Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
memeto | [m«.me.t] | kata kerja | bercakap dengan kuat serta marah-marah. | Bile ayah memeto kecot perot dibuwatnye. | [bi.l« A.jAh m«.me.t k«.tSot p«.Äot di.bu.wAt.ø«] | Apabila ayah sedang marah-marah takut kita dibuatnya. |
getan | [g«.tAn] | kata adjektif | marah benar. | Getan aku nengok perangai kau yang tak senonoh ni. | [g«.tAn A.ku ne.No/ p«.ÄA.NAj kAw jAN tA/ s«.no.noh ni] | Marah benar aku melihat perangai engkau yang tidak senonoh ini. |
getan | [g«.tAn] | kata adjektif | marah benar. | Getan aku nengok perangai kau yang tak senonoh ni. | [g«.tAn A.ku ne.No/ p«.ÄA.NAj kAw jAN tA/ s«.no.noh ni] | Marah benar aku melihat perangai engkau yang tidak senonoh ini. |
seeh | [se/.eh] | kata adjektif | berkenaan muka yang merah padam kerana kemalu-maluan disebabkan kena perli, kena tegur atau kena marah di hadapan orang lain. | Rase seeh muke aku bile mak marah depan orang. | [ÄA.s« se/.eh mu.k« A.ku bi.l« mA/ mA.ÄAh d«.pAn o.ÄAN] | Malu dan merah padam muka aku apabila emak memarahi aku di hadapan orang. |
gebak-genek | [g«.bA/.g«.ne/] | kata adjektif | berkenaan air muka kanak-kanak yang hendak menangis, mencebik. | Gebak-genek aje mukenye selepas kene marah. | [g«.bA/.g«.ne/ A.dZ« mu.k«.ø« s«.l«.pAs k«.n« mA.ÄAh] | Mencebik sahaja mukanya selepas kena marah. |
kok nai | [ko/ nAj] | | berbual panjang dan meleret-leret antara lelaki dan perempuan; betonyeh. | Jangan kok nai tak tentu pasal nanti orang tue marah. | [dZA.NAn ko/ nAj tA/ t«n.tu pA.sAl nAn.ti o.ÄAN tu« mA.ÄAh] | Jangan bercakap-cakap panjang dengan tidak tentu pasal nanti marah orang tua-tua. |
mengkes | [m«N.kes] | kata adjektif | kasar (bercakap). | Bile die naek angen, cakap pon mule mengkes. | [bi.l« di.j« nAe/ A.Nen tSA.kAp pon mu.l« m«N.kes] | Apabila dia marah, bercakap pun mulalah kasar. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bebai | [b«.bAj] | kata adjektif | cepat marah, panas baran, tidak sabar. | Orang tua tu memang bebai, tak buleh silap sikit dia nak marah kat orang. | [.ÒAN tu.wA tu mE.mAN b«.bAj tA/ bu.leh si.lAp si.kit di.jA nA/ mA.ÒAh kAt .ÒAN] | Orang tua itu memang panas baran, tidak boleh silap sedikit, terus dia marah. |
dah I | [dAh] | kata adjektif | lebih awal, lebih dahulu. | Tak dan apa-apa lagi dia marah dah. | [tA/ dAn A.pA.A.pA lA.gi di.jA mA.ÒAh dAh] | Belum sempat berbuat apa-apa lagi, dia sudah marah. |
larap II | [lA.ÒAp] | kata kerja | melampau (bahasa kasar) | Laku dia tu larap, awat hang tak marah kat dia? | [lA.ku di.jA tu lA.ÒAp A.wAt hAN tA/ mA.ÒAh kAt di.jA] | Kelakuannya sudah melampau, mengapa engkau tidak marah akan dia? |
capoi II | [tSA.poj] | kata adjektif | suka mengeluarkan kata-kata yang tidak perlu tetapi berat padahnya, celupar. | Orang tu marah kat hang pasal mulot hang capoi sangat. | [.ÒAN tu mA.ÒA kAt hAN pA.sAj mu.lot hAN tSA.poj sA.NAt] | Orang itu marah kepada kamu kerana mulut kamu celupar sangat. |
merengkam | [m«.Ò«N.kAm] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang menyimpan perasaan marah, memendam rasa, kemarahan; merekam I. | Dah lama dia dok merekam kat budak tu pasai perangai dia tu tak senonoh sangat. | [dAh lA.mA di.jA do/ m«.Ò«N.kAm kAt bu.dA/ tu pA.sAj p«.ÒA.NAj di.jA tu tA/ s«.no.noh sA.NAt] | Sudah lama dia memendam rasa marah kepada budak itu kerana perangainya yang sangat tidak sopan. |
merekam II | [m«.Ò«.kAm] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang menyimpan perasaan marah, memendam rasa, kemarahan; merengkam. | Dah lama dia dok merekam kat budak tu pasai perangai dia tu tak senonoh sangat. | [dAh lA.mA di.jA do/ m«.Ò«.kAm kAt bu.dA/ tu pA.sAj p«.ÒA.NAj di.jA tu tA/ s«.no.noh sA.NAt] | Sudah lama dia memendam rasa marah kepada budak itu kerana perangainya yang sangat tidak sopan. |
ponen | [po.nEn] | kata nama | lelaki yang perawakan serta lagaknya seperti perempuan, pondan, khunsa, darai, bapuk, banci. | Dia marah bila orang pangge dia ponen, tapi kelaku dia memang macam pompuan. | [di.jA mA.ÒAh bi.lA .ÒAN pAN.gE di.jA po.nEn tA.pi k«.lA.ku di.jA mE.mAN mA.tSAm pom.pu.wAn] | Dia marah bila dipanggil pondan, tetapi memang perawakannya seperti perempuan. |
menanak | [m«.nA.nA/] | kata kerja | menyerbu disebabkan oleh rasa marah, ingin tahu dan sebagainya, meluru, menerpa. | Bila dia dengaq anak dia kena tumbok, dia mai menanak cari sapa dia buat. | [bi.lA di.jA d«.NA)Ö A.nA/ di.jA k«.nA tum.bo/ di.jA mAj m«.nA.nA/ tSA.Òi sA.pA di.jA bu.wAt] | Bila dia mendengar anaknya kena tumbuk, dia datang dengan serta-merta untuk mencari orang yang melakukannya. |
pokah | [p.kAh] | kata kerja | terbuka, bongkar, bungkah, kopak, memecahkan. | Dia marah sunggoh pasai gelong dia kena pokah, entah sapa buat kianat kat dia. | [di.jA mA.ÒAh suN.goh pA.sAj g«.loN di.jA k«.nA p.kAh «n.tAh sA.pA bu.wAt kiA.nAt kAt di.jA] | Dia amat meradang kerana gelung sawahnya terbongkar entah siapalah yang cuba mengkhianatinya. |
don | [dn] | kata adjektif | berkenaan muka masam seperti berada dalam keadaan yang tegang, marah, merajuk; com. | Kami tak berani pi dekat pak, nampak muka dia don saja. | [kA.mi tA/ b«.ÒA.ni pi d«.kAt pA/ nAm.pA/ mu.kA di.jA dn sA.dZA] | Kami tidak berani mendekati bapa yang sedang bermuka masam itu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
wa | [wA)] | kata adjektif | panas hati atau marah; beduwa. | Ambo gak, wa sunggoh tengok ko pranga diyo. | [Am.b gA/ wA) suN.goh tE.N/ k pÄA.NA di.j] | Saya marah sungguh tengok perangainya. |
beduwa | [b«.du.wA)] | kata adjektif | panas hati atau marah; wa. | Ambo gak, beduwa sunggoh tengok ko pranga diyo. | [Am.b gA/ b«.du.wA) suN.goh tE.N/ k pÄA.NA di.j] | Saya marah sungguh tengok perangainya. |
| | | 2. perasaan panas hati (kerana dihina, ditipu dan lain-lain), marah. | Sipe bilek tu come, kelek kakok mung ngidong ke. | [si.pE bi.le/ tu tS:.mE k«.le/ kA.k/ muN N:i.doN kE] | Kemas bilik tu elok-elok, balik kakak kamu marah nanti. |
ra I | [ÄA)] | kata kerja | menyirap darah dengan tiba-tiba (kerana marah, geram dan lain-lain). | Ambo ra nok maroh, maso diyo kato gitu takdi. | [Am.b ÄA) n/ mA.Äh mA.s di.j kA.t g:i.tu tA/.di] | Saya menyirap darah kerana nak marah, semasa dia kata begitu tadi. |
| | | 2. berkenaan perangai lekas marah, garang. | Diyo tu lokek, tok soh dok bekkok sloro la. | [di.j tu l.kE/ t/ sh do/ b:E/.k/ sl.Ä lA] | Dia tu garang, jangan bergurau dengannya. |
reje | [Ä«.dZE] | kata kerja | menghentak-hentakkan kaki (kanak-kanak) kerana marah, meradang. | Budok ni kalu mee gak, reje kaki slalu. | [bu.d/ ni kA.lu m:E/.e gA/ Ä«.dZE kA.ki slA.lu] | Budak ni kalau meradang, terus menghentak-hentakkan kakinya. |
handeng | [hAn.dEN] | kata kerja | membuang atau melemparkan sesuatu dengan kuat (kerana marah dan lain-lain), menghumban. | Buwi molek gak bok tu, aku handeng tanoh ke. | [bu.wi m:.lE/ gA/ bo/ tu A.ku hAn.dEN t:A.nh kE] | Beri buku tu elok-elok, nanti aku humban ke tanah. |
panah perok | [pA.nAh p«.Äo/] | | perasaan geram (kerana dihina dan lain-lain), marah. | Aku panah perok sunggoh ko budok tu, ore suroh wak goni, diyo wak gotu. | [Am.b pA.nAh p«.Äo/ suN.goh k bu.d/ tu .ÄE su.Äoh wA/ g:.ni di.j wA/ g:.tu] | Saya geram sungguh pada budak tu, orang suruh buat ni, dia buat tu. |
hamok reng | [hA.m/ ÄeN] | | berat melakukan sesuatu pekerjaan (apabila disuruh, diperintah), malas, marah dan sebagainya. | Jange hamok reng kalu ore suroh gapo-gapo. | [dZA.NE hA.m/ ÄeN kA.lu .ÄE su.Äoh g:A.p.g:A.p] | Jangan susah sangat nak buat kalau orang suruh buat sesuatu. |
tok laki | [to/ l:A.ki] | | suami. | Tuhe maroh kalu bini drako ko tok laki. | [tu.hE mA.Äh kA.lu bi.ni dÄA.k k to/ l:A.ki] | Tuhan marah kalau isteri menderhakai suami. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
e | [E] | kata nama | gantinama diri kedua, nya. | Tak bodocit bilo ayahe marah. | [tA/ b.d.tSit bi.l A.jAh.E mA.ÄAh] | Tak berbunyi bila ayahnya marah. |
gogok | [g.g/] | kata kerja | menuang air botol terus ke mulut. | Omak marah adek gogok ae boto dalam poti ais. | [.mA/ mA.Äoh A.dE/ g.g/ AE b.t dA.lAm p.ti Ais] | Emak marah adik menggogok air botol dalam peti ais. |
dionyok | [di..ø/] | kata kerja | meletakkan sesuatu dengan kasar. | Sobab marah dionyoke guni boreh tu ateh pangkin. | [s.bAb mA.ÄAh di..ø/.E gu.ni b.ÄEh tu A.tEh pAN.kEn] | Diletakkannya dengan kasar beras itu di atas pangkin. |
cembeng | [tSEm.bEN] | kata adjektif | berkenaan wajah yang seakan-akan menangis. | Budak tu cembeng lopeh kono marah kek akake. | [bu.dA/ tu tSEm.bEN l.pEh k.n mA.ÄAh kE/ A.kA/.E] | Budak itu wajahnya seperti hendak menangis setelah kena usik oleh sahabatnya. |
moncocoh I | [mn.tS.tSh] | kata kerja | masam muka. | Dio moncocoh lopeh kono maroh dek omake. | [di.j mn.tS.tSh l.pEh k.n mA.Äoh de/ .mA/.E] | Dia bermuka masam, lepas kena marah oleh emaknya. |
topolengo | [t.p.lE.N] | kata adjektif | amat sakit. | Ditompelenge den, topolengo, kok kau pon bongih. | [di.tm.pE.lEN.E dEn t.p.lE.N k/ kAw pon b.Nih] | Ditempelengnya saya, terasa amat sakit. Jika engkau pun tentu marah. |
mongonyok | [m.N.ø/] | kata kerja | merajuk dengan marah. | Akak mongonyok dalam bilek sobab tibo-tibo dimarah dek omak. | [A.kA/ m.N.ø/ dA.lAm bi.le/ s.bAb ti.b ti.b di.mA.ÄAh dE/ .mA/] | Kakak merajuk dalam bilik kerana tiba-tiba dimarahi emak. |
bangkai | [bAN.kAj] | kata nama | kata kesat yang diucapkan kerana marah atau geram. | Huh, apo bangkaie kau ni, kojo tu pon tak buleh buek! | [huh A.p bAN.kAj.E kAw ni k.dZ tu pon tA/ bu.leh bu.wE/] | Heh, apa bangkainya kau ini, kerja yang itu pun tidak boleh buat |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kang | [kAN] | kata tugas | nanti. | Jangan maeng kat sunge, kang mok marah. | [dZA.NAn mAeN kA/ su.NE kAN m/ mA.Äh] | Jangan main dekat sungai, nanti mak marah. |
berenyut | [b«.Ä«.øut] | kata adjektif | berkenaan wajah yang marah. | Mat Jah berenyut bile jumpa madunye. | [mAt dZAh b«.Ä«.øut bi.l« dZum.pA mA.du.ø«] | Muka Mak Jah nampak marah apabila bertemu madunya. |
renyah | [Ä«.øh] | kata kerja | melakukan sesuatu dalam keadaan marah. | Gelaih tu banyok pecoh pase Kak Long renyoh maso basoh. | [g«.lAC tu bA.ø/ p«.tSAh pA.sE kA/ loN Ä«.øh mA.so bA.soh] | Gelas itu banyak yang pecah sebab Kak Long marah semasa membasuh pinggan. |
mecok | [m«.tS/] | kata kerja | melakukan sesuatu dalam keadaan marah. | Kalo mecok basoh pinggan, bunyi pinggan dengar ke luar. | [kA.lo m«.tS/ bA.soh piN.gAn bu.øi piN.gAn d«.NA k«.lu.wA] | Kalau mecok basuh pinggan, bunyi pinggan dengar hingga ke luar. |
enyeng | [E.øEN] | kata kerja | mengejek seseorang sehingga menangis. | Mok marah akak pase enyeng adek. | [m/ mA.ÄAh A.kA/ pA.sE E.øEN A.de/] | Emak memarahi kakak kerana enyeng adik. |
cerelang | [tS«.Ä«.lAN] | kata adjektif | berkenaan cara memandang dengan membesarkan biji mata. | Cerelang mata wek marah tok ki. | [tS«.Ä«.lAN mA.t we/ mA.ÄAh to/ ki] | Besar biji mata nenek marahkan datuk. |
petong | [pE.toN] | kata kerja | membaling. | Jangan petong kerete kang orang maroh. | [dZA.NAn pE.toN k«.Äe.t« kAN .ÄAN mA.Äh] | Jangan baling kereta nanti orang marah. |
cerenge | [tS«.ÄE.NE] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang mudah menangis. | Adek cerenge beto maroh siket doh nangeh. | [A.de/ tS«.ÄE.NE b«.to mA.Äh si.ket dh nA.Neh] | Adik mudah menangis betul, marah sikit sudah menangis. |
| | | 2. habis (kerana dicuri). | Pak Mat maroh sungguh pase getah sekerap dia nekeh kene curi. | [pA/ mAt mA.Äh suN.guh pA.sE g«.tAh s«.k«.ÄAp di.j« n«.keh k«.n« tSu.Äi] | Pak Mat marah sunguh sebab getah sekrapnya habis dicuri orang. |
kipok | [ki.po/] | kata kerja | mematah-matah sesuatu yang kecil saiznya. | Awok jangan kipok pokok bunge tu, kang mok maroh. | [A.wo/ dZA.NAn ki.po/ p.k/ bu.N« tu kAN m/ mA.Äh] | Awak jangan patah-patahkan pokok bunga tu, nanti mak marah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 3. terlalu marah. | Bedesiu aku bila dengaq Minah pangge laki aku `abang'. | [b«.d«.si.ju A.ku bi.lA d«.NA)Ö mi.nAh pAN.gE lA.ki A.ku A.bAN] | Saya terlalu marah apabila mendengar Minah memanggil suami saya 'abang'. |
| | | 3. marah bila mendengar sesuatu. | Bedegung sunggoh aku bila dengar dia buat-buat cerita. | [b«.d«.NuN suN.goh A.ku bi.lA d«.NA)Ö di.jA bu.wAt.bu.wAt tS«.Òi.tA] | Saya tersangat marah apabila mendengar dia mereka-reka cerita. |
beng | [b«N] | kata adjektif | 1. marah atau bengang. | Aku beng betoi pasai kena buat reja banyak. | [A.ku b«N b«.toj pA.sAj k«.nA bu.wAt Ò«.dZA bA.øA] | Saya sungguh marah sebab perlu buat banyak kerja. |
ketoq | [k«.to)Ö] | kata nama | bekas untuk meludah. | Misi marah kat orang saket pasai tak guna ketoq. | [mi.si mA.ÒAh kAt .ÒAN sA.ket pA.sAj tA/ gu.nA k«.to)Ö] | Jururawat marah pada pesakit kerana tidak guna bekas meludah. |
jege | [dZ«.gE] | kata kerja | membeliakkan mata. | Dia jege saja aku tau dia marah. | [di.jA dZ«.gE sA.dZA A.ku tAw di.jA mA.ÒAh] | Dia membeliakkan mata sahaja saya tahu dia marah. |
kucai | [ku.tSAj] | kata kerja | 1. mengganggu seseorang atau haiwan. | Tok sah dok kucai dia, sat gi dia marah. | [to/ sAh do/ ku.tSAj di.jA sAt gi di.jA mA.ÒAh] | Jangan ganggu dia nanti dia marah. |
merengkam | [m«.Ò«N.kAm] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang menyimpan perasaan marah atau memendam rasa | Dia dok merekam tak habeh-habeh kat Pak Pen pasai dapat gaji melintang. | [di.jA do/ m«.Ò«.kAm tA/ hA.bEh.hA.bEh kAt pA/ pen pA.sAj dA.pAt gA.dZi m«.lin.tAN] | Dia marah tidak sudah-sudah pada Pak Arifin sebab mendapat pergerakkan gaji melintang. |
ruyup | [Òu.jup] | kata adjektif | menghilangkan diri | Lepaih kena marah dia ruyup teruih. | [l«.pAC k«.nA mA.ÒAh di.jA Òu.jup t«.ÒuC] | Selepas dimarahi dia terus menghilangkan diri. |
merenjaih | [m«.Ò«n.dZAC] | kata kerja | menghentakkan kaki atau tangan atau kedua-duanya kerana marah | Dalam cerita Batu Belah Batu Betangkop, Pekan merenjaih nak teloq ikan temakoi. | [dA.lAm tS«.Òi.tA bA.tu b«.lAh bA.tu b«.tAN.kop p«.kAn m«.Ò«n.dZAC nA/ t«.lo)Ö i.kAn t«.mA.koj] | Dalam cerita Batu Belah Batu Bertangkup, Pekan menghentakkan kaki dan tangan kerana hendak telur ikan temakul. |
merah bejahang | [mE.ÒAh b«.dZA.hAN] | | tersangat merah | Muka dia merah bejahang pasai marah kat anak dia. | [mu.kA di.jA mE.ÒAh b«.dZA.hAN pA.sAj mA.ÒAh kAt A.nA/ di.jA] | Mukanya tersangat merah sebab marahkan anaknya. |
|
Tesaurus |
---|
| marah (kata kerja) | Bersinonim dengan murka, meradang, memberang, gusar, bengis, bengkeng, berangsang, memberangsang,
menyerangsang, jengkel, menyebat, mendidih, menyirap, meredap, merengus, mengamuk, panas hati,
sakit hati, terbakar naik geram, naik angin, naik darah, naik hantu, naik minyak, naik palak,
naik panas, naik setum, naik seh, hangus hati, hangus dada, tersirap hati, merah telinga,
menepuk dada, bermengkal hati, menyangkak hati, jaki, murih, sengiang, mengambek, merampang,
mendongkol, palak, meranyuk;, | | Kata Terbitan : memarahi, memarahkan, kemarahan, pemarah, |
|
Puisi |
---|
|
Keledek merah pucuk meranti, Masak lemak tengah hari; Sanak marah saudara benci, Biarlah hamba membawa diri.
Lihat selanjutnya... |
|