Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
yok | [jo/] | kata tugas | ajakan atau pelawaan, mari, ayuh. | Yok! Kite pegi. | [jo/ ki.t« p«.gi] | Ayuh, kita pergi. |
juwata | [dZu.wA.tA] | kata nama | pulau (Pulau Aur, Mersing). | Man nak belaya ke juwata ituk. | [mAn nA/ b«.lA.jA k« dZu.wA.tA i.tu/] | Saya hendak pergi ke pulau itu. |
eteng | [e.teN] | kata adjektif | mengada-ngada. | Jangan nak dok eteng kat sini, pegi sane! | [dZA.NAn nA/ do/ e.teN kAt si.ni p«.gi sA.n«] | Jangan mengada-ngada di sini, pergi ke sana! |
tugong | [tu.goN] | kata nama | kain buruk (Pulau Aur, Mersing). | Aji pegi ambek tugong, buat kesat ae tumpah. | [A.dZi p«.gi Am.be/ tu.goN bu.wAt k«.sAt Ae tum.pAh] | Kamu pergi ambil kain buruk untuk mengesat air yang tumpah. |
lejang | [l«.dZAN] | kata kerja | menjenguk sebentar. | Kalau ke bando, lejang pos opes tu kalau-kalau ade surat. | [kA.lAw k« bAn.d l«.dZAN pos opes tu kA.lAw.kA.lAw A.d« ] | Kalau pergi ke bandar, singgahlah di pejabat pos itu kalau-kalau ada surat. |
coroi | [tSo.Äoi] | kata nama | cirit-birit. | Ke jamban aje, coroi agaknye budak ni, elok pegi kelenet. | [k« dZAm.bAn A.dZ« tSo.Äoi A.gA/.ø« bu.dA/ ni e.lo/ p«.gi ] | Kerap sangat pergi ke tandas, mungkin budak ini cirit-birit, eloklah dibawa ke klinik. |
benang ari | [b«.nAN A.Äi] | | waktu subuh. | Maseh benang ari lagi, dah kelua menoreh. | [mA.seh b«.nAN A.Äi lA.gi dAh k«.lu.wA m«.no.Äeh] | Masih waktu subuh lagi, dia sudah keluar pergi menoreh getah. |
serabai | [s«.ÄA.bAj] | kata adjektif | berkenaan muka yang kelihatan tidak terurus. | Muke serabai lagi dah nak pegi kedai? | [mu.k« s«.ÄA.bAj lA.gi dAh nA/ p«.gi k«.dAj] | Muka masih tidak terurus lagi sudah hendak pergi ke kedai? |
modo | [mo.do] | kata adjektif | sia-sia, tidak berguna; handa. | Modo aje kite ke sane, die tak nampak bayang. | [mo.do A.dZ« ki.t« k« sA.n« di.j« tA/ nAm.pA/ bA.jAN] | Sia-sia sahaja kita pergi ke sana, dia tidak nampak bayang. |
menyenyeh | [m«.øe.øeh] | kata kerja | menenes; menais. | Dah menyenyeh kudes engkau ni, lekasle pegi berobat. | [dAh m«.øe.øeh ku.des «N.kAw ni l«.kAs.l« p«.gi b«.Äo.bAt] | Sudah menenes kudis engkau ini, cepatlah pergi berubat. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
jom | [dZom] | kata tugas | ayuh, silakan (kata yang digunakan dengan maksud mengajak pergi) (kata seru). | Jom kita pi tengok wayang. | [dZom ki.tA pi tE.N/ wA.jAN] | Mari, kita pergi menonton wayang. |
bokpi | [bo/.pi] | kata kerja | bawa pergi, disembunyikan, dihilangkan. | Karong hak bawah rumah tu hang bokpi mana? | [kA.ÒoN hA/ bA.wAh Òu.mAh tu hAN bo/.pi mA.nA] | Karung yang di bawah rumah itu ke mana engkau bawa pergi? |
bokpi | [b/.pi] | kata kerja | bawa pergi, disembunyikan, dihilangkan. | Karong hak bawah rumah tu hang bokpi mana? | [kA.ÒoN hA/ bA.wAh Òu.mAh tu hAN b/.pi mA.nA] | Karung yang di bawah rumah itu ke mana engkau bawa pergi? |
| | | 2. datang atau pergi dengan cepat, segera, tergesa-gesa (kiasan), rempuh, langgar. | Lepaeh depa dengaq kata mak depa mati, depa langgah pi sampai lupa bawak apa satu. | [l«.pAEh d«.pA d«.NA)Ö kA.tA mA/ dE.pA mA.ti dE.pA lAN.gAh pi sAm.pAj lu.pA bA.wA/ A.pA sA.tu] | Selepas mendengar kematian emak mereka, mereka bergegas pergi sehingga terlupa membawa apa-apa pun. |
nyong | [øN] | kata kerja | berjalan terus (beredar atau pergi) tanpa menoleh ke kiri atau ke kanan. | Mak dia pangge pon dia tak peduli, dia pi nyong jugak. | [mA/ di.jA pAN.gE pon di.jA tA/ p«.du.li di.jA pi øN dZu.gA/] | Panggilan emaknya tidak dipeduli, dia terus pergi juga. |
buih | [bu.wih] | | bingkas bangun dan terus beredar kerana terperanjat atau segera pergi dalam keadaan tergesa-gesa, berambus; bangkit buih, cepuih. | Dia buih bila kena jrekah. | [di.jA bu.wih bi.lA k«.nA dZÒ«.kAh] | Dia bingkas bangun dan beredar apabila kena sergah. |
cepuih | [tS«.puih] | kata adjektif | bingkas bangun dan terus beredar kerana terperanjat atau segera pergi dalam keadaan tergesa-gesa, berambus; bangkit buih, buih. | Aku nak tidoq tak buleh, tikueh dok belari cepuih-cepuih kat ujong kepala. | [A.ku nA/ ti.dâÖ tA/ bu.leh ti.kueh do/ b«.lA.Òi tS«.puih.tS«.puih kAt u.dZoN k«.pA.lA] | Aku tidak dapat tidur kerana tikus berlari-larian di hujung kepala. |
bangket buih | [bAN.ket bu.wih] | | bingkas bangun dan terus beredar kerana terperanjat atau segera pergi dalam keadaan tergesa-gesa, berambus; buih, cepuih. | Dia bangket buih bila kena jrekah. | [di.jA bAN.ket bu.wih bi.lA k«.nA dZÒ«.kAh] | Dia bingkas bangun dan beredar apabila kena sergah. |
ni | [ni] | kata nama | engkau, kamu, awak. | Ni pi mana semalam. | [ni pi mA.nA s«.mA.lAm] | Engkau pergi ke mana semalam? |
pa | [pA] | kata nama | mereka. | Hang pa ni nak pi mana? | [hAN pA ni nA/ pi mA.nA] | Mereka ini hendak pergi ke mana? |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
retek | [ÄE.tE/] | kata tugas | juga; getek. | Kalu mung nok gi, aku nok gi retek. | [kA.lu muN n/ gi A.ku n/ gi ÄE.tE/] | Kalau kamu nak pergi, aku pun nak pergi juga. |
mewo | [mE.w] | kata adjektif | bebal, dungu. | Mung ni mewo, aku suroh gi pagi mung gi pete. | [muN ni mE.w Aku su.Äoh gi pA.gi muN gi p«.tE] | Kamu ni bebal, aku suruh pergi pagi, kamu pergi petang. |
sak patak | [sA/ pA.tA/] | | tidak tahu ke mana seseorang itu pergi. | Mung tok soh gi cari diyo la, nyo gi sak patak doh. | [muN t/ sh gi tSA.Äi di.j lA ø gi sA/ pA.tA/ dh] | Kamu tak usah mencari dialah, dia dah pergi entah ke mana. |
ore tino | [.ÄE t:i.n] | | isteri. | Ore tino demo gi kuano. | [.ÄE t:i.n dE.m gi ku.wA.n] | Isteri awak pergi ke mana. |
kawe | [kA.wE] | kata nama | ganti nama diri pertama, saya, aku. | Kawe nok gi keda smeta. | [kA.wE n/ gi k:«.dA sm«.tA] | Saya nak pergi ke kedai sebentar. |
tepong | [t«.poN] | kata nama | kuih (pelbagai jenis). | Gi beli tepong keda Mek Ye duwo amah. | [gi b«.li t«.poN k:«.dA mE/ jE du.w A.mAh] | Pergi beli kuih di kedai Mek Yam seringgit. |
getek | [gE.tE/] | kata tugas | juga; retek. | Aku nok gi getek tepak mung, buleh ko? | [A.ku n/ gi gE.tE/ t«.pA/ muN bu.leh k] | Saya nak pergi juga tempat kamu, bolehkah? |
lorak | [l.ÄA/] | kata kerja | tergopoh-gapah, tergesa-gesa, cepat. | Demo lorak nok gi mano gak? | [dE.m l.ÄA/ n/ gi m:A.n gA/] | Kamu tergesa-gesa nak pergi ke mana? |
derak | [d:«.ÄA/] | kata kerja | berjalan-jalan tanpa tujuan. | Mae gi derak jok pagi takdi lagi. | [mA.E gi d:«.ÄA/ dZ/ p:A.gi tA/.di lA.gi] | Mail pergi berjalan-jalan sejak pagi tadi lagi. |
legok | [l«.g/] | kata adjektif | sibuk. | Ambo tok leh gi kuwano esok, pasa legok. | [Am.b t/ leh gi ku.wA.n E.s/ pA.sA l«.g/] | Saya tak boleh pergi ke mana-mana esok kerana sibuk. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
monotok | [m.n.t/] | kata adjektif | berkenaan cara makan dengan lahap, gelojoh. | Poi monotok kek dapo tu, kok lapa bona. | [pi m.n.t/ kE/ dA.po tu k/ lA.pA b.nA] | Pergi monotok di dapur kalau lapar sangat. |
sanun | [sA.nun] | kata tugas | sana; senua. | Jangan poi sanun, kok ditorokam kek boruk tungga kang. | [dZA.NAn p.i sA.nun k/ di.t.Ä.kAm kE/ b.Äu/ tuN.gA kAN] | Jangan pergi sana, nanti diterkam beruk tunggal kang. |
lopan | [l.pAn] | kata nama | lembah lereng bukit. | Dian kek lopan tu dah rahat, poi tengok. | [di.jAn kE/ l.pAn tu dAh ÄA.hAt pi tE.N/] | Durian di lembah itu sudah gugur, pergi tengok. |
tajau | [tA.dZAw] | kata kerja | pukul, belasah dengan menggunakan lidi, rotan dan lain-lain; cemat, lapon, pedodak, pupuh. | Dio tak poi skolah, sobab kono tajau kek abange. | [di.j tA/ pi sk.lAh s.bAb k.n tA.dZAw kE/ A.bAN.E] | Dia tidak pergi sekolah, sebab kena pukul dengan abangnya. |
pupuh | [pu.puh] | kata kerja | pukul, belasah dengan menggunakan lidi, rotan dan lain-lain; cemat, lapon, pedodak, tajau. | Dio tak poi skolah, sobab kono pupuh kek abange. | [di.j tA/ pi sk.lAh s.bAb k.n pu.puh kE/ A.bAN.E] | Dia tidak pergi sekolah, sebab kena pukul dengan abangnya. |
mereban I | [m«.ÄE.bAn] | kata kerja | berjalan tanpa tujuan. | Mano kau mereban tadi, balek malam-malam ni. | [mA.n kAw m«.ÄE.bAn tA.di bA.le/ mA.lAm mA.lAm ni] | Ke mana kau pergi tanpa tujuan tadi, balik malam-malam ini. |
cemat | [tSE.mAt] | kata kerja | pukul, belasah dengan menggunakan lidi, rotan dan lain-lain; lapon, pedodak, pupuh, tajau. | Dio tak poi skolah, sobab kono cemat kek abange. | [di.j tA/ pi sk.lAh s.bAb k.n tSE.mAt kE/ A.bAN.E] | Dia tidak pergi sekolah, sebab kena pukul dengan abangnya. |
senua | [s«.nu.wA] | kata tugas | sana; sanun. | Jangan poi senua, kok ditorokam kek boruk tungga kang. | [dZA.NAn p.i s«.nu.wA k/ di.t.Ä.kAm kE/ b.Äu/ tuN.gA kAN] | Jangan pergi sana, nanti diterkam beruk tunggal kang. |
olek | [.lE/] | kata nama | kenduri khusus untuk perkahwinan. | Olek rajo tak poi rugi, ompek puloh eko kobau tumbang. | [.lE/ ÄA.dZ tA/ pi Äu.gi m.pE/ pu.loh E.k k.bAwtum.bAN] | Kenduri raja tidak pergi rugi, empat puluh ekor kerbau tumbang. |
coreng | [tS.ÄEN] | kata adjektif | comot, kotor. | Coreng bona muko kaw dek arang, poi basoh! | [tS.ÄEN b.nA mu.k kAw dE/ A.ÄAN pi bA.sh] | Comot sangat muka engkau kena arang, pergi basuh! |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
matikan ae | [mA.ti.kAn Ae] | | tidak pergi ke majlis kenduri atau sesuatu tempat. | Keje kawen rumah die, aku matikan ae aje. | [k«.dZ« kA.wen Äu.mAh di.j« A.ku mA.ti.kAn Ae A.dZ«] | Majlis perkahwinan di rumah dia, aku tidak pergi. |
pegi panggel | [p«.gi pAN.gel] | | pergi ke majlis perkahwinan; makan kuah kuneng | Kau nak ikot mak pegi panggel tak? | [kAw nA/ i.kot mA/ p«.gi pAN.gel tA/] | Engkau hendak ikut emak pergi ke majlis perkahwinan tak? |
mematak | [m«.mA.tA/] | kata kerja | mengambil tempat seseorang yang berhalangan atau mengisi kekosongan tempat dalam perahu untuk pergi menangkap ikan. | Sape nak mematak aku besok, aku nak pegi panggel. | [sA.p« nA/ m«.mA.tA/ A.ku be.so/ A.ku nA/ p«.gi pAN.gel] | Siapa nak mematak aku besok, aku nak pergi panggil. |
nasik penanggah | [nA.si/ p«.nAN.gAh] | | nasi dan lauk kenduri yang dihidangkan untuk orang yang membantu melayan tetamu dalam kenduri kahwin sebelum tetamu datang. | Ni nasik penanggah, pegi antau. | [ni nA.si/ p«.nAN.gAh p«.gi An.tAw] | Ini nasi penanggah, pergi hantar. |
buran | [bu.ÄAn] | kata kerja | menghalau haiwan ternakan. | Kau pegi buran ayam tu masok reban. | [kAw p«.gi bu.ÄAn A.jAm tu mA.so/ Ä«.bAn] | Engkau pergi halau ayam itu supaya masuk ke dalam reban. |
melak | [m«.lA/] | kata tugas | mana tahu. | Melak, kau pegi sane boleh mak ikot. | [m«.lA/ kAw p«.gi sA.n« bo.leh mA/ i.kot] | Mana tahu, kau pergi sana boleh mak ikut. |
kubal | [ku.bAl] | kata kerja | mengupas sabut kelapa. | Pegi tolong kubal kelape, senang nak gelotok. | [p«.gi to.loN ku.bAl k«.lA.p« s«.nAN nA/ g«.lo.to/] | Pergi tolong kupas kelapa senang hendah belah dua. |
palang | [pA.lAN] | kata tugas | jangan. | Palang le kau pegi nak, dudok rumah aje. | [pA.lAN l« kAw p«.gi nA/ du.do/ Äu.mAh A.dZ«] | Janganlah kau pergi anak, duduk sahajalah di rumah. |
sabok | [sA.bo/] | kata nama | tuala mandi; kaen sal. | Sabok kau tu dah koto, pegi basoh! | [sA.bo/ kAw tu dAh ko.to p«.gi bA.soh] | Tuala mandi kau tu dah kotor, pergi basuh! |
ngedek | [N«.de/] | kata kerja | memancing. | Ari-ari pegi ngedek, dapat ikannye tidak. | [A.Äi.A.Äi p«.gi N«.de/ dA.pAt i.kAn.ø« ti.dA/] | Hari-hari pergi memancing, dapat ikannya tidak. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
retok | [ÄE.t/] | kata tugas | kelmarin, dua hari sebelum hari ini. | Awok gi mane retok? | [A.w/ gi mA.n« ÄE.t/] | Awak pergi ke mana kelmarin? |
maknye | [mA/.ø«] | kata tugas | mengapa. | Maknye awak tok pegi sekolah. | [mA/.ø« A.wA/ t/ p«.gi s«.ko.lAh] | Mengapa awak tidak pergi sekolah. |
kaeh | [kAeh] | kata nama | ganti nama diri pertama tunggal. | Kaeh tok gemo pegi kede. | [kAeh t/ g«.m p«.gi k«.dE] | Saya tidak gemar pergi kedai. |
jerambah | [dZ«.ÄAm.bAh] | kata nama | bangsal penyediaan makanan yang dibina khusus semasa kenduri. | Gi ambek laok di jerambah. | [gi Am.be/ lA.o/ di dZ«.ÄAm.bAh] | Pergi ambilkan lauk di jerambah. |
leka | [l«.kA] | kata nama | rakit daripada buluh. | Ayoh ke hutan ambek buloh buat leka. | [A.joh k« hu.tAn Am.be/ bu.loh bu.wAt l«.kA] | Ayah pergi ke hutan mengambil buluh untuk membuat rakit. |
mendarat | [m«n.dA.ÄAt] | kata kerja | berjalan kaki. | Koi mendarat je gi sekoloh. | [kj m«n.dA.ÄAt dZ« gi s«.k.lh] | Saya berjalan kaki sahaja pergi sekolah. |
kot | [kot] | kata tugas | agaknya, barangkali, kalau-kalau. | Ce la ajok kot dia nok gi. | [tS« lA A.dZ/ kot di.j« n/ gi] | Cubalah ajak, kalau-kalau dia hendak pergi. |
habat | [hA.bAt] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang sangat pengotor. | Tok soh gi kede tu, toke habat ngat. | [t/ sh gi k«.dE tu t.kE hA.bAt NAt] | Jangan pergi ke kedai itu, pemiliknya sangat pengotor. |
mamon | [mA.mon] | kata adjektif | bosan. | Cuti-cuti ni mamon koi tok ke mane. | [tSu.ti.tSu.ti ni mA.mon koj to/ k« mA.n«] | Waktu cuti begini, bosan saya tidak pergi ke mana. |
| | | 2. berkenaan keinginan yang amat sangat untuk mendapatkan sesuatu. | Adek keri ngat nok gi pesta maenan. | [A.de/ k«.Äi NAt no/ gi pes.tA mA.e.nAn] | Adik teringin sangat hendak pergi ke pesta mainan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. menerpa pergi | Bila dapat tau adek dia beretoh reta, dandan tu dia langgah. | [bi.lA dA.pAt tAw A.de/ di.jA b«.Ò«.toh ÒE.tA dAn.dAn tu di.jA lAN.gAh] | Bila mendapat tahu adiknya berlanggar kereta serta-merta dia menerpa pergi. |
melilau | [m«.li.lAw] | kata kerja | pergi ke merata-tara | Kemaren puaih aku melilau cari rumah hang tapi tak jumpa-jumpa. | [k«.mA.Òen pu.AC A.ku m«.li.lAw tSA.Òi Òu.mAh hAN tA.pi tA/ dZum.pA.dZum.pA] | Kemarin puas saya pergi ke merata-tara kerana mencari rumah awak tapi tidak berjumpa. |
kot | [kot] | kata tugas | agaknya. | Co hang pi tanya, kot dia tak mau pi. | [tSo hAN pi tA.øA kot di.jA tA/ mAw pi] | Cuba awak pergi tanya, agaknya dia tidak mahu pergi. |
utau | [u.tAw] | kata nama | isyarat dengan menggunakan tangan | Jom kita pi, aku nampak dia utau suruh pi. | [dZom ki.tA pi A.ku nAm.pA/ di.jA u.tAw su.Òoh pi] | Mari kita pergi, saya nampak dia menggunakan tangan sebagai isyarat menyuruh pergi. |
| | | 2. ganti nama diri kedua tunggal; awak, hang, kau | Pi salen baju dulu kalu cek nak ikot pi makan kenuri. | [pi sA.len bA.dZu du.lu kA.lu tSE nA i.kot pi mA.kAn k«.nu.Òi] | Pergi salin baju dulu kalau cek hendak ikut pergi makan kenduri. |
dadah | [dA.dAh] | kata tugas | dahulu. | Masa hang nak pi hang makan dadah. | [mA.sA hAN nA/ pi hAN mA.kAn dA.dAh] | Masa awak hendak pergi awak makan dahulu. |
pekena | [p«.k«.nA] | kata kerja | 1. makan | Sebelom pi jom kita pekena dulu. | [s«.b«.lom pi dZom ki.tA p«.k«.nA du.lu] | Sebelum pergi mari kita makan dulu. |
| | | 3. panggilan mesra oleh orang tua kepada kanak-kanak | Cek pi beli curut kat kedai sat. | [tSE pi b«.li tSu.Òut kAt k«.dAj sAt] | Cek pergi beli curut di kedai sebentar. |
| | | 2. berbohong. | Sepa gelembong kat adek kata pi tengok wayang. | [sE.pA g«.lem.boN kAt A.de/ kA.tA pi tE.No/ wA.jAN] | Kami berbohong pada adik pergi menonton wayang. |
| | | 2. sentiasa | Ada apa yang hang dok pi rumah dia tu? | [A.dA A.pA jAN hAN do/ pi Òu.mAh di.jA tu] | Ada apa yang awak sentiasa pergi ke rumahnya itu? |
|
Tesaurus |
---|
| pergi (kata kerja) | 1. Bersinonim dengan menuju ke: menujui, menghala ke, mengarah ke, Berantonim dengan datang
2. Bersinonim dengan berhambus: cabut, lari, nyah, incit, keluar, hilang, turun, angkat kaki, kepol, calo, andun,
3. Bersinonim dengan bertolak: berlepas, berangkat, belayar, berjalan, bercemar duli, bertolak punggung, mengorak
langkah, mengorak sila, Berantonim dengan tiba
4. Dalam konteks kiasan bersinonim dengan meninggal dunia, mati, wafat, mangkat,
| Kata Terbitan : berpergian, kepergian, pemergian, |
|
Puisi |
---|
|
Cik Ali pergi berperang, Pergi berperang dengan senjata; Awan di langit kalau terang, Cahaya bintang baru nyata.
Lihat selanjutnya... |
|