Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
melentong | [m«.l«n.toN] | kata kerja | memukul kompang, rebana dan lain-lain secara terlajak. | Semua pandang muke die, orang dah berenti die maseh melentong. | [s«.mu« pAn.dAN mu.k« di.j« o.ÄAN dAh b«.Ä«n.ti di.j« ] | Semua orang memandang kepadanya, orang lain sudah berhenti, dia masih memukul kompang. |
rencek | [Äen.tSe/] | kata adjektif | mengada-ngada. | Kalau dah rencek semue orang menyampah. | [kA.lAw dAh Äen.tSe/ s«.mu.w« o.ÄAN m«.øAm.pAh] | Kalau sudah mengada-ngada semua orang menyampah. |
rense | [Äen.s«] | kata adjektif | rimas. | Bile adek meragam, rense kite dibuwatnye. | [bi.l« A.de/ m«.ÄA.gAm Äen.s« ki.t« di.bu.wAt.ø«] | Apabila adik sedang meragam rimas kita semua dibuatnya. |
seligan-ligan | [s«.li.gAn.li.gAn] | kata tugas | kesemuanya. | Seligan-ligan makanan atas meja abes dimakan. | [s«.li.gAn.li.gAn mA.kA.nAn A.tAs me.dZA A.bes di.mA.kAn] | Semua makanan di atas meja habis dimakannya. |
merentong | [m«.Ä«n.toN] | kata kerja | merepek. | Padanle kawan-kawan lari, kau ni kuat merentong. | [pA.dAn.le kA.wAn.kA.wAn lA.Äi kAw ni ku.wAt m«.Ä«n.toN] | Patutlah kawan-kawan semua lari, engkau ini |
kendarat | [k«n.dA.ÄAt] | kata nama | orang yang ditugaskan untuk menyediakan dan mengangkat hidangan jamuan semasa majlis kenduri. | Semue idangan kendarat yang bawak. | [s«.mu.w« i.dA.NAn k«n.dA.ÄAt jAN bA.wA/] | Semua hidangan itu diangkat oleh kendarat. |
mongeng | [mo.NeN] | kata adjektif | malu kerana rahsia terbongkar. | Mongeng rasa Ali bile orang semue tau rasienye monteng. | [mo.NeN ÄA.s« A.li bi.l« o.ÄAN s«.mu.w« tAw ÄA.si.j«.ø« ] | Ali rasa malu apabila semua orang tahu rahsianya memonteng. |
ambek ngap | [Am.be/ NAp] | | berhenti sebentar atau berehat daripada bekerja. | Sejak datang mando baru, nak ambek ngap pon tak sempat. | [s«.dZA/ dA.tAN mAn.do bA.Äu nA/ Am.be/ NAp pon tA/ s«m.pAt] | Sejak datang mandur baru, semua orang tidak ada masa untuk berehat. |
pireh | [pi.Äeh] | kata adjektif | parah, teruk (kerugian, penyakit dan lain-lain). | Bile barang-barang naek harge, pireh kite dibuatnye. | [bi.l« bA.ÄAN.bA.ÄAN nAe/ hAÄ.g« pi.Äeh ki.t« di.bu.wAt.ø«] | Apabila barang naik harga, teruk kita semua dibuatnya. |
sangkel | [sAN.kel] | kata adjektif | kurang sedikit daripada yang diharap. | Harap-harap telo ayam tu netas semue, tapi sayang, sangkel siket. | [hA.ÄAp.hA.ÄAp t«.lo A.jAm tu n«.tAs s«.mu.w« tA.pi sA.jAN | Harap-harap telur ayam itu menetas semua, tetapi sayang kurang sedikit. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
aum | [Aum] | kata kerja | memborong semua. | Depa pakat aum habis buah derian kat pekan tu. | [dE.pA pA.kAt Aum hA.beh bu.wAh d«.Òi.jAn kAt p«.kAn tu] | Mereka memborong semua buah durian yang dijual di pasar itu. |
| | | 2. membuat sesuatu dengan semberono. | Semua hak dia buat tak sempona pasai dia tu rojoh. | [s«.mu.wA hA/ di.jA bu.wAt tA/ s«m.po.nA pA.sAj di.jA tu Ò.dZh] | Semua yang dikerjakannya tidak sempurna kerana dia membuat kerja itu dengan semberono. |
gusti | [gus.ti] | kata kerja | membeli secara ansuran. | Pekakaeh rumah hak banyak tu semua dia beli bayaq gusti. | [p«.kA.kAEh Òu.mAh hA/ bA.øA/ tu s«.mu.wA di.jA b«.li bA.jAâÖ gus.ti] | Semua perkakas rumah yang banyak itu dibelinya dengan bayaran ansuran. |
dahoq | [dA.hâÖ] | kata adjektif | terlalu ingin kepada hak orang lain, tamak. | Dia tu dahoq sunggoh, semua hak orang dia mau. | [di.jA tu dA.hâÖ suN.goh s«.mu.wA hA/ .ÒAN di.jA mAw] | Dia itu tamak sungguh, semua milik orang hendak dibolotnya. |
bisan tangan | [bi.sAn tA.NAn] | | kaum keluarga sebelah besan. | Kenduri kali ni kenala pangge semua bisan tangan kita. | [k«n.du.Òi kA.li ni k«.nA.lA pAN.gE s«.mu.wA bi.sAn tA.NAn ki.tA] | Pada kenduri kali ini semua kaum keluarga sebelah besan kita hendaklah dijemput. |
selerak bak | [s«.lE.ÒA/ bA/] | | bertaburan dan tidak kemas, tidak tersusun; selerak tarak. | Anak dia semua jantan, patot la rumah dia selerak bak. | [A.nA/ di.jA s«.mu.wA dZAn.tAn pA.tot lA Òu.mAh di.jA s«.lE.ÒA/ bA/] | Anaknya semua lelaki, patutlah rumahnya tidak kemas. |
redak II | [Ò«.dA/] | kata kerja | berlebihan, kelebihan makanan. | Kue kat tempat kenuri tu redak pasai semua hak mai bawak kue. | [kue kAt t«m.pAt k«.nu.Òi tu Ò«.dA/ pA.sAj s«.mu.wA hA/ mAj bA.wA/ kue] | Kuih di tempat kenduri itu berlebihan kerana semua orang yang datang membawa kuih masing-masing. |
celup-celap | [tS«.lup.tS«.lAp] | kata adjektif | tidak tertib, tidak teratur, tidak tentu dahulu dan kemudiannya. | Semua kreja dia sorang nak buat, celup-celap sana, celup-celap sini, lagu mana nak semprena? | [s«.mu.wA kÒ«.dZA di.jA s.ÒAN nA/ bu.wAt tS«.lup.tS«.lAp sA.nA tS«.lup.tS«.lAp si.ni lA.gu mA.nA nA/ s«m.pÒ«.nA] | Semua kerja hendak dibuatnya sendiri, sedikit sana, sedikit sini, bagaimana hendak sempurna? |
sepa | [sE.pA] | kata nama | kami, kami semua; saya apa. | Nak masok kampong ni jumpa sepa dulu. | [nA/ mA.so/ kAm.poN ni dZum.pA sE.pA du.lu] | Kalau hendak masuk ke kampung ini, dengan siapakah kami mesti bertemu terlebih dahulu. |
depa | [dE.pA] | kata nama | mereka, mereka semua; dia apa. | Awat depa tak mai? | [A.wAt dE.pA tA/ mAj] | Mengapa mereka tak dating? |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. bercerita atau mengumpat | 2. Semo ore keco dok caro ko mung. | [::] | 2. Semua orang heboh bercerita/mengumpat tentang kamu. |
keco | [k«.tSo] | kata kerja | heboh. | Semo ore keco dok caro ko mung. | [s:«.m .ÄE k«.tSo do/ tS:A.Ä k muN] | Semua orang heboh bercerita tentang kamu. |
lerak | [lE.ÄA/] | kata kerja | mencurahkan air (daripada bekas), buang. | Adek lerak abih ae hok ado dale beseng tu. | [A.de/ lE.ÄA/ A.bih Ae h/ A.d dA.lE bE.seN tu] | Adik curah semua air yang ada dalam besen tu. |
kehek | [kE.hE/] | kata kerja | meluahkan sesuatu yang berada di dalam mulut. | Adek kehek abih nasi hok ado dale mulok diyo. | [A.dE/ kE.hE/ A.bih nA.si/ h/ A.d dA.lE mu.lo/ di.j] | Adik meluahkan semua nasi yang ada di dalam mulutnya. |
naka | [nA.kA] | kata adjektif | berkenaan perbuatan atau kata-kata yang menggelikan hati, kelakar, lucu. | Budok tu naka sunggoh, semo ore suko ko diyo. | [bu.d/ tu nA.kA suN.goh s:«.m .ÄE su.k k di.j] | Budak tu kelakar sungguh, semua orang suka padanya. |
lapa mato | [lA.pA mA.t] | | hendak memiliki (mempunyai), berkeinginan. | Aku kalu gi keda lapa mato sokmo, semo nok beli. | [A.ku kA.lu gi k:«.dA lA.pA mA.t s/.m s:«.m n/ b«.li] | Saya kalau pergi kedai selalu berkeinginan, semua saya nak beli. |
tlajok | [tlA.dZ/] | kata adjektif | berkenaan perangai, tingkah laku dan lain-lain yang melampau, sangat. | Budok tu gak jahak tlajok, abih bare ore diyo curi. | [bu.d/ tu gA/ dZA.hA/ tlA.dZ/ A.bih bA.ÄE .ÄE di.j tSu.Äi] | Budak tu terlampau jahat, semua barang orang dicurinya. |
bisik gajoh | [b:i.si/ gA.dZh] | | berbisik tetapi dengan suara yang kuat dan dapat didengari oleh orang lain. | Mung bisik gajoh denge aku, abih ore denga. | [muN b:i.si/ gA.dZh d«.NE A.ku A.bih .ÄE d«.NA] | Kamu berbisik kuat dengan aku, semua orang dengar. |
tuke karuk | [tu.kE kA.Äu/] | | pemantun utama dalam pasukan dikir barat. | Tuke karuk dike barak pasokke Sering, lucu sunggoh, semo ore suko maso diyo nyanyi. | [tu.kE kA.Äu/ d:i.ke bA.ÄA/ pA.so/.kE s«.ÄiN lu.tSu suN.goh s:«.m .ÄE su.k mA.s di.j ø:A.øi] | Tukang karut dikir barat pasukan Sering, kelakar sungguh, semua penonton tertawa semasa dia menyanyi. |
jujuk | [dZu.dZu/] | kata kerja | 1. menyiasat | Kih samun tu, poleh dapak jujuk sapa buleh igak semo penyamun, tok ningga sore abuk. | [kih sA.mun tu p.leh dA.pA/ dZu.dZu/ sA.pA bu.leh i.gA/ s:«.m p«.øA.mun t/ n:iN.gA s:.ÄE A.bo/] | Kes samun tu, polis dapat siasat sampai tertangkap semua penyamun, tak terkecuali seorangpun. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
mongolokai | [m.N.l.kAj] | kata kerja | 1. melerai, menyelesaikan. | Ndak mongolokai pokaro tu, ndaklah pangge sumo yang tolibat. | | Hendak menyelesaikan perkara itu, hendaklah dipanggil semua yang terlibat. |
rewan | [ÄE.wAn] | kata adjektif | berkhayal. | Dek banyak rewan, somo kojo tak jadi. | [de/ bA.øA/ ÄE.wAn s.m k.dZ tA/ dZA.di] | Dek banyak berkhayal, semua kerja tidak jadi. |
golobuih | [g.l.buih] | kata adjektif | gedoboh, besar, gelembung. | Sumo posilat Randai, pakai solua golobuih. | [su.m p.si.lAt ÄAn.dAj pA.kAj s.lu.wA g.l.buih] | Semua pesilat Randai pakai seluar gedoboh. |
okap | [.kAp] | kata adjektif | tamak, monopoli. | Okap bona budak ini, sumoe nak diambek. | [.kAp b.nA bu.dA/ ni su.m.E nA/ di.Am.be/] | Tamak betul budak ini, semua hendak diambilnya. |
senereh | [s«.nE.ÄEh] | kata adjektif | berkenaan pakaian yang kemas atau kelakuan yang tertib. | Kojoe somuo senereh, tak ado yang tak senereh. | [k.dZ.E s.mu s«.nE.ÄEh tA/ A.d jAN tA/ s«.nE.ÄEh] | Kerjanya semua teratur tidak ada yang tidak teratur. |
monureh | [m.nu.ÄEh/] | kata adjektif | sempurna, bijak, pandai. | Orang sumo suko kek dio, sobab kojoe monureh. | [.ÄAN su.m su.k kE/ di.j s.bAb k.dZ.E m.nu.ÄEh] | Orang semua suka kepada dia, sebab kerjanya sempurna. |
toman | [t.mAn] | kata nama | kuli, orang gaji. | Ponek den buek kojo, somoe den kono buek, dio pike den ni toman dio ko. | [p.nE/ dEn bu.wE/ k.dZ su.m.E dEn k.n bu.wE/ di.j pi.ke dEn ni t.mAn di k] | Penat saya buat kerja, semua saya kena buat, dia fikir saya ini kuli diakah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
tedas | [t«.dAs] | kata kerja | makan; boko, sepah. | Abes kau tedas semue laok tu. | [A.bes kAw t«.dAs s«.mu.w« lAo/ tu] | Habis kamu makan semua lauk tu. |
sepah | [s«.pAh] | kata kerja | makan; boko, tedas. | Abes kau sepah semue laok tu. | [A.bes kAw s«.pAh s«.mu.w« lAo/ tu] | Habis kamu makan semua lauk tu. |
penanggah | [p«.nAN.gAh] | kata nama | 1. orang yang membantu melayan tetamu dalam kenduri kahwin. | Semue penanggah kite beri kue dan bunge telo. | [s«.mu.w« p«.nAN.gAh ki.t« b«.Äi kue dAn bu.N« t«.lo] | Semua penanggah kita beri kuih dan bunga telur. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
moknyoh | [m/.øh] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang sangat cerewet. | Seme orang tok suke dia pase beso ngat moknyoh. | [s«.m« .ÄAN t/ su.k« di.j« pA.sE b«.s NAt m/.øh] | Semua orang tidak suka dia sebab tersangat cerewet. |
hujong jengke | [hu.dZoN dZ«N.kE] | | berkenaan jarak yang agak jauh. | Dalam ramai-ramai die je yang kene bilek hujong jengkel. | [dA.lAm ÄA.mAj.ÄA.mAj di.j« jAN k«.n« bi.lek hu.dZoN dZ«N.kE] | Di antara semua dia seorang yang dapat bilik yang agak jauh. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
jom | [dZom] | kata tugas | kata ajakan. | Semua dah siap, jom kita naek reta. | [s«.mu.wA dAh si.jAp dZom ki.tA nAe/ ÒE.tA] | Semua dah siap, mari kita naik kereta. |
tehele | [t«.hE.lE] | kata adjektif | terlalu letih | Tehele semua budak-budak lepaih mandi laot. | [t«.hE.lE s«.mu.wA bu.dA.bu.dA l«.pAC mAn.di lAot] | Terlalu letih semua budak-budak selepas mandi laut. |
merasak I | [m«.ÒA.sA/] | kata kerja | berlari | Habeh semua merasak bila dengaq bunyi loceng. | [hA.beh s«.mu.wA m«.ÒA.sA/ bi.lA d«.NA)Ö bu.øi lo.tSeN] | Habis semua berlari apabila mendengar loceng berbunyi. |
hampa | [hAm.pA] | kata nama | kata ganti nama diri kedua jamak, kamu semua. | Co hampa sapu sampah petang ni. | [tS hAm.pA sA.pu sAm.pAh p«.tAN ni] | Cuba kamu semua sapu sampah petang ini. |
kawai | [kA.wAj] | kata kerja | membolot sesuatu untuk diri sendiri. | Semua reta pesaka dia kawai kat dia sorang saja. | [s«.mu.wA Ò«.tA p«.sA.kA di.jA kA.wAj kAt di.jA s.ÒAN sA.dZA] | Semua harta pusaka dia bolot seorang saja. |
rosek | [Ò.sE/] | kata kerja | mencari sesuatu; kerosek | Aku dah rosek dalam semua laci tapi tak jumpa geran tanah. | [Aku dAh Ò.sE/ dA.lAm s«.mu.wA lA.tSi tA.pi tA/ dZum.pA g«.ÒAn tA.nAh] | Saya sudah mencari di dalam semua laci tapi tidak jumpa geran tanah. |
latu | [lA.tu] | kata kerja | 1. menggunakan sesuatu berulang kali. | Awat tak lingkop moto tu pasai semua dok latu. | [A.wAt tA/ liN.kop m.t tu pA.sAj s«.mu.wA do/ lA.tu] | Macam mana tidak rosak motosikal itu sebab semua orang guna. |
pekop | [p«.kop] | kata kerja | 1. melengkungkan tapak tangan di atas sesuatu permukaan yang rata | Kami semua pakat pekop telinga bila nak cucoh meriam buloh. | [kA.mi s«.mu.wA pA.kAt p«.kop t«.li.NA bi.lA nA tSu.tSoh m«.Òi.jAm bu.loh] | Kami semua pekop telinga bila hendak menyalakan meriam buluh. |
dahok | [dA.ho] | kata adjektif | terlalu ingin kepada hak orang lain dan telah melebihi sifat tamak. | Dia tu dahok betoi, semua reta dia nak kebaih. | [di.jA tu dA.ho b«.toj s«.mu.wA Ò«.tA di.jA nA k«.bAC] | Dia itu sangat tamak, semua harta dia hendak ambil. |
hele | [hE.lE] | kata kerja | membawa sesuatu yang berat dengan tangan; rembiang. | Penat aku hele barang-barang ni, troli semua dah habeh. | [p«.nAt A.ku hE.lE bA.ÒAN.bA.ÒAN ni tro.li s«.mu.wA dAh hA.beh] | Penat saya bawa barang-barang ini dengan tangan, troli semua suah habis. |
|
Tesaurus |
---|
| semua (kata tugas) | 1. Bersinonim dengan sekalian: segala, seluruh, sarwa, sekotah,
2. Bersinonim dengan sekaliannya: kesemuanya, serba serbi, semuanya, setiap,
3. Bersinonim dengan segenap: setiap, seluruh, serata, seantero.,
|
|
Puisi |
---|
|
Kain tanjung kain pelikat, Semua sudah dijahit enjin; Bunga berjunjung teguh berikat, Tidak bergoyang ditiup angin.
Lihat selanjutnya... |
|