Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
melojok | [m«.lo.dZo/ | kata kerja | berjalan sambil tunduk. | Hai, melojok aje, tak noleh kiri kanan. | [hAj m«.lo.dZo/ A.dZ« tA/ no.leh ki.Äi kA.nAn] | Hai, berjalan tunduk sahaja, tidak menoleh kiri dan kanan. |
bederon | [b«.d«.Äon] | kata kerja | berjalan beramai-ramai dengan perlahan-lahan. | Nampak ramai aje bederon ke sungai. | [nAm.pA/ ÄA.mAj A.dZ« b«.d«.Äon k« su.NAj] | Kelihatan ramai orang yang berjalan perlahan-lahan menghala ke sungai. |
menjarah | [m«n.dZA.ÄAh] | kata kerja | berjalan membuang masa tanpa tujuan. | Budak-budak kumpulan tu suke menjarah saje. | [bu.dA/.bu.dA/ kum.pu.lAn tu su.k« m«n.dZA.ÄAh sA.dZ«] | Budak-budak dalam kumpulan itu suka berjalan tanpa tujuan sahaja. |
berondok | [b«.Äon.do/] | kata kerja | berjalan berkelompok-kelompok atau secara berkumpulan. | Bebudak tu berondok kulu, berondok kile, entah ape nak dicarik. | [b«.bu.dA/ tu b«.Äon.do/ ku.lu b«.Äon.do/ ki.le «n.tAh A.p« ] | Budak-budak itu berjalan beramai-ramai ke hulu dan ke hilir, entah apa yang hendak dicari. |
beronai | [b«.Äo.nAj] | kata kerja | berjalan berderet-deret menuju ke sesuatu arah atau tempat. | Asal orang nak jalan, beronailah engkau semue ngikot. | [A.sAl o.ÄAN nA/ dZA.lAn b«.Äo.nAj.lAh «N.kAw s«.mu.w« ] | Apabila kita hendak pergi berjalan, berderet-deretlah engkau semua mengikut. |
henjang-henjot | [hen.dZAN.hen.dZot] | kata kerja | berjalan mundar-mandir (orang). | Asal petang aje henjang-henjotle die depan rumah ni. | [A.sAl p«.tAN A.dZ« hen.dZAN.hen.dZot.l« di.j« d«.pAn Äu.mAh ] | Apabila hari petang, dia berjalan ke hulu dan ke hilir di hadapan rumah ini. |
teambau-ambau | [t«.Am.bAw.Am.bAw] | kata kerja | berjalan bergoyang-goyang dan terhoyang-hayang. | Teambau-ambau lagi kami jalan, maklom maseh dalam ari. | [t«.Am.bAw.Am.bAw lA.gi kA.mi dZA.lAn mA/.lom mA.seh | Tergoyang-goyang lagi saya berjalan, maklumlah masih dalam pantang. |
ngelenot | [N«.le.not] | kata adjektif | berkenaan punggung yang bergoyang ke kiri dan kanan apabila berjalan; mengayak. | Jangan ngelenot bile jalan, nanti orang pandang. | [dZA.NAn N«.le.not bi.l« dZA.lAn nAn.ti o.ÄAN pAn.dAN] | Jangan ngelenot apabila berjalan, nanti orang pandang. |
gepeh | [ge.peh] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan yang tidak sempurna kerana membawa beban yang berat dan banyak; hempah-hempeh. | Banyak bena bende yang dibawak sampai gepeh bejalan. | [bA.øA/ b«.nA b«n.d« jAN di.bA.wA/ sAm.pAj ge.peh | Banyak benar barang yang dibawa hingga sukar untuk berjalan. |
ketotol | [k«.to.tol] | kata kerja | berjalan laju dan tidak menoleh ke kiri dan kanan terutamanya apabila sedang membawa sesuatu barang di kedua-dua belah tangan; ketetel. | Ketotol aje jalan sampai tak nampak orang kiri kanan. | [k«.to.tol A.dZ« dZA.lAn sAm.pAj tA/ nAm.pA/ o.ÄAN ki.Äi | Berjalan laju hingga tidak nampak orang di kiri dan kanan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
teketek-teketek | [t«.kE.tE/.kE.tE/] | kata adjektif | berkenaan berjalan yang perlahan-lahan, setapak demi setapak, (seperti kanak-kanak baru belajar berjalan, cara berjalan orang kerdil), terkedek-kedek. | Si Katek tu bejalan teketek-ketek macam itik. | [si kA.te/ tu b«dZA.lAn t«.kE.tE/.kE.tE/ mA.tSAm i.te/] | Si Katik itu berjalan terkedek-kedek seperti itik. |
beremba | [b«.Ò«m.bA] | kata kerja | berjalan bersaing-saingan, berjalan bersama-sama, bersaing, bersama-sama (berkenaan berjalan), berganding-gandingan; beremba-remba. | Tang mana pon depa ni pi, depa dok beremba saja. | [tAN mA.nA pon dE.pA ni pi dE.pA do/ b«.Ò«m.bA sA.dZA] | Ke mana sahaja pergi, mereka tetap berjalan bersama-sama. |
beremba-remba | [b«.Ò«m.bA.Ò«m.bA] | kata kerja | berjalan bersaing-saingan, berjalan bersama-sama, bersaing, bersama-sama (berkenaan berjalan), berganding-gandingan; beremba. | Tang mana pon depa ni pi, depa dok beremba-remba saja. | [tAN mA.nA pon dE.pA ni pi dE.pA do/ b«.Ò«m.bA.Ò«m.bA sA.dZA] | Ke mana sahaja pergi, mereka tetap berjalan bersama-sama. |
celepete | [tSE.lE.pE.tE] | kata adjektif | berkenaan gaya berjalan yang terhuyung-hayang, merewang dan tidak tetap atau tidak teratur langkahnya, (seperti kanak-kanak yang baru belajar berjalan atau bertatih, mabuk dan lain-lain). | Baru kena sekoleh, jalan pon celepete. | [bA.Òu k«.nA s«.k.lEh dZA.lAn pon tSE.lE.pE.tE] | Baru minum sekoleh tuak, jalannya pun terhuyung-hayang. |
| | | 2. cekap berjalan bagi kanak-kanak selepas bertatih. | Budak tu umok setaon dah cedaeh bejalan. | [bu.dA/ tu u.mâÖ s«.tAon dAh tS«.dAEh b«.dZA.lAn] | Meskipun berusia setahun, kanak-kanak itu sudah cekap berjalan. |
celong | [tS«.loN] | kata nama | 1. kandang yang sempit untuk menempatkan kanak-kanak yang belum boleh berjalan. Pada masa ini, alat ini dipasang roda untuk membolehkan kanak-kanak berjalan. | Jangan biaq lama sangat adek dalam celong tu, nanti lengoh. | [dZA.NAn bi.jAâÖ lA.mA sA.NAt A.de/ dA.lAm tS«.loN tu nAn.ti l«.Nh] | Jangan dibiarkan adik terlalu lama di dalam celung itu, nanti dia keletihan. |
ledong | [lE.dN] | kata adjektif | berkenaan dengan gaya berjalan yang tidak tentu arah, terhoyong-hayang. | Baru kena sebotoi dah ledong. | [bA.Òu k«.nA s«.b.tj dAh lE.dN] | Dia berjalan terhoyong-hayang walaupun baru minum sebotol arak. |
pedap II | [p«.dAp] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan yang perlahan-lahan, berhati-hati. | Awat hang jalan tepedap-pedap, macam kucin nak tangkap tikuih. | [A.wAt hAN dZA.lAn t«.p«.dAp.p«.dAp mA.tSAm ku.tSin nA/ tAN.kAp ti.kuih] | Kenapa awak berjalan berhati-hati, seperti kucing hendak menangkap tikus. |
ngok-ngok | [N/.N/] | kata kerja | berjalan sambil kepala tertunduk-tunduk, terbongkok-bongkok. | Sapa lagi, mokalu bejalan ngok-ngok tu saheh la Tok Man Kaya! | [sA.pA lA.gi m.kA.lu b«.dZA.lAn N/.N/ tu sA.heh lA to/ mAn kA.jA] | Siapa lagi, jika berjalan sambil kepala tertunduk-tunduk, tentulah Tok Man Kaya. |
hempot | [hEm.pt] | kata adjektif] | terketar-ketar, menapak pendek-pendek (berjalan). | Dia tu uzoq, jalan tehempot-hempot. Rajen jugak pi masjed. | [di.jA tu u.zâÖ dZA.lAn t«.hEm.pt.hEm.pt ÒA.dZen dZu.gA/ pi mAs.dZed] | Dia uzur, terpaksa berjalan dengan terketar-ketar, namun dia rajin juga ke masjid. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kese | [k:E.sE] | kata kerja | berjalan perlahan-lahan. | Ore tuo tu kese tepi tanggo. | [.ÄE tu.w tu k:E.sE t:«.pi tAN.g] | Orang tua tu berjalan perlahan-lahan di tepi tangga. |
derak | [d:«.ÄA/] | kata kerja | berjalan-jalan tanpa tujuan. | Mae gi derak jok pagi takdi lagi. | [mA.E gi d:«.ÄA/ dZ/ p:A.gi tA/.di lA.gi] | Mail pergi berjalan-jalan sejak pagi tadi lagi. |
nyedeng | [ø:«.dEN] | kata adjektif | berkenaan gaya berjalan yang tegak mendada. | Sekak jadi aska, diyo jale nyedeng. | [s«.kA/ dZ:A.di As.kA di.j dZ:A.lE ø«.dEN] | Sejak menjadi askar, dia berjalan mendada. |
kekcok | [kE/.tS/] | kata adjektif | tempang ketika berjalan kerana kecederaan. | Ore tu jale kekcok, pasa kaki diyo sakek. | [.ÄE tu dZ:A.lE kE/.tS/ pA.sA kA.ki di.j sA.ke/] | Orang tu berjalan tempang kerana kakinya sakit. |
liklah-liklah | [li/.lAh.li/.lAh] | kata kerja | sentiasa berjalan-jalan (tidak duduk diam). | Bakpo mung ni, liklah-liklah tok leh dok diye. | [bA/.p muN ni li/.lAh.li/.lAh t/ leh do/ di.jE] | Kenapa kamu ni, berjalan-jalan tak boleh duduk diam. |
hongek-hongek | [h.NE)/.h.NE)/] | kata adjektif | berkenaan berjalan yang perlahan-lahan, tidak terburu-buru, lambat-lambat. | Acu tengok diyo jale tu, hongek-hongek jah. | [A.tSu tE.N/ di.j dZ:A.lE tu h.NE)/.h.NE)/ dZAh] | Cuba lihat dia berjalan, perlahan-lahan saja. |
nyoh-nyoh | [øh.øh] | kata kerja | berjalan dengan cepat tanpa memandang ke kiri dan ke kanan. | Ali tu nok gi mano, nyoh-nyoh tok caro ko ore. | [A.li tu n/ gi m:A.n øh.øh t/ tS:A.Ä k .ÄE] | Ali tu nak pergi ke mana, berjalan cepat tanpa menghiraukan orang. |
jajak | [dZA.dZA/] | kata kerja | berjalan ke merata-rata tempat, menjelajah, mengembara. | Seli jajak nak-nak keda sebelom diyo beli baju tu. | [s«.li dZA.dZA/ nA/.nA/ k«.dA s«.b«.lom di.j b«.li bA.dZu tu] | Rusli menjelajah setiap kedai sebelum beli baju tu. |
lakyoh | [lA/.joh] | kata adjektif | terhuyung-hayang. | Mung pening lagi nih, jale pong lakyoh. | [muN p«.niN lA.gi nih dZ:A.lE poN lA/.joh] | Kau masih lagi pening ni, berjalan pun terhuyung-hayang. |
brambi | [bÄAm.bi] | kata kerja | melakukan sesuatu dengan berhati-hati, beringat-ingat. | Kalu jale male, demo keno brambi. | [kA.lu dZ:A.lE mA.lE dE.m k«.n bÄAm.bi] | Kalau berjalan malam kamu mesti berhati-hati. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
pengot | [pE.Nt] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan yang terhenjut-henjut. | Jaoh bona bojalan, sampai pengot kaki den. | [dZAoh b.nA b.dZA.lAn sAm.pAj pE.Nt kA.ki dEn] | Jauh benar berjalan, sampai tempang kaki saya. |
lonjan | [ln.dZAn] | kata adjektif | 1. sakit. | Betih den dah lonjan dek tolompau lamo bojalan. | [b«.tih dEn dAh ln.dZAn dE/ t.lAm.pAw lA.m b.dZA.lAn] | Betis saya sudah sakit kerana terlampau lama berjalan. |
mereban I | [m«.ÄE.bAn] | kata kerja | berjalan tanpa tujuan. | Mano kau mereban tadi, balek malam-malam ni. | [mA.n kAw m«.ÄE.bAn tA.di bA.le/ mA.lAm mA.lAm ni] | Ke mana kau pergi tanpa tujuan tadi, balik malam-malam ini. |
nunuk-nanak | [nu.nu/.nA.nA/] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan atau berlari yang tidak tentu hal, huyung-hayang. | Nunuk-nanak yo di bolakang rumah tu apo dibueke. | [nu.nu/.nA.nA/ j di.b.lA.kAN Äu.mAh tu A.p di.bu.wE/.E] | Terhuyung-hayang saja di belakang rumah itu, apa dibuatnya.. |
torombu-ombu | [t.Äm.bu m.bu] | kata kerja | berpinar-pinar. | Abang topisat-pisat bangun tido, dio torombu-ombu bojalan kek bilek. | [A.bAN t.pi.sAt pi.sAt bA.Nun ti.do di.j t.Äm.bu m.bu b.dZA.lAn kE/ bi.le/] | Abang mamai bangun tidur, dia berpinar-pinar berjalan ke bilik air. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
tenjong | [ten.dZoN] | kata adjektif | tempang. | Dia tenjong, tu sebab jalan tak same. | [di.j« ten.dZoN tu s«.bAb dZA.lAn tA/ sA.m«] | Dia tempang, itulah sebabnya dia berjalan tidak sama. |
begenggeng | [b«.geN.geN] | kata kerja | bertarik-tarikan. | Mak die nak bejalan pon tak boleh, dah begenggeng. | [mA/ di.j« nA/ b«.dZA.lAn pon tA/ bo.leh dAh b«.geN.geN] | Emak dia hendak berjalan pun tidak boleh, sudah bertarik-tarikan. |
mengenak | [m«.Ne.nA/] | kata kerja | berjalan dengan cepat sehingga punggung nampak bergoyang-goyang biasanya bagi orang perempuan yang berpunggung besar. | Mengenak aje Mak Minah tu, nak cepat le tu. | [m«.Ne.nA/ A.dZ« mA/ mi.nAh tu nA/ tS«.pAt l« tu] | Mengenak saja Mak Minah, nak cepatlah tu. |
rateb jalan | [ÄA.teb dZA.lAn] | | upacara berzikir sambil berjalan sekeliling kampung selepas menuai padi. | Padi dah abes tuai, minggu depan boleh le kite rateb jalan. | [pA.di dAh A.bes tu.wAj miN.gu d«.pAn bo.leh l« ki.t« ÄA.teb dZA.lAn] | Padi sudah dituai, minggu hadapan bolehlah kita adakan upacara ratib jalan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ngenjut | [N«.ndZut] | kata kerja | berjalan kaki. | Koi ngenjut je gi sekoloh, bukannye jaoh. | [koj N«.ndZut dZ« gi s«.ko.loh bu.kAn.ø« dZA.oh] | Saya berjalan kaki saja ke sekolah, bukannya jauh. |
mendarat | [m«n.dA.ÄAt] | kata kerja | berjalan kaki. | Koi mendarat je gi sekoloh. | [kj m«n.dA.ÄAt dZ« gi s«.k.lh] | Saya berjalan kaki sahaja pergi sekolah. |
layo | [lA.j] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan yang terhoyong-hayang. | Tok ki layo naek ke tebeng pase mabok laot. | [to/ ki lA.j nA.e/ k« t«.beN pA.sE mA.bo/ lA.wot] | Datuk berjalan terhoyong-hayang sebab mabuk laut. |
mepe | [m:E.pE:] | kata kerja | berjalan dalam keadaan yang mencurigakan. | Koi nampak die mepe tepi pago tu, pencuri agaknye. | [koj nAm.pA/ di.j« mE.pE t«.pi pA.g tu p«n.tSu.Äi A.gA/.ø«] | Saya nampak dia berjalan dalam keadaan mencurigakan di tepi pagar, agaknya pencuri. |
bedera | [b«.d«.ÄA] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang suka berjalan dari rumah ke rumah. | Mok maroh kok bedera rumoh orang. | [m/ mA.Äh k/ b«.d«.ÄA Äu.mh .ÄAN] | Emak memarahi kakak kerana suka berjalan ke rumah orang. |
| | | 2. berkenaan cara berjalan dalam keadaan terketar-ketar. | Dia baru baek demam, jalan pon ngege. | [di.j« bA.Äu bA.e/ d«.mAm dZA.lAn pon NùE.gE] | Dia baru baik demam, jalannya pun masih terketar-ketar. |
dengkat | [dEN.kAt] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan yang tidak sempurna kerana kaki yang pendek sebelah. | Dia dengkat lepaih jatoh pokok. | [di.jA dEN.kAt l«.pAC dZA.toh p.k/] | Dia dengkat selepas jatuh daripada pokok. |
bebimbo | [b«.bim.bo] | kata adjektif | berkenaan berjalan secara beramai-ramai dalam satu barisan. | Ngapa jalan bebimbo, kang langgo dek keto. | [NA.pA dZA.lAn b«.bim.bo kAN lAN.g de/ kE.t] | Mengapa jalan bebimbo, nanti dilanggar kereta. |
jujut | [dZu.dZut] | kata adjektif | berkenaan cara bergerak atau berjalan beriringan dalam satu barisan lurus. | Mase cuti raye, kerete jujut kat jalan raye. | [mA.s« tSu.ti ÄA.j« k«.ÄE.t« dZu.dZut kAt dZA.lAn ÄA.j«] | Masa cuti raya, kereta jujut di jalan raya. |
semut ipoh | [s«.mut i.poh] | | saiznya seperti semut api, berwarna merah, buntutnya berkepala, sengatannya sangat bisa. Berjalan dalam kuantiti yang sedikit tidak suka berkumpulan, tinggal di tempat lembap di lubang-lubang kayu. | | | |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
matah | [mA.tAh] | kata adjektif | berkenaan dengan ketidakupayaan itik untuk berjalan setelah dikejar | Kalu itek matah bagi makan ayaq belacan atau ayaq selot. | [kA.lu i.te/ mA.tAh bA.gi mA.kAn A.jA)Ö b«.lA.tSAn A.tAw A.jA)Ö s«.lot] | Kalau itik tidak berupaya untuk berjalan berilah minum air belacan atau air selut. |
wang-wing | [wAN- | kata kerja | berjalan mundar-mandir tanpa tujuan | Hang kalu dok wang-wing kat Komtar dapat apa? | [hAN kA.lu do wAN-.wiN kAt kom.tAr dA.pAt A.pA] | Awak kalau asyik wang-wing di Komtar dapat apa? |
beremba | [b«.Ò«m.bA] | kata kerja | bergerak seperti berjalan, berlari, menunggang dalam satu kumpulan secara bersama. | Jalan sempet pon depa beremba naek baskat. | [dZA.lAn s«m.pet pon dE.pA b«.Ò«m.bA nAe/ bAs.kAt] | Jalan sempit pun mereka beremba menunggang basikal. |
becendoi | [b«.tSEn.doj] | kata kerja | 1. mengekori dengan rapat ketika berjalan (berkenaan orang atau haiwan). | Tang mana saja mak dia pi, anak dia becendoi. | [tAN mA.nA sA.dZA mA/ di.jA pi A.nA/ di.jA b«.tSEn.doj] | Di mana sahaja emaknya pergi, anaknya mengekori dengan rapat. |
manek koran | [mA.nE/ k.rAn] | | penjaja keturunan arab yang menjaja barang dagangannya dengan berjalan kaki dr rumah ke rumah. Barang dagangannya ialah seperti batu cincin, minyak wangi, quran, muqadam, tasbih dan lain-lain. Biasanya batu cincin diletakkan dalam peti berkaca. | Tok habaq cincin dengan rantai yang dia pakai tu dia beli kat manek koran. | [to/ hA.bA)Ö tSin.tSin d«.NAn ÒAn.tAj jAN di.jA pA.kAj tu di.jA b«.li kAt mA.nE/ k.rAn] | Nenek beritahu cincin dan rantai yang dipakainya itu dibeli daripada penjaja Arab. |
melelong | [m«.lE.lN] | kata adjektif | berkenaan dengan pergerakan atau percakapan yang tidak menentu | Orang mabok kalu jalan pon melelong. | [.ÒAN mA.bo/ kA.lu djA.lAn pon m«.lE.lN] | Orang mabuk kalau berjalan pun melelong. |
beceragah | [b«.tS«.ÒA.gAh] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu yang mencacak seperti paku, janggut, misai dan | Bok baek bejalan tang tu, paku beceragah. | [b/ bAe/ b«.dZA.lAn tAN tu pA.ku b«.tS«.ÒA.gAh] | Berhati-hati apabila berjalan di situ, paku mencacak. |
merembiang | [m«.Òem.bi.jAN] | kata kerja | membawa banyak barang dengan kedua-dua belah tangan | Mak dok merembiang barang sampai jalan pon nak jatoh. | [mA/ do/ m«.Òem.bi.jAN bA.ÒAN sAm.pAj dZA.lAn pon nA/ dZA.toh] | Emak membawa banyak barang dengan kedua-dua belah tangan sehingga berjalan pun hendak terjatuh. |
|
Tesaurus |
---|
| jalan (kata nama) | 1. Bersinonim dengan jalan raya: lebuh, lebuh raya, laluan, lorong, jejambat, jejantas, persiaran, denai, rintisan, latisan, landasan, rua, ban,
2. Bersinonim dengan usaha: ikhtiar, kesempatan, peluang,
| Kata Terbitan : berjalan, berjalan-jalan, menjalani, menjalankan, perjalanan, |
|
Puisi |
---|
|
Berjalan kaki menuju ke paya, Singgah sekejap menggali cacing; Wahai tuan saya bertanya, Di mana jari menyarung cincin.
Lihat selanjutnya... |
|