Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
gelek | [g«.le/] | kata adjektif | takut (Pulau Aur, Mersing). | Aji gelek antu? Mane ade antu kat banda ni. | [A.dZi g«.le/ An.tu mA.n« A.d« An.tu kAt bAn.dA ni] | Kamu takut hantu? Mana ada hantu di bandar ni. |
kedi | [k«.di] | kata adjektif | berkenaan saiz badan orang yang kecil daripada saiz biasa. | Budak kedi tu pun kau takut, kan kau lebeh besa! | [bu.dA/ k«.di tu pon kAw tA.kot kAn kAw l«.beh b«.sA] | Budak kecil macam itu pun kau takut, bukankah engkau lebih besar! |
gonjah | [gon.dZAh] | kata adjektif | bimbang dan takut. | Nampak asap kat sane tu, gonjah pulak kalau-kalau rumah kawan tebaka. | [nAm.pA/ A.sAp kAt sA.n« tu gon.dZAh pu.lA/ kA.lAw.kA.lAw ] | Nampaknya ada asap di sana itu, bimbang pula kalau-kalau rumah saya yang terbakar. |
salo alai | [sA.lo A.lAj] | | keadaan banyak orang yang sedang lalu-lalang; sia lantau. | Ape takot, kan salo alai kat sini. | [A.p« tA.kot kAn sA.lo A.lAj kAt si.ni] | Mengapa takut, bukankah di sini banyak orang yang sedang lalu-lalang. |
memeto | [m«.me.t] | kata kerja | bercakap dengan kuat serta marah-marah. | Bile ayah memeto kecot perot dibuwatnye. | [bi.l« A.jAh m«.me.t k«.tSot p«.Äot di.bu.wAt.ø«] | Apabila ayah sedang marah-marah takut kita dibuatnya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
cega | [tSE.gA] | kata adjektif | takut dan khuatir, curiga. | Anak dara tu cega dah nak jalan sorang-sorang waktu malam, pasai dia prenah kena ganggu. | [A.nA/ dA.ÒA tu tSE.gA dAh nA/ dZA.lAn s.ÒAN.s.ÒAN wA/.tu mA.lAm pA.sAj di.jA pÒ«.nAh k«.nA gAN.gu] | Anak gadis itu merasa takut berjalan seorang diri pada waktu malam, kerana dia pernah diganggu. |
gayat | [gA.jAt] | kata adjektif | takut, bimbang atau khuatir tentang ketidakmampuan untuk mengadakan atau melakukan sesuatu, bimbang (kiasan). | Dengan duet hak dok ada, aku rasa gayat nak buat kenuri pangge orang ramai. | [d«.NAn du.wet hA/ do/ A.dA A.ku ÒA.sA gA.jAt nA/ bu.wAt k«.nu.Òi pAN.gE .ÒAN ÒA.mAj] | Dengan wang sebanyak itu, aku berasa bimbang hendak mengadakan kenduri dengan menjemput tetamu yang banyak. |
meloko | [m«.l.k] | kata kerja | berdiam diri sambil menundukkan kepala kerana takut, tidak berani melawan dan sebagainya (biasanya kepada manusia). | Depa tu kat kampong sendiri bukan maen belagak, masok kampong orang meloko saja. | [dE.pA tu kAt kAm.poN s«n.di.Òi bu.kAn mAen b«.lA.gA/ mA.so/ kAm.poN .ÒAN m«.l.k sA.dZA] | Mereka itu hanya berlagak berani di kampung sendiri, tetapi apabila berada di kampung orang, diam pula. |
rokmo | [Ò/.m] | kata nama | bangsal untuk tempat memasak dan tempat berehat atau berteduh dalam sesuatu kenduri. | Budak-budak tak elok dok dekat rokmo takot kena periok panaeh. | [bu.dA/.bu.dA/ tA/ E.l/ do/ d«.kAt Ò/.m tA.kot k«.nA p«.Òi.j/ pA.nAEh] | Kanak-kanak tidak digalakkan berada dekat tempat memasak takut terkena periuk panas. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. perasaan takut dan seram (berada di tempat gelap atau sunyi). | Bilo ambo tahu bilek ambo tu bratu, braso ra diri bulu tekok. | [bi.l Am.b tA.hu bi.le/ Am.b tu bÄA.tu bÄA.s ÄA) d:i.Äi bu.lu t«.k/] | Apabila saya tahu bahawa bilik saya tu berhantu, saya rasa seram dan berdiri bulu tengkok. |
kenaleng | [k«.nA.leN] | kata adjektif | takut, bimbang dan lain-lain, menggeletar, berasa gentar. | Mung jange dok kenaleng sangak kalu gi temu dugo. | [muN dZA.NE do/ k«.nA.leN sA.NA/ kA.lu gi t«.mu du.g] | Kamu jangan rasa gementar sangat kalau menghadiri temu duga. |
keta gega | [k«.tA g«.gA] | | sangat gementar, sangat takut, menggigil. | Pak Ngoh tu deme kuro ko, napok keta gega. | [pA/ Nh tu d«.mE k:u.Ä k nA.p/ k«.tA g«.gA] | Pak Ngah tu demam kurakah, nampak menggigil sahaja. |
mirok | [mi.Äo/] | kata adjektif | gentar menghadapi sesuatu yang boleh membahayakan diri sendiri, berasa gerun, takut. | Demo tok mirok ko, jale tengoh male sore. | [dE.m t/ mi.Äo/ k dZ:A.lE t«.Nh mA.lE s:.ÄE] | Kamu tak berasa gerunkah, berjalan pada waktu malam berseorangan. |
kucing kerong | [ku.tSiN kE.ÄN] | | kucing jantan yang mengiau kuat. | Adek ambo takok bena ko kucing kerong. | [A.de/ Am.b tA.ko/ b«.nA k ku.tSiN kE.ÄN] | Adik saya takut sangat pada kucing jantan yang mengiau kuat. |
ngiyak | [N:i.jA/] | kata kerja | menggerakkan badan dalam air supaya tidak tenggelam. | Ambo tok brani gi tepak ae dale, pasa tok panda ngiyak. | [Am.b t/ bÄA.ni gi t«.pA/ Ae dA.lE pA.sA t/ pAn.dA N:i.jA/] | Saya takut berada di tempat air dalam kerana tak pandai menggerakkan badan supaya tidak tenggelam. |
jauh jelak | [dZA.oh dZ«.lA)/] | | berkenaan tempat yang terlampau jauh. | Mung tok soh dok rusing takok diyo ambak la, diyo dok jauh jelak lagi. | [muN t/ sh d/ Äu.siN tA.ko/ di.j Am.bA/ lA di.j do/ dZA.oh dZ«.lA)/ lA.gi] | Kamu janganlah risau takut dia kejar, dia masih terlampau jauh. |
treco | [tÄ«.tS] | kata kerja | ilmu pukau atau ilmu penunduk (ilmu sihir) yang digunakan untuk tujuan jahat. | Kito keno jago maso beli bare ore jajo krumoh, takok keno treco. | [ki.t k«.n dZA.g mA.s b:«.li bA.ÄE .ÄE dZA.dZ kÄu.mh tA.ko/ k«.n tÄ«.tS] | Kita mestilah berhati-hati semasa membeli barang yang dijual oleh penjaja di rumah, takut terkena pukau. |
jebeng | [dZ«.beN] | kata nama | bulu yang tumbuh pada pipi di depan telinga, jambang. | Jebeng Pok Ali lebak sungguh, pasa tu budok- budok takok ko diyo. | [dZ«.beN p/ A.li l«.bA/ suN.guh pA.sA tu bu.d/.bu.d/ tA.ko/ k di.j] | Jambang Pak Ali lebat sungguh, sebab tulah ramai budak takut padanya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
misai besering | [mi.sAj b«.s«.ÄiN] | | berkenaan misai yang hujungnya melentik ke atas. | Misai besering, mane bebudak tak takot. | [mi.sAj b«.s«.ÄiN mA.n« b«.bu.dA/ tA/ tA.kot] | Misai besering, mana budak-budak tak takut. |
letop-letop | [l«.top.l«.top] | kata nama | sejenis alat permainan tradisi kanak-kanak yang dibuat daripada buluh kecil kira-kira sebesar jari telunjuk dan panjangnya kira-kira sekaki. Dengan menggunakan kayu letup sebiji buah cenderai dimasukkan dan ditolak ke hujung buluh itu, manakala sebiji buah cenderai muda lagi dimasuk dan diletakkan pada pangkal buluh. Buah cenderai yang ada dipangkal akan ditolak dengan kuat dan menghasilkan letupan. | Nak maen letop-letop pegi jauh-jauh. Takot tekene adek. | [nAk mAen l«.top.l«.top p«.gi dZAuh.dZAuh tA.kot t«.k«.n« A.de/] | Hendak main letup-letup pergi jauh-jauh. Takut terkena adik. |
durian temilok | [du.Äi.jAn t«.mi.lo/] | | buah durian yang buruk, gugur pada awal musim, dan hanya seulas dua isinya yang boleh dimakan. | Ala, durian temilok, nak kasi takot arap ati. | [A.lA du.Äi.jAn t«.mi.lo/ nA/ kA.si tA.kot A.ÄAp A.ti] | Ala, durian yang buruk pada awal musim gugur. Hendak diberi takut kecewa. |
betare | [b«.tA.Ä«] | kata adjektif | berkenaan cuaca yang panas dengan tiupan angin yang kuat pada hujung dan awal tahun. Biasanya bulan Disember dan Januari. | Musem betare ni kau jangan maen bawah pokok, takot pokok tumbang nanti. | [mu.sem b«.tA.Ä« ni kAw dZA.NAn mAen bA.wAh po.ko/ tA.kot po.ko/ tum.bAN nAn.ti] | Musim betare ini engkau jangan main bawah pokok, takut pokok tumbang nanti |
anak pete | [A.nA/ p«.te] | | bunyi petir yang bertalu-talu tetapi kedengaran perlahan dan kadangkala sayup-sayup | Wah! Dah mule dengau anak pete, baek le kite balek. Takot ujan nanti. | [wAh dAh mu.l« d«.NAw A.nA/ p«.te bAe/ l« ki.t« bA.le/ tA.kot u.dZAn nAn.ti] | Wah! Sudah mula kedengaran anak petir, baiklah kita balik. Takut hujan nanti. |
melalang | [m«.lA.lAN] | kata adjektif | berkenaan mata yang terbeliak dan melilau-lilau yang dikaitkan dengan gangguan makhluk halus. Biasanya menimbulkan perasaan takut pada orang yang memandang. | Kene rasok agaknye, mate die melalang tengok orang kelileng. | [k«.n« ÄA.so/ A.gA/.ø« mA.t« di.j« m«.lA.lAN t«.No/ o.ÄAN k«.li.leN] | Mata dia terbeliak dan melilau-lilau tengok orang di sekeliling. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. tidak takut. | Koi tok mileng jalan malam sorang. | [koj t/ mi.leN dZA.lAn mA.lAm s.ÄAN] | Saya tidak takut berjalan seorang diri pada waktu malam. |
kerayan | [k«.ÄA.jAn] | kata adjektif | takut. | Kerayan beto koi bila teringat he tu. | [k«.ÄA.jAn b«.t kj bi.lA t«.Äi.NAt hE tu] | Takut betul saya apabila teringatkan hal itu. |
tok luak | [t/ lu.wA/] | | tak takut. | Koi tok luak tido sorang, awok cakap apo pon. | [koj t/ lu.wA/ ti.d s.ÄAN A.w/ tSA.kAp A.p pon] | Saya tidak takut tidur seorang walau apa pun awak cakap. |
kokot | [k.kt] | kata adjektif | berkenaan suami yang takut kepada isteri. | Cakap aje beso, depan bini kokot. | [tSA.kAp A.dZ« b«.s d«.pAn bi.ni k.kt] | Bercakap saja besar, depan isteri takut. |
serong II | [s«.ÄoN] | kata adjektif | berkenaan rasa takut memandang ke bawah dari tempat tinggi. | Abang tok berani panjat pokok pase serong. | [A.bAN t b«.ÄA.ni pAn.dZAt p.k pA.sE s«.ÄoN] | Abang tidak berani memanjat pokok kerana takut memandang ke bawah. |
mipek | [m:ipe/] | kata adjektif | berkenaan lari yang pantas kerana takut. | Budok-budok mipek lari pasa napok anjen. | [bu.do/.bu.do/ m:ipe/ lA.Äi pA.sA nA.po/ An.dZen] | Budak-budak lari dengan pantas apabila ternampak anjing. |
menciput | [m«n.tSi.put] | kata kerja | berlari dengan pantas (berkenaan manusia atau haiwan) kerana sesuatu sebab (seperti takut, terkejut). | Budok tu menciput tengok tok mudem. | [bu.d/ tu m«n.tSi.put tE.N/ to/ mu.dem] | Budak itu menciput apabila melihat tok mudim. |
kelede | [k«.l«.dE] | kata adjektif | penakut. | Kelede ngat, dalam gelap pon takot. | [k«.l«.dE NAt dA.lAm g«.lAp pon tA.kot] | Penakut sangat, dalam gelap pun takut. |
lambot | [lAm.bot] | kata adjektif | berkenaan ayunan buai yang jauh. | Kalo buai lambot, adek takot. | [kA.lo bu.wAj lAm.bot A.de/ tA.kot] | Kalau ayunan buai jauh, adik takut. |
paleh | [pA.leh] | kata tugas | kata yang menunjukkan kehebatan. | Paleh laju moto tu, takot koi nengok. | [pA.leh lA.dZu m.t tu tA.kot kj nE.N/] | Laju sungguh motosikal itu, takut saya melihatnya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
aci lut | [A.tSi lut] | | permainan sembunyi-sembunyi. | Tok tak bagi maen aci lut malam-malam pasai takut hantu sorok. | [to/ tA/ bA.gi mAen A.tSi lut mA.lAm.mA.lAm pA.sAj tA.kut hAn.tu s.Òo/] | Nenek tidak beri main sembunyi-sembunyi waktu malam sebab takut hantu sembunyi. |
geroh | [g«.Òh] | kata adjektif | takut terhadap sesuatu akibat daripada sesuatu peristiwa yang pernah dialami | Mai kita bawak dia pi jumpa bomo nak bagi hilang geroh. | [mAj ki.tA bA.wA/ di.jA pi dZum.pA b.m nA/ bA.gi hi.lAN g«.Òoh] | Mari kita membawanya berjumpa bomoh untuk menghilangkan rasa takutnya. |
menerojoi | [m«.n«.Òo.dZoj] | kata kerja | lari lintang-pukang kerana takut atau dikejar sesuatu | Budak-budak tu menerojoi kot tingkap bila mak depa nak pukoi | [bu.dA/.bu.dA/ tu m«.n«.Òo.dZoj kot tiN.kAp bi.lA mA/ dE.pA nA/ pu.koj] | Budak-budak itu lari lintang-pukang melalui tingkap apabila emak mereka hendak pukul mereka. |
capoi | [tSA.poj] | kata adjektif | 1. berkenaan dengan seseorang yang bercakap lepas. | Mulot dia capoi sikit, aku takot orang kampong gat ati. | [mu.lot di.jA tSA.poj si.kit A.ku tA.kot o.ÒAN kAm.poN hA.Nat A.ti] | Mulut dia capoi sikit, saya takut orang kampung marah. |
meloroih | [m«.l.ÒC] | kata kerja | turun atau jatuh dengan sendiri secara perlahan atau cepat menuruti sesuatu objek yang lurus | Ikat bendera kuat-kuat takot dia meloroih. | [i.kAt b«n.de.ÒA ku.wAt.ku.wAt tA.kot di.jA m«.l.ÒC] | Ikat bendera kuat-kuat takut jatuh dengan sendiri. |
galang geta | [gA.lAN g«.tA] | | gelegar. | Kita kena tukaq galang geta takot lantai reban pasai anai-anai dah makan. | [ki.tA k«.nA tu.kA)Ö gA.lAN g«.tA tA.kot lAn.tAj Ò«.bAn pA.sAj A.nAj.A.nAj dAh mA.kAn] | Kita kena tukar gelegar takut lantai roboh sebab anai-anai dah makan. |
|
Tesaurus |
---|
| takut (kata kerja) | 1. Bersinonim dengan gentar: gementar, gerun, kecut hati, ngeri, seram, seriau, gamang, gayat, Berantonim dengan berani
2. Bersinonim dengan bimbang: risau, khuatir, cemas, cuak, resah, gelisah, tidak sedap hati, Berantonim dengan senang hati
3. Bersinonim dengan tidak berani: tidak sanggup, cabar hati, tawar hati, kecut hati, kimput, kia, keder, Berantonim dengan berani
| Kata Terbitan : takut-takut, menakuti, menakut-nakuti, mempertakuti, mempertakut-takuti, menakutkan, ketakutan, penakut, |
|
Puisi |
---|
|
Saya takut kerbau di ladang, Yang muda garang sekali; Saya takut jalan seorang, Badan muda langsung sekali.
Lihat selanjutnya... |
|