Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kedi | [k«.di] | kata adjektif | berkenaan saiz badan orang yang kecil daripada saiz biasa. | Budak kedi tu pun kau takut, kan kau lebeh besa! | [bu.dA/ k«.di tu pon kAw tA.kot kAn kAw l«.beh b«.sA] | Budak kecil macam itu pun kau takut, bukankah engkau lebih besar! |
bingke | [biN.k«] | kata nama | sejenis kuih yang dibuat daripada parutan ubi kayu yang dibuang airnya (bingka ubi) atau pun pisang yang dilenyek (bingka pisang), diadun dengan gula dan santan dan dibakar di dalam bekas. | | | |
ujan petos | [u.dZAn p«.tos] | | hujan lebat. | Ujan petos pon, kau nak kelua jugak. | [u.dZAn p«.tos pon kAw nA/ k«.lu.wA dZu.gA/] | Hujan lebat pun kau hendak keluar juga. |
tak beketik | [tA/ b«.k«.ti/] | | tidak bergerak. | Nyenyaknye iye tido, tak berketik pon. | [ø«.øA/.ø« i.j« ti.do tA/ b«.k«.ti/ pon] | Nyenyak betul ia tidur, tidak bergerak pun. |
semela | [s«.m«.lA] | kata kerja | bergurau, berjenaka. | Orang tengah besedeh pon die nak semela. | [o.ÄAN t«.NAh b«.s«.deh pon di.j« nA/ s«.m«.lA] | Orang sedang bersedih pun dia masih |
meme | [m«.m«] | kata adjektif | mewah. | Sejak dapat keje tu, rezeki meme siket. | [s«.dZA/ dA.pAt k«.dZ« tu Ä«.z«.ki m«.m« si.ket] | Semenjak dapat kerja itu, rezeki pun agak mewah sedikit. |
lot | [lot] | kata kerja | lalu makan. | Jelat bena budak tu, putik jambu pon lot. | [dZ«.lAt b«.nA bu.dA/ tu pu.ti/ dZAm.bu pon lot] | Lalu benar budak itu, putik jambu pun dimakannya |
bingai | [bi.NAj] | kata adjektif | bodoh sombong. | Dah lah bingai sangat, menanye orang tak mau. | [dAh lAh bi.NAj sA.NAt m«.nA.ø« o.ÄAN tA/ mAu] | Sudahlah bodoh sombong, menanya orang pun tidak mahu. |
tenggol | [tEN.gol] | kata adjektif | bodoh, bebal. | Tengol sangat budak ni, mengere pon tak boleh. | [tEN.gol sA.NAt bu.dA/ ni m«.Ne.Ä« pon tA/ bo.leh] | Bodoh benar budak ini, mengira pun tidak pandai. |
nikam | [ni.kAm] | kata kerja | menjahit tulang belut, khas untuk baju kurung Johor. | Awak dah nikam, kami nebok pon belum. | [A.wA/ dAh ni.kAm kA.mi n«.bo/ pon b«.lum] | Kamu sudah pun menjahit tulang belut pada leher baju, saya masih belum menebuk leher baju. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
daoh | [dA.oh] | kata adjektif | bodoh. | Budak ni daoh sunggoh, kera duet pun tak reti. | [bu.dA/ ni dA.oh suN.goh kE.ÒA du.wet pon tA/ Ò«.ti] | Budak ini bodoh sungguh, mengira wang pun tidak tahu. |
betujal | [b«.tu.dZAl] | kata kerja | bertengkar, berbalah, bertekak, berperang mulut; betujai. | Lagu mana pandai pun hang jangan dok betujal dengan orang tua. | [lA.gu mA.nA pAn.dAj pon hAN dZA.NAn do/ b«.tu.dZAl d«.NAn .ÒAN tu.wA] | Walau bagaimana pintar sekalipun jangan kamu berbalah dengan orang tua. |
bercabu | [b«Ò.tSA.bu] | kata tugas | berkenaan lari yang agak pantas, deras, laju; becabu, bejabu, berjabu. | Bila nampak tuan kebon tu mai, budak-budak hak dok curi buah jambu tu pun lari bercabu. | [bi.lA nAm.pA/ tu.wAn k«.bon tu mAj bu.dA/.bu.dA/ hA/ do/ tSu.Òi bu.wAh dZAm.bu tu pon lA.Òi b«Ò.tSA.bu] | Apabila nampak tuan kebun itu datang, budak-budak yang sedang mencuri buah jambu itu pun cabut lari. |
kona I | [k.nA] | kata kerja | 1. menipu atau memperdaya (kiasan) | Dia tu bukan buleh pecaya sangat, tara mak pak dia pun dia sanggop kona, tambahla orang laen. | [di.jA tu bu.kAn bu.leh p«.tSA.jA sA.NAt tA.ÒA mA/ pA/ di.jA pon di.jA sAN.gop k.nA tAm.bAh.lA .ÒAN lAen] | Dia tidak boleh dipercayai sangat, sedangkan ibu bapanya tergamak ditipunya, inikan pula orang lain. |
menyut | [m«.øut] | kata kerja | menyahut panggilan. | Sepa pangge tak sapa menyut pon. | [sE.pA pAN.gE tA/ sA.pA m«.øut pon] | Kami panggil tiada seorang pun yang menyahut. |
tali renut | [tA.li Ò«.nut] | | tali yang mengikat rengga di badan gajah. | La ni depa guna tali jepun buat tali renut. | [lA ni dE.pA gu.nA tA.li dZ«.pun bu.wAt tA.li Ò«.nut] | Sekarang ini mereka menggunakan tali jepun untuk dijadikan tali renut. |
tok | [to/] | kata nama | ibu kepada bapak atau ibu kepada ibu, nenek. | Masa tok hang beranak kat pak hang, Jepun baru masok. | [mA.sA to/ hAN b«.ÒA.nA/ kAt pA/ hAN dZ«.pun bA.Òu mA.so/] | Pada masa nenek kamu melahirkan ayah kamu, Jepun mula bertapak. |
tenggak | [t«N.gA/] | kata nama | ketika, masa, waktu. | Tenggak kita nak makan dia pon mai. | [t«N.gA/ ki.tA nA/ mA.kAn di.jA pon mAj] | Ketika kita hendak makan dia pun sampai. |
not I | [nt] | kata nama | duit not atau wang kertas. | La ni payah nak cari duet not Jepun gambaq pokok pisang. | [lA ni pA.jAh nA/ tSA.Òi du.wet nt dZ«.pun gAm.bA)Ö p.k/ pi.sAN] | Sekarang ini susah untuk mendapatkan wang kertas zaman Jepun yang mempunyai gambar pokok pisang. |
rembat II | [ÒEm.bAt] | kata kerja | 1. menggalas (di belakang). | Lepaeh dia rembat beg dia, dia pon pi. | [l«.pAEh di.jA ÒEm.bAt bEg di.jA di.jA pon pi] | Selepas dia menggalas begnya, dia pun pergi. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
dedeh | [dE.dEh] | kata kerja | menghabiskan makanan dan lain-lain sehingga tidak sedikit pun yang tinggal. | Mok dedeh berah dale genok sapa licing. | [m/ dE.dEh b«.ÄAh dA.lE g«.n/ sA.pA li.tSiN] | Emak menghabiskan beras di dalam bekas sampai habis. |
| | | 2. menghantuk, memukul (orang atau benda). | 2 Kerah beto buoh ni, andah ke dindeng tok pecoh. | [] | 2. Keras betul buah ni, hantuk ke dinding pun tak pecah. |
retek | [ÄE.tE/] | kata tugas | juga; getek. | Kalu mung nok gi, aku nok gi retek. | [kA.lu muN n/ gi A.ku n/ gi ÄE.tE/] | Kalau kamu nak pergi, aku pun nak pergi juga. |
tembo | [t«m.b] | kata kerja | merempuh, menyerbu. | Ore tok buwi pong, mung tembo masok jugok. | [.ÄE t/ bu.wi poN muN t«m.b mA.so/ dZu.g/] | Orang tak bagi pun, kamu rempuh masuk juga. |
lakyoh | [lA/.joh] | kata adjektif | terhuyung-hayang. | Mung pening lagi nih, jale pong lakyoh. | [muN p«.niN lA.gi nih dZ:A.lE poN lA/.joh] | Kau masih lagi pening ni, berjalan pun terhuyung-hayang. |
kelong | [kE.lN] | kata adjektif | tipu muslihat. | Patok pong pasuke kito kaloh, goli kelong. | [pA.to/ poN pA.su.kE ki.t kA.lh g.li kE.lN] | Patut pun pasukan kita tewas, penjaga golnya melakukan tipu muslihat. |
brecok | [bÄE.tS/] | kata adjektif | berkenaan laut yang dalam keadaan bergelombang, beralun. | Ae brecok pong ore gi ke laok jugok. | [Ae bÄE.tS/ poN .ÄE gi k« lAo/ dZu.g/] | Air bergelombang pun orang pergi ke laut juga. |
rak | [ÄA/] | kata adjektif | jinak. | Rak sunggoh burong pati demo, lepah pong tok lari. | [ÄA/ suN.goh bu.ÄoN p:A.ti dE.m l«.pAh poN t/ lA.Äi] | Jinak sungguh burung merpati awak, lepas pun tak lari. |
ngaju | [N:A.dZu] | kata kerja | merajuk. | Ore tego sikik ngaju doh, tu tok maroh lagi. | [.ÄE t«.g si.ki/ N:A.dZu dh tu t/ mA.Äh lA.gi] | Orang tegur sikit pun dah merajuk, tu tak marah lagi. |
meto | [m«.t] | kata adjektif | sombong. | Budok ni meto bena, royak gapo pong tok denga. | [bu.d/ ni m«.t b«.nA Ä.jA/ g:A.p poN t/ d«.NA] | Budak ni angkuh benar, cakap apa pun dia tak ambil peduli. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
punggo | [puN.go] | kata nama | tunggul atau batang kayu yang masih berbara. | Sobolom morebak, ponggo kayu tu baek dipadaman. | [s.b.lum m.ÄE.bA/ pN.g kA.ju bAE/ di.pA.dAm.An] | Sebelum tunggul kayu yang berbara itu merebak, baik dipadamkan. |
pundong | [pun.doN] | kata nama | pondok (bersifat sementara) yang dibina dalam dusun dan lain-lain untuk berehat. | Pundong tempek monunggu dian dibuek totongah duson. | [pun.doN tm.pE/ m.nuN.gu di.jAn di.bu.wE/ t.t.NAh du.son] | Pondok tempat menunggu durian didirikan di tengah-tengah dusun. |
doh | [dh] | kata tugas | kata yang digunakan sebagai penegas dalam percakapan, pun. | Tak do den buek doh. | [tA/ d dEn bu.wE/ dh] | Tak ada saya buat pun. |
pongolek | [p.N.lE/] | kata adjektif | penakut. | Kau ni pongolek amek, dongan lombu pun kau tak borani. | [kAw ni p.N.lE/ A.mE/ d.NAn lm.bu pon kAw tA/ b.ÄA.ni d.kE/] | Kau ini penakut sangat, dengan lembu pun kau tidak berani dekat. |
kobeh | [k.bEh] | kata nama | sejenis pengubatan tradisi menggunakan kain dengan cara mengibaskan kain hitam kepada pesakit. | Lopeh tigo kali kobeh, budak tu pon somboh. | [l.pEh ti.g kA.li k.bEh bu.dA/ tu pun tu pon sm.bh] | Lepas tiga kali berubat secara perubatan tradisional, budak itu pun sembuh. |
rumpun | [Äum.pun] | kata nama | kelompok keluarga yang kecil dalam suku (istilah adat). | | | |
tompong | [tm.poN] | kata nama | galah bercabang untuk menolak perahu, rakit dan lain-lain. | Dio gunoan tompong buluh, buek nolak perau ko ae. | [di.j gu.n.An tm.puN bu.luh bu.wE/ n.lA/ p«.ÄAw k Ae] | Dia menggunakan galah bercabang daripad abuluh buat menolak perahu ke air. |
dicaeng | [di.tSAeN] | kata kerja | melapah, memotong, menghiris (khusus untuk lembu, kerbau dan kambing). | Dageng bantaian tadi, bolum sekopeng pon dicaeng. | [dA.geN bAn.tA.An tA.di bo.lum s.k.peN pon di.tSAeN] | Daging bantai tadi, belum sekeping pun dipotong. |
bongka | [bN.kA] | kata kerja | bangun dari duduk atau tidur, bangkit. | Dah moninggi ari, dio bolom yo bongka lai. | [dAh m.niN.gi A.Äi di.j b.lum j bN.kA lAi:] | Matahari pagi telah pun tinggi, dia belum juga bangun dari tidur. |
ngonga | [N.NA] | kata kerja | tidur lena. | Kok dah ngonga, diangkek pon tak soda de doh. | [ko/ dAh N.NA di.AN.kE/ pon tA/ s.dA dE dh] | Kalau sudah tidur lena, diangkat pun tidak disedarinya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
| | | 2. berkenaan dengan orang atau haiwan yang memakan apa sahaja benda yang tidak sanggup dimakan oleh orang lain. | Jelat beno budak ni, nasik basi pon abes. | [dZ«.lAt b«.n bu.dA/ ni nA.si/ bA.si pon A.bes] | Jelat benar budak ini, nasi basi pun dimakannya. |
subal | [su.bAl] | kata adjektif | raut wajah perempuan yang tembam dan tidak menarik. | Subal pon, die dah bekenan, kite nak cakap ape. | [su.bAl pon di.j« dAh b«.k«.nAn ki.t« nA/ tSA.kAp A.p«] | Tembam pun, dia berkenan, kita nak cakap apa. |
pecah mate | [p«.tSAh mA.t«] | | berkenaan mata anak haiwan seperti burung, kucing dan lain-lain yang baru boleh dibuka setelah beberapa hari dilahirkan. | Hah, dah pecah mate pon anak kuceng yang ni! | [hAh dAh p«.tSAh mA.t« pon A.nA/ ku.tSeN jAN ni] | Hah, sudah pecah pun mata anak kucing yang ini! |
gunung | [gu.nuN] | kata nama | bahagian berbentuk separa bulatan dan terletak paling atas pada rajah permainan tinting. | Ape le kau ni buat gunung pon tak jadi. | [A.p« l« kAw ni bu.wAt gu.nuN pon tA/ dZA.di] | Apalah engkau ini buat gunung pun tidak jadi. |
begenggeng | [b«.geN.geN] | kata kerja | bertarik-tarikan. | Mak die nak bejalan pon tak boleh, dah begenggeng. | [mA/ di.j« nA/ b«.dZA.lAn pon tA/ bo.leh dAh b«.geN.geN] | Emak dia hendak berjalan pun tidak boleh, sudah bertarik-tarikan. |
ayau | [A.jAw] | kata nama | kemahuan orang lain yang boleh membawa kesan negatif. | Kau ikotkan le ayau die, nanti kau pon kene. | [kAw i.kot.kAn l« A.jAw di.j« nAn.ti kAw pon k«.n«] | Engkau ikutkanlah kemahuan dia, nanti engkau pun kena. |
mengangkop | [m«.NAN.kop] | kata adjektif | berkenaan orang atau haiwan yang tercungap-cungap kerana sangat keletihan atau sakit teruk, nazak atau tidak cukup udara. | Napas pon dah mengangkop, tak de harapan le orang tue tu. | [nA.pAs pon dAh m«.NAN.kop tA/ d« hA.ÄA.pAn l« o.ÄAN tu.w« tu] | Nafas pun sudah mengangkop, tidak ada harapanlah orang tua itu. |
kesarok | [k«.sA.Äo/] | kata adjektif | naik angin. | Dah kesarok budak ni abes pintu pon tendang. | [dAh k«.sA.Äo/ bu.dA/ ni A.bes pin.tu pon t«n.dAN] | Sudah naik angin budak ini, habis pintu pun ditendang. |
kelebang | [k«.l«.bAN] | kata adjektif | malas membuat kerja-kerja rumah; melilit. | Padah kelebang, pinggan nasik die pon tak basoh. | [pA.dAh k«.l«.bAN piN.gAn nA.si/ di.j« pon tA/ bA.soh] | Dia sangat malas hingga pinggan nasi dia pun tidak dibasuh. |
kaen gombang | [kAen gom.bAN] | | kain yang dipakai oleh orang lelaki dengan cara menggulung-gulungkannya sehingga singkat pada paras lutut. | Ala nak pegi alau kebau aje, kaen gombang pon boleh. | [A.lA nA/ p«.gi A.lAw k«.bAw A.dZ« kAen gom.bAN pon bo.leh] | Alah nak pergi halau kerbau saja, pakai kain gombang pun boleh. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
sepuntat | [s«.pun.tAt] | kata adjektif | berkenaan isi ikan yang tinggal sedikit. | Tingge sepuntat anak oteng kat ayah deme. | [tiN.gE s«.pun.tAt A.n/ .tEN kAt A.jAh dE.m«] | Tinggal sedikit isi ikan haruan untuk ayah kamu. |
pundon | [pun.don] | kata nama | pondok di dalam dusun yang penggunaannya bersifat sementara. | Tok ki tido kat pundon tunggu derian. | [to/ ki ti.do kAt pun.don tuN.gu d«.Äi.jAn] | Datuk tidur di dalam pundon untuk menunggu durian gugur. |
kekek | [k«.kE/] | kata adjektif | kurus. | Man makan banyok pon kekek. | [mAn mA.kAn bA.ø/ pon k«.kE/] | Saya makan banyak pun kurus. |
selepet | [s«.lE.pEt] | kata adjektif | berkenaan kekotoran cair seperti tahi atau lumpur yang melekit; sempelet. | Punggung adek selepet dengan taik, pase adek saket perot. | [puN.guN A.de s«.lE.pEt d«.NAn tA.i pA.sE A.de sA.ket p«.Äot] | Punggung adik melekit dengan najis kerana adik sakit perut. |
kela | [k«.lA] | kata adjektif | berkenaan mata yang juling sedikit. | Kela pon kawen anok raja. | [k«.lA pon kA.wen A.n/ ÄA.dZA] | Juling pun berkahwin dengan anak raja. |
nyenye | [øE.øE] | kata kerja | menjamah sedikit makanan. | Kalo nok cepat pon nyenye dulu. | [kA.lo no/ tS«.pAt pon øE.øE du.lu] | Kalau hendak cepat pun, jamah sedikit dulu. |
kelede | [k«.l«.dE] | kata adjektif | penakut. | Kelede ngat, dalam gelap pon takot. | [k«.l«.dE NAt dA.lAm g«.lAp pon tA.kot] | Penakut sangat, dalam gelap pun takut. |
nyeng | [øEN] | kata adjektif | berkenaan anggota badan yang luka parah atau hancur. | Nyeng sebelah badan pon idop lagi. | [øEN s«.b«.lAh bA.dAn pon idop lA.gi] | Hancur sebelah badan pun masih hidup lagi. |
gat-gat | [gAt.gAt] | kata adjektif | berkenaan suasana siang. | Mae siang gat-gat tido begeba jugok. | [mAe si.jAN gAt.gAt ti.do b«.g«.bA dZu.g/] | Mail waktu siang pun tidur berselimut juga. |
| | | 2. berkenaan cara berjalan dalam keadaan terketar-ketar. | Dia baru baek demam, jalan pon ngege. | [di.j« bA.Äu bA.e/ d«.mAm dZA.lAn pon NùE.gE] | Dia baru baik demam, jalannya pun masih terketar-ketar. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
pungkoq | [puN.ko)Ö] | kata nama | 1. bahagian belakang badan antara pinggang dengan pangkal paha | Cekgu besaq pukoi dia kat pungkoq dengan rotan sepuloh kali. | [tSE.gu b«.sA)Ö pu.koj di.jA kAt puN.ko)Ö d«.NAn Òo.tAn s«.pu.loh kA.li] | Guru besar memukulnya di punggung dengan rotan sepuluh kali. |
| | | 2. bahagian belakang sesuatu seperti kereta, kuali dan lain-lain | Awat pungkoq reta hang kemek? | [A.wAt puN.ko)Ö ÒE.tA hAN k«.me] | Apa sebab belakang kereta awak kemek? |
| | | 3. mencuri | Hantu mana yang gabuih kasut jepun aku. | [hAn.tu mA.nA jAN gA.buC kA.sut dZ«.pun A.ku] | Siapa yang curi selipar jepun saya. |
majai | [mA.dZAj] | kata adjektif | tidak berselera | Masa demam makan pon majai. | [mA.sA d«.mAm mA.kAn pon mA.dZAj] | Masa demam makan pun tidak berselera. |
cek | [tSE] | kata nama | 1. ganti nama diri pertama tunggal; saya, aku | Kalu buleh cek pon nak pi jugak. | [kA.lu bu.leh tSE pon nA pi dZu.gA] | Kalau boleh saya pun hendak pergi juga. |
tua merega | [tu.wA m«.Ò«.gA] | | tua berkenaan orang, selalunya dikaitkan dengan perkara negative. | Dah tua merega pon tak posa. | [dAh tu.wA m«.Ò«.gA pon tA p.sA] | Sudah tua merega pun tidak berpuasa. |
ut | [u)t] | kata adjektif | kolot | Ut sunggoh dia ni sampai piza pon tak kenai. | [u)t suN.goh di.jA ni sAm.pAj pi.zA pon tA/ k«.nAj] | Sungguh kolot dia sehingga piza pun tidak tahu. |
tak menyekoh | [tA/ m«.ø«.koh] | | tidak berkebolehan untuk melakukan sesuatu | Nak kupaih nyoq sebijik pon tak menyekoh. | [nA/ ku.pAC øo)Ö s«.bi.dZi/ pon tA/ m«.ø«.koh] | Hendak kupas sebiji kelapa pun tidak menyekoh.. |
kemut | [k«.mut] | kata adjektif | kedekut atau bakhil. | Rumah nala punya besaq, nak makan pon kemut. | [Òu.mAh nA.lA pu.øA b«.sA)Ö nA/ mA.kAn pon k«.mut] | Rumah tersangat besar, nak makan pun kedekut. |
| | | 2. berkenaan dengan seseorang yang dianggap tidak berkemampuan atau berkebolehan. | Mengaji pon tak habeh lagi dah galak nak menikah. | [m«.NA.dZi pon tA/ hA.beh lA.gi dAh gAlA/ nA/ m«.ni.kAh] | Belajar belum pun habis lagi sudah galak hendak berkahwin. |
|
Tesaurus |
---|
| pun (kata tugas) | 1. Bersinonim dengan juga: pula, demikian juga, serupa,
2. Bersinonim dengan biar: kendati, meski, walau,
3. Bersinonim dengan bahkan: malahan, sedangkan,
4 Bersinonim dengan apa sahaja: bagaimana sahaja, apa-apa jua.,
|
|
Puisi |
---|
|
Mudik berenang hilir berenang, Hanyut sampai ke Tanjung Jati; Budi pun kenang rupa pun kenang, Tuanlah pandai mengambil hati.
Lihat selanjutnya... |
|