| Kata |
Takrif |
Sumber |
| kias I | Ar 1. ibarat, teladan atau pengajaran (yg terkandung atau ternyata dlm cerita dll): disiarkan cerita-cerita yg (di dalamnya) penuh ~, ibarat dan pengajaran; 2. teguran yg tidak dgn terus-terang, sindiran; 3. perbandingan dgn contoh yg telah ada atau dgn hal yg telah berlaku: ulama-ulama itu menjalankan tugas mereka dgn berdasarkan Quran, hadis, ~ dan ijmak; mengambil ~ mengambil contoh (teladan); ahli ~ ahli hukum Islam yg berdasarkan kias; manusia tahan ~, binatang tahan palu prb manusia boleh diajar dgn sindiran sahaja tetapi binatang hendaklah dipukul; berkias berkata-kata dgn menggunakan kias (sindiran), beribarat: aku tak pandai ~, tak pandai beribarat; berkias-kiasan sindir-menyindir: Hajah Sainah turut ~ utk mengusik anak angkatnya; mengias 1. menyindir: tidak aku sangka budak semuda itu pandai benar ~; 2. memperbandingkan dgn perkara yg telah ada atau telah berlaku: khalifah-khalifah itu menyelidiki hukum-hukum bagi perkara baru itu dgn jalan dikias dgn sesuatu hukum yg seumpamanya; kias-mengias berkias-kias, sindir-menyindir; mengiasi menyindir kpd; mengiaskan 1. mengenakan kias (perbandingan, persamaan) pd: ~ satu fasal undang-undang kpd suatu keadaan yg tertentu; 2. menunjukkan (mengemukakan) sesuatu dgnperbandingan (persamaan), mengibaratkan: pepatah Inggeris ~ orang bodoh yg banyak cakapnya sbg tong yg tidak berisi; 3. membuat sindiran (ibarat dll) yg ditujukan kpd: ayahnya pernah juga ~ kpd dia supaya membuat amal ibadat; kiasan 1. pertimbangan (perhitungan) mengenai sesuatu perkara dgn perbandingan (persamaan) perkara yg lain; 2. ibarat, perumpamaan; 3. sindiran; 4. pengajaran atau contoh (yg terdapat dlm cerita dll), teladan; 5. lambang; 6. a) = erti ~ erti yg tersembunyi (lain drpd erti yg ternyata); b) = kata ~ kata yg mengandungi (mempunyai) erti kiasan; berkiasan memakai (menggunakan) kiasan, mengandungi kiasan. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| jumhur ulama | kebanyakan ulama. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| ulama | orang yg ahli dlm hal atau dlm pengetahuan agama Islam. | Kamus Pelajar Edisi Kedua |
| ulama | orang yg ahli dlm hal atau dlm pengetahuan agama Islam. | Kamus Pelajar |
| ijmak | Ar 1. sumber ketiga dlm perundangan Islam selepas al-Quran dan hadis: kadi-kadi menjalankan tugas mereka dgn berdasarkan Quran, hadis, ~ dan kias; 2. = ~ ulama kesepakatan pendapat para ulama yg berijtihad mengenai sesuatu hukum; mengijmakkan mencapai kesepakatan pendapat mengenai sesuatu hukum melalui ijtihad: Majlis Fatwa Kebangsaan telah ~ hukum bayi tabung uji bagi kepentingan umat Islam di Malaysia. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| ijmak ulama | kesepakatan pendapat para ulama yg berijtihad mengenai sesuatu hukum; | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| ijtimak | Ar perhimpunan: dlm ~ ulama itu, dikemukakan usul supaya suatu lembaga ulama diadakan utk menasihati pemerintah berhubung dgn masalah agama. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| ulama | orang yg ahli (pakar) dlm pengetahuan agama Islam: Imam Abu Hanafiah ialah seorang ~ Islam yg terkenal; mengulamakan menjadikan seseorang (golong-an) ulama: ~ intelektual; ® alim I. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| kiai | Jw 1. gelaran bagi alim ulama Islam; 2. orang yg berpengetahuan tinggi dlm hal-hal agama Islam, alim ulama; 3. gelaran bagi guru ilmu ghaib (tasawuf): ~ Salleh dikatakan boleh menjadikan orang kebal; 4. ketua atau pegawai daerah (di selatan Kalimantan); 5. panggilan bagi sesuatu (benda, senjata, dll) yg bertuah; ~ Tunggulwulung panggilan bagi bendera pusaka di istana Jogjakarta. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| peka | (péka) 1. sl tidak lengah (lalai); 2. lekas berasa (sesuatu), lekas bergerak balas terhadap pengaruh-pengaruh luar, rangsang (mata, kulit, saraf, dll), mudah bergerak (timbangan neraca), sensitif: alat yg amat ~ yg boleh mengukur satu persepuluhan juta tenaga nyamuk; labah-labah mempunyai sesungut yg ~ terhadap sentuhan; 3. menyedari (dgn sesungguhnya) dan menghayati sesuatu, sensitif: kita harus ~ terhadap perkembangan semasa di negara kita; pensyarah-pensyarah di Jabatan Pengajian Islam ~ terhadap karangan ulama-ulama besar; memeka menghiraukan, mempedulikan; kepekaan perihal peka (mudah berasa, mudah atau cepat bergerak balas, menyedari, dan menghayati sesuatu): cara ini boleh mengurangkan ~ mata terhadap cahaya yg terlalu terang; ~ perancangan bahasa adalah penting supaya penilaian ini membawa erti. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| Istilah Sumber |
Istilah Indonesia |
Istilah Brunei |
Istilah Malaysia |
Bidang |
| musta'birin | musta'birin/majlis ulama | musta'birin | musta'birin | Sains Politik |
| Istilah Sumber |
Istilah Sasar |
Bidang |
Subbidang |
Huraian |
| | kata ulama | Agama Islam | Fiqh | Pendapat ulama fiqh. |
| theologian | ulama | Sejarah | Tiada | Tiada |
| ulama salaf | Agama Islam | Hadith | Gelaran yang diberi kepada generasi sahabat, tabiin dan tabi tabiin. |
| capital merger | percampuran modal | Ekonomi | Ekonomi Islam | Modal yang disatukan daripada pelbagai pihak yang berkongsi. Percampuran modal berlaku dalam dua bentuk, iaitu percampuran modal fizikal dan percampuran modal hukum. Jumhur ulama berpendapat bahawa penyatuan modal tidak menjadi syarat kepada pembentukan perkongsian tetapi terdapat sebahagian ulama daripada mazhab Syafii dan mazhab Zahiriyyah yang memerlukan syarat tersebut. |
| first estate (France) | golongan alim ulama (Perancis) | Sejarah | Tiada | Tiada |
| Iraqiyyun | Agama Islam | Fiqh | Ulam fiqh yang banyak berpegang kepada rayu (rasional) dalam masalah hukum. |
| Hadith jayyid | Agama Islam | Hadith | Hadith yang menurut kebanyakan ulama lebih rendah martabatnya daripada Hadith Sahih dan lebih tinggi daripada Hadith hasan. |
| khalaf | Agama Islam | Hadith | Gelaran yang diberi kepada generasi selepas ulama salaf. |
| | athar khilf | Agama Islam | Fiqh | Kesan ke atas hukum daripada perbezaan pendapat ulama. |
| religious fiction | fiksyen keagamaan | Kesusasteraan | Tiada | Fiksyen tentang agama, pemimpin atau petugas agama. Contohnya, ulama bagi Islam, paderi bagi Kristian, dan sami bagi agama Buddha. Fiksyen jenis ini terdapat dalam karya Anthony Trollope, atau dalam novel tentang penyelamatan peribadi seperti Siddhartha oleh Herman Hesse. Fiksyen kontemporari kerap kali mempersendakan agama dengan menonjolkan sifat kepura-puraan dan kehalobaan seseorang pemimpin agama. Contohnya novel tok Guru dan novel Ummi dan Abang Syeikhul oleh Shahnon Ahmad. Sesetengah karya fiksyen menangani isu agama secara serius, contohnya novel Khutbah di Atas Bukit oleh Kuntowijoyo. |
| Kata |
Takrif |
Bahasa |
Tema |
| ulama | ulama [ulama] | Melanau Dalat | |
| ulama | ulamak | kedayan | |
| alim | ~ ulama alim ulamak. | kedayan | |
| a alim | ulama | TETAW | |
| Kata |
Sebutan |
Jawi |
| ulama | [Öu.la.ma/]/[u.la.ma/] | علماء |
|
|