Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bancah | [bAn.tSAh] | kata adjektif | keadaan basah pada permukaan selain tanah. | Abes bancah lantai ni bile angah telepas baldi ae. | [A.bes bAn.tSAh lAn.tAj ni bi.l« A.NAh t«.l«.pAs bAl.di Ae] | Habis basah lantai ini apabila angah terlepas baldi air itu. |
bedanau | [b«.dA.nAw] | kata adjektif | kotor dan berbau (pada permukaan lantai, papan, benda, baju dan lain-lain). | Tiga ari pinggan mangkok tak bebasoh, bedanaulah die. | [ti.g« A.Äi piN.gAn mAN.ko/ tA/ b«.bA.soh b«.dA.nAw.lAh di.j«] | Tiga hari pinggan mangkuk itu tidak berbasuh, kotor dan berbaulah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. telur yang dimuntahkan oleh ibu haruan dan terapung-apung di permukaan air. | Kalu nampak darang kat ataeh, ibu dan bapak ruan ada kat bawah. | [kA.lu nAm.pA/ dA.ÒAN kAt A.tAEh i.bu dAn bA.pA/ Òu.wAn A.dA kAt bA.wAh] | Kalau kelihatan telur haruan di permukaan air, ibu dan bapanya ada di bawah. |
cang | [tSAN] | kata nama | bahagian atau permukaan yang lebih kecil pada sebuah gendang silat, daripada kulit lembu. Bahagian yang besar dipanggil bam. | Bunyi gendang belah cang tu deraeh, bunyi gendang belah bam pelan sikit. | [bu.øi g«n.dAN b«.lAh tSAN tu d«.ÒAeh bu.øi g«n.dAN b«.lAh bAm p«.lAn si.kit] | Bunyi gendang di bahagian cang lebih kuat daripada bahagian bam. |
bam | [bAm] | kata nama | bahagian atau permukaan yang lebih besar pada sebuah gendang silat, (biasanya berukuran lilit antara 24 hingga 29 inci), daripada kulit lembu. Bahagian yang kecil disebut cang. | Kulet belah bam kena ganti, pasai depa pukoi kuat sangat sampai pecah. | [ku.let b«.lAh bAm k«.nA gAn.ti pA.sAj dE.pA pu.koj ku.wAt sA.NAt sAm.pAj p«.tSAh] | Kulit di bahagian bam hendaklah digantikan, kerana mereka memukulnya terlalu kuat sehingga pecah. |
kukut | [ku.kut] | kata kerja | menanggalkan (mengeluarkan, mengikis, mengeruk) bahagian permukaan sesuatu seperti jalan, tanah, isi kelapa muda, isi buah tal dan lain-lain. | Dia kukut nyoq muda nak buat ayaq isi. | [di.jA ku.kut ø)Ö mu.dA nA/ bu.wAt A.jA)Ö i.si] | Dia mengeruk isi kelapa muda untuk dibuat air isi. |
tembap | [t«m.bAp] | kata kerja | merapatkan dua benda (biasanya mempunyai permukaan yang rata) hingga bersentuhan. | Pasai sejok sangat, dia tembap badan dia kat badan mak dia. | [pA.sAj s«.dZo/ sA.NAt di.jA t«m.bAp bA.dAn di.jA kAt bA.dAn mA/ di.jA] | Oleh sebab kesejukan, dia merapatkan badannya ke badan emaknya. |
menangkap | [m«.nAN.kAp] | kata kerja | mengambil udara dengan cara menimbulkan kepala di permukaan air (ikan). | Menangkap sunggoh ikan dalam petak tu, jom kita balek ambek bok kael. | [m«.nAN.kAp suN.goh i.kAn dA.lAm pE.tA/ tu tSom ki.tA bA.le/ Am.be/ b/ kAel] | Ikan-ikan dalam sawah itu galak melompat. Ayuh kita pulang mengambil kail. |
kelepang | [k«.l«.pAN] | kata nama | bunyi sesuatu benda yang terjatuh seperti tin, loyang dan sebagainya di permukaan yang keras. | Kucin sondoi tin roti ataeh lemari, jatoh kelepang ataeh lantai. | [ku.tSin sn.dj tin Ò.ti A.tAEh l«.mA.ri dZA.toh k«.l«.pAN A.tAEh lAn.tAj] | Kucing menyondol tin roti di atas almari lalu jatuh kelepang bunyinya di atas lantai dengan bunyi yang kuat. |
kelepang | [k«.l«.pA)N] | kata nama | bunyi sesuatu benda yang terjatuh (seperti tin, loyang dan sebagainya) di permukaan yang keras. | Kucin sondoi tin roti ataeh lemari, jatoh kelepang ataeh lantai. | [ku.tSin sn.dj tin Ò.ti A.tAEh l«.mA.ri dZA.toh k«.l«.pA)N A.tAEh lAn.tAj] | Kucing menyondol tin roti di atas almari lalu jatuh kelepang bunyinya di atas lantai dengan bunyi yang kuat. |
oncat | [n.tSAt] | kata kerja | menaikkan dan menurunkan umpan dalam air, menggerak-gerakkan joran supaya umpan kelihatan seperti melompat-lompat berulang-ulang ketika mengail untuk menarik perhatian ikan ketika mengail. | Kalu kita rajen oncat, baru cepat dapat ikan. | [kA.lu ki.tA ÒA.dZen n.tSAt bA.Òu tS«.pAt dA.pAt i.kAn] | Jika kita selalu meloncat-loncatkan dan menurunkan umpan di permukaan air, barulah cepat mendapat ikan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kucoh | [k:u.tSh] | kata kerja | beriak-riak pada permukaan air (kerana terjatuh batu dan lain-lain). | Ae sunga napok kucoh sikik maso ike nakak. | [Ae su.NA nA.p/ k:u.tSh si.ki/ mA.s i.kE n:A.kA/] | Air sungai nampak beriak-riak sikit semasa ikan timbul. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
molangut | [m.lA.Nut] | kata kerja | timbul mabuk di permukaan air (tentang ikan). | Orang monubo di ulu sungai, ikan di ile abih molangut. | [.ÄAN m.nu.b di u.lu su.NAj i.kAn di i.lE A.bih m.lA.Nut] | Orang menuba di hulu sungai, ikan di hilir habis mabuk. |
jolinang | [dZ.li.nAN] | kata adjektif | berkenaan laut atau gulai yang berminyak di permukaan air; bojolinang. | Dek tolampau banyak santan, kuahe jolinang minyake. | [dE/ t.lAm.pAw bA.øA/ sAn.tAn ku.wAh.E dZ.li.nAN mi.øA/.e] | Kerana terlampau banyak santan, kuah gulai itu menjadi terlalu banyak minyaknya. |
bojolinang | [b.dZ.li.nAN] | kata adjektif | berkenaan laut atau gulai yang berminyak di permukaan air; jolinang. | Dek tolampau banyak santan, kuahe bojolinang minyake. | [dE/ t.lAm.pAw bA.øA/ sAn.tAn ku.wAh.E b.dZ.li.nAN mi.øA/.e] | Kerana terlampau banyak santan, kuah gulai itu menjadi terlalu banyak minyaknya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
komkom | [kom.kom] | kata adjektif | berkenaan permukaan yang melengkung ke dalam seperti permukaan mangkuk. | Makan sop dalam mangkok kan senang, komkom. | [mA.kA sop dA.lAm mAN.ko/ kAn s«.nAN kom.kom] | Makan sup dalam mangkuk senang kerana permukaannya melengkung. |
takal-takel | [tA.kAl.tA.kel] | kata adjektif | berkenaan permukaan yang tidak rata. | Jalan ni takal-takel, bawak kete baek-baek. | [dZA.lA ni tA.kAl.tA.kel bA.wA/ ke.t« bAe/.bAe/] | Jalan ini takal-takel, bawa kereta baik-baik. |
bencah | [b«n.tSAh] | kata kerja | merebak atau meresap (cecair) di atas permukaan seperti kertas, kain dan sebagainya. | Ketas ni tak bagos, kene dakwat die bencah. | [k«.tAs ni tA/ bA.gos k«.n« dA/.wAt di.j« b«n.tSAh] | Kertas ini tidak bagus, kena dakwat, ia merebak. |
langgai | [lAN.gAj] | kata nama | alat untuk menangkap udang yang terdiri daripada kerangka buluh dan jaring yang agak rapat matanya. Bahagian depan langgai berupa jaring yang terbuka lebar untuk menyodok permukaan lumpur manakala bahagian belakangnya berkarung atau berbentuk kerucut yang berinjap. | Gunekan langgai jareng alus kalau nak jerat geragau. | [gu.n«.kAn lAN.gAj dZA.ÄeN A.lus kA.lAw nA/ dZ«.ÄAt g«.ÄA.gAw] | : Gunakan langgai jaring halus kalau nak jerat geragau. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
sempuyah | [s«m.pu.jAâh] | kata adjektif | berkenaan permukaan yang tidak rata. | Kayu tu sempuyah lagi, kene ketam dulu. | [kA.ju tu s«m.pu.jAâh lA.gi k«.n« k«.tAm du.lu] | Kayu itu tidak rata lagi, kena ketam dahulu. |
encat | [«n.tSAt] | kata kerja | pergerakan batu leper yang mencecah permukaan air secara berulang-ulang kali setelah dilayangkan batu leper. | Maen encat kalo mase ae tenang. | [mA.en «n.tSAt kA.l mA.s« Ae t«.nAN] | Main encat kalau air tenang. |
mencepo | [m«n.tS«.p] | kata kerja | menangkap ikan dengan cara memukul permukaan air dengan pelepah pisang. | Semalam koi mencepo, banyok dapat ikan. | [s«.mA.lAm kj m«n.tS«.p bA.ø/ dA.pAt i.kAn] | Malam semalam saya menangkap ikan, banyak dapat ikan. |
mungkoih | [muN.koC] | kata adjektif | berkenaan anak-anak ikan sungai dalam berkumpulan yang bergerak melawan arus di permukaan air. | Bile musem ae toho banyok mungkoih mudek. | [bi.l« mu.sem Ae t.h bA.ø/ muN.koC mu.de/] | Apabila musim air cetek banyak anak ikan berkumpulan mudik. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
mut-mut | [mut.mut] | kata kerja | buka tutup mulut ikan di permukaan air lazimnya sepat | Kalu tak boh oksigen dalam balang hang nampak ikan mut-mut. | [kA.lu tA/ boh ok.si.gen dA.lAm bA.lAN hAN nAm.pA/ i.kAn mut.mut] | Kalau tidak dipasangkan oksigen dalam balang awak boleh nampak ikan mut-mut. |
pekop | [p«.kop] | kata kerja | 1. melengkungkan tapak tangan di atas sesuatu permukaan yang rata | Kami semua pakat pekop telinga bila nak cucoh meriam buloh. | [kA.mi s«.mu.wA pA.kAt p«.kop t«.li.NA bi.lA nA tSu.tSoh m«.Òi.jAm bu.loh] | Kami semua pekop telinga bila hendak menyalakan meriam buluh. |
menangkap | [m«.nAN.kAp] | kata kerja | mengambil udara dengan cara menimbulkan kepala di permukaan air berkenaan ikan | Laen kali kalu nak taok jala, tengok dulu ada ikan menangkap ka dak. | [lAen kA.li kA.lu nA/ tAo/ dZA.lA tE.N/ du.lu A.dA i.kAn m«.nAN.kAp kA dA/] | Lain kali kalau hendak taok jala, lihat dahulu sama ada ikan menangkap atau tidak. |
bekeretang | [b«.k«.Ò«.tAN] | kata adjektif | berkenaan dengan kotoran yang kering pada sesuatu permukaan seperti anggota badan manusia, haiwan, pakaian, dan dinding. | Pipi budak tu bekeretang dengan hinguih. | [pi.pi bu.dA tu b«.k«.Ò«.tAN d«.NAn hi.NuC] | Pipi budak itu bekeretang dengan hingus. |
|
Tesaurus |
---|
| muka (kata nama) | 1. Bersinonim dengan wajah: rupa, paras, roman, raut, bentuk, potongan, iras, domol, tampang,
2. Bersinonim dengan depan: hadapan, hadap, anterior, Berantonim dengan belakang
| Kata Terbitan : mengemukakan, terkemuka, bersemuka, menyemukakan, bermuka-muka, permukaan, pengemukaan, pemuka, |
|
|