Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
nya alah | [øA A.lAh] | | jangan diulang lagi. | Nya alah lagi, keje yang keji tu. | [øA A.lAh lA.gi k«.dZ« jAN k«.dZi tu] | Jangan diulang lagi perbuatan yang keji itu. |
melagek | [m«.lA.ge/] | kata tugas | sebentar lagi (Pulau Aur, Mersing). | Melagek man tebe. | [m«.lA.ge/ mAn te.b«] | Sebentar lagi saya akan sampai. |
melentoi | [m«.l«n.toj] | kata adjektif | terlalu lapar. | Belom masak lagi? Perot dah melentoi ni. | [b«.lom mA.sA/ lA.gi p«.Äot dAh m«.l«n.toj ni] | Belum masak lagi? Perut sudah terasa terlalu lapar. |
benang ari | [b«.nAN A.Äi] | | waktu subuh. | Maseh benang ari lagi, dah kelua menoreh. | [mA.seh b«.nAN A.Äi lA.gi dAh k«.lu.wA m«.no.Äeh] | Masih waktu subuh lagi, dia sudah keluar pergi menoreh getah. |
kelisen | [k«.li.s«n] | kata adjektif | habis. | Kene beli beras lagi nampaknye, beras dalam | [k«.n« b«.li b«.ÄAs lA.gi nAm.pA/.ø« b«.ÄAs dA.lAm toN tu dAh | Kena beli beras lagi nampaknya, beras dalam itu sudah habis. |
serabai | [s«.ÄA.bAj] | kata adjektif | berkenaan muka yang kelihatan tidak terurus. | Muke serabai lagi dah nak pegi kedai? | [mu.k« s«.ÄA.bAj lA.gi dAh nA/ p«.gi k«.dAj] | Muka masih tidak terurus lagi sudah hendak pergi ke kedai? |
teambau-ambau | [t«.Am.bAw.Am.bAw] | kata kerja | berjalan bergoyang-goyang dan terhoyang-hayang. | Teambau-ambau lagi kami jalan, maklom maseh dalam ari. | [t«.Am.bAw.Am.bAw lA.gi kA.mi dZA.lAn mA/.lom mA.seh | Tergoyang-goyang lagi saya berjalan, maklumlah masih dalam pantang. |
perabah | [p«.ÄA.bAh] | kata nama | barang yang tidak berguna. | Buang saje perabah tu, bukan boleh pakai lagi. | [bu.wAN sA.dZe p«.ÄA.bAh tu bu.kAn bo.leh pA.kAj lA.gi] | Buang sahaja barang-barang yang tidak berguna itu, bukan boleh dipakai lagi. |
lenjan | [l«n.dZAn] | kata adjektif | lusuh akibat dipakai secara berlebihan. | Kalau kau tak berenti naek basikal ni, seminggu lagi lenjanle die. | [kA.lAw kAw tA/ b«.Ä«n.ti nAe/ bA.si.kAl ni s«.miN.gu | Kalau engkau tidak berhenti menaiki basikal ini seminggu lagi habislah lusuh. |
lemban | [l«m.bAn] | kata adjektif | lambat dan lembap, jimbam. | Kalau lemban sangat orang rumah kau, pukol tige pon tak makan lagi. | [kA.lAw l«m.bAn sA.NAt o.ÄAN Äu.mAh kAw pu.kol ti.g« pon ] | Jikalau isteri kamu terlalu lambat dan lembap, pukul tiga pun kita tidak makan lagi. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
reng | [ÒeN] | kata nama | tenaga, kuasa, upaya, daya; riang. | Depa tu tak dak reng lagi nak kreja pasai depa dok buat kreja stat pagi lagi. | [dE.pA tu tA/ dA/ ÒeN lA.gi nA/ kÒ«.dZA pA.sAj dE.pA do/ bu.wAt kÒ«.dZA stAt pA.gi lA.gi] | Mereka sudah tiada berupaya lagi untuk membuat kerja itu kerana mereka telah memulainya sejak pagi lagi. |
riang | [Òi.jAN] | kata nama | tenaga, kuasa, upaya, daya; reng. | Depa tu tak dak riang lagi nak kreja pasai depa dok buat kreja stat pagi lagi. | [dE.pA tu tA/ dA/ Òi.jAN lA.gi nA/ kÒ«.dZA pA.sAj dE.pA do/ bu.wAt kÒ«.dZA stAt pA.gi lA.gi] | Mereka sudah tiada berupaya lagi untuk membuat kerja itu kerana mereka telah memulainya sejak pagi lagi. |
satni | [sAt.ni] | kata adjektif | sebentar lagi, kemudian. | Satni depa sampai la. | [sAt.ni dE.pA sAm.pAj lA] | Sebentar lagi mereka sampailah. |
dah II | [dAh] | kata tugas | lagi. | Saya tak mau buat dah. | [sA.jA tA/ mAu bu.wAt dAh] | Saya tidak akan melakukan lagi. |
kanyiaq | [kA.øi.jAâÖ] | kata adjektif | berkenaan fikiran yang belum matang, belum sempurna atau masih muda. | Budak-budak tu bukan reti lagi nak becakap pasai politik, umoq baru belaeh-belaeh taon, dok kanyiaq lagi. | [bu.dA/.bu.dA/ tu bu.kAn Ò«.ti lA.gi nA/ b«.tSA.kAp pA.sAj p.li.ti/ u.mâÖ bA.Òu b«.lAeh.b«.lAeh tAon do/ kA.øi.jAâÖ lA.gi] | Budak-budak itu belum mahir lagi bercakap tentang politik, umur baru belasan tahun, masih belum matang. |
dah I | [dAh] | kata adjektif | lebih awal, lebih dahulu. | Tak dan apa-apa lagi dia marah dah. | [tA/ dAn A.pA.A.pA lA.gi di.jA mA.ÒAh dAh] | Belum sempat berbuat apa-apa lagi, dia sudah marah. |
het-het | [het.het] | kata tugas | semenjak itu. | Het-het tu depa tak bertegoq sapa lagi. | [het.het tu dE.pA tA/ b«.t«.gâÖ sA.pA lA.gi] | Semenjak itulah mereka tidak lagi bertegur-sapa. |
tecokoh | [t«.tS.kh] | kata adjektif | tersedia, tercegat, telah hadir. | Awai-awai lagi dia dah tecokoh kat majeleh tu. | [A.wAj.A.wAj lA.gi di.jA dAh t«.tS.kh kAt mA.dZ«.leh tu] | Awal-awal lagi dia sudah tercegat di majlis itu. |
pemati | [p«.mA.ti] | kata kerja | membatalkan setem hasil bagi mengesahkan sesuatu dokumen (perjanjian, perakuan atau surat sumpah dan lain-lain). | Surat prejanjian dia tu tak sah lagi pasai depa tak pemati stem lagi. | [su.ÒAt pÒ«.dZAn.dZi.jAn di.jA tu tA/ sAh lA.gi pA.sAj dE.pA tA/ p«.mA.ti stEm lA.gi] | Surat perjanjiannya belum dikira sah kerana pihak yang berkenaan belum mematikan setemnya. |
rebiah | [Ò«.bi.jAh] | kata kerja | memukul, menumbuk, melempang, membelasah dengan kuat. | Mokalu hang buat sekali lagi, aku rebiah muka hang! | [m.kA.lu hAN bu.wAt s«.kA.li lA.gi A.ku Ò«.bi.jAh mu.kA hAN] | Jika kamu ulangi lagi nanti aku tumbuk muka kamu! |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
lakyoh | [lA/.joh] | kata adjektif | terhuyung-hayang. | Mung pening lagi nih, jale pong lakyoh. | [muN p«.niN lA.gi nih dZ:A.lE poN lA/.joh] | Kau masih lagi pening ni, berjalan pun terhuyung-hayang. |
nyapong | [ø:A.poN] | kata kerja | bercakap lucah. | Kalu mung nyapong lagi aku genyeh mulok mung. | [kA.lu muN ø:A.poN lA.gi A.ku gE.øEh mu.lo/ muN] | Kalau kamu bercakap lucah lagi aku genyeh mulut kamu. |
bikong I | [bi.koN] | kata nama | sejenis penyakit kulit yang tumbuh pada betis. | Bikong mung tok sia lagi? | [bi.koN muN t/ si.jA lA.gi] | Kudis di kaki kamu tak sembuh lagi? |
derak | [d:«.ÄA/] | kata kerja | berjalan-jalan tanpa tujuan. | Mae gi derak jok pagi takdi lagi. | [mA.E gi d:«.ÄA/ dZ/ p:A.gi tA/.di lA.gi] | Mail pergi berjalan-jalan sejak pagi tadi lagi. |
sering | [s«.ÄiN] | kata adjektif | berkenaan nasi yang hampir masak, kering. | Nasik tu sering doh, meta lagi masokla. | [nA.si/ tu s«.ÄiN dh m«.tA lA.gi mA.s/.lA] | Nasi tu sudah kering, sebentar lagi masaklah. |
bidi | [bi.di] | kata kerja | mendidik (dengan lemah lembut dan kasih sayang), membimbing, menunjuk ajar. | Mok bidi mung jok kecek lagi, sapa besa mung nok lawe mok. | | Mak didik kamu sejak kecil lagi, bila dewasa kamu nak lawan mak. |
patoh turong | [pA.th tu.ÄoN] | | sudah lanjut usia (tidak muda lagi), tua. | Ambo patoh turong doh loni, tok srupo mulo. | [Am.b pA.th tu.ÄoN doh l: ni t/ sÄu.p mu.l] | Saya dah tua sekarang, tak macam dulu lagi. |
ngaju | [N:A.dZu] | kata kerja | merajuk. | Ore tego sikik ngaju doh, tu tok maroh lagi. | [.ÄE t«.g si.ki/ N:A.dZu dh tu t/ mA.Äh lA.gi] | Orang tegur sikit pun dah merajuk, tu tak marah lagi. |
kepoh | [k«.ph] | kata kerja | mengunyah dan menghisap air (seperti tebu dan lain-lain). | Ame jok takdi lagi dok kepoh tebu tanggo. | [A.mE dZ/ tA/.di lA.gi do/ k«.ph t«.bu t:AN.g] | Amir sejak tadi lagi duduk hisap tebu atas tangga. |
gari | [g:A.Äi] | kata adjektif | berkenaan mata yang masih terang penglihatan, tidak kabur (walaupun sudah tua). | Mato Pok Leh gari lagi tuo-tuo pong. | [mA.t p/ lEh g:A.Äi lA.gi tu.w.tu.w poN] | Mata Pak Leh masih lagi terang walaupun tua. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
kang | [kAN] | kata tugas | sebentar lagi, sekejap lagi; karang. | Kang tolong abah basoh keto yo! | [kAN t.lN A.bAh bA.sh kE.t j] | Sekejap lagi tolong abah basuh kereta ya! |
karang | [kA.ÄAN] | kata tugas | sebentar lagi, sekejap lagi; kang. | Karang tolong abah basoh keto yo! | [kA.ÄAN t.lN A.bAh bA.sh kE.t j] | Sekejap lagi tolong abah basuh kereta ya! |
mondade | [mn.dA.de] | kata kerja | melepak, membuang masa. | Buek apo mondade yo kek sinun poi baco buku lagi baek. | [bu.wE/ A.p mn.dA.de j kE/ si.nun pi bA.tS bu.ku lA.gi bAE/] | Buat apa membuang masa saja di sana, pergi baca buku lagi baik. |
sopang II | [s.pAN] | kata adjektif | tidak bengkak lagi. | Bisoe dah sepang sobab nanahe dah kelua. | [bi.s.E dAh sE.pAN s.bAb nA.nAh.E dAh k«.luA] | Bisulnya sudah tidak bengkak lagi, sebab nanahnya sudah keluar. |
kongkang | [kN.kAN] | kata nama | sejenis dapur memasak seperti meja. | Uwan tak dapek lai monanak nasik doh, kongkange yang abah buek tu dah pocah. | [u.wAn tA/ dA.pE/ lAi: m.nA.nA/ nA.si/ dh kN.kAN.E jAN A.bAh kAw bu.wE/ tu dAh p.tSAh] | Nenek tidak dapat lagi menanak nasi lagi, kongkang yang abah kau buat sudah pecah. |
ponganan | [p.NA.nAn] | kata nama | dodol. | Sominggu lai nak rayo, kito buek ponganan. | [s.miN.gu lAi: nA/ ÄA.j ki.t bu.wE/ p.NA.nAn] | Seminggu lagi menjelang hari raya, kita buat dodol. |
sobun | [s.bun] | kata tugas | terkambus sendiri oleh tanah, pasir. | Pigi tu dah sobun tak digunoan lai. | [pi.gi tu dAh s.bun tA/ di.gu.n.An lAi:] | Perigi itu sudah terkambus, tidak digunakan lagi. |
lulok | [lu.l/] | kata kerja | memijak rumput-rumput sawah yang telah dicangkul ke dalam lumpur bagi persiapan mengubah atau menanam benih padi. | Sawah dah kono lulok, bilo lai nak ngubah. | [sA.wAh dAh k.n lu.lo/ bi.l lAi: nA Nu.bAh] | Sawah sudah lulok, bila lagi hendak mengubah? |
bobaning | [b.bA.niN] | kata kerja | berjemur. | Buek apo bobaning lai, kang kok domam, susah! | [bu.wE/ A.p b.bA.niN lAi: kAN k/ d.mAm su.sAh] | Buat apa berjemur lagi, nanti demam, susah. |
singkek | [siN.kE/] | kata nama | dari ketika waktu ini (tentang masa), mulai hari ini. | Singkek ni, jangan kau buek kojo macam tu. | [siN.kE/ ni dZA.NAn kAw bu.wE/ k.dZ mA.tSAm tu] | Mulai masa ini, jangan kau buat lagi kerja macam itu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
betare mude | [b«.tA.Ä« mu.d«] | | keadaan cuaca sejuk, berangin sepoi-sepoi bercampur hujan pada hujung tahun. Biasanya pada bulan Oktober hingga Disember. | Musem betare mude ni, lagi malam, lagi sejuk. | [mu.sem b«.tA.Ä« mu.d« ni lA.gi mA.lAm lA.gi s«.dZu/] | Pada musim betare muda ini, waktu malam lebih sejuk. |
bederak | [b«.d«.ÄA/] | kata adjektif | berkenaan kain yang koyak besar atau rabak. | Kaen pelekat ni baru lagi mak kasi, dah bederak kau pakai. | [kAen p«.le.kAt ni bA.Äu lAgi mA/ kA.si dAh | Kain pelekat ini baru lagi emak kasi, sudah rabak engkau pakai. |
mencoho | [m«n.tSo.ho] | kata kerja | terberak cair, mencirit. | Makan lagi macam-macam, kan dah mencoho. | [mA.kAn lA.gi mA.tSAm.mA.tSAm kAn dAh m«n.tSo.ho] | Makan lagi macam-macam, sekarang dah mencoho. |
pangse mude | [pAN.s« mu.d«] | | pangsa durian yang tidak mempunyai isi. | Aku ingatkan ada lagi, rupenye pangse mude. | [A.ku i.NAt.kAn A.d« lA.gi Äu.p«.ø« pAN.s« mu.d«] | Aku ingatkan ada lagi, rupanya pangsa muda. |
temiko | [t«.mi.ko] | kata nama | bekas yang menyerupai perahu kecil dibuat daripada upih pinang yang berisikan sajian seperti telur, bertih dan sebagainya yang dihanyutkan di sungai atau di laut atau diletakkan di pangkal pokok di hutan. Amalan ini dipercayai oleh sesetangah orang boleh mengubati penyakit, ancak. | Tak payah le buang temiko lagi, bedose. | [tA/ pA.jAh l« bu.wAN t«.mi.ko lA.gi b«.do.s«] | Tak payahlah buang temiko lagi, berdosa. |
menagan | [m«.nA.gAn] | kata kerja | memasang jaring di laut dan membiarkannya dalam jangka masa yang panjang. | Pagi-pagi lagi Pak Kesep dah menagan kat laot carik rezeki. | : [pA.gi.pA.gi lA.gi pA/ k«.s«p dAh m«.nA.gAn kAt lAot tSA.Äi/ Ä«.z«.ki] | Pagi-pagi lagi Pak Kesep dah memasang jaring di laut mencari rezeki. |
potong pajak | [po.toN pA.dZA/] | | menoreh bahagian-bahagian atas pokok getah tua mengikut sesuka hati; sondak. | Tak lame lagi pokok getah nak kene tebang, baek aku potong pajak aje. | [tA/ lA.m« lA.gi po.ko/ g«.tAh nA/ k«.n« t«.bAN bAe/ A.ku po.toN pA.dZA/ A.dZ«] | Tidak lama lagi pokok getah hendak ditebang, baik aku potong pajaklah. |
wares-walang | [wA.Äes.wA.lAN] | kata nama | saudara-mara; wares-walak | Raye ni, wares-walang mak belom sampai lagi. | [ÄA.j« ni wA.Äes.wA.lAN mA/ b«.lom sAm.pAj lA.gi] | Hari Raya ini, saudara mara emak belum sampai lagi. |
wares-walak | [wA.Äes.wA.lA/] | kata nama | saudara-mara; wares-walang. | Raye ni, wares-walak mak belom sampai lagi. | [ÄA.j« ni wA.Äes.wA.lA/ mA/ b«.lom sAm.pAj lA.gi] | Hari raya ini, saudara-mara emak belum sampai lagi |
menggelujang | [m«N.g«.lu.dZAN] | kata adjektif | berkenaan manusia atau haiwan yang meronta-ronta sambil kaki menedang-nendang. | Bukan maen susah lagi budak ni nak bagi ubat, die menggelujang. | [bu.kAn mAen su.sAh lA.gi bu.dA/ ni nA/ bA.gi u.bAt di.j« m«N.g«.lu.dZAN] | Bukan main susah lagi budak ini hendak diberikan ubat, dia menggelujang. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
nyentat | [ø«n.tAt] | kata adjektif | berkenaan kelakuan seseorang yang mengada-ngada. | Budok ni, lagi koi tengok, lagi nyentat. | [bu.d/ ni lA.gi koj tE.No/ lA.gi ø«n.tAt] | Budak ni, lagi saya tengok, lagi mengada-ngada. |
| | | 2. memukul. | Koi tibe awok kalo kaco adek koi lagi. | [kj ti.bE A.w kA.lo kA.tS A.de kj lA.gi] | Saya pukul awak kalau ganggu adik saya lagi. |
tengke | [t«N.k«] | kata nama | jarak masa. | Tengke seminggu lagi koi datang semula. | [t«N.k« s«.miN.gu lA.gi kj dA.tAN s«.mu.l«] | Jarak masa seminggu lagi saya akan datang semula. |
caboh | [tSA.boh] | kata nama | habis pantang. | Due ari lagi cabohle, koi buleh makan pulot. | [du.w« A.Äi lA.gi tSA.boh.l« koj bu.leh mA.kAn pu.lot] | Dua hari lagi habislah pantang, saya boleh makan pulut. |
lentek | [lEn.tE/] | kata adjektif | berkenaan sesuatu yang lembek. | Aga-aga lentek lagi, tok leh pegang. | [A.gA.A.gA lEn.tE/ lA.gi to/ leh p«.gAN] | Agar-agar masih lembek lagi, tidak boleh dipegang. |
gelap bole | [g«.lAp b.lE] | | malam. | Dah gelap bole maen lagi kat luo. | [dAh g«.lAp b.lE mA.en lA.gi kAt lu.w] | Hari sudah malam, masih bermain di luar lagi. |
regeh I | [Ä«.geh] | kata nama | bilah. | Regeh lukoh koi kuat lagi tok payoh ganti. | [Ä«.geh lu.koh koj ku.wAt lA.gi t/ pA.jh gAn.ti] | Bilah lukah saya masih kuat lagi, tidak perlu diganti. |
nyeng | [øEN] | kata adjektif | berkenaan anggota badan yang luka parah atau hancur. | Nyeng sebelah badan pon idop lagi. | [øEN s«.b«.lAh bA.dAn pon idop lA.gi] | Hancur sebelah badan pun masih hidup lagi. |
menyompong | [m«.øm.poN] | kata kerja | mengumpul wang. | Nampoknya koi kene menyompong lagi nok ke Mekoh. | [nAm.pA/.ø« koj k«.n« m«.øm.poN lA.gi no/ k« m«.kh] | Nampaknya saya perlu mengumpul wang lagi untuk ke Mekah. |
sempuyah | [s«m.pu.jAâh] | kata adjektif | berkenaan permukaan yang tidak rata. | Kayu tu sempuyah lagi, kene ketam dulu. | [kA.ju tu s«m.pu.jAâh lA.gi k«.n« k«.tAm du.lu] | Kayu itu tidak rata lagi, kena ketam dahulu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. mengopek sesuatu dengan perlahan menggunakan jari. | Lagi hang kerunaih kerupin lagi meroyak. | [lA.gi hAN k«.Òu.nAC k«.Òu.pin lA.gi m«.Òo.jA/] | Semakin kamu kopek keruping semakin melarat. |
sat gi | [sAt gi] | | sebentar lagi | Tunggu dulu, sat gi dia mai. | [tuN.gu du.lu sAt gi di.jA mAj] | Tunggu dulu, sebentar lagi dia datang. |
| | | 3. seperti, macam | Tera tu punya alim hang tak mau lagi. | [t«.ÒA tu pu.øA A.lim hAN tA/ mAw lA.gi] | Seperti itu alimnya awak tidak berkenan lagi. |
suku | [su.ku ] | kata nama | dua puluh lima sen | Kurang suku lagi cukop seringget. | [ku.ÒAN su.ku lA.gi tSu.kop s«.ÒiN.get] | Kurang dua puluh lima sen lagi genap seringgit. |
mai | [mAj] | kata kerja | mari, datang | Mai singgah dulu, tok sah balek lagi. | [mAj siN.gAh du.lu to/ sAh bA.le/ lA.gi] | Mari singgah dulu, jangan balik lagi. |
co | [tS] | kata tugas | cuba | Co terai, tah-tah baju ni celuih lagi. | [tS t«.ÒAj tAh.tAh bA.dZu ni tS«.luC lA.gi] | Cuba awak pakai, entah-entah baju ini muat lagi. |
geremit | [g«.Ò«.mit] | kata nama | pengasah pensel. | Senang lagi asah pensel pakai geremit dari pakai pisau. | [s«.nAN lA.gi A.sAh pen.sel pA.kAj g«.Ò«.mit dA.Òi pA.kAj pi.sAw] | Mudah lagi mengasah pensel guna pengasah pensel dari guna pisau. |
hau | [hAw] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu yang sudah habis. | Tadi laok banyak lagi, mai tengah hari dah hau. | [tA.di lAo bA.øA lA.gi mAj t«.NAh hA.Òi dAh hAw] | Tadi lauk banyak lagi, waktu tengah hari sudah habis. |
riang | [Òi.AN] | kata nama | tenaga, kuasa | Aku dah penat, aku dah tak dak riang lagi dah. | [A.ku dAh p«.nAt A.ku dAh tA dA Òi.AN] | Saya sudah penat, saya sudah tidak ada tenaga lagi. |
| | | 2. berkenaan dengan pakaian yang licin dan tidak berkedut | Kalu guna seterika arang baju lagi lendet. | [kA.lu gu.nA s«.t«.Òi.kA A.ÒAN bA.dZu lA.gi l«n.det] | Kalau menggunakan seterika arang baju lagi licin. |
|
Puisi |
---|
|
Lagi ditutuh lagi ditebang, Dibuat mari ampaian kain; Tempat jatuh lagi terkenang, Kononkan pula tempat bermain.
Lihat selanjutnya... |
|