Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
itam belekot | [i.tAm b«.l«.kot] | | sangat hitam. | Nampak muke kau itam belekot, keje kat tengah panas ke? | [nAm.pA/ mu.k« kAw i.tAm b«.l«.kot k«.dZ« | Muka engkau hitam benar, bekerja di tengah panaskah? |
centong | [tS«n.toN] | kata adjektif | periuk belanga yang hitam. | Periok aku tu dah centong, lame tak begosok. | [p«.Äi.jo/ A.ku tu dAh tS«n.toN lA.m« tA/ b«.go.so/] | Periok aku itu sudah hitam, lama tidak bergosok. |
singgang serani | [siN.gAN s«.ÄA.ni] | | sejenis masakan ikan, kuahnya daripada bawang, halia, kunyit hidup, dan sedikit belacan yang kesemuanya ditumbuk halus dan ditumis, dibubuh air asam jawa dan serai titik dan boleh juga dibubuh dua tiga biji lada hitam. | | | |
bejangi | [b«.dZA.Ni] | kata kerja | berjemur di tengah panas matahari kerana bermain dan lain-lain. | Jangan bejangi ari-ari, itam karang. | [dZA.NAn b«.dZA.Ni A.Äi.A.Äi i.tAm kA.ÄAN] | Jangan suka berjemur setiap hari di tengah panas, nanti hitam |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. sejenis buah terung bulat yang berbelang oren dan hitam kulitnya. | | | |
muyu | [mu.ju] | kata nama | sejenis tumbuhan (pokok dan buah), buahnya sebesar ibu jari, berwarna hitam apabila masak. Warna isinya ungu, rasanya masam-masam manis; remuyu. | | | |
remuyu | [Ò«.mu.ju] | kata nama | sejenis tumbuhan (pokok dan buah), buahnya sebesar ibu jari, berwarna hitam apabila masak. Warna isinya ungu, rasanya masam-masam manis; muyu. | | | |
harimau terong kasau | [hA.Òi.mAw t«.ÒoN kA.sAw] | | 1. sejenis harimau berbelang oren dan hitam. | | | |
kote mamak | [k.tE mA.mA/] | | sejenis tumbuhan (pokok dan buahnya) yang buahnya bulat dan panjang berwarna hitam apabila masak (boleh dimakan begitu sahaja). Isinya merah kehitam-hitaman. | | | |
conget | [tS.NEt] | kata kerja | mengangkat atau meninggikan bahagian belakang (perahu, benda dan lain-lain) atau ekor (burung, lembut dan lain-lain). | Anjin itam tu lari conget ekoq pasai tekejot senapang meletup. | [An.dZin i.tAm tu lA.Òi tS.NEt E.kâÖ pA.sAj t«.k«.dZot s«.nA.pAN m«.l«.tup] | Anjing hitam itu lari hingga terangkat ekornya kerana terkejut mendengar letupan senapang. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
lado bena | [lA.d b«.nA] | | sejenis tumbuhan herba (berwarna hitam dan pedas), lada hitam. | | | |
petik sawo | [p:«.ti/ sA.w] | | bintik-bintik hitam pada pakaian. | Baju mung napok petik sawo, tok basoh koh? | [bA.dZu muN nA.p/ p:«.ti/ sA.w t/ bA.sh kh] | Baju kamu nampak berbintik-bintik hitam, tak basuhkah? |
hangik letong | [hA.Ni/ l:«.toN] | | terbakar hingga menjadi hitam, hangus (amat sangat), rentung. | Mek Ye baka ubi hangik letong, tok leh make. | [mE/ jE bA.kA u.bi hA.Ni/ l:«.toN t/ leh mA.kE] | Mek Yam rebus ubi sampai hangus, makan tak boleh. |
ladu | [lA.du] | kata nama | sejenis kuih yang dibuat daripada tepung beras, lada hitam dan gula. | | | |
jeluwah | [dZ«.lu.wAh] | kata kerja | bergelumang dengan seperti lumpur, debu, darah dan lain-lain, berlumuran. | Kaki diyo jeluwah denge seluk ite. | [kA.ki di.j dZ«.lu.wAh d«.NE s«.lu/ i.tE] | Kakinya berlumuran dengan selut hitam. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
kobeh | [k.bEh] | kata nama | sejenis pengubatan tradisi menggunakan kain dengan cara mengibaskan kain hitam kepada pesakit. | Lopeh tigo kali kobeh, budak tu pon somboh. | [l.pEh ti.g kA.li k.bEh bu.dA/ tu pun tu pon sm.bh] | Lepas tiga kali berubat secara perubatan tradisional, budak itu pun sembuh. |
congkot | [tSN.kt] | kata adjektif | hitam atau hangus, rentung kerana dibakar atau digoreng. | Mayat dalam rumah yang tobaka tu, payah nak kona, sobab dah congkot. | [mA.jAt dA.lAm Äu.mAh jAN t.bA.kA.tu pA.jAh nA/ k.nA s.bAb dAh tSN.kt] | Mayat di dalam rumah yang terbakar itu sukar hendak dikenali, sebab sudah hangus. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
pipet kedi | [pi.pet k«.di] | | sejenis burung pipit yang badannya berwarna hitam; pipet hitam. | | | |
pipet hitam | [pi.pet hi.tAm] | | sejenis burung pipit yang badannya berwarna hitam; pipet kedi. | | | |
tebu hitam penawau | [t«.bu hi.tAm p«.nA.wAw] | | sejenis tebu yang batang dan pucuknya berwarna kehitam-hitaman. Tebu ini amat mujarab untuk mengubati penyakit seperti demam panas. | | | |
madu angsa | [mA.du AN.sA] | | sejenis kuih yang diperbuat daripada pulut hitam, yang diperap dengan ragi dan dimakan bersama santan. | | | |
kuah lade | [ku.wAh lA.d«] | | sejenis lauk gulai pedas daging lembu atau ikan yang diperbuat daripada campuran cili kering, sedikit ketumbar biji, jintan manis, lada hitam, kerisik atau kelapa bakar yang kesemuanya dilumatkan dan ditumis. | | | |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ula alai | [u.lA A.lAj] | | sejenis ular berbatik hitam dan kekuningan, mengeluarkan bunyi seperti ayam. | | | |
ikan laeh | [i.kAn lAeh] | | sejenis ikan sungai berwarna hitam kelabu dan mempunyai sirip di bawah. | | | |
kedodong I | [k«.d.dN] | kata nama | cecair berwarna hitam yang disertai bau yang busuk. | Tok selera koi nok makan ade kedodong kat situ. | [t/ s«.le.ÄA kj n/ mA.kAn A.d« k«.d.dN kAt si.tu] | Tidak ada selera saya hendak makan kerana ada kedodong di situ. |
ulat mentadu | [u.lA/ m«n.tA.du] | | sejenis ulat berwarna hitam, berbelang dan bersesungut. | | | |
jelabau | [dZ«.lA.bAw] | kata nama | sejenis ikan sungai yang sederhana besar dan berwarna hitam. | | | |
burong laloh | [bu.ÄoN lA.lh] | | sejenis burung yang bermuncung kuning dan mempunyai lilin. Berbulu hitam dan di bawah kepaknya berwarna putih. Saiznya sebesar ayam. Makan ulat dalam kayu dan bersarang di dalam kayu. | | | |
tekancu | [t«.kAn.tSu] | kata kerja | tergamam. | Koi tekancu tengok bende itam melintah. | [kj t«.kAn.tSu tE.N b«n.d« i.tAm m«.lin.tAC] | Saya tergamam apabila melihat lembaga hitam melintas. |
paneh bedengking | [pA.neh b«.d«N.kiN] | | keadaan cuaca yang terlalu panas. | Ari ni paneh bedengking, abis kulet koi jadi itam. | [A.Äi ni pA.neh b«.d«N.kiN A.bih ku.let koj dZA.di i.tAm] | Hari ini panas sangat, habis kulit saya jadi hitam. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. hitam merujuk kepada warna kulit | Baru dua minggu turon ke bendang, kulet pon mola merelit. | [bA.Òu du.wA miN.gu tu.Òon k« b«n.dAN ku.let pon m.lA m«.Ò«.lit] | Baru dua minggu turun ke sawah, kulit pun mula hitam. |
buah muyu | [bu.wAh mu.ju] | | sejenis. buah sebesar ibu jari, berwarna hitam apabila masak isinya berwarna ungu dan rasanya masam-masam manis. | | | |
|
Puisi |
---|
|
Hitam-hitam si tampuk manggis, Bunga kemuning luruh di hulu; Hitam-hitam kupandang manis, Putih kuning tinggal dahulu.
Lihat selanjutnya... |
|