Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bongkes | [boN.kes] | kata kerja | tumbang (pokok). | Lepas ujan lebat, banyak pokok bongkes. | [l«.pAs u.dZAn l«.bAt bA.øA/ po.ko/ boN.kes] | Selepas hujan lebat, banyak pokok tumbang. |
bondak | [bon.dA/] | kata adjektif | berkenaan air yang keruh. | Lepas ujan, ae perigi tu bondak. | [l« pAs u.dZAn Ae p«.Äi.gi tu bon.dA/] | Selepas hujan, air perigi itu keruh. |
biyak | bi.jA/] | kata adjektif | berkenaan tanah yang lecak. | Lepas ujan jangan maen lari-lari, kan biyak. | [l«.pAs u.dZAn dZA.NAn mAen lA.Äi lA.Äi kAn bi.jA/] | Selepas hujan jangan main berlari-lari, bukankah tanah itu lecak. |
longoi | [lo.Noj] | kata adjektif | letih lesu. | Badan rase longoi lepas angkat barang pindah rumah. | [bA.dAn. ÄA.s« lo.Noj l«.pAs AN.kAt bA.ÄAN pin.dAh Äu.mAh] | Badannya merasa lesu setelah mengangkat barang kerana pindah rumah. |
letak | [le.tA/] | kata adjektif | nyenyak tidur kerana keletihan. | Letak anaknye tido lepas penat bemaen. | [le.tA/ A.nA/.ø« ti.do l«.pAs p«.nAt b«.mAen] | Nyenyak anaknya tidur setelah penat bermain. |
melengka | [m«.leN.kA] | kata kerja | berbaring selepas makan. | Tak senonoh bebudak ni, adeke lepas makan nak melengka. | [tA/ s«.no.noh b«.bu.dA/ ni A.d«.k« l«.pAs mA.kAn nA/ ] | Tidak senonohnya perangai budak-budak ini, selepas makan hendak berbaring pula. |
kepai | [k«.pAj] | kata adjektif | lenguh dan sakit-sakit tulang. | Badan kawan rase kepai lepas nebas kelileng | [bA.dAn kA.wAn ÄA.s« k«.pAj l«.pAs n«.bAs k«.li.leN Äu.mAh] | Badan saya merasa lenguh dan sakit-sakit setelah menebas di keliling rumah. |
belondong | [b«.lon.doN] | kata adjektif | lecah dan digenangi air; londang. | Depan rumahnye belondong, lepas ujan turon tak renti-renti. | [d«.pAn Äu.mAh.ø« b«.lon.doN l«.pAs u.dZAn tu.Äon tA/ ] | Depan rumahnya lecah setelah hujan turun tidak berhenti-henti. |
laghe | [lA.Ä«] | kata adjektif | perbuatan liar yang dilakukan oleh seseorang disebabkan oleh gangguan emosi. | Die jadi laghe lepas mak bapaknye becerai. | [di.j« dZA.di lA.Ä« l«.pAs mA/ bA.pA/.ø« b«.tS«.ÄAj] | Dia menjadi liar setelah ibu dan bapanya bercerai. |
toye | [to.j«] | kata adjektif | berkenaan muka yang letih, tidak bermaya dan tidak berseri, bersahaja. | Toye bena muke Samad lepas pekse. | [to.j« b«.nA mu.k« sA.mAd l«.pAs p«/.s«] | Letih benar kelihatan muka Samad, selepas peperiksaan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
berembat-rembat | [b«.Ò«m.bAt.Ò«m.bAt] | kata kerja | berturut-turut. | Kak aku kawen taon lepaih berembat-rembat dengan sepupu aku. | [kA/ A.ku kA.wen tA.won l«.pAC b«.Ò«m.bAt.Ò«m.bAt d«.NAn s«.pupu A.ku] | Kakak aku kahwin tahun lepas berturut-turut dengan sepupu aku. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
jebeng | [dZ:«.beN] | kata kerja | berjambang. | Ayoh jebeng jok lepah peceng ni. | [A.jh dZ:«.beN dZ/ l«.pAh pE.tSeN ni] | Ayah berjambang semenjak lepas pencen ni. |
bong | [bN] | kata nama | gelanggang perlawanan (ayam, lembu, gasing dan lain-lain). | Mamak lepah gasing dale bong. | [mA.mA/ l«.pAh gA.siN dA.lE bN] | Mamat lepas gasingnya dalam gelanggang. |
denu | [d:«.nu] | kata tugas | sana; deknu. | Lepah Saleh gi denu, anok diyo pong mek e. | [l«.pAh sA.lEh gi d:«.nu A.n/ di.j poN m:E/ e] | Lepas Saleh pergi ke sana, anaknya terus membuat kerenah. |
deknu | [dE/.nu] | kata tugas | sana; denu | Lepah Saleh gi deknu, anok diyo pong mek e. | [l«.pAh sA.lEh gi dE/.nu A.n/ di.j poN m:E/ e] | Lepas Saleh pergi ke sana, anaknya terus membuat kerenah. |
rak | [ÄA/] | kata adjektif | jinak. | Rak sunggoh burong pati demo, lepah pong tok lari. | [ÄA/ suN.goh bu.ÄoN p:A.ti dE.m l«.pAh poN t/ lA.Äi] | Jinak sungguh burung merpati awak, lepas pun tak lari. |
slalu | [slA.lu] | kata adjektif | tanpa bertangguh-tangguh lagi, terus, serta-merta, segera. | Lepah tahu mok diyo mati, diyo pong jerik slalu. | [l«.pAh tA.hu m/ di.j mA.ti di.j poN dZ:«.Äi/ slA.lu] | Lepas tahu kematian ibunya, dia pun terus menangis. |
cerak I | [tS«.ÄA)/] | kata kerja | memasukkan ubat ke dalam badan dengan menggunakan jarum, suntik. | Lepah keno cerak sejarom baru raso lego sikik. | [l«.pAh k«.n tS«.ÄA)/ s«.dZA.Äom bA.Äu ÄA.s l«.g si.ki/] | Lepas kena suntik sejarum baru rasa lega sikit. |
bolen | [b:.lEN] | kata kerja | terbeliak, terjegil, terbelalak (mata). | Anok kucing tu boleng mato lepah keno tepuh lori. | [A.n/ ku.tSiN tu b:.lEN mA.t l«.pAh k«.n t«.poh l.Äi] | Anak kucing tu terbelalak mata lepas dilanggar lori. |
bikong II | [bi.koN] | kata adjektif | berkenaan tangan atau kaki yang bengkok kerana kemalangan dan sebagainya. | Tange budok tu bikong lepah jatoh muto. | [tA.NE bu.d/ tu bi.koN l«.pAh dZA.toh mu.to] | Tangan budak tu bengkok lepas terjatuh motosikal. |
grepok | [gÄ«.p/] | kata kerja | menggertak untuk menakut-nakutkan. | Budok-budok tu lari cama ligak lepah keno grepok kak ku. | [bu.d/.bu.d/ tu lA.Äi tS:A.mA li.gA/ l«.pAh k«.n gÄ«.p/ kA/ ku] | Budak-budak tu lari lintang-pukang lepas digertak oleh saya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
cegak | [tSE.gA/] | kata adjektif | sihat, subur, segar. | Lepas demam duo minggu adek den dah cegak nampake. | [l.pEh d.mAm du miN.gu A.dE/ dEn dAh tSE.gA/ nAm.pA/.E] | Lepas demam dua minggu adik saya sudah sihat nampaknya. |
bokoludat | [b.k.lu.dAt] | kata kerja | berkeladak | Lopeh ujan ae sungai tu bokoludat. | [l.pEh u.dZAn Ae su.NAj tu b.k.lu.dAt] | Lepas hujan, air sungai itu berkeladak. |
morisik andai | [m.Äi.si/ An.dAj] | | bertanya untuk melamar gadis. | Lopeh merisik andai, baru anta cincin. | [l.pEh m.Äi.si/ An.dAj bA.Äu An.tA tSin.tSin] | Lepas merisik andai, barulah hantar cincin. |
codak | [tS.dA/] | kata adjektif | 1. berkenaan tumbuh-tumbuhan yang segar; moncodak. | Lopeh ujan yo, sayo yang layu tu codak balik. | [l.pEh u.dZAn j sA.j jAN lA.ju tu tS.dA/ bA.le/] | Lepas hujan sahaja sayur yang layu itu segar balik |
mompiung | [mm.pi.juN] | kata adjektif | bingit akibat pukulan di telinga, berdesing. | Lopeh dio kono lompang, mompiung tolingoe. | [lo.pEh di.j k.n lm.pAN mm.pi.juN t.li.N.E] | Lepas dia kena tempeleng, bingit rasa telinganya. |
kobeh | [k.bEh] | kata nama | sejenis pengubatan tradisi menggunakan kain dengan cara mengibaskan kain hitam kepada pesakit. | Lopeh tigo kali kobeh, budak tu pon somboh. | [l.pEh ti.g kA.li k.bEh bu.dA/ tu pun tu pon sm.bh] | Lepas tiga kali berubat secara perubatan tradisional, budak itu pun sembuh. |
moncodak | [mn.tS.dA/] | kata adjektif | 1. berkenaan tumbuh-tumbuhan yang segar; codak. | Lopeh ujan yo, sayo yang layu tu moncodak balik. | [l.pEh u.dZAn j sA.j jAN lA.ju tu mn.tS.dA/ bA.le/] | Lepas hujan sahaja sayur yang layu itu segar balik |
molutap | [m.lu.tAp] | kata kerja | makan. | Lopeh molutap, toruih yo dio mombuto, pomaleh amek. | [l.pEh m.lu.tAp t.Äuih j di.j mm.bu.t p.mA.lEh A.mE/] | Lepas makan terus sahaja dia tidur, pemalas betul. |
parang kedong | [pA.ÄAN. kE.dN] | | sejenis parang yang bengkok hujungnya (untuk menebas). | Parang kedong ni tajam, baru lopeh borasah. | [pA.ÄAN kE.dN ni tA.dZAm bA.Äu l.pEh b.ÄA.sAh] | Parang kedong ini tajam, baru lepas diasah. |
moncocoh I | [mn.tS.tSh] | kata kerja | masam muka. | Dio moncocoh lopeh kono maroh dek omake. | [di.j mn.tS.tSh l.pEh k.n mA.Äoh de/ .mA/.E] | Dia bermuka masam, lepas kena marah oleh emaknya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
silang gunteng | [si.lAN gun.teN] | | tingkap kecil di bahagian bumbung dapur yang boleh dibuka dan ditutup untuk membolehkan asap keluar. | Lepas masak tutop silang gunteng, nanti ae ujan masok. | [l«.pAs mA.sA/ tu.top si.lAN gun.teN nAn.ti Ae u.dZAn mA.so/] | Lepas masak tutup silang gunting, nanti air hujan masuk |
matikan sementara | [mA.ti.kAn s«.m«n.tA.ÄA] | | mematikan anyaman tikar yang belum siap supaya tidak terburai. | Baek matikan sementara tikau ni. Lepas keje kawen nanti anyam balek. | [bAe/ mA.ti.kAn s«.m«n.tA.ÄA ti.kAw ni l«.pAs k«.dZ« kA.wen nAn.ti A.øAm bA.le/] | Baik dimatikan sementara anyaman tikar ini supaya tidak terburai. Lepas kenduri kahwin nanti dianyam semula. |
mengano | [m«.NA.no] | kata adjektif | kemaruk terhadap makanan misalnya ketika berbuka puasa atau selepas sembuh daripada sakit. | Lepas baek saket, mule le mengano. | [l«.pAs bAe/ sA.ket mu.l« l« m«.NA.no] | Selepas baik sakit, mulalah mengano. |
cebel | [tS«.bel] | kata adjektif | berkenaan orang yang tidak tahu menyimpan rahsia. | Kau jangan cakap lepas, die tu suke cebel sana, cebel sini! | [kAw dZA.NAn tSA.kAp l«.pAs di.j« tu su.k« tS«.bel sA.nA tS«.bel si.ni] | Engkau bukan tidak tahu dia itu, tak tahu simpan rahsia dengan bercerita sana, bercerita sini! |
beposak-posak | [b«.po.sA/.po.sA/] | kata kerja | berhempas pulas untuk menyelesaikan sesuatu kerja seperti majlis kenduri dan lain-lain. | Lepas kenduri, beposak-posak le kite. | [l«.pAs k«n.du.Äi b«.po.sA/.po.sA/ l« ki.t«] | Selepas kenduri berhempas pulaslah kita. |
tali senam | [tA.li s«.nAm] | kata nama | tali untuk membantu orang yang baru lepas bersalin bangun. | Kau tu baru beranak, nak bangon baek-baek, pakai tali senam. | [kAw tu bA.Äu b«.ÄA.nA/ nA/ bA.Non bAe/.bAe/ pA.kAj tA.li s«.nAm] | Kau tu baru beranak, nak bangun baik-baik, pakai tali senam. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
merege | [m«.Ä«.g«] | kata adjektif | berkenaan rambut panjang yang kusut dan tidak terurus. | Lepaih bangun tido, rambot merege. | [l«.pAC bA.Nun ti.do ÄAm.bot m«.Ä«.g«] | Lepas bangun tidur, rambut kusut. |
pakoh | [pA.kh] | kata nama | 1. makanan yang disediakan selepas sesuatu upacara (seperti selepas gotong-royong, ceramah, bengkel dan lain-lain) | Pakoh lepah teraweh tadi bubo kacang. | [pA.kh l«.pAh t«.ÄA.weh tA.di bu.b kA.tSAN] | Makanan lepas tarawih tadi bubor kacang. |
cekerol | [tS«.k«.Äol] | kata nama | penanda bilangan yang digunakan untuk menyukat padi yang dibuat daripada lingkaran rotan. | Tahon lepaeh kite dapat lime gantang je ikot cekerol. | [tA.hon l«.pAC ki.t« dA.pAt li.m« gAn.tAN dZ« i.kot tS«.k«.Äol] | Tahun lepas kita hanya dapat lima gantang sahaja mengikut cekerol. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
rempang II | [Ò«m.pAN] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang bercakap lepas atau bercakap banyak dan tidak menghormati orang lain atau majlis | Dia ni jeneh rempang, dalam mesyorat ada D.O pon dia tak heran. | [di.jA ni dZ«.nEh Ò«m.pAN dA.lAm m«.S.ÒAt A.dA di.o pon di.jA tA hE.ÒAn] | Dia ini suka cakap lepas, dalam mesyuarat yang dihadiri oleh Pegawai Daerah pun dia tidak hairan. |
capoi | [tSA.poj] | kata adjektif | 1. berkenaan dengan seseorang yang bercakap lepas. | Mulot dia capoi sikit, aku takot orang kampong gat ati. | [mu.lot di.jA tSA.poj si.kit A.ku tA.kot o.ÒAN kAm.poN hA.Nat A.ti] | Mulut dia capoi sikit, saya takut orang kampung marah. |
celapoi | [tS«.lA.poj] | kata adjektif | 1. berkenaan dengan seseorang yang bercakap lepas | Celapoi sunggoh dia tu, patot ka dia kata kita ni kaki ampu bos. | [tS«.lA.poj suN.goh di.jA tu pA.tot kA di.jA kA.tA ki.tA ni kA.ki Am.pu bos] | Celapoi betul dia tu, adakah patut kata kita ni kaki ampu bos. |
kong | [koN] | kata nama | rim basikal atau motosikal. | Lepaih eksiden kong baskat dia bengkok. | [l«.pAC ek.si.den kN bAs.kAt di.jA beN.ko/] | Lepas kemalangan rim basikalnya bengkok. |
mengerat | [m«.N«.ÒAt] | kata kerja | menuai padi | Depa nak buat kenuri anak depa lepaih mengerat. | [dE.pA nA/ bu.wAt k«.nu.Òi A.nA/ dE.pA l«.pAC m«.N«.ÒAt] | Mereka hendak membuat kenduri anak mereka lepas menuai padi. |
| | | 2. akan mendapat kemahiran baru berkenaan bayi | Bulan lepaih budak ni buleh merangkak, bulan ni nak muleh takteh kot. | [bu.lAn l«.pAC bu.dA/ ni bu.leh m«.ÒAN.kA/ bu.lAn ni nA/ mu.leh tA/.teh kot] | Bulan lepas budak ini boleh merangkak, bulan ini boleh tatih agaknya. |
khutbah | kata nama | kata nama | akad nikah. | Depa dah khutbah bulan lepaih, cuti sekolah ni baru nak kenuri. | [dE.pA dAh Xut.bAh bu.lAn l«.pAC tSu.ti s«.k.lAh ni bA.Òu nA/ k«.nu.Òi] | Mereka sudah akad nikah bulan lepas, cuti sekolah ini baru dibuat kenduri. |
| | | 2. berkenaan dengan sesuatu (berkenaan buah, belon dan lain-lain) yang mengecil atau mengecut. | Limau nipeh lepaih jemoq tiga empat ari baru keset. | [li.mAw ni.peh l«.pAC dZ«.m)Ö ti.gA «m.pAt A.Òi bA.Òu k«.set] | Limau nipis lepas dijemur tiga atau empat hari baru mengecut. |
handaih | [hAn.dAC] | kata kerja | 1. menindih sesuatu pada sesuatu | Lepaih pasang kelambu hang handaih dengan bantai tok sah bagi nyamok masok. | [l«.pAC pA.sAN k«.lam.bu hAN hAn.dAC d«.NAn bAn.tAj to sAh bA.gi øA.m mA.so] | Lepas pasang kelambu awak tindih dengan bantal untuk mengelak nyamuk masok. |
gise | [gi.sE] | kata kerja | melulur sesuatu seperti biji mempelam, biji kuinin, tulang ayam dan sebagainya. | Lepaih mak ireh pelam, kami pakat berebut nak gise bijik. | [l«.pAC mA i.Òeh p«.lAm kA.mi pA.kAt b«.Ò«.but nA gi.sE bi.dZi] | Lepas emak hiris mempelam, kami berebut hendak melulur bijinya. |
|
Tesaurus |
---|
| lepas (adjektif) | 1. Bersinonim dengan bebas: ucul, merdeka, Berantonim dengan terikat
2. Bersinonim dengan lari: bebas, lucut, tanggal, lolos, londeh, lulus,
3. Bersinonim dengan lalu: lampau Berantonim dengan sekarang
| Kata Terbitan : selepas, selepas-lepas, berlepas, melepas, melepasi, melepaskan, terlepas, lepasan, kelepasan, pelepasan, |
|
Puisi |
---|
|
Lepas kuda jalan ke barat, Ambik kain buat panji; Lepas muda jangan diharap, Ambik hak lain buat ganti.
Lihat selanjutnya... |
|