Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
menggelenyo | [m«N.g«.l«.ø] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang tidak tahu duduk diam. | Kalau adek menggelenyo mak cubet pehenye. | [kA.lAw A.de/ m«N.g«.l«.ø mA/ tSu.bet p«.h«.ø«] | Kalau adik tidak tahu duduk diam, emak cubit pehanya. |
bokbang | [bo/.bAN] | kata kerja | memandai-mandai seolah-olah dia yang lebih tahu. | Kalau tak tau menau jangan nak bokbang sane sini. | [kA.lAw tA/ tAu m«.nAu dZA.NAn nA/ bo/.bAN sA.n« si.ni] | Kalau tidak tahu hal sebenarnya, jangan cuba hendak memandai-mandai. |
melenjan | [m«l«n.dZAn] | kata kerja | merayau keluar rumah dan tidak tahu duduk diam. | Asyek melenjan aje, tak tau dok kat rumah. | [A.Se/ m«.l«n.dZAn A.dZ« tA/ tAu do/ kAt Äu.mAh] | Asyek merayau sahaja tidak tahu duduk diam di rumah. |
menyelalu | [m«.ø«.lA.lu] | kata nama | cara memukul kompang dengan satu pukulan. | Kalau ajak maen kompang, kawan ni menyelalu tau, meningkah tak. | [kA.lAw A.dZA/ mAen kom.pAN kA.wAn ni m«.ø«.lA.lu tAw | Kalau diajak bermain kompang, saya tahu menyalalu, tidak tahu meningkah. |
sambal goreng | [sAm.bAl go.ÄeN] | | sejenis makanan daripada tempe, tahu dan kacang panjang yang dipotong serong dan digoreng. Bawang, cili, halia dan sedikit bahan seperti hati ayam atau udang ditumis dan dimasukkan air asam, garam dan gula secukup rasa. Bahan gorengan tadi dimasakkan bers | | | |
gesep | [g«.sep] | kata kerja | menggigit (biasanya oleh binatang yang kecil seperti tikus); ketu-getu. | Gesep mak menti bau tau. | [g«.sep mA/ m«n.ti bAu tAu] | Digigit tikus baru kamu tahu. |
gesep | [g«.sep] | kata kerja | menggigit (biasanya oleh binatang yang kecil seperti tikus); ketu-getu. | Gesep mak menti bau tau. | [g«.sep mA/ m«n.ti bAu tAu] | Digigit tikus baru kamu tahu. |
gelembong | [g«.lem.boN] | kata kerja | cakap bohong. | Jangan awak nak gelembong kawan, kawan tau benda tu tak betol. | [dZA.NAn A.wA/ nA/ g«.lem.boN kA.wAn kA.wAn tAu b«n.dA | Jangan kamu hendak bercakap bohong, saya tahu perkara itu tidak benar. |
mongeng | [mo.NeN] | kata adjektif | malu kerana rahsia terbongkar. | Mongeng rasa Ali bile orang semue tau rasienye monteng. | [mo.NeN ÄA.s« A.li bi.l« o.ÄAN s«.mu.w« tAw ÄA.si.j«.ø« ] | Ali rasa malu apabila semua orang tahu rahsianya memonteng. |
betatang | [b«.tA.tAN] | kata kerja | berdiri secara berderet-deret beramai-ramai dan tidak mahu duduk. | Orang tue-tue dok kat belakang, awak dok betatang kat depan. Tak reti dudok ke? | [o.ÄAN tu.w«.tu.w« do/ kAt b«.lA.kAN A.wA/ do/ b«.tA.tAN kAt | Orang tua duduk di belakang, kamu semua berdiri di hadapan. Tidak tahu dudukkah? |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
lorat | [l.ÒAt] | kata adjektif | suka bertanya atau mengambil tahu hal orang lain. | Yang hang lorat sangat kat aku pasai apa? | [jAN hAN l.ÒAt sA.NAt kAt A.ku pA.sAj A.pA] | Mengapa kamu suka ambil tahu tentang diriku? |
menanak | [m«.nA.nA/] | kata kerja | menyerbu disebabkan oleh rasa marah, ingin tahu dan sebagainya, meluru, menerpa. | Bila dia dengaq anak dia kena tumbok, dia mai menanak cari sapa dia buat. | [bi.lA di.jA d«.NA)Ö A.nA/ di.jA k«.nA tum.bo/ di.jA mAj m«.nA.nA/ tSA.Òi sA.pA di.jA bu.wAt] | Bila dia mendengar anaknya kena tumbuk, dia datang dengan serta-merta untuk mencari orang yang melakukannya. |
pang | [pAN] | kata kerja | tampar, lempang. | Aku pang nanti baru hang tau. | [A.ku pAN nAn.ti bA.Òu hAN tAw] | Aku tampar nanti baru engkau tahu. |
taaah | [tA/.dA/.dAh] | kata adjektif | meninggal dunia. | Hang tak tau ka, dia dah taaah? | [hAN tA/ tAw kA di.jA dAh tA/.dA/.dAh] | Engkau tak tahu, dia sudah meninggal? |
daoh | [dA.oh] | kata adjektif | bodoh. | Budak ni daoh sunggoh, kera duet pun tak reti. | [bu.dA/ ni dA.oh suN.goh kE.ÒA du.wet pon tA/ Ò«.ti] | Budak ini bodoh sungguh, mengira wang pun tidak tahu. |
| | | 2. menghisap, menghirup, menyedut (tentang minuman dan sebagainya). | Kalu nak makan sipot paet kena la pandai serot. | [kA.lu nA/ mA.kAn si.pot pAet k«.nA lA pAn.dAj s«.Òt] | Kalau hendak makan siput pahit mestilah tahu cara menyedutnya. |
layoq | [lA.j)Ö] | kata adjektif | menunjuk-nunjuk diri, menyanjung-nyanjung diri, tayang diri. | Jangan dok layoq kat aku, aku tau sapa hang. | [dZA.NAn do/ lA.j)Ö kAt A.ku A.ku tAw sA.pA hAN] | Janganlah menunjuk-nunjuk kepada saya, saya tahu siapa engkau. |
begari | [b«.gA.Òi] | kata kerja | melihat dengan jelas, pegari, nampak. | Aku tau mata hang tak kelabu lagi, tentu begari dia dok mai tu. | [A.ku tAw mA.tA hAN tA/ k«.lA.bu lA.gi t«n.tu b«.gA.Òi di.jA do/ mAj tu] | Aku tahu mata engkau masih terang, tentu kamu nampak dia sedang berjalan ke mari. |
kenen | [kE.nEn] | kata kerja | menujukan perkataan kepada seseorang tetapi dengan cara mengiaskannya kepada orang lain, sindir. | Aku tau, dia bukan nak kata kat Mat, tapi nak kenen kat aku. | [A.ku tAw di.jA bu.kAn nA/ kA.tA kAt mAt tA.pi nA/ kE.nEn kAt A.ku] | Aku tahu, dia bukan hendak menujukan kata-katanya kepada Mat tapi menyindir aku. |
gendang raya | [g«n.dAN ÒA.jA] | | beduk. | Bila dengaq besok hari raya, budak-budak tu teruih taboh gendang raya kat masjed. | [bi.lA d«.NAâÖ bE.s/ hA.Òi ÒA.jA bu.dA/.bu.dA/ tu t«.Òuih tA.boh g«n.dAN ÒA.jA kAt mAs.dZed] | Apabila mendapat tahu bahawa besok hari raya, budak-budak tersebut terus memukul beduk di masjid. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
sengeleng | [s«.N«.leN] | kata kerja | sengaja. | Ambo tahu diyo sengeleng tepoh ambo mareng. | [Am.b tA.hu di.j s«.N«.leN t«.poh Am.bo m:A.ÄeN] | Saya tahu dia sengaja melanggar saya semalam. |
slalu | [slA.lu] | kata adjektif | tanpa bertangguh-tangguh lagi, terus, serta-merta, segera. | Lepah tahu mok diyo mati, diyo pong jerik slalu. | [l«.pAh tA.hu m/ di.j mA.ti di.j poN dZ:«.Äi/ slA.lu] | Lepas tahu kematian ibunya, dia pun terus menangis. |
| | | 2. perasaan takut dan seram (berada di tempat gelap atau sunyi). | Bilo ambo tahu bilek ambo tu bratu, braso ra diri bulu tekok. | [bi.l Am.b tA.hu bi.le/ Am.b tu bÄA.tu bÄA.s ÄA) d:i.Äi bu.lu t«.k/] | Apabila saya tahu bahawa bilik saya tu berhantu, saya rasa seram dan berdiri bulu tengkok. |
| | | 2. menghisap darah dan lain-lain (berkenaan hantu), menghirup. | Atu suko jujuk daroh manusio, kalu mung nok tahu. | [A.tu su.k dZu.dZu/ dA.Äh mA.nu.si.j kA.lu muN n/ tA.hu] | Hantu suka hisap darah manusia, kalau kamu nak tahu. |
gemuloh | [g«.mu.lh] | kata nama | arwah. | Gemuloh ayoh ambo baek tlajok, kalu mung nok tahu gak. | [g«.mu.lh A.jh Am.b bAe/ tlA.dZ/ kA.lu muN n/ tA.hu gA/] | Arwah ayah saya terlalu baik orangnya, kalau kau hendak tahu. |
stange iseh | [stA.NE i.seh] | | kain yang dililit pada kepala yang dipakai oleh pengantin lelaki atau anak raja, destar, tengkolok, tanjak. | Pok Mak jah tahu wak stange isih anok truno. | [p/ mA/ dZAh tA.hu wA/ stA.NE i.seh A.n/ tÄu.n] | Pak Mat sahaja yang tahu membuat tengkolok untuk pengantin lelaki. |
sak patak | [sA/ pA.tA/] | | tidak tahu ke mana seseorang itu pergi. | Mung tok soh gi cari diyo la, nyo gi sak patak doh. | [muN t/ sh gi tSA.Äi di.j lA ø gi sA/ pA.tA/ dh] | Kamu tak usah mencari dialah, dia dah pergi entah ke mana. |
caro | [tS:A.Ä] | kata kerja | 1. mengambil tahu tentang seseorang, mengambil endah, peduli. | 1. Mung tok soh dok caro ko diyo la, ikok diyo nok wak gapo. | [muN t/ sh do/ tS:A.Ä k di.j lA i.ko/ di.j n/ wA/ :] 22 | 1. Kamu jangan peduli dengannya, ikut dia nak buat apapun. |
nengung | [n:«.NuN] | kata kerja | termenung kerana memikirkan sesuatu, bertafakur. | Esoh dok nengung lepah tahu rizak prekso. | [E.sh do/ n:«.NuN l«.pAh tA.hu ri.zA/ pÄE/.s] | Esah termenung selepas mengetahui keputusan peperiksaan. |
juruh II | [dZ:u.Äuh] | kata kerja | melakukan sesuatu dengan teliti. | Aku buwak juruh bena doh ni, kalu tok jadi lagi, tok tahu lah. | [A.ku bu.wA/ dZ:u.Äuh b«.nA dh ni kA.lu t/ dZ:A.di lA.gi t/ tA.hu lAh] | Saya dah buat dengan teliti, kalau tak jadi juga, tak tahulah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
bungko | [buN.ko] | kata adjektif | bodoh, tidak mahir. | Maen bola tak roti, bungko boto kau ni. | [mAEn b.lA tA/ Ä.ti buN.ko b.t kAw ni] | Main bola tidak tahu, bodoh betul engkau ni. |
rapah | [ÄA.pAh] | kata kerja | rempuh. | Dek tak tau jalane, rapah yo la rimbo tu. | [de/ tA/ tAu: dZA.lAn.E ÄA.pAh j lA Äim.b tu] | Kerana tidak tahu jalannya, rempuh sajalah hutan itu. |
paka | [pA.kA] | kata kerja | menelek. | Kok nak tau sakit budak ni, cubo paka dulu. | [ko/ nA/ tAu: sA.ket bu.dA/ ni tSu.b pA.kA du.lu] | Kalau hendak tahu sakit budak ini, cuba telek dulu. |
londa | [ln.dA] | kata nama | alur, jalur (di tanah), kesan laluan binatang. | Tengok londae dah tau bosa ko kocik ulae. | [tE.N/ ln.dA.E dAh tAu: b.sA k k.tSE/ u.lA.E] | Tengok kesannya sudah tahu besar atau kecil ularnya. |
tak apekan | [tA/ A.pe/.An] | | tidak memberi perhatian tidak mengambil tahu. | Kau tak apekan bilo orang tuo bocakap, sobab tu laen disuroh laen dibuweke. | [kAw tA/ A.pe/.An bi.l .ÄAN tu.w b.tSA.kAp s.bAb tu lAen di.su.Äoh lAen di.bu.wE/.E] | Kau tidak memberi perhatian bila orang tua bercakap, sebab itulah, lain disuruh, lain dibuatnya |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
cebel | [tS«.bel] | kata adjektif | berkenaan orang yang tidak tahu menyimpan rahsia. | Kau jangan cakap lepas, die tu suke cebel sana, cebel sini! | [kAw dZA.NAn tSA.kAp l«.pAs di.j« tu su.k« tS«.bel sA.nA tS«.bel si.ni] | Engkau bukan tidak tahu dia itu, tak tahu simpan rahsia dengan bercerita sana, bercerita sini! |
perot muda | [p«.Äot mu.d«] | | bahagian perut dari aras pusat ke ari-ari. | Aku tak tahu ngape, perot mude aku ni rase senak. | [A.ku tA/ tA.hu NA.p« p«.Äot mu.d« A.ku ni ÄA.s« s«.nA/] | Aku tidak tahu mengapa perut muda aku ini terasa senak. |
melak | [m«.lA/] | kata tugas | mana tahu. | Melak, kau pegi sane boleh mak ikot. | [m«.lA/ kAw p«.gi sA.n« bo.leh mA/ i.kot] | Mana tahu, kau pergi sana boleh mak ikut. |
mengopes | [m«.No.pes] | kata adjektif | berkenaan budak yang degil dan tidak tahu duduk diam. | Budak ni mengopes aje le, buat peneng kepale aku. | [bu.dA/ ni m«.No.pes A.dZ« l« bu.wAt p«.neN k«.pA.l« A.ku] | Budak ini degil dan tak tahu duduk diam, buat pening kepala aku. |
muke pede | [mu.k« p«.d«] | | berkenaan orang yang tak tahu malu. | Die tu muke pede, orang cakap ape pon die tak kesah. | [di.j« tu mu.k« p«.d« o.ÄAN tSA.kAp A.p« pon di.j« tA/ ke.sAh] | Dia itu tidak tahu malu, orang cakap apa pun dia tidak kisah. |
mengepes II | [m«.Ne.pes] | kata adjektif | berkenaan orang yang tidak tahu duduk diam. | Die tu mengepes je, penat kite nengoknye. | [di.j« tu m«.Ne.pes dZ« p«.nAt ki.t« ne.No/.ø«] | Dia tidak duduk diam, penat kita melihatnya. |
buat arap ati | [bu.wAt A.ÄAp A.ti] | | kecewa | Dah tau perangai die macam tu, buat ape kau mintak, buat arap ati aje. | [dAh tAu p«.ÄA.NAj di.j« mA.tSAm tu bu.wAt A.p« kAw min.tA/ bu.wAt A.ÄAp A.ti A.dZ«] | Sudah tahu perangai dia macam itu, buat apa engkau minta. Buat kecewa sahaja. |
buat pemelau | [bu.wAt p«.m«.lAw] | | melawak yang tidak kena pada tempatnya. | Dengan pak sedare kau tu jangan buat pemelau, nanti die naek angen baru tau. | [d«.NAn pA/ s«.dA.Ä« kAw dZA.NAn bu.wAt p«.m«.lAw nAn.ti di.j« nAe/ A.Nen bA.Äu tAu] | Dengan bapa saudara kau tu jangan nak melawak sembarangan, nanti dia naik angin, baru engkau tahu. |
berinai curi | [b«.Äi.nAj tSu.Äi] | | pengantin lelaki yang lengkap berbaju Melayu datang ke rumah pengantin perempuan tanpa diberi tahu bersama pak andam atau pengapit sebelum bernikah dan biasanya selepas Asar. Pengantin akan diletakkan di pelantar rumah di atas sebuah kerusi untuk ditepung tawar. Selepas pengantin lelaki beredar barulah pengantin perempuan mengambil giliran. | Semalam aku pegi rumah penganten perempuan berinai curi. | [s«.mA.lAm A.ku p«.gi Äu.mAh p«.NAn.ten p«.Ä«m.pu.wAn b«.Äi.nAj tSu.Äi] | Semalam aku pergi ke rumah pengantin perempuan untuk berinai curi. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
pelece | [p«.lE.tSE] | kata nama | mengambil tahu. | Kite kene pelece sikit kat orang, kang susoh. | [ki.t« k«.n« p«.lE.tSE si.kit kAt .ÄAN kAN su.soh] | Kita perlu mengambil tahu sikit dengan orang, nanti susah. |
lok | [l/] | kata tugas | biarkan. | Lok je, kang jatoh baru tau. | [l/ dZ« kAN dZA.th bA.Äu tAw] | Biar sahaja, nanti jatuh baru tahu. |
petek ula | [p«.te/ u.lA] | | permainan dengan cara memetik kayu pendek di dalam lubang sehingga melantun ke atas dan dipukul oleh kayu panjang. | Kawan tok reti maen petek ula. | [kA.wAn t/ Ä«.ti mA.en p«.te/ u.lA] | Saya tidak tahu bermain petek ular. |
| | | 2. berkenaan seseorang yang berlagak melakukan sesuatu di luar kemampuannya. | Kalo tok reti berenang jangan nok beragaih nok nyeberang sungei. | [kA.l t/ Ä«.ti b«.Ä«.nAN dZA.NAn n/ b«.ÄA.gAC n/ ø«.b«.ÄAN su.N«i] | Kalau tidak tahu berenang jangan hendak berlagak menyeberang sungai. |
tebeng | [t«.bEN] | kata tugas | cuba melakukan sesuatu yang boleh membahayakan diri, sama ada baru mencuba atau sudah melakukannya. | Doh tau die tu panah baran, yang dok tebeng buat ape. | [dh tAw di.je tu pA.nAh bA.ÄAn jAN do t«.bEN bu.wAt A.p«] | Kalau sudah tahu dia tu panas baran, yang awak tebeng buat apa. |
congkeh mato | [tSN.keh mA.t] | | sejenis permainan tradisi yang dimainkan oleh dua orang atau lebih dengan menggunakan dua batang kayu. | Le ni orang tok tau doh maen congkeh mato | [l« ni .ÄAN t/ tAw dh mA.en tSN.keh mA.t] | Sekarang ini ramai orang sudah tidak tahu bermain congkeh mata. |
baran | [bA.ÄAn] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang sangat nakal. | Sopian, awok ni baran ngatlah, kena tangkap poleh baru padan muka. | [s.pi.jAn A.w/ ni bA.ÄAn NAt.lAh k«.n« tAN.kAp po.leh bA.Äu pA.dAn mu.kA] | Sopian, awak ini sangat jahat, kena tangkap oleh polis baru awak tahu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
muka pot | [mu.kA pot] | | 1. berkenaan dengan seseorang yang tidak tahu malu | Orang muka pot lagu tu hampa toh sah dok kata apa. | [.ÒAN mu.kA pot lA.gu tu hAm.pA to/ sAh do/ kA.tA A.pA] | Orang yang tidak tahu malu seperti itu kamu jangan kata apa. |
deraih | [d«.ÒAC] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang seolah-olah serba tahu atau serba boleh. | Abu cakap saja deraih, bila nak buat reja batang idong pon tak nampak. | [A.bu tSA.kAp sA.dZA d«.ÒAC bi.lA nA/ bu.wAt ÒE.dZA bA.tAN i.doN pon tA/ nAm.pA/] | Abu cakap saja seolah-olah serba tahu, bila hendak buat kerja, rupanya pun tidak kelihatan. |
gol | [gol] | kata kerja | meninggal dunia. | Takkan hang tak tau Pak Leman dah gol. | [tA.kAn hAN tA tAw pA lE.mAn dAh gol] | Takkan awak tidak tahu Pak Leman sudah meninggal dunia. |
jege | [dZ«.gE] | kata kerja | membeliakkan mata. | Dia jege saja aku tau dia marah. | [di.jA dZ«.gE sA.dZA A.ku tAw di.jA mA.ÒAh] | Dia membeliakkan mata sahaja saya tahu dia marah. |
| | | 2. menyedut sesuatu | Kalu nak makan siput belitong kena pandai serot. | [kA.lu nA/ mA.kAn si.put b«.li.toN k«.nA pAn.dAj s«.Ò)t] | Kalau makan siput belitung perlulah tahu menyedut. |
ut | [u)t] | kata adjektif | kolot | Ut sunggoh dia ni sampai piza pon tak kenai. | [u)t suN.goh di.jA ni sAm.pAj pi.zA pon tA/ k«.nAj] | Sungguh kolot dia sehingga piza pun tidak tahu. |
| | | 2. menerpa pergi | Bila dapat tau adek dia beretoh reta, dandan tu dia langgah. | [bi.lA dA.pAt tAw A.de/ di.jA b«.Ò«.toh ÒE.tA dAn.dAn tu di.jA lAN.gAh] | Bila mendapat tahu adiknya berlanggar kereta serta-merta dia menerpa pergi. |
pote | [po.tE] | kata adjektif | berkenaan dengan mata yang rosak sebelah. | Kucin tu tak tau tangkap tikoih pasai dia pote. | [ku.tSin tu tA tAw tAN.kAp ti.koC pA.sAj di.jA po.tE] | Kucing itu tidak tahu menangkap tikus sebab matanya rosak sebelah. |
kawaq | [kA.wA)Ö] | kata nama | pencuri. | Kunci pintu dengan tingkap, mana tau sat ni kawaq masok. | [kun.tSi pin.tu d«.NAn tiN.kAp mA.nA tAw sAt ni kA.wA)Ö mA.so/] | Kunci pintu dan tingkap, mana tahu nanti pencuri masuk. |
gagah | [gA.gAh] | kata kerja | berikhtiar bersungguh-sungguh untuk mendapatkan sesuatu | Dah tau tak beduet dok gagah nak pebesaq rumah sampai berutang. | [dAh tAw tA b«.du.wet do gA.gAh nA p«.b«.sA)Ö Òu.mAh sAm.pAj b«.Òu.tAN] | Sudah tahu tidak berduit dia berikhtiar hendak perbesar rumah sehingga berhutang. |
|
Tesaurus |
---|
| tahu (kata kerja) | 1. Bersinonim dengan maklum: faham, mengerti, mengetahui, sedar, mengakui, enga, Berantonim dengan jahil
2. Bersinonim dengan kenal: cam, ingat, mengenal pasti,
3. Bersinonim dengan mengambil peduli: mempedulikan, mengendahkan, menghiraukan, mengambil hirau, mengacuhkan, mengambil berat, mengambil tahu, mengambil pusing, Berantonim dengan membiarkan
| Kata Terbitan : tahu-tahu, mengetahui, ketahuan, berketahuan, pengetahuan, berpengetahuan, |
|
Puisi |
---|
|
Air pasang dayung sampan, Angin turun baik layarkan; Tahu makan tahu simpan, Rahsia jangan tuan khabarkan.
Lihat selanjutnya... |
|