Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
beposah | [b«.po.sAh] | kata adjektif | jenuh. | Beposah kawan carik die tak jumpe. | [b«.po.sAh kA.wAn tSA.Äi/ di.j« tA/ dZum.p«] | Jenuh saya mencari dia tidak jumpa |
sesah | [s«.sAh] | kata kerja | makan (bahasa kasar). | Jangan sesah laok tu sampai abes, ingat orang belakang. | [dZA.NAn s«.sAh lAo/ tu sAm.pAj A.bes i.NAt o.ÄAN b«.lA.kAN] | Jangan makan lauk itu hingga habis, ingat orang yang belum makan |
semonyeh | [s«.mo.øeh] | kata adjektif | berkenaan mulut yang penuh dengan makanan hingga terkeluar sebahagiannya daripada mulut (khusus tentang kanak-kanak). | Budak ni asal makan, kalau tak semonyeh mulut tu, tak sah. | [bu.dA/ ni A.sAl mA.kAn kA.lAw tA/ s«.mo.øeh mu.lut tu tA/ | Budak ini bila makan, kalau tidak penuh mulutnya itu, tidak sah. |
gembek | [g«m.be/] | kata adjektif | gila. | Orang gembek susah nak tolong. | [o.ÄAN g«m.be/ su.sAh nA/ to.loN] | Orang yang gila sukar hendak ditolong. |
gembek | [g«m.be/] | kata adjektif | gila. | Orang gembek susah nak tolong. | [o.ÄAN g«m.be/ su.sAh nA/ to.loN] | Orang yang gila sukar hendak ditolong. |
putut | [pu.tut] | kata adjektif | pendek dan tumpul (mata pensil). | Tak de pengasah ke, pensel kau ni putut. | [tA/ d« p«.NA.sAh k« pen.sel kAw ni pu.tut] | T)idak ada pengasah ke, mata pensil kau ini pendek dan tumpul. |
menais | [m«.nAis] | kata kerja | menenes; menyenyeh. | Kudes kalau dah menais, susah nak obat. | [ku.des kA.lAw dAh m«.nAis su.sAh nA/ o.bAt] | Kudis kalau sudah menenes, susah hendak diubati. |
lolok | [lo.lo/] | kata nama | longkang besar. | Lolok tu penoh sampah, susah ae nak lalu. | [lo.lo/ tu p«.noh sAm.pAh su.sAh Ae nA/ lA.lu] | Longkang besar itu penuh dengan sampah sarap, susah air hendak mengalir. |
belocah | [b«.lo.tSAh] | kata kerja | bermain air, terutama di lopak. | Jangan belocah, nanti basah. | [dZA.NAn b«.lo.tSAh nAn.ti bA.sAh] | Jangan bermain di lopak, nanti basah. |
bobak | [bo.bA/] | kata nama | percakapan dan lain-lain yang sedap didengar (umumnya yang tidak benar), temberang. | Kalau dah kaki bobak, cakap betol pon susah orang nak pecaye. | [kA.lAw dAh kA.ki bo.bA/ tSA.kAp b«.tol pon su.sAh o.ÄAN nA/ | Kalau suka temberang, apabila bercakap benar pun orang susah hendak percaya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. kurang siuman. | Tok sah cari pasai dengan budak gelong tu, dia baru keluaq dari Tanjong Moktan. | [to/ sAh tSA.Òi pA.sAj d«.NAn bu.dA/ gE.lN tu di.jA bA.Òu k«.lu.wAâÖ dA.Òi tAn.dZoN m/.tAn] | Tidak usah mencari pasal dengan budak yang kurang siuman itu, kerana dia baru keluar dari Tanjung Rambutan. |
beradon | [b«.ÒA.dn, b«.ÒA.don] | kata adjektif | berhemat (pada pakaian, makanan dan lain-lain). | Tok sah dok beradon sangatla, pakaila apa hak patot saja. | [to/ sAh do/ b«.ÒA.dn sA.NAt.lA pA.kAj.lA A.pA hA/ pA.tot sA.dZA] | Tidak perlu berhemat berlebihan, pakailah apa sahaja yang patut. |
buyong | [bu.joN] | kata nama | hari keempat selepas esok (esok, lusa, tulat, tubin, buyung). | Hang tok sah dok tunggula, isok, lusa, tulat, tubin, buyong pon dia tak mai bayaq utang hang. | [hAN to/ sAh do/ tuN.gu.lA i.so/ lu.sA tu.lAt tu.bin bu.joN pon di.jA tA/ mAj bA.jAâÖ u.tAN hAN] | Tidak usahlah ditunggu sehingga empat lima hari, dia tidak akan membayar hutang awak. |
pemati | [p«.mA.ti] | kata kerja | membatalkan setem hasil bagi mengesahkan sesuatu dokumen (perjanjian, perakuan atau surat sumpah dan lain-lain). | Surat prejanjian dia tu tak sah lagi pasai depa tak pemati stem lagi. | [su.ÒAt pÒ«.dZAn.dZi.jAn di.jA tu tA/ sAh lA.gi pA.sAj dE.pA tA/ p«.mA.ti stEm lA.gi] | Surat perjanjiannya belum dikira sah kerana pihak yang berkenaan belum mematikan setemnya. |
cerodong | [tS«.Ò.dN] | kata adjektif | belum matang (remaja) fikiran dan perlakuannya (misalnya bertindak tanpa berfikir panjang). | Hang tok sah dok ambek ati apa hak budak tu kata kat hang, pasai dia tu cerodong lagi. | [hAN to/ sAh do/ Am.be/ A.ti A.pA hA/ bu.dA/ tu kA.tA kAt hAN pA.sAj di.jA tu tS«.Ò.dN lA.gi] | Tidak usahlah awak berasa tersinggung dengan kata-katanya, kerana budak itu masih mentah lagi. |
ahia | [A.hi.jAâ] | kata adjektif | tegas dan tidak mudah mengalah (terhadap sesuatu keputusan atau pegangan yang diambil), keras hati. | Hang tok sah dok ajak diala, saheh dia tak mau pi pasai hati dia ahia. | [hAN to/ sAh do/ A.dZA/ di.jA.lA sA.hEh di.jA tA/ mAw pi ] | Tak usahlah kamu ajak, dia tetap tidak akan pergi kerana keras hatinya. |
rempang | [Ò«m.pAN] | kata adjektif | berkenaan pemikiran, kelakuan yang tidak begitu sempurna, gila-gila bahasa, tiga suku, nakal-nakal, nanar; kereko. | Dia kata apa pon kat hang tok sah dok kera, dia tu rempang siket. | [di.jA kA.tA A.pA pon kAt hAN to/ sAh do/ kE.ÒA di.jA tu Ò«m.pAN si.ket] | Walau apapun yang dikatakan kepada kamu, janganlah dipedulikan kerana dia itu gila-gila bahasa sedikit. |
cong | [tSN] | kata kerja | 1. bercakap-cakap atau menceritakan sesuatu dengan cara menokok tambah dan kadang-kadang boleh jadi berbohong, auta atau temberang. | Pasai kapai trebang, hang tok sah cong kat Osman, dia besa kreja Tentera Udara. | [pA.sAj kA.pAj tÒ«.bAN hAN to/ sAh tSN kAt os.mAn di.jA bE.sA kÒ«.dZA t«n.t«.ÒA u.dA.ÒA] | Kamu jangan cuba temberang tentang kapal terbang kepada Osman, sebab dia pernah berkhidmat sebagai anggota Tentera Udara. |
hapraq | [hAp.rAâÖ] | kata adjektif | berkenaan dengan perangai seseorang yang jahat dan tidak berguna dalam masyarakat, jahat, buas, tidak senonoh; haperak. | Selagi hang dok buat perangai hapraq tok sah dok harap, nak jadi menantu orang. | [s«.lA.gi hAN do/ bu.wAt p«.ÒA.NAj hAp.rAâÖ to/ sAh do/ hA.ÒAp nA/ dZA.di m«.nAn.tu .ÒAN] | Selagi engkau berperangai jahat dan tidak senonoh, usahlah diharapkan hendak menjadi menantu orang. |
agaq-agaq basah | [A.gAâÖ.A.gAâÖ bA.sAh] | | sejenis kuih yang dibuat daripada agar-agar yang dicampur dengan gula. | | | |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kokcak | [k:/.tSA)/] | kata kerja | melakukan perhubungan jenis secara tidak sah atau haram (bukan antara suami isteri), berzina. | | | |
jolo | [dZo.lo] | kata tugas | kata penegas untuk menunjukkan memang demikian halnya, sungguh, sah, benar. | Jolo doh, tu ayoh Mamak ngaeh ike. | [dZ.l dh tu A.jh mA.mA/ N:Aeh i.kE] | Benarlah, itulah ayah Mamat peraih ikan. |
lembek lotek | [l«m.bE/ l.tE/] | | sangat tidak bertenaga, terlalu letih, lesu, lemah longlai. | Lembek lotek Nisah keno behe ko ayoh diyo. | [l«m.bE/ l.tE/ ni.sAh k«.n bE.hE k A.jh di.j] | Lemah longlai Nisah kerana dipukul ayahnya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
molosah | [m.l.sAh] | kata adjektif | berkenaan hujan, air yang mencurah-curah. | Ujan tu lobek, molosah turune. | [u.dZAn tu l.bE/ m.l.sAh tu.Äun.E] | Hujan itu lebat, mencurah-curah turunnya. |
urek | [u.ÄE/ | kata kerja | sukar untuk dikeluarkan, sukar dicabut. | Paku tu susah diurek, sobab tolampau dalam masoke ko toreh tu. | [pA.ku tu su.sAh di.u.ÄE/ s.bAb t.lAm.pAw dA.lAm mA.s/.E k t.ÄEh tu] | Paku itu susah dicabut sebab terlampau dalam masuknye ke teras itu. |
dudut | [du.dut] | kata kerja | hirup, hisap. | Usah dudut bondo tu, tak elok. Bodan kau yo yang tak somonggah dibueke kang. | [u.sAh du.dut bn.d tu tA/ E.l/ b.dAn kAw j jAN tA/ s.mN.gAh di.bu.wE/.E kAN] | Usap hisap benda itu, tidak elok. Badan engkau juga tidak elok dibuatnya nanti. |
motan II | [m.tAn] | kata kerja | penting, utama. | Pokaro-pokaro motan usah disede-sedekan. | [p.kA.Ä.p.kA.Ä m.tAn u.sAh di.sE.dE.sE.dE.kAn] | Perkara-perkara penting jangan dimudah-mudahkan. |
borontak | [b.Än.tA/] | kata kerja | berkuasa. | Usah nak borontak kek lopak orang, kok nak borontak, borontak kek lopak seniri. | [u.sAh nA/ b.ÄAn.tA/ kE/ l.pA/ .ÄAN k/ nA/ b.Än.tA/] | Jangan hendak berkuasa di tempat orang. Kalau hendak berkuasa, berkuasalah di tempat sendiri. |
mereban II | [m«.ÄE.bAn] | kata adjektif | berkenaan pakaian yang labuh. | Jubah dio mereban, susah dio nak jalan. | [dZu.bAh di.j m«.ÄE.bAn su.sAh di nA/ dZA.lAn] | Jubah dia labuh sangat, susah dia hendak jalan. |
conggang | [tSN.gAN] | kata kerja | berpisah, berenggang; boconggang. | Dio orang tu memang susah nak conggang macam bolangkeh. | [di.j .ÄAN tu mE.mAN su.sAh nA/ tSN.gAN mA.tSAm b.lAN.kEh] | Dia orang itu memang susah hendak berpisah, macam belangkas. |
motan I | [m.tAn] | kata nama | bekas dahan yang terdapat pada kayu yang telah digergaji, mata kayu. | Kok boli papan usah boli yang ado motan, nanti kok bolobang. | [k/ b.li pA.pAn u.sAh b.li jAN A.d mtAn nAn.ti k/ b.l.bAN] | Kalau beli papan jangan beli yang ada tanda bekas dahan, nanti berlubang. |
boconggang | [b.tSN.gAN] | kata kerja | berpisah, berenggang; conggang. | Dio orang tu memang susah nak boconggang macam bolangkeh. | [di.j .ÄAN tu mE.mAN su.sAh nA/ b.tSN.gAN mA.tSAm b.lAN.kEh] | Dia orang itu memang susah hendak berpisah, macam belangkas. |
cocap | [tS.tSAp] | kata kerja | lap, sapu. | Cocap ae kek lantai tu dongan kaen basah. | [tS.tSAp AE kE/ lAn.tAj tu d.NAn kAEn bA.sAh] | Lap air di lantai itu dengan kain basah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
jubah laboh | [dZu.bAh lA.boh] | | pakaian pengantin lelaki berbentuk jubah songket yang dipakai semasa bersanding atau semasa nikah. | Kalau kau tak pakai jubah laboh, tak sah jadi penganten. | [kA.lAw kAw tA/ pA.kAj dZu.bAh lA.boh tA/ sAh dZA.di p«.NAn.ten] | Kalau engkau tidak pakai jubah labuh, tidak sah jadi pengantin. |
wayat | [wA.jAt] | kata nama | kelibat (bagi manusia atau haiwan), bayang (bagi barang-barang). | Tok sah kau carik lagi barang tu, wayat die pon aku dah lame tak nampak | [to/ sAh kAw tSA.Äi/ lA.gi bA.ÄAN tu wA.jAt di.j« pon A.ku dAh lA.m« tA/ nAm.pA/] | Tidak usah engkau cari lagi barang itu, bayangnya pun aku sudah lama tidak nampak. |
bakau basah | [bA.kAw bA.sAh] | | sejenis kuih yang menggunakan bahan-bahan yang sama seperti bakau berhempas tetapi ditambah daun pandan. Adunan tidak diencap atau dihempas. Telur hanya digodak; bakau godak. | | | |
dudok perot | [du.do/ p«.Äot] | | berkenaan perempuan yang baru mengandung; dudok bulan | Kau ni tengah dudok perot, tok sah lasak sangat | [] | Engkau ini baru mengandung, tidak usah buat kerja lasak sangat. |
dudok bulan | [du.do/ bu.lAn] | | berkenaan perempuan yang baru mengandung; dudok perot. | Kau ni tengah dudok bulan, tok sah lasak sangat. | [] | Engkau ini baru mengandung, tidak usah buat kerja lasak sangat. |
menggelujang | [m«N.g«.lu.dZAN] | kata adjektif | berkenaan manusia atau haiwan yang meronta-ronta sambil kaki menedang-nendang. | Bukan maen susah lagi budak ni nak bagi ubat, die menggelujang. | [bu.kAn mAen su.sAh lA.gi bu.dA/ ni nA/ bA.gi u.bAt di.j« m«N.g«.lu.dZAN] | Bukan main susah lagi budak ini hendak diberikan ubat, dia menggelujang. |
mengepes I | [m«.Ne.pes] | kata kerja | membuat hal sendiri. | Bagus budak tu tak nyusahkan emak die, mengepes aje. | [bA.gus bu.dA/ tu tA/ m«.øu.sAh.kAn «.mA/ di.j« m«.Ne.pes A.dZ«] | Budak itu tidak menyusahkan emaknya, mengepes saja. |
carang | [tSA.ÄAN] | kata nama | kesan torehan pada pokok getah. | Malam tadi ujan, carang basah, tak berasap le dapo aku. | [mA.lAm tA.di u.dZAn tSA.ÄAN bA.sAh tA/ b«.ÄA.sAp l« dA.po A.ku] | Malam tadi hujan, carang basah, tidak berasaplah dapur aku. |
ibu ambai | [i.bu Am.bAj] | | pondok nelayan berpelantar yang tiangnya dipasakkan ke dasar laut digunakan untuk menarik jaring yang berisi ikan. | Bile nak siapkan ibu ambai, nanti ujan basah le. | [bi.l« nA/ si.jAp.kAn i.bu Am.bAj nAn.ti u.dZAn bA.sAh l«] | Bila nak siapkan ibu ambai, nanti hujan habis basah. |
muke pede | [mu.k« p«.d«] | | berkenaan orang yang tak tahu malu. | Die tu muke pede, orang cakap ape pon die tak kesah. | [di.j« tu mu.k« p«.d« o.ÄAN tSA.kAp A.p« pon di.j« tA/ ke.sAh] | Dia itu tidak tahu malu, orang cakap apa pun dia tidak kisah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ketoyong | [k«.to.joN] | kata adjektif | 1. berkenaan gasing yang berpusing terbalik (kepala ke bawah dan paksinya ke atas). | Kalau tak bese maen gasing, usahkan nok mangkoh, musing pon ketoyong. | [kA.l tA/ bE.s« mA.en gA.siN u.sAh.kAn n/ mAN.kh mu.siN pon k«.to.joN] | Kalau tidak biasa bermain gasing, jangankan hendak memangkah, memusing pun terbalik. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. membolot sesuatu untuk kepentingan diri. | Reja hat senang-senang depa kampoi habeh, hat susah- susah baru bagi kat kita | [Ò«.dZA hAt s«.nAN.s«.nAN dE.pA kAm.poj hA.beh hAt su.sAh.su.sAh bA.Òu bA.gi kAt ki.tA] | Kerja yang senang-senang mereka bolot habis, yang susah-susah baru bagi pada kita. |
mai | [mAj] | kata kerja | mari, datang | Mai singgah dulu, tok sah balek lagi. | [mAj siN.gAh du.lu to/ sAh bA.le/ lA.gi] | Mari singgah dulu, jangan balik lagi. |
kucai | [ku.tSAj] | kata kerja | 1. mengganggu seseorang atau haiwan. | Tok sah dok kucai dia, sat gi dia marah. | [to/ sAh do/ ku.tSAj di.jA sAt gi di.jA mA.ÒAh] | Jangan ganggu dia nanti dia marah. |
| | | 2. berkenaan dengan sesuatu yang tidak lengkap kelengkapannya | Tok sah bawak baskat dogeang tu pi pekan, sat ni mata-mata tangkap. | [to sAh bA.wA bAs.kAt do.gE.jAN tu pi p«.kAn sAt ni mA.tA.mA.tA tAN.kAp] | Jangan bawa basikal dogeang itu ke bandar, nanti polis tangkap. |
gadoh | [gA.doh] | kata kerja | bersusah payah, terburu-buru atau tergesa-gesa | Tok sah dok gadoh buat ayaq, sepa mai sat saja. | [to sAh do gA.doh bu.wAt A.jA)Ö sE.pA mAj sAt sA.dZA] | Jangan bersusah payah menyediakan minuman, kami datang sekejap saja. |
pelemah | [p«.l«.mAh] | kata kerja | menipu atau memperdaya seseorang | Hang tok sah dok pelemah dia tu. Apa hang pikiaq dia bodo ka? | [hAN to sAh do p«.l«.mAh di.jA tu A.pA hAN pi.ki.jA)Ö di.jA bo.d kA] | Awak jangan asyik menipu dia. Apa awak ingat dia bodoh ke? |
pekunu | [p«.ku.nu] | kata kerja | 1. memperbodoh seseorang; pekunon | Hang tok sah dok pekunu, rumah lagu tu tak sampai pon lapan puloh ribu. | [hAN to/ sAh do/ p«.ku.nu kA.mi Òu.mAh lA.gu tu tA/ sAm.pAj pon lA.pAn pu.loh Òi.bu] | Kamu jangan memperbodoh kami, rumah seperti itu tidak pun sampai lapan puluh ribu. |
kata adjektif | [mAn.dom] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang lembap dan tidak cergas | Tok sah bawak dia pi ragaih bukit pasai dia mandom. | [to/ sAh bA.wA/ di.jA pi ÒA.gAC bu.kit pA.sAj di.jA mAn.dom] | Jangan bawa dia pergi panjat bukit sebab dia lembap. |
manyau | [mA.øA)w] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang belum sedar sepenuhnya drp tidur; mamun | Hang tok sah tanya tang mana dia buboh kunci, dia tu manyau lagi. | [hAN to/ sAh tA.øA tAN mA.nA di.jA bu.boh kun.tSi di.jA tu mA.øA)w lA.gi] | Awal jangan tanya di mana dia letak kunci, dia masih belum sedar sepenuhnya daripada tidur. |
kanyiaq | [kA.øi.jA)Ö] | kata adjektif | berkenaan dengan umur yang masih muda | Cek tu kanyaq lagi tok sah dok campoq hai orang tua. | [tSE/ tu kA.øi.jA)Ö lA.gi to/ sAh do/ tSAm.po)Ö hAj .ÒAN tu.wA] | Awak umur masih muda lagi jangan campor hal orang tua. |
|
Tesaurus |
---|
| sah (adjektif) | 1. Bersinonim dengan dibenarkan: lulus, diterima, halal, boleh, diakui, Berantonim dengan haram
2. Bersinonim dengan benar: pasti, nyata, sabit, sudah tetap, terang, sahih, tentu, muktamad, cerat, asi, isbat, pentan, sidi, absah, Berantonim dengan samar-samar
| Kata Terbitan : mengesahkan, kesahan, pengesahan, |
|
|