Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
palang | [pA.lAN] | kata adjektif | tidak perlu. | Die tak pelawe kite datang, palang le kite pegi. | [di.j« tA/ p«.lA.w« ki.t« dA.tAN pA.lAN l« ki.t« p«.gi] | Dia tidak pelawa kita datang, tidak perlu kita pergi. |
pecal | [p«.tSAl] | kata nama | sejenis lauk daripada ikan bakar yang diracik-racik dan dicampur dengan santan kelapa, cili padi yang ditumbuk, daun cekur yang dimayang atau ubi cekur yang ditumbuk. Kesemuanya bahan ini digaul dan tidak perlu dimasak semula. | | | |
ketong | [k«.toN] | kata kerja | kerat pendek. | Nasib baek kayu ni dah diketong-ketong, tinggal kawan belah aje. | [nA.seb bAe/ kA.ju ni dAh di.k«.toN.k«.toN tiN.gAl | Nasib baik kayu ini sudah dikerat pendek-pendek, saya perlu belah sahaja. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
capoi II | [tSA.poj] | kata adjektif | suka mengeluarkan kata-kata yang tidak perlu tetapi berat padahnya, celupar. | Orang tu marah kat hang pasal mulot hang capoi sangat. | [.ÒAN tu mA.ÒA kAt hAN pA.sAj mu.lot hAN tSA.poj sA.NAt] | Orang itu marah kepada kamu kerana mulut kamu celupar sangat. |
jenoh | [dZ«.nh] | kata adjektif | banyak. | Kita tak payah bawak bekai, makanan jenoh kat sana. | [ki.tA tA/ pA.jAh bA.wA/ b«.kAj mA.kA.nAn dZ«.nh kAt sA.nA] | Kita tidak perlu membawa bekalan kerana makanan banyak di sana. |
beradon | [b«.ÒA.dn, b«.ÒA.don] | kata adjektif | berhemat (pada pakaian, makanan dan lain-lain). | Tok sah dok beradon sangatla, pakaila apa hak patot saja. | [to/ sAh do/ b«.ÒA.dn sA.NAt.lA pA.kAj.lA A.pA hA/ pA.tot sA.dZA] | Tidak perlu berhemat berlebihan, pakailah apa sahaja yang patut. |
johama | [dZo.hA.mA] | kata nama | kitab kecil yang digunakan untuk mengajar al-Quran, mengandungi pengenalan huruf Arab dan cara mengeja serta memuatkan surah-surah dalam juzuk akhir (juzuk Amma, muqaddam). | Budak-budak ni lateh baca johama dulu, lepaeh tu baru baca Kuran. | [bu.dA/.bu.dAk ni lA.teh bA.tSA dZo.hA.mA du.lu l«.pAEh tu bA.Òu bA.tSA kur.An] | Budak-budak ini perlu dilatih membaca muqaddam dahulu, kemudian barulah membaca al-Quran. |
dikiaq | [di.ki.jAâÖ] | kata nama | lagu tradisi Melayu di Kedah yang dinyanyikan secara berkumpulan (biasanya orang lelaki). Liriknya daripada kitab Syaraful Anam (kitab berzanji). Dinyanyikan pada malam hari (biasanya hingga hampir pagi) pada majlis perkahwinan, berkhatan, berkhatam Qur | Orang bedikiaq kena minum banyak srebat campoq bijik selaseh. | [.ÒAN b«.di.ki.jAâÖ k«.nA mi.num bA.øA/ sÒ«.bAt tSAm.pâÖ bi.dZi/ s«.lA.seh] | Orang yang berdikir perlu banyak meminum air sirap tanpa ais yang dicampur dengan biji selasih. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bageh | [b:A.gEh] | kata kerja | mengubat dengan cara bomoh memberitahu punca penyakit dalam keadaan pesakit tidak sedarkan diri | Kalu nok tengok diyo sega, kito keno bageh denge Pok Mat Bageh. | : | Kalau kita nak tengok dia sihat, kita perlu berubat dengan Pak Mat Bageh. |
setok orak | [s:«.to/ .ÄA/] | | seseorang yang susah dibawa berunding. | Kalu lagu ni, kito keno gi royak sdiri ko Poksu Heng, kalu tidok diyo setok orak. | [kA.lu lA.gu ni ki.t k«.n gi Ä.jA/ sdi.Äi k p/.su heN kA.lu ti.d/ di.j s:«.to/ .ÄA/] | Dalam hal ini, kita perlu perjelaskan sendiri kepada Paksu Him, kalau tidak susah dia hendak dibawa berunding. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
mereceh taik | [m«.Ä«.tSeh tA.i/] | | membuang najis di merata tempat. Misalnya dilakukan oleh orang tua yang telah uzur atau anak-anak kucing. | Orang tue tu dah mereceh taik, ari-ari kene beresehkan. | [o.ÄAN tu.w« tu dAh m«.Ä«.tSeh tA.i/ A.Äi.A.Äi k«.n« b«.Ä«.seh.kAn] | Orang tua itu dah mereceh taik, hari-hari perlu dibersihkan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
tok pocit | [t/ p.tSit] | | tak perlu. | Ari ni ujan lebat, tok pocit gi sekoloh. | [A.Äi ni u.dZAn l«.bAt t/ p.tSit gi s«.k.lh] | Hari ini hujan lebat, tidak perlu pergi sekolah. |
paye | [pA.j«] | kata nama | sawah. | Mase menuai, paye kene kering. | [mA.s« m«.nu.wAi pA.j« k«.n« k«.riN] | Masa menuai, sawah perlu kering. |
mabang | [mA.bAN] | kata nama | hasta. | Kaen ni kene potong tujoh mabang. | [kA.en ni k«.n« po.toN tu.dZoh mA.bAN] | Kain ini perlu dipotong tujuh hasta. |
pelece | [p«.lE.tSE] | kata nama | mengambil tahu. | Kite kene pelece sikit kat orang, kang susoh. | [ki.t« k«.n« p«.lE.tSE si.kit kAt .ÄAN kAN su.soh] | Kita perlu mengambil tahu sikit dengan orang, nanti susah. |
celeng | [tSE.leN] | kata adjektif | juling sedikit. | Celeng macam tu tak payah berubat, cantek. | [tSe.leN mA.tSAm tu tA/ pA.jAh b«.Äu.bAt tSAn.te/] | Juling sedikit itu tidak perlu berubat, cantik. |
| | | 2. pondok di atas pokok yang berfungsi sebagai tempat buruan. | Kalo nak tembok rimo kena buat pakoh. | [kA.l nA/ t«m.b/ Äi.m k«.nA bu.wAt pA.kh] | Kalau hendak tembak harimau perlu buat pondok di atas pokok. |
menyompong | [m«.øm.poN] | kata kerja | mengumpul wang. | Nampoknya koi kene menyompong lagi nok ke Mekoh. | [nAm.pA/.ø« koj k«.n« m«.øm.poN lA.gi no/ k« m«.kh] | Nampaknya saya perlu mengumpul wang lagi untuk ke Mekah. |
regeh I | [Ä«.geh] | kata nama | bilah. | Regeh lukoh koi kuat lagi tok payoh ganti. | [Ä«.geh lu.koh koj ku.wAt lA.gi t/ pA.jh gAn.ti] | Bilah lukah saya masih kuat lagi, tidak perlu diganti. |
gube | [gu.bE] | kata kerja | mengupas kelapa dengan membuang sabut di hadapan dan belakangnya sahaja. | Nyo tu kene gube dulu baru buleh juwe. | [ø tu k«.n« gu.bE du.lu bA.Äu bu.leh dZu.wE] | Kelapa itu perlu gube, baru boleh dijual. |
solak | [s.lA] | kata nama | sejenis alat mengupas kelapa seperti lembing yang dicacak di atas tanah. | Nok koyok nyo banyok kene gune solak. | [n k.j ø bA.ø k«.n« gu.n« s.lA] | Kalau hendak mengupas banyak kelapa perlu menggunakan solak |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. berkenaan dengan seseorang yang mengeluarkan kata-kata yang tidak perlu yang memungkinkan sesuatu itu terjadi | Tok sah dok celapoi sangat mulot hang tu, sat ni betoi-betoi keluaq ulaq kot baru hang tau. | [to sAh do tS«.lA.poj sA.NAt mu.lot hAN tu sAt ni b«.toj.b«.toj k«.lu.wA)Ö u.lA)Ö kot bA.Òu hAN tAw] | Jangan celapoi sangat mulut awak tu, sebentar lagi ular betul keluar baru awak tahu. |
kasut serelom | [kA.sut s«.Ò«.lom] | | kasut yang dipakai tanpa perlu mengenakan tali, pin atau butang. | Kalu pi reja, cek suka pakai kasut serelom. | [kA.lu pi Ò«.dZA tSE/ su.kA pA.kAj kA.sut s«.Ò«.lom] | Kalau pergi kerja, saya suka pakai kasut serelom. |
| | | 2. mengeringkan sesuatu; sereyat 1 (kk) | Kolah tu kena periat dulu baru takong ayaq. | [ko.lAh tu k«.nA p«.Òi.jAt du.lu bA.Òu tA.koN A.jA)Ö] | Kolah itu perlu dikeringkan dulu baharu takung air. |
beng | [b«N] | kata adjektif | 1. marah atau bengang. | Aku beng betoi pasai kena buat reja banyak. | [A.ku b«N b«.toj pA.sAj k«.nA bu.wAt Ò«.dZA bA.øA] | Saya sungguh marah sebab perlu buat banyak kerja. |
lambot kelin | [lAm.bot] | kata kerja | melambung dan menyambut sesuatu. | Hang kena pi jaoh sikit kita nak maen lambot bola. | [hAN k«.nA pi dZAoh si.kit sAt gi ki.tA nA/ mAen lAm.bot b.lA] | Awak perlu pergi jauh sikit, kita nak main lambung bola. |
kelemok | [k«.l«.mo/] | kata nama | kelodak di dalam air yang lama bertakung. | Kolah tu nak kena basoh pasai banyak kelemok. | [ko.lAh tu nA/ k«.nA bA.soh pA.sAj bA.øA/ k«.l«.mo/] | Kolah itu perlu dibasuh sebab banyak kekotoran. |
pokah | [po.kAh] | kata kerja | mengopak sesuatu secara paksa dengan menggunakan sesuatu (seperti besi, tukul dan sebagainya ) toi | Kena pokah pintu pasai kami tetinggai kunci. | [k«.nA po.kAh pin.tu pA.sAj kA.mi t«.tiN.gAj kun.tSi] | Perlu dikopak pintu sebab kami tertinggal kunci. |
sep | [sep] | kata nama | permainan sepak bulu ayam | Maen sep ni dulu-dulu bola dia kena buat seniri. | [mAen sep ni du.lu.du.lu b.lA di.jA k«.nA bu.wAt s«.ni.Òi] | Permainan sep ini dahulu bolanya perlu dibuat sendiri. |
ceruak | [tS«.Òu.wA] | kata kerja | menyimbah atau mencurah cecair; cerok, ceruah | Kalu pakai jamban curah kena ceruak dengan ayaq. | [kA.lu pA.kAj dZAm.bAn tSu.ÒAh k«.nA tS«.Òu.wA d«.Nan A.jA)Ö] | Kalau guna tandas curah perlu disimbah dengan air. |
timang | [ti.mAN] | kata kerja | mengangkat bola secara berulang-ulang dengan menggunakan kaki | Kalu nak maen sepak raga hang kena pandai timang. | [kA.lu nA/ mAen sE.pA/ ÒA.gA hAN k«.nA pAn.dAj ti.mAN] | Kalau hendak bermain sepak raga awak perlu pandai timang. |
|
Tesaurus |
---|
| perlu (kata tugas) | 1. Bersinonim dengan mesti: wajib, harus patut, tidak boleh tidak, hendaklah, terpaksa, pasti, tentu,
2. Bersinonim dengan berguna: berfaedah, bermanfaat, mustahak, penting,
| Kata Terbitan : memerlukan, keperluan, |
|
|