Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
penanggah | [p«.nAN.gAh] | kata nama | kumpulan tukang masak dan juga yang menolong semasa majlis kenduri kahwin. | Biasenye kite beri makan penanggah sebelum orang jemputan datang. | [biA.s«.ø« ki.t« b«.Äi mA.kAn p«.nAN.gAh s«.b«.lum o.ÄAN | Biasanya kumpulan tukang masak dan petugas majlis kenduri kahwin diberi makan dahulu sebelum ketibaan orang jemputan. |
kendarat | [k«n.dA.ÄAt] | kata nama | orang yang ditugaskan untuk menyediakan dan mengangkat hidangan jamuan semasa majlis kenduri. | Semue idangan kendarat yang bawak. | [s«.mu.w« i.dA.NAn k«n.dA.ÄAt jAN bA.wA/] | Semua hidangan itu diangkat oleh kendarat. |
sireh gatal | [si.Äeh gA.tAl] | | sireh yang dihiasi untuk dipegang oleh pengantin lelaki di tangan kiri semasa majlis perkahwinan. | | | |
tepokeng | [t«.po.keN] | kata adjektif | tercacak, terpacak. | Masa dibawak ke spital pisau tu miseh tepokeng kat belakang. | [mA.sA di.bA.wA/ k« spi.tAl pi.sAw tu mi.seh t«.po.keN | Semasa dibawa ke hospital pisau itu masih tercacak pada |
siyo | [si.jo] | kata nama | tempat duduk tukang perahu. | Hati-hati duduk kat siyo tu, nanti tepelanteng. | [hA.ti.hA.ti du.du/ kAt si.jo tu nAn.ti t«.p«.lAn.teN] | Berhati-hatilah semasa duduk di bahagian tempat duduk tukang perahu itu, nanti terpelanting. |
melano | [m«.lA.no] | kata adjektif | berkenaan bahagian bawah gasing jantung yang kelihatan leper ketika sedang ligat berpusing. | Bontot gaseng kami melano. | [bon.tot gA.seN kA.mi m«.lA.no] | Bahagian bawah gasing kami kelihatan leper semasa ligat berpusing. |
tekujat-kujat | [t«.ku.dZAt.ku.dZAt] | kata kerja | tersentak-sentak tangan dan kaki kerana demam panas atau sawan; tekakau-kakau. | Anak Siti selalu tekujat-kujat semase demam panas. | [A.nA/ si.ti s«.lA.lu t«.ku.dZAt.ku.dZAt s«.mA.s« d«.mAm | Anak Siti selalu tersentak-sentak semasa demam panas. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
cerok I | [tS«.Ò/] | kata nama | bekas daripada batang buluh yang digunakan semasa memerah susu (lembu, kambing). | Pegang cerok kuat-kuat jangan bagi susu tumpah. | [p«.gAN tS«.Ò/ ku.wAt.ku.wAt dZA.NAn bA.gi su.su tum.pAh] | Pegang bekas susu itu dengan cermat supaya susunya tidak tumpah. |
tikaq sila | [ti.kA)Ö si.lA] | kata nama | tikar (kecil) yang digunakan sebagai tempat duduk pengantin lelaki semasa upacara ijab kabul, akad nikah. | Tikaq sila tu haluih anyaman dia. | [ti.kA)Ö si.lA tu hA.luih A.øA.mAn di.jA] | Tikar sila itu sungguh halus anyamannya. |
lam | [lAm] | kata nama | orang perantaraan yang memahami bahasa atau isyarat yang digunakan oleh bomoh ketika menurun, jurucakap semasa dukun menurun. | Kalu tak dak lam, kita tak reti apa hak bomo menuron kata. | [kA.lu tA/ dA/ lAm ki.tA tA/ Ò«.ti A.pA hA/ b.m m«.nu.Òon kA.tA] | Kalau tidak ada orang perantaraan, kita tidak akan memahami apa-apa yang dikatakan oleh bomoh yang menurun. |
roplah | [Òp.lAh] | kata adjektif | serba salah, gelisah, cemas; ropelah. | Sepa tengok hang ni ropelah saja, tunggu keputusan pereksa. | [sE.pA tE.N/ hAN ni Òp.lAh sA.dZA tuN.gu k«.pu.tu.sAn p«.Òe/.sA] | Kami lihat kamu sentiasa gelisah semasa menunggu keputusan peperiksaan. |
ropelah | [Òo.p«.lAh] | kata adjektif | serba salah, gelisah, cemas; roplah. | Sepa tengok hang ni ropelah saja, tunggu keputusan pereksa. | [sE.pA tE.N/ hAN ni Òo.p«.lAh sA.dZA tuN.gu k«.pu.tu.sAn p«.Òe/.sA] | Kami lihat kamu sentiasa gelisah semasa menunggu keputusan peperiksaan. |
| | | 2. menenang, mengarahkan (senapang dan lain-lain) ketika hendak menembak dengan setepat-tepatnya ke sasaran, bidik; perembang. | Hang kena banah betoi-betoi masa hang nak tembak. | [hAN k«.nA bA.nAh b«.toj.b«.toj mA.sA hAN nA/ tEm.bA/] | Kamu mesti tenang betul-betul semasa hendak menembak. |
cekoq | [tS«.kâÖ] | kata kerja | menarik urat merih supaya cekang masa dilakukan penyembelihan (kerbau, lembu dan lain-lain) caranya dengan mendongakkan kepala ternakan ke atas. | Masa aku semeleh satni hang tolong cekoq. | [mA.sA A.ku s«.m«.lEh sAt.ni hAN tu.loN tS«.kâÖ] | Semasa aku menyembelih nanti, engkau tolonglah tarik leher supaya kepalanya mendongak ke atas. |
tegadaeh | [t«.gA.dAEh] | kata kerja | tersepak kaki sendiri (ketika berjalan, berlari, bermain) yang boleh menyebabkannya jatuh. | Masa dia dok bejalan, dia tegadaeh kaki pasai dia ralet dok perati kat laen. | [mA.sA di.jA do/ b«.dZA.lAn di.jA t«.gA.dAEh kA.ki pA.sAj di.jA ÒA.l«t do/ p«.ÒA.ti kAt lAen] | Semasa berjalan, dia tersepak kakinya sendiri kerana asyik melihat ke arah lain. |
relang | [Ò«.lAN] | kata nama | lingkaran (dari rotan dan lain-lain) seperti yang dipasang pada tengkuk lembu, gelung. | Budak-budak tu guna relang rotan masa depa besenam hula hop. | [bu.dA/.bu.dA/ tu gu.nA Ò«.lAN Ò.tAn mA.sA dE.pA b«.s«.nAm hu.lA hop] | Budak-budak itu menggunakan gelung rotan semasa mereka bersenam hula hup. |
mengapai | [m«.NA.pAj] | kata kerja | berenang secara terlentang seperti kuak lentang, menggunakan banyak pergerakan tangan. | Kepala dia terantok dengan kepala kawan dia, masa dua-dua dok mengapai kat sungai. | [k«.pA.lA di.jA t«.ÒAn.to/ d«.NAn k«.pA.lA kA.wAn di.jA mA.sA du.wA.du.wA do/ m«.NA.pAj kAt su.NAj] | Kepalanya berlaga dengan kepala kawannya semasa kedua-duanya berenang menelentang di dalam sungai. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
cendeng | [tS:«n.deN] | kata kerja | rintangan semasa melakukan sesuatu pekerjaan atau majlis, halangan. | Maso diyo bekwoh nikoh anok diyo menggu lepah, banyok bena cendeng hok jadi. | [mA.s di.j b:E/.wh n:i.kh A.n/ di.j mEN.gu l«.pAh bA.ø/ b«.nA tS:«n.deN h/ dZ:A.di] | Semasa dia mengadakan kenduri kahwin anak dia minggu lepas, banyak sangat halangan yang berlaku. |
| | | 2. bercakap semasa tidur, mengigau. | Derome sokmo ngapo kokse, kalu tido male. | [d«.Ä.mE s/.m N:A.po k/.se kA.lu ti.do mA.lE] | Deraman selalu mengigau kalau tidur malam. |
cakduh | [tSA/.duh] | kata adjektif | berkenaan perangai seseorang yang cuai semasa melakukan sebarang pekerjaan, tidak berhati-hati, tidak teliti, tidak bertanggungjawab. | Kalu kito wak krijo cakduh, ore tok cayo doh ko kito. | [kA.lu ki.t wA/ kÄi.dZ tSA/.duh .ÄE t/ tS:A.j dh k | Kalau kita buat kerja tak berhati-hati, orang tak percaya lagi kepada kita. |
jangak | [dZA.NA/] | kata kerja | mengurut perut yang dilakukan oleh bidan semasa wanita hendak melahirkan anak. | Tok bide dok jangak perok Kak Nik nok branok. | [to/ bi.dE do/ dZA.NA/ p«.Äo/ kA/ ni/ n/ bÄA.n/] | Mak bidan sedang mengurut perut Kak Nik yang nak bersalin. |
abih o | [] | | bersungguh-sungguh membuat sesuatu pekerjaan; abih reng, abih te. | Maso blawe tu, ambo buwak abih o doh, kaloh jugok. | tu | Semasa perlawanan tu, saya dah berusaha bersungguh-sungguh, tapi kalah juga. |
menguwe | [m«.Nu.wE] | kata kerja | memandikan mayat orang perempuan. | Maso menguwe Mek Ye, ore buwak dale bilik. | [mA.s m«.Nu.wE mE/ jE .ÄE bu.wA/ dA.lE bi.le/] | Semasa memandikan mayat Mek Yam, orang buat di dalam bilik. |
kresok | [kÄE.s)/] | kata kerja | tersentak. | Mae kresok semeta maso keno maroh takdi. | [mA.E kÄ«.s)/ s«.m«.tA mA.s k«.n mA.Äh tA/.di] | Mail tersentak sekejap semasa dimarahi tadi. |
berah jemoh | [b«.ÄAh dZ«.mh] | | beras. | Kalu tok se buwi lembek sangak pulok tu, maso nok tanok capo denge berah jemoh sikik. | | Kalau tak mahu lembik sangat pulut tu, semasa nak masak campur dengan beras sikit. |
gege | [gE.gE] | kata adjektif | bunyi bising yang memekakkan telinga. | Jange dok gege gak tiko cekgu ngaja. | [dZA.NE do/ gE.gE gA/ t:i.k tSE/.gu N:A.dZA] | Jangan buat bising semasa guru mengajar. |
parok I | [p:A.Ä/] | kata kerja | terserempak. | Maso dok dale ute takdi, ambo parok denge rima. | [mA.s do/ dA.lE u.tE tA/.di Am.b p:A.Ä/ d«.NE Äi.mA] | Semasa berada di dalam hutan tadi, saya terserempak dengan harimau. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
roto dapean | [Ä.t dA.pE/.An] | | harta yang sedia ada pada isteri, semasa berkahwin. | | | |
caba | [tSA.bA] | kata adjektif | kurang berhati-hati, lalai, leka. | Kok caba yo maso bolaja satu apah pon tak dapek. | [k/ tSA.bA j mA.s b.lA.dZA sA.tu A.pAh pon tA/ dA.pE/] | Kalau lalai semasa belajar, satu apa pun tidak akan dapat. |
monggehet | [mN.gE.hEt] | kata kerja | menggesel, bersentuhan. | Kobau dalam kandang tu, menggehet lumpo kek pintu kandang maso koluwa. | [k.bAw dA.lAm kAn.dAN tu mN.gE.hEt lum.p kE/ pin.tu kAn.dAN mA.s/ k.lu.wA] | Kerbau dalam kandang itu, menggeselkan lumpur di pintu semasa keluar. |
tosuga-suga | [t.su.gA su.gA] | kata kerja | tersedu-sedu. | Ramai sedaro maro tosuga-suga maso monganta jomaah aji kek Klano Jayo. | [ÄA.mAj sE.dA.Ä mA.Ä t.su.gA su.gA m.NAn.tA dZ.mA.Ah A.dZi kE/ klA.n dZA.j] | Ramai sedara mara tersedu-sedu, semasa menghantar jemaah haji di Kelana Jaya. |
lareh | [lA.ÄEh] | kata nama | seberkas kayu kecil yang dipasangkan melintang antara lantai semasa membuat ampangan. | Hontak lareh tu kek lantai, sobolum diisi tanah maso buek ompangan. | [hn.tA/ lA.ÄEh tu kE/ lAn.tAj s.b.lum di.i.si tA.nAh mA.s bu.wE/ om.pA.NAn] | Hentak lareh itu di lantai, sebelum bubuh tanah masa membuat empangan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
paku mengawan | [pA.ku m«.NA.wAn] | | sejenis tumbuhan menyerupai pokok keladi yang tumbuh semasa sawah berair. Tingginya kira-kira dua jengkal. Daunnya seakan-akan daun keladi. Pucuknya boleh dijadikan sayur goreng air atau masak lemak. Batangnya boleh dimakan dengan cara dicelur dan dicicah dengan sambal; rumput sudu itek, rumpot tapak itek | | | |
rumput sudu itek | [Äum.put su.du i.te/] | | sejenis tumbuhan menyerupai pokok keladi yang tumbuh semasa sawah berair. Tingginya kira-kira dua jengkal. Daunnya seakan-akan daun keladi. Pucuknya boleh dijadikan sayur goreng air atau masak lemak Batangnya boleh dimakan dengan cara dicelur dan dicicah dengan sambal; paku mengawan, rumpot tapak itek.. | | | |
rumpot tapak itek | [rum.pot tA.pA/ i.te/] | | sejenis tumbuhan menyerupai pokok keladi yang tumbuh semasa sawah berair. Tingginya kira-kira dua jengkal. Daunnya seakan-akan daun keladi. Pucuknya boleh dijadikan sayur goreng air atau masak lemak Batangnya boleh dimakan dengan cara dicelur dan dicicah dengan sambal; paku mengawan, rumpot sudu itek.. | | | |
jubah laboh | [dZu.bAh lA.boh] | | pakaian pengantin lelaki berbentuk jubah songket yang dipakai semasa bersanding atau semasa nikah. | Kalau kau tak pakai jubah laboh, tak sah jadi penganten. | [kA.lAw kAw tA/ pA.kAj dZu.bAh lA.boh tA/ sAh dZA.di p«.NAn.ten] | Kalau engkau tidak pakai jubah labuh, tidak sah jadi pengantin. |
cangcang | [tSAN.tSAN] | kata kerja | 1. agak atau anggar. | Cobe cangcang, berape gantang beras nak gune kenduri tu nanti. | [tSo.b« tSAN.tSAN b«.ÄA.p« gAn.tAN b«.ÄAs nA/ gu.n« k«n.du.Äi tu nAn.ti] | Cuba anggar, berapa gantang beras diperlukan semasa kenduri itu nanti. |
kayu ciyau | [kA.ju tSi.jAw] | | pengayuh besar dan panjang yang dipasang pada hadapan bot untuk mengawal arahnya semasa merentangkan pukat di laut. | Kayu ciyau yang kau gune biau kuat. | [kA.ju tSi.jAw jAN kAw gu.n« bi,jAw ku.wAt] | Kayu ciyaw yang kau guna biar kuat. |
sanggol lintang | [sAN.gol lin.tAN] | | sanggul yang dipakai melintang dari kiri ke kanan oleh pengantin perempuan semasa majlis bersanding. | Pening kepale aku pakai sanggol lintang, berat! | [p«.niN k«.pA.l« A.ku pA.kAj sAN.gol lin.tAN b«.ÄAt] | Pening kepala aku pakai sanggul lintang kerana berat! |
beciyau | [b«.tSi.jAw] | kata kerja | menggerakkan pengayuh ke kiri atau ke kanan untuk mengawal arah bot semasa memasang pukat di laut. Tugas tersebut dilakukan secara berdiri di bahagian hadapan bot. | Kalau tengah beciyau, jage-jage, tak ke laen pegi bot. | [kA.lAw t«.NAh b«.tSi.jAw dZA.g«.dZA.g« tA/ k« lA«n p«.gi bot] | Kalau sedang berciau harus berhati-hati, jika tidak, ke lain hala bot. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
jerambah | [dZ«.ÄAm.bAh] | kata nama | bangsal penyediaan makanan yang dibina khusus semasa kenduri. | Gi ambek laok di jerambah. | [gi Am.be/ lA.o/ di dZ«.ÄAm.bAh] | Pergi ambilkan lauk di jerambah. |
lopak | [l.pA/] | kata nama | bekas pensil. | Masok prekse bawe lopak je. | [mA.so/ pre/.s« bA.w« l.pA/ dZ«] | Semasa peperiksaan bawa bekas pensil sahaja. |
juruh | [dZu.Äuh] | kata adjektif | berkenaan menaikkan semangat kebatinan ketika memulakan silat. | Mase juruh kene bace jampi tetentu. | [mA.s« dZu.Äuh k«.n« bA.tS« dZAm.pi t«.t«n.tu] | Semasa juruh hendaklah membaca jampi tertentu. |
kuwek | [ku.we/] | kata kerja | mendayung sampan dengan pendayung dikuak keluar. | Kalo bedayong sebelah kiri nok gi ke kanan, kena kuwek. | [kA.l b«.dA.joN s«.b«.lAh ki.Äi n/ gi k« kA.nAn k«.nA ku.we/] | Semasa berdayung sebelah kiri handak ke kanan, kena kuwek. |
puko anok | [pu.ko A.n/] | | kayu panjang memukul kayu pendek dalam permainan congkeh mate. | Mase puko anok tu jangan tinggi ngat takot dapat sambot. | [mA.s« pu.ko A.n/ tu dZA.NAn tiN.gi NAt tA.kot dA.pAt sAm.bot] | Semasa pukul anak, jangan tinggi sangat, nanti dapat sambut. |
renyah | [Ä«.øh] | kata kerja | melakukan sesuatu dalam keadaan marah. | Gelaih tu banyok pecoh pase Kak Long renyoh maso basoh. | [g«.lAC tu bA.ø/ p«.tSAh pA.sE kA/ loN Ä«.øh mA.so bA.soh] | Gelas itu banyak yang pecah sebab Kak Long marah semasa membasuh pinggan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
gerau | [g«.ÒAw] | kata nama | ketua tukang masak semasa kenduri kahwin | Pak Me jadi gerau masa aku kawen. | [pA mE dZA.di g«.ÒAw mA.sA A.ku kA.wen] | Pak Ismail jadi ketua tukang masak semasa saya kahwin. |
tenggak | [t«N.gA/] | kata tugas | ketika, semasa atau bila yang hanya digunakan untuk situasi yang tidak disenangi | Tenggak nampak aku reja mintak duet. | [t«N.gA/ nAm.pA/ A.ku Ò«.dZA min.tA/ du.wet] | Apabila nampak saya mesti minta wang. |
gencok | [gEn.tSo/] | kata kerja | menari. | Dulu masa ada panpe orang jenoh gencok. | [du.lu mA.sA A.dA pAn.pE .ÒAN dZ«.noh gEn.tSo/] | Dulu semasa ada funfair ramai orang menari. |
tut-tut | [tut.tut] | kata tugas | tiba-tiba | Masa kami tengah makan tut-tut lampu padam. | [mA.sA kA.mi t«.NAh mA.kAn tut.tut lAmpu pA.dAm] | Semasa kami sedang makan tiba-tiba lampu padam. |
geronyok | [g«.Òo.ø] | kata kerja | mengambil makanan dengan mencekuh sana-sini; geranyok | Co masa makan tak geronyok laok. | [tS mA.sA mA.kAn tA/ g«.Òo.ø/ lAo/] | Cuba semasa makan tidak mencekuh lauk. |
| | | 2. khayal selepas menghisap ganja, candu, morfin dan lain-lain. | Ali dok bedengung masa tarek ganja. | [A.li do b«.d«.NuN mA.sA tA.Òe gAn.dZA] | Ali khayal semasa menghisap ganja. |
sepa | [sE.pA] | kata nama | ganti nama diri pertama jamak | Masa sepa sampai sapa pon tak dak kat rumah. | [mA.sA sE.pA sAm.pAj sA.pA pon tA/ dA/ kAt Òu.mAh] | Semasa kami sampai siapa pun tiada di rumah. |
| | | 3. berkenaan dengan air di sawah sekadar buku lali. | Masa ayaq cap-cap ni orang serak beneh padi . | [mA.sA A.jA)Ö tSAp.tSAp ni .ÒAN sE.ÒA/ b«.nEh pA.di] | Semasa air setakat buku lali orang serak benih padi. |
tok nek | [to ne] | | mak kepada nenek atau datuk | Tok nek mati masa tok baru beranak kat bapak. | [to ne mA.ti mA.sA to bA.Òu b«.ÒA.nA kAt bA.pA/] | Moyang meninggal semasa nenek baru melahirkan bapa. |
jinjat | [dZin.dZAt] | kata kerja | berdiri pada hujung kaki dengan mengangkat tumit tinggi-tinggi, jengket; ginjat. | Masa nak ukoq tinggi, hang jangan jinjat. | [mA.sA nA/ u.k)Ö tiN.gi hAN dZA.NAn dZin.dZAt] | Semasa mengukur tinggi, awak jangan jengket. |
|
Tesaurus |
---|
| masa (kata nama) | 1. Bersinonim dengan waktu: ketika, detik, saat, jam, tenggak, sangkala, sekon,
2. Bersinonim dengan jangka waktu: jangka masa, tempoh, zaman, era,
| Kata Terbitan : semasa, |
|
|