Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
sagop | [sA.gop] | kata adjektif | mendung. | Bile langet dah sagop alamat ujan nak turon. | [bi.l« lA.Net dAh sA.gop A.lA.mAt u.dZAn nA/ tu.Äon] | Apabila langit mendung, alamat hujan hendak turun. |
belondong | [b«.lon.doN] | kata adjektif | lecah dan digenangi air; londang. | Depan rumahnye belondong, lepas ujan turon tak renti-renti. | [d«.pAn Äu.mAh.ø« b«.lon.doN l«.pAs u.dZAn tu.Äon tA/ ] | Depan rumahnya lecah setelah hujan turun tidak berhenti-henti. |
barat suso | [bA.ÄAt su.so] | | angin yang bertiup sehala lazimnya di barat. | Musim barat suso ni baek kite ke laot. | [mu.sim bA.ÄAt su.so ni bAe/ ki.t« k« lAot] | Pada musim angin bertiup sehala ini, baiklah kita turun ke laut menangkap ikan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
meloroeh | [m«.l.ÒEh] | kata kerja | turun secara perlahan-lahan atau beransur-ansur. | Seluaq hak dia pakai tu longgak, jadi bila bejalan gadoh nak meloroeh saja. | [s«.lu.wA)Ö hA/ di.jA pA.kAj tu loN.gA/ dZA.di bi.lA b«.dZA.lAn gA.doh nA/ m«.l.ÒEh sA.dZA] | Seluar yang dipakainya longgar, jadi bila berjalan asyik nak turun saja ke bawah. |
menyorok | [m«.ø.Ò/] | kata kerja | sarapan, minum pagi, kudapan. | Depa menyorok pulot kukuih dengan tamban kiat bila nak pi bendang. | [dE.pA m«.ø.Ò/ pu.lot ku.kuih d«.NAn tAm.bAn ki.jAt bi.lA nA/ pi b«n.dAN] | Mereka berkudapan pulut kukus dengan ikan tamban kering goreng sebelum turun ke sawah. |
mengaleh | [m«.NA.leh] | kata kerja | menyisir sawah kali kedua selepas proses membongkar, merupakan satu daripada kaedah tradisi dalam kerja-kerja penanaman padi. | Kalu ujan tak turon, ayaq tak dak, nak mengaleh pon tak buleh. | [kA.lu u.dZAn tA/ tu.Òon A.jA)Ö tA/ dA/ nA/ m«.NA.leh pon tA/ bu.leh] | Kalau hujan tidak turun, air tiada, kerja mengalih pun tidak boleh dilakukan. |
katok | [kA.to/] | kata nama | lopak, aliran air, alur atau jalan air di celah-celah bukit atau tanah tinggi; katok. | Katok dalam duson aku penoh dengan ayaq ujan hak turon semalam. | [kA.to/ dA.lAm du.son A.ku p«.noh d«NAn A.jAâÖ u.dZAn hA/ tu.Òon s«.mA.lAm] | Lopak dan alur di dusun aku dipenuhi air hujan yang turun semalam. |
katoq | [kA.tâÖ] | kata nama | lopak, aliran air, alur atau jalan air di celah-celah bukit atau tanah tinggi; katok. | Katoq dalam duson aku penoh dengan ayaq ujan hak turon semalam. | [kA.tâÖ dA.lAm du.son A.ku p«.noh d«NAn A.jAâÖ u.dZAn hA/ tu.Òon s«.mA.lAm] | Lopak dan alur di dusun aku dipenuhi air hujan yang turun semalam. |
kampoi II | [kAm.poj] | kata kerja | menggulung, melilit, menarik atau mengumpul sesuatu yang panjang (seperti benang, tali dan lain-lain) sedikit demi sedikit secara berterusan pada buku benang; karau. | Lepaeh dia karau tali wau tu, dia kampul kat pot susu. | [l«.pAEh di.jA kA.ÒAw tA.li wAw tu di.jA kAm.poj kAt pt su.su] | Selepas ditarik turun tali layang-layang itu, dililitnya pada tin susu kosong. |
baroh | [bA.Òoh] | kata nama | tempat yang agak rendah dari persekitaran, biasanya di sawah, kebun dan sebagainya. | Kalu ujan tak mai dua tiga hari lagi ayaq kat baroh pon kerin. | [kA.lu u.dZAn tA/ mAj du.wA ti.gA hA.Òi lA.gi A.jAâÖ kAt bA.Òoh pon k«.Òin] | Kalau hujan tidak turun dua tiga hari lagi, air di baruh akan kering. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
berek-berek | [b«.ÄE/.b«.ÄE/] | kata adjektif | berkenaan hujan dalam keadaan turun yang berterusan. | Rama budok tok leh gi skoloh ari nih sebak uje berek-berek jok smale lagi. | [ÄA.mA bu.d/ t/ leh gi sk.lh A.Äi nih s«.bA/ u.dZE | Ramai budak tak boleh pergi sekolah hari ni sebab hujan berterusan sejak semalam lagi. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
solorau | [s.l.ÄAw] | kata tugas | keadaan yang berlaku secara tiba-tiba, serentak. | Ujan batu turun solorau yo, tanah pon tak basah. | [u.dZAn bA.tu tu.Äun s.l.ÄAw j tA.nAh pon tA/ bA.sAh] | Hujan batu turun tiba-tiba sahaja, tanah pun tidak basah. |
rembeh | [ÄEm.bEh] | kata nama | sejenis tajak untuk menebas rumput. | Orang kampong, monompah rembeh, bilo nak mulo turun ko sawah. | [.ÄAN kAm.pN m.nm.pAh Äem.bEh bi.l nA/ mu.l tu.Än k.sA.wAh] | Orang kampung menempah rembeh, apabila mula turun ke sawah. |
ongap | [.NAp] | kata nama | nafas. | Maso uwan saket kuwek, eden nengok, ongape laju, turun naek kek dadoe. | [mA.s u.wAn sA.ket ku.wE/ E.dEn nE.N/ .NAp.E lA.dZu tu.Äun nAe/ kE/ dA.d.E] | Masa nenek sakit tenat, saya melihat nafasnya laju, turun naik di dadanya. |
monjuju | [mn.dZu.dZu] | kata adjektif | terlalu penuh. | Dah monjuju ae anau dalam torangkek, payah nak bawak turon. | [dAh mn.dZu.dZu AE A.nAw dA.lAm t.ÄAN.kE/ pA.jAh nA/ bA.wA/ tu.Äon] | Sudah terlampau penuh air enau dalam terangkek, payah hendak dibawa turun. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
encap | [«n.tSAp] | kata kerja | menggerakkan sesuatu (turun naik) dalam air. | Ae dalam besen tu bereseh, encap aje daon kucai tu. | [Ae dA.lAm be.sen tu b«.Ä«.seh «n.tSAp A.dZ« dAon ku.tSAj tu] | Air di dalam besen itu bersih, encap sahaja daun kucai itu. |
sekerap tanah | [s«.k«.ÄAp tA.nAh] | | sekerap yang terdapat pada pangkal pokok-pokok getah dan bercampur dengan tanah. Ia terjadi apabila susu getah yang mengalir pada bekas torehan terlencung lalu meleleh turun hingga berkumpul di atas tanah lalu membeku; sekerap batang. | Kalau rajen kopek sekerap tanah, boleh jual. | [kA.lAw ÄA.dZen ko.pe/ s«.k«.ÄAp tA.nAh bo.leh dZu.wAl] | Kalau rajin kupas skrap tanah, boleh dijual. |
sekerap batang | [s«.k«.ÄAp bA.tAN] | | skrap yang terdapat pada pangkal pokok-pokok getah dan bercampur dengan tanah. Ia terjadi apabila susu getah yang mengalir pada bekas torehan terlencung lalu meleleh turun hingga berkumpul di atas tanah lalu membeku; sekerap tanah. | Sekerap batang kalau tebal, senang kopek. | [s«.k«.ÄAp bA.tAN kA.lAw t«.bAl s«.nAN ko.pe/] | Skrap batang kalau tebal, senang dikopek. |
pokok angen | [po.ko/ A.Nen] | | awan yang menyerupai pokok yang rendang yang kelihatan bertingkat-tingkat di kaki langit, menandakan kemungkinan hujan akan turun. | Aku serebe salah nak ke laot, nampak pokok angen. | [A.ku s«.Ä«.b« sA.lAh nA/ k« lAot nAm.pA/ po.ko/ A.Nen] | Aku serba salah nak ke laut, nampak pokok angin |
angen gadai | [A.Nen gA.dAj] | | angin yang bertiup kencang dan laut yang berombak besar, kadangkala disertai hujan selama 3-4 hari, menyebabkan nelayan tidak dapat turun ke laut. Nama angin ini mempunyai hubungan dengan keadaan kehidupan di masa dahulu apabila keluarga nelayan terpaksa bergadai barang kerana nelayan tidak dapat ke laut. | Nampaknye kite tak boleh ke laot, angen gadai kencang. | [nAm.pA/.ø« ki.t« tA/ bo.leh k« lAot A.Nen gA.dAj k«n.tSAN] | Nampaknya kita tak boleh ke laut, angin gadai kencang. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
cucuk laya | [tSu.tSu/ lA.jA] | | kayu penahan supaya atap (zink) jangan turun (bersifat sementara). | Cucuk laya tu kene ikat kemaih takot jatoh. | [tSu.tSu/ lA.jA tu k«.n« i.kAt k«.mAC tA.kot dZA.toh] | Kayu penahan itu mesti diikat supaya tidak jatuh. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ligan | [li.gAn] | kata kerja | mengejar | Dia turun rumah awai pasai nak ligan baih | [di.jA tu.Òun Òu.mAh A.wAj pA.sAj nA/ li.gAn bAC] | Dia turun dari rumah awal sebab hendak mengejar bas. |
meloroih | [m«.l.ÒC] | kata kerja | turun atau jatuh dengan sendiri secara perlahan atau cepat menuruti sesuatu objek yang lurus | Ikat bendera kuat-kuat takot dia meloroih. | [i.kAt b«n.de.ÒA ku.wAt.ku.wAt tA.kot di.jA m«.l.ÒC] | Ikat bendera kuat-kuat takut jatuh dengan sendiri. |
| | | 2. hitam merujuk kepada warna kulit | Baru dua minggu turon ke bendang, kulet pon mola merelit. | [bA.Òu du.wA miN.gu tu.Òon k« b«n.dAN ku.let pon m.lA m«.Ò«.lit] | Baru dua minggu turun ke sawah, kulit pun mula hitam. |
|
Tesaurus |
---|
| turun (kata kerja) | 1. Bersinonim dengan dari atas ke bawah: dari hulu ke hilir, dari pedalaman ke bandar, Berantonim dengan naik
2. Dalam konteks matahari bersinonim dengan jatuh, terbenam, menggelincir, melincir, bergelingsir, meruyup, memantai, masuk, Berantonim dengan terbit
3. Bersinonim dengan reda: berkurang, surut,
4. Bersinonim dengan keluar: pergi, pulang, bertolak, meninggalkan rumah,
5. Dalam konteks harga bersinonim dengan jatuh, susut, merosot, meleset, berkurangan, menjunam, Berantonim dengan naik
6. Dalam konteks warna bersinonim dengan luntur, pudar, hilang, berubah, leta,
| Kata Terbitan : menurun, menurunkan, keturunan, penurunan, |
|
Puisi |
---|
|
Pergi ke teluk turun mandi, Turun mandi Kuala Kelantan; Racun bisa makan tak mati, Inikan pula mabuk santan.
Lihat selanjutnya... |
|