Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
muyi I | [mu.ji] | kata nama | duit sebagai hadiah untuk bayi yang baru lahir. | Berape muyi yang awak beri pade anak si Kintan yang baru lahe tu? | [b«.ÄA.p« mu.ji jAN A.wA/ b«.Äi pA.d« A.nA/ si kin.tAn | Berapa banyak wang yang kamu beri kepada anak si Kintan yang baru lahir itu?. |
belandan | [b«.lAn.dAn] | kata kerja | bergunting rambut. | Pendek rambot tu, baru belandan ke? | [pen.de/ ÄAm.bot tu bA.Äu b«.lAn.dAn k«] | Pendek nampak rambut itu, baru lepas berguntingkah? |
mentong | [men.toN] | kata kerja | memakan makanan asas selepas waktu makan yang lazim. | Baru pukol tige, Mak Usu dah mentong. | [bA.Äu pu.kol ti.g« mA/ u.su dAh men.toN] | Baru pukul tiga, Mak Usu makan sekali lagi. |
bejah | [b«.dZAh] | kata nama | lauk khas untuk ibu yang baru bersalin seperti halia tumbuk, pati tumbuhan, daging atau hati lembu goreng dan lain-lain yang boleh dimakan dengan nasi. Lauk-lauk tersebut dianggap boleh memberi khasiat kepada ibu yang baru bersalin. | | | |
menyeman | [m«.øe.mAn] | kata kerja | menjadi bertambah teruk. | Budak ni baru nak baek demam, bejalan pulak, dahle menyeman. | [bu.dA/ ni bA.Äu nA/ bAe/ d«.mAm b«.dZA.lAn pu.lA/ dAh.l« | Budak ini baru hendak baik demam sudah pergi berjalan, menjadi bertambah teruklah demamnya. |
gayo | [gA.jo] | kata adjektif | panjang (khususnya untuk isi ubi kayu). | Tanah tu baru bukak, padanlah isi ubi tu gayo. | [tA.nAh tu bA.Äu bu.kA/ pA.dAn.lAh i.si u.bi tu gA.jo] | Tanah itu baru dibuka, patutlah isi ubi itu panjang. |
ambek ngap | [Am.be/ NAp] | | berhenti sebentar atau berehat daripada bekerja. | Sejak datang mando baru, nak ambek ngap pon tak sempat. | [s«.dZA/ dA.tAN mAn.do bA.Äu nA/ Am.be/ NAp pon tA/ s«m.pAt] | Sejak datang mandur baru, semua orang tidak ada masa untuk berehat. |
semangat | [s«.mA.NAt] | kata adjektif | berkenaan bayi yang sihat dan yang berisi badannya. | Anak Tijah tu baru pat bulan, tapi badan semangat. | [A.nA/ ti.dZAh tu bA.Äu pAt bu.lAn tA.pi bA.dAn s«.mA.NAt] | Anak Tijah itu baru empat bulan, tetapi badannya sihat dan berisi. |
liok lentai | [li.jo/ l«n.tAj] | | berkelakuan manja kerana berhajatkan sesuatu; lentok kulai, ngelese. | Mulelah die liok lentai nakkan baju baru. | [mu.l«.lAh di.j« li.jo/ l«n.tAj nA/.kAn bA.dZu bA.Äu] | Mulalah dia bermanja-manja untuk mendapatkan baju baru. |
patah rome | [pA.tAh Äo.m«] | | terencat pertumbuhan (pada manusia, haiwan peliharaan) daripada segi psikologi dan lain-lain kerana terpisah. | Umo baru due taon dah kene tinggal, ape tak patah rome. | [u.mo bA.Äu du.we tAon dAh k«.n« tiN.gAl A.p« tA/ pA.tAh | Umur baru dua tahun sudah kena tinggal, mana tidak terencat kesuburan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
makloh | [mA/.lh] | kata nama | gelaran kepada orang yang baru memeluk agama Islam, mualaf, saudara baru. | Salah satu kreja PERKIM kena bantu makloh. | [sA.lAh sA.tu kÒ«.dZA p«r.kim k«.nA bAn.tu mA/.lh] | Salah satu daripada tugas PERKIM ialah membantu saudara-saudara baru. |
pang | [pAN] | kata kerja | tampar, lempang. | Aku pang nanti baru hang tau. | [A.ku pAN nAn.ti bA.Òu hAN tAw] | Aku tampar nanti baru engkau tahu. |
celepete | [tSE.lE.pE.tE] | kata adjektif | berkenaan gaya berjalan yang terhuyung-hayang, merewang dan tidak tetap atau tidak teratur langkahnya, (seperti kanak-kanak yang baru belajar berjalan atau bertatih, mabuk dan lain-lain). | Baru kena sekoleh, jalan pon celepete. | [bA.Òu k«.nA s«.k.lEh dZA.lAn pon tSE.lE.pE.tE] | Baru minum sekoleh tuak, jalannya pun terhuyung-hayang. |
merlit | [m«Ò.lit] | kata adjektif | berkilat, merlip, merlap, berkilau, bersinar. | Kereta baru tu nampak merlit bila kena matari. | [k«.ÒE.tA bA.Òu tu nAm.pA/ m«Ò.lit bi.lA k«.nA mA.tA.Òi] | Kereta baru itu kelihatan berkilat apabila terkena matahari. |
pelet II | [pE.lEt] | kata nama | pelat, telor, dialek. | Baru pi Johoq seminggu balek mai Aloq Staq dia cakap pellet dah. | [bA.Òu pi dZo.h)Ö s«.miN.gu bA.le/ mAj A.l)Ö stA)Ö di.jA tSA.kAp pE.lEt dAh] | Baru seminggu tinggal di Johor, apabila pulang ke Alor Setar dia sudah bercakap pelat. |
ledong | [lE.dN] | kata adjektif | berkenaan dengan gaya berjalan yang tidak tentu arah, terhoyong-hayang. | Baru kena sebotoi dah ledong. | [bA.Òu k«.nA s«.b.tj dAh lE.dN] | Dia berjalan terhoyong-hayang walaupun baru minum sebotol arak. |
memeloh | [m«.m«.loh] | kata kerja | menenggala atau membajak sawah kali pertama awal-awal musim berbendang; membeloh. | Aku baru dok memeloh hang memalek dah. | [A.ku bA.Òu do/ m«.m«.loh hAN m«.mA.le/ dAh] | Aku baru menenggala, awak sudah pun membalik, tanah. |
hantap | [hAn.tAp] | kata adjektif | berkenaan tubuh kanak-kanak yang berat, bertubuh atau gemuk padat, montel; antap. | Baru tiga bulan, anak hang ni hantap sunggoh. | [bA.Òu ti.gA bu.lAn A.nA/ hAN ni hAn.tAp suN.goh] | Walaupun baru tiga bulan, tubuh anak engkau ini montel sungguh. |
antap | [An.tAp] | kata adjektif | berkenaan tubuh kanak-kanak yang berat, bertubuh atau gemuk padat, montel; hantap. | Baru tiga bulan, anak hang ni antap sunggoh. | [bA.Òu ti.gA bu.lAn A.nA/ hAN ni An.tAp suN.goh] | Walaupun baru tiga bulan, tubuh anak engkau ini montel sungguh. |
rambat | [ÒAm.bAt] | kata nama | rantai (batu) jala. | Ayah dok pasang rambat kat jala hak baru siap tu. | [A.jAh do/ pA.sAN ÒAm.bAt kAt dZA.lA hA/ bA.Òu si.jAp tu] | Ayah sedang memasang rantai (batu) jala, pada jala yang baru disiapkan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
sakni | [sA/.ni] | | tidak lama sebelum ini, baru sebentar yang lalu, baru sahaja, tadi. | Ambo baru jupo denge diyo sakni. | [Am.b bA.Äu dZ:u.p d«.NE di.j sA/.ni] | Saya baru sahaja berjumpa dengannya tadi. |
jeteh | [dZ«.tE)h] | kata nama | tunas pokok. | Pokok hok baru tebe tu tumboh jeteh pulok. | [p.k/ h/ bA.Äu t:«.bE tu tum.boh dZ«.tE)h pu.l/] | Pokok yang baru ditebang tu keluar tunas semula. |
uting | [u.tiN] | kata kerja | membidik. | Kito keno uting molek dulu, baru buleh bede. | [ki.t k«.n u.tiN m:.lE/ du.lu bA.Äu bu.leh b«.de] | Kita kena bidik dulu, baru boleh tembak. |
senjoh | [s«n.dZh] | kata kerja | menarik dengan kuat, menyentak. | Senjoh kuwak la baru putuh tali tu. | [s«n.dZh k:u.wA/ lA bA.Äu pu.tuh tA.li tu] | Sentak dengan kuat, baru putus tali tu. |
ende | [En.dE] | kata kerja | menunjuk -nunjuk. | Meta ko beli muto baru gak, nok ende ko ore slalu. | [m:«.tA k b«.li mu.to bA.Äu gA/ no/ En.dE k .ÄE slA.lu] | Mentang-mentanglah beli motosikal baru, terus nak menunjuk-nunjuk kepada orang. |
cetung I | [tS«.tuN] | kata kerja | memunjutkan sesuatu dengan tali. | Cetung dulu guni tu, baru mudoh bowok. | [tS«.tuN du.lu g:u.ni tu bA.Äu mu.dh b.w/] | Punjut dulu guni tu, baru mudah bawa. |
retuh | [Ä«.tuh] | kata kerja | memetik buah, pucuk, daun dan lain-lain. | Jange dok retuh pucuk baru tumboh tu. | [dZA.NE do/ Ä«.tuh pu.tSu/ bA.Äu tum.boh tu] | Jangan petik pucuk yang baru tumbuh tu. |
bolok | [b:.l)/] | kata kerja | berlumuran dengan sesuatu (melekit dan berair). | Kaki Pok Heng bolok denge seluk, pasa diyo baru balek baroh. | : : | Kaki Pak Him berlumuran selut sebab baru balik dari sawah. |
tebe | [tE.bE] | kata kerja | menunjuk-nunjuk, menayang-nayang. | Meta ko beli kreto baru gak, dok tebe sokmo ko ore. | [m:«.tA k b«.li kÄE.t bA.Äu gA/ do/ tE.bE s/.m k .ÄE] | Mentang-mentanglah beli kereta baru, asyik menunjuk-nunjuk saja depan orang. |
lasa | [lA.sA] | kata adjektif | kawasan yang lapang berkenaan rumah, tanah dan lain-lain, luas; laha. | Sura hok baru buwak tu, lasa jah. | [su.ÄA h/ bA.Äu bu.wA/ tu lA.sA dZAh] | Surau yang baru dibina tu lapang saja. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
erau | [E.ÄAw] | kata kerja | menangis dengan kuat, meraung. | Baru siket den jontik dah erau. | [bA.Äu si.ket dEn dZn.ti/ dAh E.ÄAw] | Baru sedikit saya jentik sudah meraung. |
taek | [tA.E/] | kata nama | serasi. | Dio baru dapek taek gaseng tu. | [di.j bA.Äu dA.pE/ tAE/ gA.seN tu] | Dia baru serasi pakai gasing itu. |
komirau | [k.mi.ÄAw] | kata adjektif | berkenaan buah yang masak mencelah, hampir tua, hampir masak. | Langsat baru komirau kalau makan pon masam. | [lAN.sAt bA.Äu k.mi.ÄAw kA.lAw mA.kAn pon mA.sAm] | Langsat baru masak mencelah kalau di makan pun masam. |
godek | [g.dE/] | kata kerja | lanyak, menggunakan sesuatu semahu-mahunya. | Motosika baru diboli, dah rusak di godeke. | [m.t.si.kA bA.Äu di.b.li dAh Äu.sA/ di.g.dE/.E] | Motosikal baru dibeli, sudah rosak dilanyaknya. |
koluneh | [k.lu.nEh] | kata adjektif | masih kecil. | Budak baru godang koluneh, nak dibori bekawan. | [bu.dA/ bA.Äu g.dAN k.lu.nEh nA/ di.b.Äi b«.kA.wAn] | Budak baru berumur setahun jagung, sudah diberi berkawan. |
bokiak I | [b.ki.jA/] | kata nama | ramai, banyak. | Baru sopuluh taon kawen dah bokiak anake. | [bA.Äu s.pu.lh tAon kA.wen dAh b.ki.jA/ A.nA/.E] | Baru sepuluh tahun kahwin, sudah ramai anaknya. |
tokinyam | [t.ki.øAm] | kata adjektif | berselera. | Tadi tak nak, dah rasom baru tokinyam. | [tAdi tA/ nA/ dAh ÄAs bAÄu t.ki.øAm] | Tadi tidak mahu, sudah rasa baru berselera. |
pusi | [pu.si] | kata kerja | lap. | Pusi dulu aleh mejo tu, baru digunoan. | [pu.si du.lu A.lEh mE.dZ tu bA.Äu di.gu.n.An] | Lap dulu alas meja itu baru digunakan. |
paomah | [pA..mAh] | kata kerja | puji, diangkat-angkat; ombong. | Dio nak pandai paomahe, baru rajen buek kojo. | [di.j nA/ pAn.dAj pA..mAh.E bA.Äu ÄA.dZen bu.wE/ k.dZ] | Dia kena pandai memujinya, baru rajin buat kerja. |
runeh | [Äu.nEh] | kata kerja | binasa. | Anak padi yang baru disomai abih diruneh dek kambing. | [A.nA/ pA.di jAN bA.Äu di.s.mAj A.bih di.Äu.nEh de/ kAm.biN] | Anak padi yang baru disemai, habis dibinasakan oleh kambing. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
seri rumah | [s«.Äi Äu.mAh] | | upacara yang dilakukan oleh tuan rumah sebelum menduduki rumah yang baru siap dibina. Sedikit bahan-bahan asas kehidupan seperti gula, kopi, beras, asam, tepung dan garam diletakkan di hadapan pintu utama rumah. Selepas tujuh hari baru boleh disapu. Tujuannya adalah untuk menaikkan seri rumah dan agar murah rezeki; semangat rumah | Kau nak masok rumah baru tu, dah buat seri rumah ke belom? | [kAw nA/ mA.so/ Äu.mAh bA.Äu tu dAh bu.wAt s«.Äi Äu.mAh k« b«.lom] | Engkau hendak tinggal di rumah baru itu, sudah buat seri rumahkah atau belum? |
semangat rumah | [s«.mA.NAt Äu.mAh] | | upacara yang dilakukan oleh tuan rumah sebelum menduduki rumah yang baru siap dibina. Sedikit bahan-bahan asas kehidupan seperti gula, kopi, beras, asam, tepung dan garam diletakkan di hadapan pintu utama rumah. Selepas tujuh hari baru boleh disapu. Tujuannya adalah untuk menaikkan seri rumah dan agar murah rezeki; seri rumah | Kau nak masok rumah baru tu, dah buat semangat rumah ke belom? | [kAw nA/ mA.so/ Äu.mAh bA.Äu tu dAh bu.wAt s«.mA.NAt Äu.mAh k« b«.lom] | Engkau hendak tinggal di rumah baru itu, sudah buat seri rumahkah atau belum? |
lembeng | [lem.beN] | kata adjektif | berkenaan mata pisau atau parang yang sumbing. | Baru sekali pakai dah lembeng pisau ni. | [bA.Äu s«.kA.li pA.kAj dAh lem.beN pi.sAw ni] | Baru sekali pakai, sudah sumbing mata pisau ini. |
tali senam | [tA.li s«.nAm] | kata nama | tali untuk membantu orang yang baru lepas bersalin bangun. | Kau tu baru beranak, nak bangon baek-baek, pakai tali senam. | [kAw tu bA.Äu b«.ÄA.nA/ nA/ bA.Non bAe/.bAe/ pA.kAj tA.li s«.nAm] | Kau tu baru beranak, nak bangun baik-baik, pakai tali senam. |
nginci | [Nin.tSi] | kata kerja | mewarnakan helaian-helaian daun mengkuang dan lain-lain untuk dibuat tikar. | Aku baru nak melurut, kau dah nginci. | [A.ku bA.Äu nA/ m«.lu.Äut kAw dAh Nin.tSi] | Aku baru hendak melurut, engkau sudah mewarna. |
kopok | [ko.po/] | kata kerja | tepuk perlahan-lahan, misalnya mententeramkan bayi. | Dah kene kopok, baru die tido. | [dAh k«.n« ko.po/ bA.Äu di.j« ti.do] | Sudah ditepuk perlahan-lahan, baru dia tidur. |
pemangkal | [p«.mAN.kAl] | kata nama | tali penyambung kili-kili dengan tali mata kail. | Pasang dulu pemangkal baru boleh gi manceng. | [pA.sAN du.lu p«.mAN.kAl bA.Äu bo.leh gi mAn.tSeN] | Pasang dulu pemangkal baru boleh pergi memancing. |
kelontang | [k«.lon.tAN] | kata nama | alat untuk menandakan adanya jaring hanyut yang dipasang di sesebuah kawasan laut pada waktu malam. Kelontang berupa rakit kecil yang mempunyai papan dan lampu pada tiang yang tegak di atas dan dihubungkan pada pelampung jaring tersebut. Jikalau waktu malam, dipasang lampu dan waktu siang dipasang bendera. | Pasang le bendere baru nampak kelontang kite. | [pA.sAN l« b«n.de.Ä« bA.Äu nAm.pA/ k«.lon.tAN ki.t«] | Pasanglah bendera baru nampak kelontang kita. |
sapan | [sA.pAn] | kata adjektif | rosak atau jahanam; telokop | Baru maren mak belikan, dah abes sapan maenan ni kau kejekan. | [bA.Äu mA.Äen mA/ b«.li.kAn dAh A.bes sA.pAn mAen.nAn ni kAw k«.dZ«.kAn] | Baru kelmarin mak belikan, dah habis rosak mainan ini kau kerjakan. |
bederak | [b«.d«.ÄA/] | kata adjektif | berkenaan kain yang koyak besar atau rabak. | Kaen pelekat ni baru lagi mak kasi, dah bederak kau pakai. | [kAen p«.le.kAt ni bA.Äu lAgi mA/ kA.si dAh | Kain pelekat ini baru lagi emak kasi, sudah rabak engkau pakai. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
puak | [pu.wA)/] | kata kerja | makan. | Puak dulu baru balek. | [pu.wA)/ du.lu bA.Äu bA.le/] | Makan dulu kemudian baru balik. |
tibe | [ti.bE] | kata kerja | 1. mencuri. | Kasut baru koi kene tibe. | [kA.sut bA.Äu kj k«.n« ti.bE] | Kasut baru saya telah dicuri. |
lok | [l/] | kata tugas | biarkan. | Lok je, kang jatoh baru tau. | [l/ dZ« kAN dZA.th bA.Äu tAw] | Biar sahaja, nanti jatuh baru tahu. |
ning | [niN] | kata adjektif | berkenaan air dan mendapannya. | Ning dulu ae baru minum. | [niN du.lu Ae bA.Äu mi.num] | Mendapkanlah dahulu air kemudian baru minum. |
tok entai | [t/ «n.tAj] | | sebentar tadi. | Man raso baru tok entai Limah lalu. | [mAn ÄA.s bA.Äu t/ «n.tAj li.mAh lA.lu] | Saya rasa baru sebentar tadi Limah lalu. |
rok | [Ä/] | kata kerja | menghiris nipis. | Rok dulu bawang tu baru tumeh. | [Ä/ du.lu bA.wAN tu bA.Äu tu.meh] | Hiris nipis-nipis dahulu bawang itu baru tumis. |
| | | 2. berkenaan cara berjalan dalam keadaan terketar-ketar. | Dia baru baek demam, jalan pon ngege. | [di.j« bA.Äu bA.e/ d«.mAm dZA.lAn pon NùE.gE] | Dia baru baik demam, jalannya pun masih terketar-ketar. |
cepa | [tS«.pA)] | kata nama | selipar. | Cepa koi putuh, keno beli baru. | [tS«.pA) koj pu.tuh k«.n b«.li bA.Äu] | Selipar saya putus, kena beli yang baru. |
bedongeng | [b«.d.NEN] | kata kerja | bertengkar. | Ayoh baru mati anok-anok bedongeng rebut rete. | [A.jh bA.Äu mA.ti A.n/.A.n/ b«.d.NEN Ä«.but Ä«.t«] | Ayah baru meninggal dunia, anak-anak bertengkar berebut harta. |
seroh | [s«.Äh] | kata kerja | berehat seketika selepas makan. | Bio seroh dulu baru tido. | [bi s«.Äh du.lu bA.Äu ti.do] | Biar berehat dulu selepas makan, baru tidur. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
halai [ | [hA.lAj] | kata adjektif | puas hati. | Pi kolompo baru ni bayaq seratuih pon halai. | [pi ko.lom.po bA.Òu ni bA.jA)Ö s«.ÒA.tuC pon hA.lAj] | Pergi ke Kuala Lumpur baru-baru ini bayar seratus pun puas hati. |
| | | 2. mabuk. | Baru kena setengah kole tuak dah beng. | [bA.Òu k«.nA s«.t«.NAh ko.lE tu.wA dAh b«N] | Baru minum setengah kole tuak sudah mabuk. |
belayaq | [b«.lA.jA)Ö] | kata kerja | tidur. | Baru pukoi lapan dak belayaq dah. | [bA.Òu pu.koj lA.pAn dA/ b«.lA.jA)Ö dAh] | Baru pukul lapan sudah tidur. |
| | | 2. berkenaan dengan lauk yang hampir habis; gayat, sayop. | Baru pukoi satu, laok dah sereyat kat kantin. | [bA.Òu pu.koj sA.tu lAo/ dAh s«.Ò«.jAt kAt kAn.tin] | Baru pukul satu, lauk di kantin sudah hampir habis. |
tokai | [to.kAj] | kata kerja | cuba | Hang tokai dulu baju ni baru beli. | [hAN to.kAj du.lu bA.dZu ni bA.Òu b«.li] | Awak cuba dulu baju ini baru beli. |
orang balai | [o.ÒAN bA.lAj] | | bayi lelaki | Anak aku hat baru ni orang balai. | [A.nA A.ku hAt bA.Òu ni o.ÒAN bA.lAj] | Anak saya yang baru ini lelaki. |
| | | 2. hitam merujuk kepada warna kulit | Baru dua minggu turon ke bendang, kulet pon mola merelit. | [bA.Òu du.wA miN.gu tu.Òon k« b«n.dAN ku.let pon m.lA m«.Ò«.lit] | Baru dua minggu turun ke sawah, kulit pun mula hitam. |
| | | 2. merancang | Menikah baru seminggu, mak mentua dah lagang suroh beli yang nu yang ni. | [m«.ni.kAh bA.Òu s«.miN.gu mA/ m«n.tu.wA dAh lA.gAN su.Òoh b«.li jAN nu jAN ni] | Menikah baru seminggu, mak mertua sudah merancang supaya membeli berbagai-bagai barang. |
sat sat | [sAt sAt] | | baru sebentar; tak sat | Sat sat ni tadi aku nampak dia, dah melingkop ke mana pulak ni? | [sAt sAt ni tA.di A.ku nAm.pA di.jA dAh m«.liN.kop k« mA.nA pu.lA ni] | Baru sebentar tadi saya nampak dia, sudah hilang ke mana pula? |
| | | 3. akan mendapat anak | Anak kecik dia baru umoq empat bulan dah nak muleh lagi. | [A.nA/ k«.tSi/ di.jA bA.Òu u.mo)Ö «m.pAt bu.lAn dAh nA/ mu.leh lA.gi] | Anak kecilnya baru berumur empat bulan, dia akan mendapat anak lagi. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata baru |
|
Puisi |
---|
|
Kapal baru tembirang baru, Baru sekali masuk Melaka; Tuan baru saya pun baru, Baru sekali berjumpa mata.
Lihat selanjutnya... |
|