Pusat Rujukan Persuratan Melayu @ DBP

Aduan

Aduan

Maklum balas

Maklum balas

PRPM V2.0

PRPM V2.0

Dewan Bahasa & Pustaka

Carian Spesifik

PRPM

Laman Web DBP

www

Juga ditemui dalam : Kamus dan Istilah ; Artikel ; Puisi ; Ensiklopedia ; Buku ; Khidmat Nasihat ; Peribahasa ; Pengesahan Bahasa ; Kerajaan Malaysia ; ujian ; Pantun ; Kamus Dewan Perdana ; Kamus Istilah Sains Kewangan ;
Maklumat Tambahan Dalam :Korpus ; e-Tesis ;e-Jurnal ;

Glosari Dialek JohorGlosari Dialek KedahGlosari Dialek KelantanGlosari Dialek Negeri SembilanGlosari Dielek MelakaGlosari Dialek PahangGlosari Dialek Pulau Pinang

Entri	Fonetik	Kelas Kata	Makna	Ayat Dialek	Sebutan Ayat	Maksud Ayat
ngelempas	[N«.l«m.pAs]	kata adjektif	tidak selesa kerana panas.	Buatnye panas terek sangat, maseng-maseng ngelempas.	[bu.wAt.ø« pA.nAs t«.Äe/ sA.NAt mA.seN.mA.seN N«.l«m.pAs]	Oleh sebab cuaca terlalu panas, masing-masing tidak selesa.
tokkon	[to/.kon]	kata nama	alat pemegang periuk panas yang dibuat daripada perca kain; tokpu.	Mane tokkon ni, periyok ni panas sangat, meleco tangan kawan.	[mA.n« to/.kon ni p«.Äi.jo/ ni pA.nAs sA.NAt m«.l«.tSo tA.Nan	Mana kain pemegang, periuk ini panas sangat, melecur pula tangan saya.
tokpu	[to/.pu]	kata nama	alat pemegang periuk panas yang dibuat daripada perca kain; tokkon.	Bawak sini tokpu, mak nak angkat kuali panas.	[bA.wA/ si.ni to/.pu mA/ nA/ AN.kAt ku.wA.li pA.nAs]	Bawa ke sini kain pemegang periuk itu, emak nak angkat kuali panas.
tekujat-kujat	[t«.ku.dZAt.ku.dZAt]	kata kerja	tersentak-sentak tangan dan kaki kerana demam panas atau sawan; tekakau-kakau.	Anak Siti selalu tekujat-kujat semase demam panas.	[A.nA/ si.ti s«.lA.lu t«.ku.dZAt.ku.dZAt s«.mA.s« d«.mAm	Anak Siti selalu tersentak-sentak semasa demam panas.
bejangi	[b«.dZA.Ni]	kata kerja	berjemur di tengah panas matahari kerana bermain dan lain-lain.	Jangan bejangi ari-ari, itam karang.	[dZA.NAn b«.dZA.Ni A.Äi.A.Äi i.tAm kA.ÄAN]	Jangan suka berjemur setiap hari di tengah panas, nanti hitam
bening	[b«.niN]	kata nama	masakan yang berebus (khusus untuk sayur), masak air.	Musem panas ni, bayam tu masak bening ajelah kite.	[mu.sem pA.nAs ni bA.jAm tu mA.sA/ b«.niN A.dZ«.lAh ki.t«]	Pada musim panas begini, sayur bayam itu kita masak rebus air sahajalah.
bau ari	[bAu A.Äi]		bau peluh badan yang hangit atau busuk akibat bermain serta berjemur di tengah panas; benget; lenget.	Budak-budak ni bebau ari lepas bejemo kat padang.	[bu.dA/.bu.dA/ ni b«.bAu A.Äi l«.pAs b«.dZ«.mo kAt pA.dAN]	Budak-budak ini berbau peluh busuk selepas bermain di tengah panas di padang.
tekakau-kakau	[t«.kA.kAw.kA.kAw]	kata kerja	tersentak-sentak tangan dan kaki kerana demam panas atau sawan; tekujat-kujat.	Bile kene sawan mulelah die tekakau-kakau.	[bi.l« k«.n« sA.wAn mu.l«.lAh di.j« t«.kA.kAw.kA.kAw]	Apabila terkena penyakit sawan mulalah dia tersentak-sentak kaki dan tangan.
lengit	[l«.Nit]	kata adjektif	bau peluh badan yang hangit atau busuk akibat bermain serta berjemur di tengah panas; benget, bau ari.	Tak tahan kawan, lengit na bau badan die.	[tA/ tA.hAn kA.wAn l«.Nit nA bAu bA.dAn di.j«]	Saya tidak tahan kerana bau peluh badannya yang busuk akibat berjemur.
kohot	[ko.hot]	kata adjektif	berkenaan benda yang nampak buruk.	Kaen tu kohot rupenye, kau jemo kat panas ke?	[kAen tu ko.hot Äu.p«.ø« kAw dZ«.mo kAt pA.nAs k«]	Kain itu kelihatan buruk, kamu jemur di tengah panaskah?

1

Entri	Fonetik	Kelas Kata	Makna	Ayat Dialek	Sebutan Ayat	Maksud Ayat
bebai	[b«.bAj]	kata adjektif	cepat marah, panas baran, tidak sabar.	Orang tua tu memang bebai, tak buleh silap sikit dia nak marah kat orang.	[.ÒAN tu.wA tu mE.mAN b«.bAj tA/ bu.leh si.lAp si.kit di.jA nA/ mA.ÒAh kAt .ÒAN]	Orang tua itu memang panas baran, tidak boleh silap sedikit, terus dia marah.
bera	[b«.ÒA]	kata nama	bisa atau panas yang berlanjutan pada sesuatu penyakit.	Bisoi dia dah pecah, bera ada lagi.	[bi.soj di.jA dAh p«.tSAh b«.ÒA A.dA lA.gi]	Bisulnya sudah pecah tetapi bisanya masih ada.
melecaq	[m«.l«.tSA)Ö]	kata adjektif	berkenaan terkelupas kulit kerana tergesel, terkena air panas dan lain-lain.	Kulet tangan dia melecaq kena batu.	[ku.let tA.NAn di.jA m«.l«.tSA)Ö k«.nA bA.tu]	Kulti tangannya terkelupas tergesel batu.
pecah menyarom	[p«.tSAh m«.øA.Òom]		berdarah lubang hidung secara tiba-tiba (biasanya kerana panas yang berlebihan), mimisan.	Abeh baju dia kena darah pasai idong dia pecah menyarom.	[A.beh bA.dZu di.jA k«.nA dA.ÒAh pA.sAj i.doN di.jA p«.tSAh m«.øA.Òom]	Bajunya banyak terkena darah kerana hidungnya mimisan.
			2. gembur, kacau (nasi, tanah, padi dan lain-lain), karih.	Kecaq nasik hangat tu bagi dia sejok sikit, senang nak makan.	[k«.tSAâÖ nA.si/ hA.NAt tu bA.gi di.jA s«.dZo/ si.kit s«.nAN nA/ mA.kAn]	Gembur nasi panas tu supaya cepat sejuk dan mudah dimakan.
rokmo	[Ò/.m]	kata nama	bangsal untuk tempat memasak dan tempat berehat atau berteduh dalam sesuatu kenduri.	Budak-budak tak elok dok dekat rokmo takot kena periok panaeh.	[bu.dA/.bu.dA/ tA/ E.l/ do/ d«.kAt Ò/.m tA.kot k«.nA p«.Òi.j/ pA.nAEh]	Kanak-kanak tidak digalakkan berada dekat tempat memasak takut terkena periuk panas.
			2. bahagian bumbung yang di sebelah hadapan menganjur keluar (untuk menjadi pelindung atau penaung).	Bangsai kedai kopi tu patot ada conggoh, biaq telindong panaeh.	[bAN.sAj k«.dAj k.pi tu pA.tot A.dA tSN.gh bi.jAâÖ t«.lin.doN pA.nAEh]	Bangsal kedai kopi itu sepatutnya beratap tambahan di bahagian hadapan, agar terlindung daripada panas.
ambaq-ambaq	[Am.bAâÖ.Am.bAâÖ]	kata nama	bekas air wangi yang digunakan untuk merenjis pengantin di majlis perkahwinan.	Campoq minyak ataq dengan ayaq panaeh, buboh dalam ambaq- ambaq, habuan nak rinjeh-rinjeh satni.	[tSAm.pâÖ. mi.øA/ A.tAâÖ d«.NAn A.jAâÖ pA.nAEh bu.boh dA.lAm Am.bAâÖ.Am.bAâÖ hA.bu.wAn nA/ Òin.dZeh.Òin.dZeh sAt.ni]	Campurkan minyak atar dengan air panas dan bubuh ke dalam ambar-ambar untuk direnjis-renjis nanti.

1

Entri	Fonetik	Kelas Kata	Makna	Ayat Dialek	Sebutan Ayat	Maksud Ayat
nyendeh	[ø:En.dEh]	kata kerja	duduk dalam keadaan menyandar (pada sesuatu).	Jange dok nyendeh ko ore gak, panah-panah ni.	[dZA.NE do/ øEn.dEh k .ÄE gA/ pA.nAh.pA.nAh ni]	Janganlah bersandar pada saya, panas-panas begini.
panah ngetik	[pA.nAh N:«.ti/]		sangat panas (tentang cuaca).	Cuaco ari ni panah ngetik.	[tSu.wA.tS A.Äi ni pA.nAh N:«.ti/]	Cuaca hari ni sangat panas.
bocong	[b.tSN]	kata nama	bekas menyimpan air panas (supaya tahan lebih lama), termos.	Mok buboh ae panah dale bocong.	[m/ bu.boh Ae pA.nAh dA.lE b.tSN]	Mak bubuh air panas ke dalam termos.
seik	[s:E/.i/]	kata adjektif	berkenaan badan yang panas dan berpeluh.	Tuboh adek ni seik jah, nok deme ko?	[tu.boh A.de/ ni s:E/.i/ dZAh n/ d«.mE k]	Badan adik ni panas dan berpeluh saja, nak demamkah?
benge	[b«.NE]	kata tugas	(panas) secara bersangatan.	Kawe lari tubek, tok leh dok dale bilek tu, panah benge.	[kA.wE lA.Äi tu.be/ t/ leh d/ dA.lE bi.le/ tu pA.nAh	Saya lari keluar, tak boleh duduk di dalam bilik, panas sangat.
kuwe	[k:u.wE]	kata adjektif	rasa panas meruap di dalam tempat yang tertutup seperti bilik, kotak dan lain-lain.	Bakpo tok buko jenelo tu, kuwe sangak ni.	[bA/.p t/ bu.k dZ«.nE.l tu k:u.wE sA.NA/ ni]	Kenapa tak buka jendela tu, panas sangat ni.
			2. perasaan panas hati (kerana dihina, ditipu dan lain-lain), marah.	Sipe bilek tu come, kelek kakok mung ngidong ke.	[si.pE bi.le/ tu tS:.mE k«.le/ kA.k/ muN N:i.doN kE]	Kemas bilik tu elok-elok, balik kakak kamu marah nanti.
wa	[wA)]	kata adjektif	panas hati atau marah; beduwa.	Ambo gak, wa sunggoh tengok ko pranga diyo.	[Am.b gA/ wA) suN.goh tE.N/ k pÄA.NA di.j]	Saya marah sungguh tengok perangainya.
beduwa	[b«.du.wA)]	kata adjektif	panas hati atau marah; wa.	Ambo gak, beduwa sunggoh tengok ko pranga diyo.	[Am.b gA/ b«.du.wA) suN.goh tE.N/ k pÄA.NA di.j]	Saya marah sungguh tengok perangainya.
sooh	[s/.oh]	kata adjektif	berkenaan seseorang yang berasa panas disebabkan oleh cuaca atau berpakaian tebal.	Sooh eh raso paka baju ni.	[s/.oh eh ÄA.s pA.kA bA.dZu ni]	Panasnya rasa pakai baju ini.

1 2 Selepas >

Entri	Fonetik	Kelas Kata	Makna	Ayat Dialek	Sebutan Dialek	Maksud Ayat
paneh gek ego	[pA.nEh gE/.E.g]		terlalu panas, panas terik.	Paneh gek ego dah tigo bulan, pigi dah koreng, jimek ae tu siket.	[pA.nEh gE/.E.g dAh ti.g bu.lAn pi.gi dAh k.ÄEN dZi.mE/ AE tu si.ket]	Panas terik sudah tiga bulan, perigi sudah kering, jimat air itu sedikit.
egek-egek	[E.gE/.E.gE/]	kata adjektif	panas yang berlebihan.	Jangan maen kek paneh egek-egek, kang kok domam.	[dZA.NAn mAEn kE/ pA.nEh E.gE/.E.gE/ kAN ko/ d.mAm]	Jangan main dalam cuaca yang amat panas, nanti demam.
morangkah	[m.ÄAN.kAh]	kata adjektif	berkenaan badan manusia yang panas.	Budak tu, badane morangkah, domam agake.	[bu.dA/ tu bA.dAn.E m.ÄAN.kAh d.mAn A.gA/.E]	Budak itu, badannya panas, demam agaknya.
ogik-ogik	[.gi/..gi/]	kata kerja	berkenaan cuaca yang terlampau atau teramat panas; ogek-ogek.	Ari ni paneh ogik-ogik, agake ari nak ujan.	[A.Äi ni pA.nEh .gi/..gi/ A.gA/.E A.Äi nA/ u.dZAn]	Hari ini panas sangat, agaknya hari hendak hujan.
ogek-ogek	[.gE/..gE/]	kata adjektif	berkenaan cuaca yang terlampau atau teramat panas; ogik-ogik.	Ari ni paneh ogek-ogek, agake ari nak ujan.	[A.Äi ni pA.nEh .gE/..gE/ A.gA/.E A.Äi nA/ u.dZAn]	Hari ini panas sangat, agaknya hari hendak hujan.
doda	[d.dA]	kata adjektif	panas badan kerana kurang sihat, rasa hendak demam.	Doda raso badan ekau ni jang, moh copek kito poi sopita.	[d.dA ÄA.s bA.dAn E.kAw ni dZAN mh tS.pe/ ki.tpi s.pi.tA]	Panas rasa badan kau ini jang, mari kita pergi hospital.
angka	[AN.kA]	kata adjektif	berkenaan badan dalam keadaan panas kerana kurang sihat atau rasa hendak demam.	Angka raso badan ekau ni jang, moh copek kito poi sopita.	[AN.kA ÄA.s bA.dAn E.kAw ni dZAN mh tS.pe/ ki.t pi s.pi.tA]	Panas rasa badan kau ini jang mari kita pergi hospital.
biring I	[bi.ÄiN]	kata nama	sejenis penyakit, kena sampuk.	Badan budak tu paneh kono biring agake.	[bA.dAn bu.dA/ tu pA.nEh k.n bi.ÄiN A.gA/.E]	Badan budak itu panas, kena sampuk agaknya.
tokolelong	[t.k.lE.lN]	kata kerja	menjerit, terpekik.	Adek tokelolong dek minum ae angek.	[A.dE/ t.k.lE.lN de/ mi.num AE A.NE/]	Adik menjerit kerana minum air panas.
monggoliten	[mN.g.li.ten]	kata adjektif	kesakitan yang ditunjukkan secara tiba-tiba.	Bilo topogang cerek paneh yo, tangane monggoliten.	[bi.l t.p.gAN tSE.ÄE/ pA.nEh j tA.NAn.E mN.gi.li.ten]	Bila terpegang cerek panas, mengelitin tangannya.

1

Entri	Fonetik	Kelas Kata	Makna	Ayat Dialek	Sebutan Dialek	Maksud Ayat
ngelebo	[N«.l«.bo]	kata adjektif	melecur sedikit akibat kena benda-benda panas atau api.	Ngelebo tangan aku tepecek minyak panas.	[N«.l«.bo tA.NAn A.ku t«.p«.tSe/ mi.øA/ pA.nAs]	Melecur tangan aku terpercik minyak panas.
balai	[bA.lAj]	kata nama	bahagian rumah papan di hadapan tangga tengah dan bersambung dari pintu tengah rumah, berbumbung dan berlantai yang mengadap anak tangga.	Kalau panas sangat, mari sembang kat balai.	[kA.lAw pA.nAs sA.NAt mA.Äi sem.bAN kAt bA.lAj]	Kalau panas sangat, mari sembang kat balai
tali mangon	[tA.li mA.Non]		pelangi.	Kalau ade ujan panas, ade le tali mangon.	[kA.lAw A.d« u.dZAn pA.nAs A.d« l« tA.li mA.Non]	Kalau ada hujan panas, adalah pelangi.
selasau	[s«.lA.sAw]	kata nama	tempat meletakkan hidangan di luar rumah yang diperbuat daripada buluh atau kayu khususnya sewaktu majlis perkahwinan dan lain-lain; penanggah.	Pasangle selasau nanti laok kena panas.	[pA.sAN.l« s«.lA.sAw nAn.ti lAo/ k«.nA pA.nAs]	Pasanglah selasar nanti lauk terkena panas.
tebu hitam penawau	[t«.bu hi.tAm p«.nA.wAw]		sejenis tebu yang batang dan pucuknya berwarna kehitam-hitaman. Tebu ini amat mujarab untuk mengubati penyakit seperti demam panas.
ngelocot	[N«.lo.tSot]	kata adjektif	melecur teruk akibat terkena benda-benda panas atau api.	Kaki aku ngelocot kene ekzos moto.	[kA.ki A.ku N«.lo.tSot k«.n« e/.zos mo.to]	Kaki aku melecur terkena ekzos motosikal.
betare	[b«.tA.Ä«]	kata adjektif	berkenaan cuaca yang panas dengan tiupan angin yang kuat pada hujung dan awal tahun. Biasanya bulan Disember dan Januari.	Musem betare ni kau jangan maen bawah pokok, takot pokok tumbang nanti.	[mu.sem b«.tA.Ä« ni kAw dZA.NAn mAen bA.wAh po.ko/ tA.kot po.ko/ tum.bAN nAn.ti]	Musim betare ini engkau jangan main bawah pokok, takut pokok tumbang nanti

1

Entri	Fonetik	Kelas Kata	Makna	Ayat Dialek	Sebutan Ayat	Maksud Ayat
bedengek	[b«.d«.Ne/]	kat adjektif	berkenaan cuaca yang sangat panas.	Ari bedengek, lade tanam tu dah mati.	[A.Äi b«.d«.Ne/ lA.d« tA.nAm tu dAh mA.ti]	Cuaca sangat panas, pokok lada yang ditanam itu sudah mati.
paneh bedengking	[pA.neh b«.d«N.kiN]		keadaan cuaca yang terlalu panas.	Ari ni paneh bedengking, abis kulet koi jadi itam.	[A.Äi ni pA.neh b«.d«N.kiN A.bih ku.let koj dZA.di i.tAm]	Hari ini panas sangat, habis kulit saya jadi hitam.
bejoho	[b«.dZ.h]	kata adjektif	1. berkenaan sesuatu yang terdedah kepada panas dan hujan.	Jangan bio kasut bejoho, esok nok gi sekoloh.	[dZA.NAn bi kA.sut b«.dZ.h E.so/ no/ gi s«.k.lh]	Jangan biar kasut bejoho, esok hendak ke sekolah.
tegenyot	[t«.g«.øot]	kata adjektif	berkenaan rasa tersentak kerana terpegang sesuatu yang mengejutkan seperti haba, arus elektrik dan lain-lain.	Wek tegenyot bile terusek cerek paneh.	[we t«.g«.øot bi.l« t«.Äu.se tSE.ÄE pA.nAC]	Nenek tersentak apabila terkena cerek panas.
tebeng	[t«.bEN]	kata tugas	cuba melakukan sesuatu yang boleh membahayakan diri, sama ada baru mencuba atau sudah melakukannya.	Doh tau die tu panah baran, yang dok tebeng buat ape.	[dh tAw di.je tu pA.nAh bA.ÄAn jAN do t«.bEN bu.wAt A.p«]	Kalau sudah tahu dia tu panas baran, yang awak tebeng buat apa.

1

Entri	Fonetik	Kelas Kata	Makna	Ayat Dialek	Sebutan Ayat	Maksud Ayat
panaih meruap	[pA.nAC m«.Òu.wAp]		berkenaan dengan badan yang panas disebabkan oleh cuaca, sakit dan lain-lain.	Dua tiga hari ni tak ujan, badan naek panaih meruap.	[du.wA ti.gA hA.Òi ni tA u.dZAn bA.dAn nAe pA.nAC m«.Òu.wAp]	Dua tiga hari ini tidak hujan, badan terasa panas.
panaih lit-lit	[pA.nAC lit.lit]		berkenaan dengan panas ketika rembang	Jangan hampa dok maen masa panaih lit-lit, sat ni demam.	[dZA.NAn hAm.pA do mAen mA.sA pA.nAC lit.lit sAt ni d«.mAm]	Jangan kamu semua main semasa rembang, nanti demam.
eron	[E.Òn]	kata kerja	menggaul santan dengan pulut yang dikukus ketika masih panas.	Mak dok eron pulut kunin.	[mA do E.Òn pu.lut ku.nin]	Mak sedang menggaul santan pada pulut kuning.
dok tak dok	[do tA do]		sesuatu yang terjadi secara spontan atau tiba-tiba.	Dalam dok panaih, dok tak dok ujan.	[dA.lAm do pA.nAC do tA do u.dZAn]	Ketika hari panas, tiba-tiba hujan.
kaen seralat	[kAen s«.ÒA.lAt]		kain baldu.	Orang jarang buat baju pakai kaen seralat pasai hangat.	[.ÒAN dZA.ÒAN bu.wAt bA.dZu pA.kAj kAen s«.ÒA.lAt pA.sAj hA.NAt]	Orang jarang membuat baju menggunakan kain baldu sebab panas.

1

Tesaurus

panas (adjektif)
1. Bersinonim dengan hangat: panas kuku, pesam, pesam kuku, panas pesam, suam, suam-suam kuku, Berantonim dengan sejuk 2. Bersinonim dengan demam: hangat, dedar, radang, gerah, palak, Berantonim dengan kebah 3. Dalam konteks matahari bersinonim dengan panas terik, berbahang, berkuap, bekuan cerah, terang, Berantonim dengan redup 4. Dalam konteks kiasan bersinonim dengan sangat marah, berang, membara, naik darah, menggelegak, mendidih, 5. Bersinonim dengan genting: sengit, tegang, meruncing, hangat, kebal, berbahaya, 6. Bersinonim dengan sial: mendatangkan bala, merugikan, menyusahkan, tidak menguntungkan, suih,
Kata Terbitan : panas-panas, berpanas, memanaskan, kepanasan, pemanasan, pemanas,

Puisi

Panas terik hangat sangat, Saya nak mandi Kuala Perlis; Tengok adik jinak sangat, Rasa-rasa bagai nak boleh. Lihat selanjutnya...

Peribahasa

Lihat selanjutnya...

Gerbang Kata

DBP Niaga

Gerbang Kata

Akedami

Seminar

Semakan_Manuskrip

©Hak Cipta Terpelihara 2008 - 2017 Dewan Bahasa dan Pustaka.
Paparan terbaik Internet Explorer 5.5 ke atas, dengan resolusi skrin 1280x1024.
PENAFIAN: Dewan Bahasa dan Pustaka tidak akan bertanggungjawab bagi sebarang kehilangan dan kerugian yang disebabkan oleh penggunaan maklumat yang diperoleh dari laman ini.