Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
senoneng | [s«.no.neN] | kata adjektif | berserabut. | Senoneng kepale aku dengan perangai budak- | [s«.no.neN k«.pA.l« A.ku d«.NAn p«.ÄA.NAj bu.dA/.bu.dA/ ni] | Berserabut kepala aku dengan perangai budak-budak ini. |
getan | [g«.tAn] | kata adjektif | marah benar. | Getan aku nengok perangai kau yang tak senonoh ni. | [g«.tAn A.ku ne.No/ p«.ÄA.NAj kAw jAN tA/ s«.no.noh ni] | Marah benar aku melihat perangai engkau yang tidak senonoh ini. |
getan | [g«.tAn] | kata adjektif | marah benar. | Getan aku nengok perangai kau yang tak senonoh ni. | [g«.tAn A.ku ne.No/ p«.ÄA.NAj kAw jAN tA/ s«.no.noh ni] | Marah benar aku melihat perangai engkau yang tidak senonoh ini. |
keleco-keleco | [k«.le.tSo.k«.le.tSo] | kata adjektif | suka bermanja. | Mentang-mentang tak de adek, perangai kau ni keleco-keleco aje. | [m«n.tAN.m«n.tAN tA/ d« A.de/ p«.ÄA.NAj kAw ni | Mentang-mentanglah tidak ada adik, perangai engkau ini suka bermanja sahaja. |
menuah-nuah | [m«.nu.wAh.nu.wAh] | kata adjektif | manja yang berlebihan sehingga kelihatan mengada-ngada. | Meluat aku tengok perangai kau menuwah-nuwah amat. | [m«.lu.wAt A.ku te.No/ p«.ÄA.NAj kAw m«.nu.wAh/.nu.wAh | Meluat aku melihat perangai engkau ini, manja berlebih-lebihan. |
seloloi | [s«.lo.loj] | kata adjektif | perangai yang tidak senonoh atau kurang sopan. | Jangan seloloi dalam tengah-tengah majeles. | [dZA.NAn s«.lo.loj dA.lAm t«.NAh.t«.NAh mA.dZ«.les] | Jangan berperangai tidak senonoh dalam majlis. |
bego I | [be.go] | kata adjektif | sangat nakal (tentang kanak-kanak). | Bukan main bego budak tu. | [bu.kAn mAen be.go bu.dA/ tu] | Bukan main nakal perangai budak itu. |
melengka | [m«.leN.kA] | kata kerja | berbaring selepas makan. | Tak senonoh bebudak ni, adeke lepas makan nak melengka. | [tA/ s«.no.noh b«.bu.dA/ ni A.d«.k« l«.pAs mA.kAn nA/ ] | Tidak senonohnya perangai budak-budak ini, selepas makan hendak berbaring pula. |
becemabai | [b«.tS«.mA.bAj] | kata adjektif | berkenaan kain dan lain-lain yang bercarik-carik, berjerabai; besemunyas; besemuyas. | Tak senonoh budak ni, kaen batek dah becemabai pon pakai. | [tA/ s«.no.noh bu.dA/ ni kAen bA.te/ dAh b«.tS«.mA.bAj pon pA.kAj] | Tidak senonoh perangai budak ini, kain batik yang sudah bercarik-carik pun masih dipakai. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
hapraq | [hAp.rAâÖ] | kata adjektif | berkenaan dengan perangai seseorang yang jahat dan tidak berguna dalam masyarakat, jahat, buas, tidak senonoh; haperak. | Selagi hang dok buat perangai hapraq tok sah dok harap, nak jadi menantu orang. | [s«.lA.gi hAN do/ bu.wAt p«.ÒA.NAj hAp.rAâÖ to/ sAh do/ hA.ÒAp nA/ dZA.di m«.nAn.tu .ÒAN] | Selagi engkau berperangai jahat dan tidak senonoh, usahlah diharapkan hendak menjadi menantu orang. |
haperaq | [hA.p«.rAâÖ] | kata adjektif | berkenaan dengan perangai seseorang yang jahat dan tidak berguna dalam masyarakat, jahat, buas, tidak senonoh; haprak. | Selagi hang dok buat perangai haperaq tok sah dok harap, nak jadi menantu orang. | [s«.lA.gi hAN do/ bu.wAt p«.ÒA.NAj hA.p«.rAâÖ to/ sAh do/ hA.ÒAp nA/ dZA.di m«.nAn.tu .ÒAN] | Selagi engkau berperangai jahat dan tidak senonoh, usahlah diharapkan hendak menjadi menantu orang. |
jebon | [dZE.bn] | kata nama | kiasan bagi seseorang yang buas, nakal atau hodoh. | Perangai budak tu macam jebon, selipa cucoq ubi pon dia kebaeh. | [p«.ÒA.NAj bu.dA/ tu mA.tSAm dZE.bn s«.li.pA tSu.tS)Ö u.bi pon di.jA k«.bAEh] | Perangai budak itu macam jebon, selipar jepun pun dicurinya. |
| | | 2. mengambil sesuatu tanpa izin, mencuri. | Perangai dia macam tu dah, mokalu bekenan satu-satu barang mesti dia gabuih. | [p«.ÒA.NAj di.jA mA.tSAm tu dAh m.kA.lu b«.k«.nAn sA.tu.sA.tu bA.ÒAN mes.ti di.jA gA.buih] | Perangainya memang begitu, jika berkenan pada sesuatu barang mesti dicurinya. |
| | | 2. meluat dan benci kerana tidak berkenan dengan kelakuannya. | Aku melugai tengok perangai anak dara hak tak senonoh tu. | [A.ku m«.lu.gAj tE.N/ p«.ÒA.NAj A.nA/ dA.ÒA hA/ tA/ s«.no.noh tu] | Aku meluat melihat tingkah laku anak gadis yang tidak senonoh itu. |
merekam II | [m«.Ò«.kAm] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang menyimpan perasaan marah, memendam rasa, kemarahan; merengkam. | Dah lama dia dok merekam kat budak tu pasai perangai dia tu tak senonoh sangat. | [dAh lA.mA di.jA do/ m«.Ò«.kAm kAt bu.dA/ tu pA.sAj p«.ÒA.NAj di.jA tu tA/ s«.no.noh sA.NAt] | Sudah lama dia memendam rasa marah kepada budak itu kerana perangainya yang sangat tidak sopan. |
merengkam | [m«.Ò«N.kAm] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang menyimpan perasaan marah, memendam rasa, kemarahan; merekam I. | Dah lama dia dok merekam kat budak tu pasai perangai dia tu tak senonoh sangat. | [dAh lA.mA di.jA do/ m«.Ò«N.kAm kAt bu.dA/ tu pA.sAj p«.ÒA.NAj di.jA tu tA/ s«.no.noh sA.NAt] | Sudah lama dia memendam rasa marah kepada budak itu kerana perangainya yang sangat tidak sopan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
lakong I nama | [l:A.kN] | kata nama | perangai, kelakuan. | Lakong budok loni mace-mace. | [l:A.kN bu.d/ l:.ni mA.tSE.mA.tSE] | Perangai budak-budak sekarang berbagai-bagai. |
dooh lalu | [d:/.h lA.lu] | | berkenaan perangai yang keterlaluan, berlebih-lebih, melampau. | Pranga mung tu dooh lalu, sebak tu nyo beci ko ore. | [pÄA.NA muN tu d:/.h lA.lu s«.bA/ tu ø b«.tSi k .ÄE] | Perangai kamu tu keterlaluan, sebab tu dibenci orang. |
| | | 2. berkenaan perangai lekas marah, garang. | Diyo tu lokek, tok soh dok bekkok sloro la. | [di.j tu l.kE/ t/ sh do/ b:E/.k/ sl.Ä lA] | Dia tu garang, jangan bergurau dengannya. |
tlajok | [tlA.dZ/] | kata adjektif | berkenaan perangai, tingkah laku dan lain-lain yang melampau, sangat. | Budok tu gak jahak tlajok, abih bare ore diyo curi. | [bu.d/ tu gA/ dZA.hA/ tlA.dZ/ A.bih bA.ÄE .ÄE di.j tSu.Äi] | Budak tu terlampau jahat, semua barang orang dicurinya. |
glenya | [gl«.øA] | kata adjektif | berkenaan perangai perempuan yang suka bergaul bebas, gatal; gletah. | Mung ni jange dok glenya gak, nyo beci ko ore. | [muN ni dZA.NE do/ gl«.øA gA/ ø b«.tSi k .ÄE] | Kamu ni jangan gatal, nanti dibenci orang. |
cakduh | [tSA/.duh] | kata adjektif | berkenaan perangai seseorang yang cuai semasa melakukan sebarang pekerjaan, tidak berhati-hati, tidak teliti, tidak bertanggungjawab. | Kalu kito wak krijo cakduh, ore tok cayo doh ko kito. | [kA.lu ki.t wA/ kÄi.dZ tSA/.duh .ÄE t/ tS:A.j dh k | Kalau kita buat kerja tak berhati-hati, orang tak percaya lagi kepada kita. |
bereng | [b«.ÄeN] | kata adjektif | berkenaan perangai seseorang yang jahat seperti samseng; gedebe. | Jange dok bereng sangak gak, nyo beci ko ore. | | Jangan jahat sangat, nanti dibenci orang. |
barok | [bA.Ä/] | kata adjektif | berkenaan perangai dalam keadaan keterlaluan seperti jahat, nakal dan lain-lain. | Budok tu barok bena kapong diyo. | [bu.d/ tu bA.Ä/ b«.nA k:A.poN di.j] | Budak tu jahat sungguh di kampung dia. |
aya | [A.jA] | kata adjektif | berkenaan perangai, tingkah laku yang banyak kerenah atau ragam, biasanya kanak-kanak. | Budok tu banyok aya, sebak tu keno maroh ko ayoh diyo. | [bu.d/ tu bA.N/ A.jA s«.bA/ tu k«.n mA.Äh k ] | Budak tu banyak kerenah, sebab tu dia dimarahi ayahnya. |
gletah | [gl«.tA)h] | kata adjektif | berkenaan perangai perempuan yang bergaul bebas, gatal; glenya. | Mung ni jange dok gletah gak, udoh ngeleh. | [muN ni dZA.NE do/ gl«.tA)h gA/ u.doh N«.leh] | Kamu ni jangan gatal, tak elok dipandang. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
domut | [d.mut] | kata adjektif | pendiam. | Porangaie domut, pasa tu dio tak banyak kawan. | [p.ÄA.NAj.E d.mut pA.sA tu di.j tA/ bA.øA/ kA.wAn] | Perangai dia itu pendiam, pasal itu dia tidak banyak kawan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
buat arap ati | [bu.wAt A.ÄAp A.ti] | | kecewa | Dah tau perangai die macam tu, buat ape kau mintak, buat arap ati aje. | [dAh tAu p«.ÄA.NAj di.j« mA.tSAm tu bu.wAt A.p« kAw min.tA/ bu.wAt A.ÄAp A.ti A.dZ«] | Sudah tahu perangai dia macam itu, buat apa engkau minta. Buat kecewa sahaja. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kaleh | [kA.leh] | kata tugas | mangli, lali kerana sudah biasa. | Mok dah kaleh dengan perangai ayah. | [m/ dAh kA.leh d«.NAn p«.ÄA.NAj A.jAh] | Emak sudah mangli dengan perangai ayah. |
koi | [kj] | kata nama | ganti nama diri pertama tunggal. | Koi tok gemo peel budok tu. | [kj t/ g«.m pE/.Eù bu.d/ tu] | Saya tidak gemar dengan perangai budak itu. |
tok tesurah | [t/ t«.su.ÄAh] | | berkenaan gambaran sifat seseorang yang biasanya negatif. | Koi tok tesurah doh Mamat tu, jahat. | [koj t/ t«.su.ÄAh doh mA.mAt tu dZA.hAt] | Saya tidak dapat menggambarkan perangai Mamat itu, terlalu jahat. |
serome | [s«.Ä.m«] | kata adjektif | berkenaan tingkah laku yang sopan. | Ce serome siket perange tu, awok tu anok dare. | [tS« s«.Ä.m« si.ket p«.ÄA.NE tu A.w tu A.n dA.Ä«] | Cuba seroma sikit perangai tu, awak itu anak dara. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
merak | [m«.ÒA/] | kata adjektif | sombong | Kalu perangai merak sampai lagu tu, sapa pon tak buloq nak bekawan. | [kA.lu p«.ÒA.NAj m«.ÒA/ sAm.pAj lA.gu tu sA.pA pon tA/ bu.lo)Ö nA/ b«.kA.wAn] | Kalau perangai sombong seperti itu, siapa pun tidak ingin hendak berkawan. |
| | | 2. rasa meluat atau benci | Naek melugai aku bila tengok perangai budak-budak muda tu. | [nAe/ m«.lu.gAj A.ku bi.lA tE.N/ p«.ÒA.NAj bu.dA/.bu.dA/ mu.dA tu] | Naik meluat saya apabila melihat perangai budak- budak muda itu. |
kelaku | [k«.lA.ku] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang menunjukkan perangai yang tidak manis atau tidak elok. | Bila orang mai dia pon mola tunjok kelaku. | [bi.lA .ÒAN mAj di.jA pon m.lA tun.dZo/ k«.lA.ku] | Bila orang datang dia pun mula tunjuk perangai. |
| | | 2. gatal atau miang berkenaan perangai | Kita ni pompuan, tak elok merenyau lagu tu. | [ki.tA ni pom.pu.wAn tA/ E.l/ m«.Ò«.øAw lA.gu tu] | Kita ini perempuan, tidak elok berperangai miang seperti itu. |
galak | [gA.lA] | kata adjektif | 1. berkenaan dengan perangai yang gatal. | Tera umoq dia pon dok galak kacau anak dara orang. | [t«.ÒA u.mo)Ö di.jA pon do/ gA.lA/ kA.tSAw A.nA/ dA.ÒA .ÒAN] | Umur seperti dia pun masih gatal mengacau anak dara orang. |
merela | [m«.Ò«.lA] | kata adjektif | gatal atau miang berkenaan perangai seseorang | Budak pompuan tu merela sangat, aku naek meluat tengok dia. | [bu.dA/ pom.pu.wAn tu m«.Ò«.lA sA.NAt A.ku nAe/ m«.lu.wAt tE.N/ di.jA] | Budak perempuan itu sangat gatal, saya jadi benci melihatnya. |
jemuan | [dZ«.mu.wAn] | kata adjektif | tersangat nakal. | Dia dari kecik sampai besaq perangai dok jemuan lagu tu la. | [di.jA dA.Òi k«.tSi/ sAm.pAj b«.sA)Ö p«.ÒA.NAj do/ dZ«.mu.wAnlA.gu tu lA] | Sejak dari kecil sampai besar perangainya tersangat nakal. |
jerelon | [dZ«.Ò«.lon] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang tidak terdedah kepada sesuatu yang baru seperti fesyen, makanan, percakapan dan lain-lain; daoh. | Hang ni pelek la, dah lama dok di pekan hang dok ikot perangai jerelon lagi. | [hAN ni p«.lE/ lA dAh lA.mA do/ di p«.kAn hAN do/ i.kot p«.ÒA.NAj dZ«.Ò«.lon lA.gi] | Awak ini peliklah, sudah lama tinggal di bandar masih mengikut perangai jerelon lagi. |
|
Tesaurus |
---|
| perangai (kata nama) | Bersinonim dengan kelakuan, tingkah laku, perlakuan, perwatakan, resmi, pembawaan, fiil, canda,
olah, tabiat, gaya, cara, sifat, telatah, gelagat, gerak-geri, tindak-tanduk, ambekan;, | | Kata Terbitan : berperangai, |
|
Puisi |
---|
|
Kalau kulurut padi di Daik, Pancang pulau jatuh terhempas; Kalau kuturut perangai tak baik, Pasang tak penuh surut tak timpas.
Lihat selanjutnya... |
|