Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
siyo | [si.jo] | kata nama | tempat duduk tukang perahu. | Hati-hati duduk kat siyo tu, nanti tepelanteng. | [hA.ti.hA.ti du.du/ kAt si.jo tu nAn.ti t«.p«.lAn.teN] | Berhati-hatilah semasa duduk di bahagian tempat duduk tukang perahu itu, nanti terpelanting. |
jap ati | [dZAp A.ti] | | tetap (hati, fikiran dan lain-lain), pasti. | Nasihatlah die selalu supaye lebeh jab ati bile buat pilihan. | [nA.si.hAt.lAh di.j« s«.lA.lu su.pA.j« l«.beh dZAp A.ti bi.l« ] | Nasihatlah dia selalu supaya lebih tetap hati apabila membuat pilihan. |
celeh | [tS«.leh] | kata adjektif | tajam pengamatan dan berhati-hati. | Bile dah besa panjang maken die celeh bile buat keje. | [bi.l« dAh b«.sA pAn.dZAN mA.ken di.j« tS«.leh bi.l« bu.wAt | Apabila sudah besar panjang, dia semakin berhati-hati apabila membuat kerja. |
bagi dilayat | [bA.gi di.lA.jAt] | | rasa pedih di bahagian hulu hati. | Banyak makan nangke pedeh ati bagi dilayat. | [bA.øA/ mA.kAn nAN.k« p«.deh A.ti bA.gi di.lA.jAt] | Banyak sangat makan nangka, terasa pedih di bahagian hulu hati. |
bedembon | [b«.d«m.bon] | kata kerja | berjalan lambat dalam keadaan yang berhati-hati. | Tempat lecak ni, bedembn aje jalan tu, lambat sampai pon tak ape. | [t«m.pAt le.tSA/ ni b«.d«m.bon A.dZ« dZA.lAn tu lAm.bAt sAm.pAj pon tA/ A.p«] | Tempat yang lecak begini, berjalanlah lambat-lambat dan berhati-hati, lambat sampai pun tidak mengapa. |
rigon | [ri.gon] | kata adjektif | susah hati atau risau disebabkan sesuatu. | Die rigon bile anak lambat balek. | [di.j« ri.gon bi.l« A.nA/ lAm.bAt bA.le/] | Dia risau apabila anaknya lambat balik. |
bejah | [b«.dZAh] | kata nama | lauk khas untuk ibu yang baru bersalin seperti halia tumbuk, pati tumbuhan, daging atau hati lembu goreng dan lain-lain yang boleh dimakan dengan nasi. Lauk-lauk tersebut dianggap boleh memberi khasiat kepada ibu yang baru bersalin. | | | |
sambal goreng | [sAm.bAl go.ÄeN] | | sejenis makanan daripada tempe, tahu dan kacang panjang yang dipotong serong dan digoreng. Bawang, cili, halia dan sedikit bahan seperti hati ayam atau udang ditumis dan dimasukkan air asam, garam dan gula secukup rasa. Bahan gorengan tadi dimasakkan bers | | | |
gelenya | [g«.l«.øA] | kata nama | anting-anting. | Ati-ati nanti ilang gelenya kat telinge tu. | [A.ti.A.ti nAn.ti i.lAN g«.l«.øA kAt t«.li.N« tu] | Berhati-hati supaya tidak hilang anting-anting di telinga tu. |
belantok | [b«.lAn.to/] | kata adjektif | berkenaan makanan bermasak yang tersimpan lama tetapi belum basi. | Sampai ati nasik belantok tu kau suruh aku makan. | [sAm.pAj A.ti nA.si/ b«.lAn.to/ tu kAw su.Äoh A.ku mA.kAn] | Sampai hati nasi yang sudah tersimpan lama itu engkau suruh aku makan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bahari | [bA.hA.Òi] | kata nama | pelawak. | Hang toksahla pi dok jadi bahari hiboq hati orang, pi la hiboq hati anak bini hang bagi cukop makan pakai depa. | [hAN to/.sAh.lA pi do/ dZA.di bA.hA.Òi hi.bâÖ hA.ti .ÒAN pi lA hi.bâÖ hA.ti A.nA/ bi.ni hAN bAgi tSu.kop mA.kAn pA.kAj dE.pA] | Tidak usahlah awak menjadi pelawak menghiburkan hati orang, pergilah hiburkan hati anak isteri awak, supaya cukup makan pakai mereka. |
ahia | [A.hi.jAâ] | kata adjektif | tegas dan tidak mudah mengalah (terhadap sesuatu keputusan atau pegangan yang diambil), keras hati. | Hang tok sah dok ajak diala, saheh dia tak mau pi pasai hati dia ahia. | [hAN to/ sAh do/ A.dZA/ di.jA.lA sA.hEh di.jA tA/ mAw pi ] | Tak usahlah kamu ajak, dia tetap tidak akan pergi kerana keras hatinya. |
pedo | [pE.d] | kata adjektif | berkenaan melakukan sesuatu dengan berhati-hati dan cermat tetapi lambat. | Tukang jam tu buat kreja pedo sunggoh. | [tu.kAN dZAm tu bu.wAt kÒ«.dZA pE.d suN.goh] | Tukang jam itu membuat kerja berhati-hati benar. |
pedap II | [p«.dAp] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan yang perlahan-lahan, berhati-hati. | Awat hang jalan tepedap-pedap, macam kucin nak tangkap tikuih. | [A.wAt hAN dZA.lAn t«.p«.dAp.p«.dAp mA.tSAm ku.tSin nA/ tAN.kAp ti.kuih] | Kenapa awak berjalan berhati-hati, seperti kucing hendak menangkap tikus. |
| | | 2. membuat sesuatu dengan sesuka hati. | Lantakla, depa nak buat apa pon, bukan duet kupang kita. | [lAn.tA/.lA dE.pA nA/ bu.wAt A.pA pon bu.kAn duwe ku.pAN ki.tA] | Biarkan apa yang hendak dibuat oleh mereka kerana bukan wang ringgit kita. |
koi II | [kj] | kata adjektif | berhati-hati, perlahan-lahan, beransur-ansur. | Dok gelot buat apa sangat, kreja tu koi-koi habeh la. | [do/ g«.lot bu.wAt A.pA sA.NAt, kÒ«.dZA tu kj.kj hA.beh lA] | Buat apa terburu-buru, beransur-ansur pun selesai juga kerja tu. |
bedesiu | [b«.d«.siuâ] | kata adjektif | berdesing, menyakitkan hati, (telinga). | Telinga aku bedesiu bila dia kata aku curi duet dia. | [t«.li.NA A.ku b«.d«.siuâ bi.lA di.jA kA.tA A.ku tSu.Òi du.wet di.jA] | Telinga aku berdesing apabila dikatanya aku mencuri duitnya. |
behi | [b«.hi] | kata adjektif | asyik, gemar, suka, ingin sepenuh hati. | Depa behi sunggoh dengan sayoq keladi. | [dE.pA b«.hi suN.goh d«.NAn sA.jâÖ k«.lA.di] | Mereka gemar sungguh dengan sayur keladi. |
merekam I | [m«.Ò«.kAm] | kata nama | sakit perut, senak perut, sakit hulu hati, pedih perut. | Lepaeh makan rojak, perot dia merekam saja. | [l«.pAEh mA.kAn Òo.dZA/ p«.Òot di.jA m«.Ò«.kAm sA.dZA] | Selepas makan rojak perutnya sentiasa berasa senak. |
peleot | [p«.lE.)t] | kat adjektif | terkehel atau terseliuh (tentang kaki). | Jalan tak pakai mata, apa lagi tepereluih la dia sampai kaki dia tepeleot. | [dZA.lAn tA/ pA.kAj mA.tA A.pA lA.gi t«.p«.Ò«.luih lA di.jA sAm.pAj kA.ki di.jA t«.p«.lE.)t] | Kakinya terseliuh kerana terperlus akibat berjalan tidak berhati-hati. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
brambi | [bÄAm.bi] | kata kerja | melakukan sesuatu dengan berhati-hati, beringat-ingat. | Kalu jale male, demo keno brambi. | [kA.lu dZ:A.lE mA.lE dE.m k«.n bÄAm.bi] | Kalau berjalan malam kamu mesti berhati-hati. |
ranya | [ÄA.øA] | kata kerja | 1. mengambil makanan dengan menggunakan tangan daripada hidangan secara sesuka hati; ranga, rawo. | Jange dok ranya gak dale pingge ore, tok baek. | [dZA.NE do/ ÄA.øA gA/ dA.lE piN.gE .ÄE t/ bAe/] | Jangan mengambil makanan secara sesuka hati daripada pinggan orang lain, tak baik. |
cakduh | [tSA/.duh] | kata adjektif | berkenaan perangai seseorang yang cuai semasa melakukan sebarang pekerjaan, tidak berhati-hati, tidak teliti, tidak bertanggungjawab. | Kalu kito wak krijo cakduh, ore tok cayo doh ko kito. | [kA.lu ki.t wA/ kÄi.dZ tSA/.duh .ÄE t/ tS:A.j dh k | Kalau kita buat kerja tak berhati-hati, orang tak percaya lagi kepada kita. |
| | | 2. perasaan panas hati (kerana dihina, ditipu dan lain-lain), marah. | Sipe bilek tu come, kelek kakok mung ngidong ke. | [si.pE bi.le/ tu tS:.mE k«.le/ kA.k/ muN N:i.doN kE] | Kemas bilik tu elok-elok, balik kakak kamu marah nanti. |
wa | [wA)] | kata adjektif | panas hati atau marah; beduwa. | Ambo gak, wa sunggoh tengok ko pranga diyo. | [Am.b gA/ wA) suN.goh tE.N/ k pÄA.NA di.j] | Saya marah sungguh tengok perangainya. |
lola | [l.lA)] | kata adjektif | tidak berhati-hati, gopoh. | Mung ni lola, bendo besa tu nyo sepak buleh. | [muN ni l.lA) b«n.d b«.sA tu ø s«.pA/ bu.leh] | Kamu ni gopoh, benda sebesar tu disepaknya. |
beduwa | [b«.du.wA)] | kata adjektif | panas hati atau marah; wa. | Ambo gak, beduwa sunggoh tengok ko pranga diyo. | [Am.b gA/ b«.du.wA) suN.goh tE.N/ k pÄA.NA di.j] | Saya marah sungguh tengok perangainya. |
be denga | bE) d«.NA] | | mendengar dengan teliti dan berhati-hati (secara rahsia). | Acu be denga ore dok kecek bowoh rumoh. | [A.tSu bE) d«.NA .ÄE d/ k:E.tSE/ b:.wh Äu.mh] | Cuba dengar dengan teliti orang bercakap di bawah rumah. |
naka | [nA.kA] | kata adjektif | berkenaan perbuatan atau kata-kata yang menggelikan hati, kelakar, lucu. | Budok tu naka sunggoh, semo ore suko ko diyo. | [bu.d/ tu nA.kA suN.goh s:«.m .ÄE su.k k di.j] | Budak tu kelakar sungguh, semua orang suka padanya. |
gayo | [gA.j] | kata kerja | menggunakan kata-kata manis dengan tujuan memikat hati, memujuk. | Acu gayo gak adek mung tu, ngaju jok pagi lagi. | [A.tSu gA.j gA/ A.de/ muN tu N:A.dZu dZ/ p:A.gi lA.gi] | Tolong pujuklah adik kamu tu, merajuk dari pagi lagi. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
bocokeng | [b.tS.kEN] | kata adjektif | berhati-hati dalam berbelanja. | Anake ramai, gaji kocek, konola bocokeng. | [A.nA/.E ÄA.mAj gA.dZi k.tSE/ k.n.lAh b.tS.kEN ] | Anaknya ramai, gaji kecil, kenalah berhati-hati dalam berbelanja. |
biak | [bi.jA/] | kata adjektif | lecah, becak, berlumpur. | Bobaek, jalan tu biak, kang kok tolontang. | [b.bAe/ dZA.lAn tu bi.jA/ kAN ko/ t.ln.tAN] | Berhati-hati, jalan itu lecah, nanti jatuh terlentang. |
caba | [tSA.bA] | kata adjektif | kurang berhati-hati, lalai, leka. | Kok caba yo maso bolaja satu apah pon tak dapek. | [k/ tSA.bA j mA.s b.lA.dZA sA.tu A.pAh pon tA/ dA.pE/] | Kalau lalai semasa belajar, satu apa pun tidak akan dapat. |
kodu | [k.du] | kata adjektif | busuk hati. | Atie kodu, sanggup diracune ayam orang yang datang kek rumahe. | [A.ti.E k.du sAN.gup di.ÄA.tSun.E A.jAm .ÄAN jAN dA.tAN kE/ Äu.mAh.E] | Hatinya busuk, sanggup diracunnya ayam orang yang datang ke rumahnya. |
botompoda | [b.tm.p.dA] | kata kerja | melakukan sesuatu dengan tidak berfikir. | Botompoda la siket, bilo nak boda budak, nanti kok luko, kito yo yang susah. | [b.tm.p.dA lA si.kEt bi.l nA/ b.dA bu.dA/ nAn.ti ko/ lu.k ki.t j jAN su.sAh] | Berhati-hati sedikit apabila hendak memukul budak, jika luka kita jugak yang susah. |
morondi | [m.Än.di] | kata adjektif | perli, sindir. | Kau borati-rati bilo bocakap dongan pak sodaro den, dio tu morondi, bukan dikiro dongan sapo dio nak bocakap. | [kAw b.ÄA.ti ÄA.ti bi.l b.tSA.kAp d.NAn pA/ s.dA.Ä dEn di.j tu m.Än.di bu.kAn di.ki.Ä d.NAn sA.p di.j nA/b.tSA.kAp] | Kau kena berhati-hati bila bercakap dengan bapa saudara saya, dia itu morondi, bukan dikira dengan siapa dia bercakap. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
merah batu | [mE.ÄAh bA.tu] | | warna merah hati. | Wah, baju kau merah batu! | [wAh bA.dZu kAw mE.ÄAh bA.tu] | Wah, warna baju engkau merah hati! |
sondak | [son.dA/] | kata kerja | menoreh bahagian-bahagian atas pada pokok getah tua mengikut sesuka hati; potong pajak. | Sebelom tebang, baek kite sondak. | [s«.b«.lom t«.bAN bAe/ ki.t« son.dA/] | Sebelum tebang, baik kita kita sondak. |
mereheng | [m«.Äe.heN] | kata kerja | menjerit sekuat-kuat hati. | Mengape budak tu mereheng, kene pukol ke? | [m«.NA.p« bu.dA/ tu m«.Äe.heN k«.n« pu.kol k«] | Mengapa budak tu mereheng, kena pukul ke? |
beciyau | [b«.tSi.jAw] | kata kerja | menggerakkan pengayuh ke kiri atau ke kanan untuk mengawal arah bot semasa memasang pukat di laut. Tugas tersebut dilakukan secara berdiri di bahagian hadapan bot. | Kalau tengah beciyau, jage-jage, tak ke laen pegi bot. | [kA.lAw t«.NAh b«.tSi.jAw dZA.g«.dZA.g« tA/ k« lA«n p«.gi bot] | Kalau sedang berciau harus berhati-hati, jika tidak, ke lain hala bot. |
empang-empang alang | [«m.pAN «m.pAN A.lAN] | | ingat-ingat lupa. | Atok kau tu dah mule empang-empang alang, jangan ambek ati. | [A.to/ kAw tu dAh mu.l« «m.pAN «m.pAN A.lAN dZA.NAn Am.be/ A.ti] | Datuk sudah mula ingat-ingat lupa, jangan ambil hati. |
kenak | [k«.nA/] | kata adjektif | berkenaan orang yang boleh atau mudah dibawa berunding atau baik hati. | Setakat ni, die tu kenaklah, selalu nolong kite. | [s«.tA.kAt ni di.j« k«.nA/.lAh s«.lA.lu no.loN ki.t«] | Setakat ini, dia boleh dibawa berunding, selalu menolong kita. |
potong pajak | [po.toN pA.dZA/] | | menoreh bahagian-bahagian atas pokok getah tua mengikut sesuka hati; sondak. | Tak lame lagi pokok getah nak kene tebang, baek aku potong pajak aje. | [tA/ lA.m« lA.gi po.ko/ g«.tAh nA/ k«.n« t«.bAN bAe/ A.ku po.toN pA.dZA/ A.dZ«] | Tidak lama lagi pokok getah hendak ditebang, baik aku potong pajaklah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
berambi | [b«.ÄAm.bi] | kata adjektif | berkenaan melakukan sesuatu pekerjaan dengan berhati-hati dan tidak gopoh. | Berambi sikit nek basiko tu, jangan sampai jatoh. | [b«.ÄAm.bi si.kit ne/ bA.si.k tu dZA.NAn sAm.pAj dZA.toh] | Berhati-hati menunggang basikal tu, jangan sampai terjatuh. |
kue hati pari | [ku.we hA.ti pA.Äi] | | sejenis kuih tradisi pahang, ia dibuat daripada jagung kampung yang dikisar dan diambil patinya, seterusnya dimasak dengan santan pekat dan gula. | | | |
sumsong | [sum.soN] | kata nama | hati pari. | | | |
sakan | [sA.kAn] | kata adjektif | berkenaan rasa puas hati atau berbaloi kerana mendapat manfaat. | Kenuri arwoh tu orang tok ramai mari, kome makan sakan. | [k«.nu.Äi AÄ.wh tu .ÄAN t/ ÄA.mAj mA.riko.m« mA.kAn sA.kAn] | Kenduri arwah itu orang tidak ramai yang datang, kami makan banyak. |
nekeh | [n:«.keh] | kata adjektif | 1. berkenaan sesuatu yang rosak, jahanam kerana tidak cermat dan berhati-hati. | Basiko tu baru beli dah nekeh pase tak ceremat. | [bA.si.k tu bA.Äu b«.li dAh n:«.keh pA.se tA/ tS«.Ä«.mAt] | Basikal itu baru sahaja dibeli sudah rosak kerana tidak cermat. |
rodok | [Ä.d/] | kata nama | lubang besar. | Baek-baek jalan tu, ade rodok. | [bA.e/.bA.e/ dZA.lAn tu A.d« Ä.d/] | Berhati-hati berjalan tu, ada lubang besar. |
lapang | [lA.pAN] | kata nama | tempat yang sesuai untuk sesuatu hidupan (seperti sungai untuk ikan, udang dan lubuk untuk buaya). | Jage-jage lubok tu lapang buoye. | [dZA.g«.dZA.g« lu.bo/ tu lA.pAN buo.j«] | Berhati-hati, lubuk itu tempat buaya. |
libong | [li.boN] | kata kerja | membuat sesuatu kerja tetapi tidak sempurna. | Mok tok puaih ati bilo kok libong barang-barang kat dapo. | [mo/ to/ pu.AC A.ti bi.lo ko/ li.boN bA.ÄAN.bA.ÄAN kAt dA.p] | Emak tidak berpuas hati apabila kakak libong barang-barang di dapur. |
ogeng | [.gEN] | kata adjektif | berkenaan usia seseorang yang dikatakan tidak sepadan dengan kelakuannya. | Doh ogeng pon ade ati lagi nok mengorat anak dare. | [doh .gEN pon A.d« A.ti lA.gi n/ m«.No.ÄAt A.n/ dA.Ä«] | Sudah tua bangka pun ada hati lagi hendak mengurat anak dara. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bok baek | [b bAe] | | berhati-hati dalam melakukan sesuatu. | Ujan-ujan ni bawak reta bok baek sikit. | [u.dZAn.u.dZAn ni bA.wA ÒE.tA b bAe si.kit] | Hujan-hujan seperti ini bawa kereta berhati-hati sikit. |
halai [ | [hA.lAj] | kata adjektif | puas hati. | Pi kolompo baru ni bayaq seratuih pon halai. | [pi ko.lom.po bA.Òu ni bA.jA)Ö s«.ÒA.tuC pon hA.lAj] | Pergi ke Kuala Lumpur baru-baru ini bayar seratus pun puas hati. |
| | | 5. melakukan sesuatu sesuka hati | Dia maen tutoh reta ikut dan, tak kira lampu hijau, lampu merah dia redah saja | [di.jA mAen tu.toh ÒE.tA i.kut dAn tA ki.ÒA lAm.pu hi.dZAw lAm.pu mE.ÒAh di.jA Ò«.dAh sA.dZA] | Dia membawa kereta sesuka hati, tidak kira lampu hijau, lampu merah dia rempuh saja. |
pedo | [p«.d] | kata kerja | melakukan sesuatu pekerjaan dengan penuh berhati-hati, teliti dan cermat | Hang kena pedo sikit masa dok pasang waya takot dia syot. | [hAN k«.nA p«.d si.kit mA.sA do pA.sAN wA.jA tA.kot di.jA St] | Awak perlu berhati-hati sedikit semasa memasang wayar bimbang berlaku litar pintas. |
becinta | [b«.tSin.tA] | kata adjektif | rasa berat hati untuk melakukan sesuatu kerana sesuatu sebab yang kurang menyenangkan. | Aku becinta sunggoh nak pi rumah mak mentua aku, pasai jaoh sangat. | [A.ku b«.tSin.tA suN.goh nA pi Òu.mAh mA m«n.tu.wA A.ku pA.sAj dZAoh sA.NAt] | Saya merasa berat hati hendak pergi rumah ibu mentua saya sebab jauh sangat. |
beceragah | [b«.tS«.ÒA.gAh] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu yang mencacak seperti paku, janggut, misai dan | Bok baek bejalan tang tu, paku beceragah. | [b/ bAe/ b«.dZA.lAn tAN tu pA.ku b«.tS«.ÒA.gAh] | Berhati-hati apabila berjalan di situ, paku mencacak. |
relah | [Ò«.lAh] | kata nama | koyak berkenaan kain | Bok baek sikit pakai kaen pelekat tu pasai dah lama, takot relah. | [b bAe si.kit pA.kAj kAen p«.lE.kAt tu pA.sAj dAh lA.mA tA.kot Ò«.lAh] | Berhati-hati apabila memakai kain pelekat itu sebab sudah lama, bimbang terkoyak. |
sang kelibut | [sAN k«.li.but] | | gopoh-gapah | Orang sang kelibut reja dia selalunya tak puaih ati. | [o.ÒAN sAN k«.li.but Ò«.dZA di.jA s«.lA.lu.øA tA pu.AC A.ti] | Orang gopoh-gapah kerjanya selalu tidak memuaskan hati. |
|
Tesaurus |
---|
| hati (kata nama) | Bersinonim dengan batin, perasaan, jiwa, roh, emosi;, | | Kata Terbitan : sehati, berhati-hati, memerhatikan, memperhatikan, perhatian, pemerhatian, pemerhati, |
|
Puisi |
---|
|
Hati-hati pinang muda, Pinang muda makan pipit; Sampai hati meninggal saudara, Tidak mengenang barang sedikit.
Lihat selanjutnya... |
|