/ di.l.tA/kE/ p.nAN.gAh] | Apabila hendak kenduri, penuh pinggan mangkuk diletakkan di penanggah. |
loncong | [ln.tSN] | kata adjektif | kosong, tiada lagi, habis. | Tadi ponoh bako tu dek buah-buahan, ni dah loncong. | [tA.di p.nh bA.k tu dE/ bu.wAh.bu.wAh.An ni dAh ln.tSN] | Tadi bakul itu penuh dengan buah-buahan, kini bakul sudah kosong. |
torangkik | [t.ÄAN.ki/] | kata nama | 1. tabung buluh untuk menadah nira, perian. | Torangkik kek pohon nau tu ponoh elokla kito turunkan. | [t.ÄAN.ki/ kE/ p.hn nAu: tu dAh p.nh El/.lA ki.t tu.Äun.kAn] | Terangkik di pohon enau itu sudah penuh, eloklah kita turunkan. |
gebong | [gE.bN] | kata adjektif | lahap. | Gebong boto budak ni abih nasi sopinggan monjuju, nak botambahe lai. | [gE.bN bo.to bu.dA/ ni A.bih nA.si s.piN.gAn mn.dZu.dZu nA/ b.tAm.bAh.E lAi:] | Lahap betul budak ini, habis nasi sepinggan penuh hendak bertambahnya lagi. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
terak | [t«.ÄA/] | kata adjektif | berkenaan isi mangkuk dan lain-lain yang penuh. | Belaklah, terabes ke engkau nasik sepinggan terak ni? | [b«.lA/.lAh t«.ÄA.bes k« «N.kAw nA.si/ s«.piN.gAn t«.ÄA/ ni] | Belaklah, terhabiskah engkau nasi sepinggan penuh ni? |
kobak | [ko.bA/] | kata kerja | mencangkul. | Jangan kobak kat situ, tanahnye bebatu. | [dZA.NAn ko.bA/ kAt si.tu tA.nAh.ø« b«.bA.tu] | Jangan mencangkul di situ kerana tanahnya penuh dengan batu. |
langgai bubu | [lAN.gAj bu.bu] | | bahagian belakang langgai yang berjaring halus, berkerucut serta berinjap. Langgai diangkat separuh menegak ke arah badan sambil digoncang-goncangkan supaya anak udang terus masuk ke dalam kerucut. | Langgai bubu kau dah penoh, masokkan dalam bakol. | [lAN.gAj bu.bu kAw dAh p«.noh mA.so/.kAn dA.lAm bA.kol] | Langgai bubu kau dah penuh, masukkan dalam bakul. |
orang luan | [o.ÄAN lu.wAn] | | pekerja yang mengikut arahan tekong dalam perahu, sampan atau bot nelayan; awak perahu. | Ae dah penoh dalam sampan, suroh orang luan buangkan ae. | [Ae dAh p«.noh dA.lAm sAm.pAn su.Äoh o.ÄAN lu.wAn bu.wAN.kAn Ae] | Air dah penuh dalam sampan, suruh pekerja buangkan air. |
pencewan | [p«n.tSe.wAn] | kata nama | bilik air tanpa bumbung di luar rumah yang berdinding atap dan lantainya diperbuat daripada kayu atau batang nibung; mengkewan | Pegi mandi kat pencewan, bilek ae kat dalam dah penoh. | [p«.gi mAn.di kA p«n.tSe.wAn bi.le/ Ae kAt dA.lAm dAh p«.noh] | Pergi mandi kat pencewan, bilik air di dalam dah penuh. |
mengkewan | [m«N.k«.wAn] | kata nama | bilik air tanpa bumbung di luar rumah yang berdinding atap dan lantainya diperbuat daripada kayu atau batang nibung; pencewan. | Pegi mandi kat mengkewan, bilek ae kat dalam dah penoh. | [p«.gi mAn.di kAt m«N.k«.wAn bi.le/ Ae kAt dA.lAm dAh p«.noh] | Pergi mandi di mengkewan, bilik air di dalam sudah penuh. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
betok | [b«.t/] | kata adjektif | berkenaan cecair yang sudah penuh dalam sesuatu bekas. | Tutop pep, besen tu dah betok. | [tu.top pep bE.sEn tu dAh b«.t/] | Tutup paip, besen tu sudah penuh. |
sebam | [s«.bAm] | kata adjektif | berkenaan mulut yang penuh dengan makanan sehingga tidak boleh bercakap, mengunyah dan menelan; seboi. | Mulut adek sebam dengan nasi. | [mu.lot A.de/ s«.bAm d«.NAn nA.si] | Mulut adik penuh dengan nasi. |
seboi | [s«.bj] | kata adjektif | berkenaan mulut yang penuh dengan makanan sehingga tidak boleh bercakap, mengunyah dan menelan; sebam. | Tok elok cakap mulot tengah seboi. | [to/ E.lo/ tSA.kAp mu.lot t«.NAh s«.bj] | Kurang sopan bercakap ketika mulut penuh dengan makanan. |
pocot | [p.tS/] | kata adjektif | berkenaan sesuatu seperti guni, tali yang tinggal sedikit sahaja untuk diikat atau dijerut. | Jangan isi penoh ngat guni tu kalo doh pocok payah nok ikat. | [dZA.NAn i.si pe.nh NAt gu.ni tu kA.lo doh p.tS/ pA.jAh n/ i.kAt] | Jangan isi penuh sangat guni itu kalau tinggal sedikit hujungnya, susah hendak ikat. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
merasak II | [m«.ÒA.sA/] | kata adjektif | berkenaan dengan orang yang penuh sesak | Orang merasak kat stedium nak tengok bola. | [.ÒAN m«.ÒA.sA/ kAt ste.di.um nA/ t«.No/ b.lA] | Orang penuh sesak dalam stadium hendak menonton bola. |
| | | 2. mendengar perbualan dengan penuh minat tetapi tidak ikut serta dalam perbualan tersebut. | Aku dok bang kat kedai kopi orang dok cerita pasai tok pengulu menikah dengan anak dara. | [A.ku do bAN kAt k«.dAj k.pi o.ÒAN do tS«.Òi.tA pa.sAj to/ p«.Nu.lu m«.ni.kAh d«.NAn A.nA/ dA.ÒA] | Saya dengar perbualan di kedai kopi orang bercerita tentang tok penghulu berkahwin dengan anak dara. |
pedo | [p«.d] | kata kerja | melakukan sesuatu pekerjaan dengan penuh berhati-hati, teliti dan cermat | Hang kena pedo sikit masa dok pasang waya takot dia syot. | [hAN k«.nA p«.d si.kit mA.sA do pA.sAN wA.jA tA.kot di.jA St] | Awak perlu berhati-hati sedikit semasa memasang wayar bimbang berlaku litar pintas. |
perembang | [p«.Ò«m.bAN] | kata kerja | 1. memerhati dengan penuh minat dengan sesuatu tujuan dalam jangka masa yang agak lama | Lagi anak dara tu tak habeh sidai kaen dia dok asek perembang. | [lA.gi A.nA dA.ÒA tu tA hA.beh si.dAj kAen di.jA do A.se p«.Ò«m.bAN] | Selagi anak dara itu belum selesai menyidai pakaian dia asyik perembang. |
bekeritam | [b«.d«.ni.jA] | kata adjektif | berkenaan dengan lalat yang banyak. | Kotoq kedai tu, bekeritam. | [ko.t)Ö k«.dAj tu b«.k«.Òi.tAm] | Kotor kedai itu, penuh dengan lalat. |
bederemen | [b«.d«.Ò«.mEn] | kata adjektif | berkenaan dengan muka yang mempunyai kesan luka, calar atau lebam. | Masa kami sampai kat hospital, muka Not bederemen pasai jatoh moto. | [mA.sA kA.mi sAm.pAj kAt hos.pi.tAl mu.kA not b«.d«.Ò«.mEn pA.sAj dZA.toh m.t] | Semasa kami sampai di hospital, muka Noor penuh luka sebab terjatuh motosikal. |
|
Tesaurus |
---|
| penuh (adjektif) | 1. Bersinonim dengan berisi: tepu, padat, pepak, mampat, tumpat, sarat, pejal, rapat, ketat, sendat, lejuh, merepuh, Berantonim dengan kosong
2. Bersinonim dengan banyak: sesak, sakan, bertimbun-timbun, berlebihan, melimpah, melaut, lebat, rendang,
merenduh, berkelun-kelun, berkepul-kepul, bergumpal-gumpal, rapat, tebal, rimbun, belanar,
jenuh, Berantonim dengan sedikit
3. Bersinonim dengan lengkap: cukup, sempurna, memadai, genap, tuntas, Berantonim dengan kurang
4. Bersinonim dengan ramai: banyak, berduyun-duyun, berpusu-pusu, berasak-asak, bersesak-sesak, berbondong-bondong,
terpermanai, berjuak-juak, Berantonim dengan sedikit
| Kata Terbitan : sepenuhnya, memenuhi, memenuhkan, |
|
Puisi |
---|
|
Hujan lebat perigi penuh, Kapal besar dari muara; Kalau tak dapat si buntar penuh, Biar kumati berbuang nyawa.
Lihat selanjutnya... |
|