| Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| gelap-geligup | [g«.lAp.g«.li.gup] | kata adjektif | gelap pekat. | Malam ni tak ada bulan, gelap-geligup. | [mA.lAm ni tA/ A.d« bu.lAn g«.lAp.g«.li.gup] | Malam ini tiada bulan, gelap gelita. |
| sujo | [su.dZo] | kata adjektif | keadaan senyap sunyi khusus di dalam rumah | Panggel-panggel, sujo aje, tak bejawap. | [pAN.gel.pAN.gel su.dZo A.dZ« tA/ b«.dZA.wAp] | Panggil-panggil, senyap sunyi sahaja, tiada jawapan. |
| jerabos | [dZ«.ÄA.bos] | kata adjektif | berkenaan rambut atau bulu yang tidak kemas. | Misai bejerabos ni, dah tak de pisau cuko ke? | [mi.sAj b«.dZ«.ÄA.bos ni dAh tA/ d« pi.sAw tSu.ko k«] | Misai yang tidak kemas ini disebabkan tiada pisau cukur ke? |
| junam | [dZu.nAm] | kata nama | amaran untuk mensabitkan sesuatu kesalahan. | Hari ni aku lepaskan kau tapi kau kene junam. Laen kali kalau belaku pekare macam ni tak de orang laen, kau yang kene. | [hA.Äi ni A.ku l«.pAs.kAn kAw tA.pi kAw k«.n« | Hari ini aku lepaskan engkau, tetapi engkau diberikan amaran. Lain kali kalau berlaku perkara yang semacam ini, tiada orang lain engkaulah yang akan dituduh. |
| Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| menyut | [m«.øut] | kata kerja | menyahut panggilan. | Sepa pangge tak sapa menyut pon. | [sE.pA pAN.gE tA/ sA.pA m«.øut pon] | Kami panggil tiada seorang pun yang menyahut. |
| pelece | [p«.lE.tSE] | kata kerja | mengata (orang), merendah-rendahkan orang lain, mengumpat. | Dia tu tak dak kreja laen dok pelece kat orang. | [di.jA tu tA/ dA/ kÒ«.dZA lAen do/ p«.lE.tSE kAt .ÒAN] | Dia tiada kerja lain melainkan mengata orang lain sahaja. |
| menyaut | [m«.øAut] | kata kerja | menjawab sesuatu panggilan, menyahut. | Orang tak dak kat rumah kot, kita pangge depa tak menyaut pon. | [.ÒAN tA/ dA/ kAt Òu.mAh kot ki.tA pAN.gE dE.pA tA/ m«.øAut pon] | Mungkin tiada orang di rumah, sebab itulah panggilan kita tidak disahut. |
| poi | [poj] | kata adjektif | empuk, gembur, gebu. | Dagin tu poi sunggoh, tok hak tak dak gigi pon buleh makan. | [dA.gin tu poj suN.goh to/ hA/ tA/ dA/ gi.gi pon bu.leh mA.kAn] | Daging itu sungguh empuk, nenek yang tiada bergigi pun boleh memamahnya. |
| cuci calat | [tSu.tSi tSA.lAt] | | habis licin, terlalu bersih. | Rumah dia bukan maen punya cuci calat, payah nak cari habok pon. | [Òu.mAh di.jA bu.kAn mAen pu.øA tSu.tSi tSA.lAt pA.jAh nA/ tSA.Òi hA.bo/ pon] | Rumahnya amat bersih, tiada habuk sedikit pun. |
| kelungkoq | [k«.luN.k)Ö] | kata nama | pangkal pelepah kelapa dan lain-lain. | Mokalu tak dak kayu api, kelungkoq nyoq pon buleh guna buat masak. | [m.kA.lu tA/ dA/ kA.ju A.pi k«.luN.k)Ö ø)Ö pon bu.leh gu.nA bu.wAt mA.sA/] | Jika tiada kayu api, pangkal pelepah kelapa pun boleh digunakan untuk memasak. |
| reng | [ÒeN] | kata nama | tenaga, kuasa, upaya, daya; riang. | Depa tu tak dak reng lagi nak kreja pasai depa dok buat kreja stat pagi lagi. | [dE.pA tu tA/ dA/ ÒeN lA.gi nA/ kÒ«.dZA pA.sAj dE.pA do/ bu.wAt kÒ«.dZA stAt pA.gi lA.gi] | Mereka sudah tiada berupaya lagi untuk membuat kerja itu kerana mereka telah memulainya sejak pagi lagi. |
| tedahak | [t«.dA.hA/] | kata adjektif | berasa kecewa atau hampa kerana tidak mendapat sesuatu yang diharapkan; tedehak. | Dia rasa tedahak bila bukak tengok periok nasik, bukan takat nasik, kerak pon tak dak. | [di.jA ÒA.sA t«.dA.hA/ bi.lA bu.kA/ tE.N/ p«.Òi.jo/ nA.si/ bu.kAn tA.kAt nA.si/ k«.ÒA/ pon tA/ dA/] | Dia merasa hampa apabila dibukanya periuk nasi, jangankan nasi, kerak pun tiada. |
| riang | [Òi.jAN] | kata nama | tenaga, kuasa, upaya, daya; reng. | Depa tu tak dak riang lagi nak kreja pasai depa dok buat kreja stat pagi lagi. | [dE.pA tu tA/ dA/ Òi.jAN lA.gi nA/ kÒ«.dZA pA.sAj dE.pA do/ bu.wAt kÒ«.dZA stAt pA.gi lA.gi] | Mereka sudah tiada berupaya lagi untuk membuat kerja itu kerana mereka telah memulainya sejak pagi lagi. |
| mengaleh | [m«.NA.leh] | kata kerja | menyisir sawah kali kedua selepas proses membongkar, merupakan satu daripada kaedah tradisi dalam kerja-kerja penanaman padi. | Kalu ujan tak turon, ayaq tak dak, nak mengaleh pon tak buleh. | [kA.lu u.dZAn tA/ tu.Òon A.jA)Ö tA/ dA/ nA/ m«.NA.leh pon tA/ bu.leh] | Kalau hujan tidak turun, air tiada, kerja mengalih pun tidak boleh dilakukan. |
| Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
| boleng | [b.lEN] | kata adjektif | 1. tiada sesuatu di atasnya (bukit yang tidak tumbuh apa-apa), gondol. | Bukit tu boleng bilo utane ditobang. | [bu.kit tu b.lEN bi.l u.tAn.E di.t.bAN] | Bukit itu tiada sesuatu bila hutannya ditebang. |
| keset | [kE.sEt] | kata adjektif | berkenaan buah seperti rambutan, langsat, durian dan lain-lain yang tidak berbiji. | Camano nak dapek bijik dian ni, sumoe keset. | [tSA.mA.n nA/ dA.pE/ bi.dZi/ di.jAn ni su.m.E kE.sEt] | Macam mana hendak dapat biji durian ini, semuanya tiada biji. |
| saluang | [sA.lu.wAN] | kata nama | sejenis alat tiupan yang dibuat daripada buluh, sebangsa seruling tiada penahan angin pada lubang buluh. | Saluang ko so bangso dongan soruleng. | [sA.lu.wAN k s.bAN.s d.NAn s.Äu.leN] | Saluang sebangsa dengan seruling. |
| mongorinyik | [m.N.Äi.øi/] | kata adjektif | berkenaan cahaya yang berbintik-bintik. | Kaco tivi tu mongerinyik, bilo tak ado siaran. | [kA.tS ti.vi tu m.N.Äi.øi/ bi.l tA/ A.d siA.ÄAn] | Kaca televisyen itu mengeluarkan cahaya berbintik-bintik, apabila tiada siaran. |
| loncong | [ln.tSN] | kata adjektif | kosong, tiada lagi, habis. | Tadi ponoh bako tu dek buah-buahan, ni dah loncong. | [tA.di p.nh bA.k tu dE/ bu.wAh.bu.wAh.An ni dAh ln.tSN] | Tadi bakul itu penuh dengan buah-buahan, kini bakul sudah kosong. |
| Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
| tebengai | [t«.b«.NAj] | kata adjektif | berkenaan barang, bangunan dan lain-lain yang terbiar; tebahai. | Takde sape pakai, abes tebengai aje basikal tu. | [tA/.d« sA.p« pA.kAj A.bes t«.b«.NAj A.dZ« bA.si.kAl tu] | Tiada sesiapa menggunakannya, terbiar sahaja basikal itu. |
| labas | [lA.bAs] | kata adjektif | berkenaan ruang biasanya rumah yang terbuka luas disebabkan penghalangnya yang telah tercabut atau hilang. | Bila dindeng tu dah tak ade, labas bilek tu. | [bi.l« din.deN tu dAh tA/ A.d« lA.bAs bi.le/ tu] | Apabila dinding itu sudah tiada, bilik itu kelihatan luas. |
| tawau lese | [tA.wAw l«.se] | | sangat tawar, tiada rasa garam atau gula langsung. | Tawau lese kuah ni, buboh le garam. | [tA.wAw le.se ku.wAh ni bu.boh l« gA.ÄAm] | Sangat tawar kuah ini, bubuhlah garam. |
| tekayau-kayau | [t«.kA.jAw.kA.jAw] | kata kerja | mencari-cari sesuatu benda secara bersendirian dalam waktu yang lama. | Puas aku tekayau-kayau, takde sape nolong. | [pu.wAs A.ku t«.kA.jAw.kA.jAw tA/.d« sA.p« no.loN] | Puas aku mencari sesuatu benda, tiada sesiapa menolong. |
| layang-layang Melayu | [lA.jAN.lA.jAN m«.lA.ju] | | layang-layang yang tulang melintang lebih panjang daripada tulang menegak, berbentuk seakan-akan ikan pari, dan tidak mempunyai ekor. | Oh, kau buat layang-layang Melayu, patot le tak de eko! | [oh kAw bu.wAt lA.jAN.lA.jAN m«.lA.ju pA.tot l« tA/ d« e.k] | Oh, engkau buat layang-layang Melayu, patutlah tiada ekor. |
| Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| gelo | [g«.l] | kata kerja | 1. mengumpat. | Kalo bekumpo tu takde keje laen, gelo aje. | [kA.lo b«.kum.po tu tA/.d« k«.dZ« lA.en g«.l A.dZ«] | Kalau berkumpul tiada kerja lain mengumpat saja. |
| jenerau | [dZ«.n«.ÄAw] | kata adjektif | berkenaan buah-buahan yang merah. | Buah mutan tu jenerau, tak sape kaet. | [bu.wAh mu.tAn tu dZ«.n«.ÄAw tA/ sA.p« kA.e/] | Buah rambutan itu merah, tiada siapa kait. |
| jelempoh | [dZ«.l«m.ph] | kata adjektif | berkenaan sesuatu yang bertaburan. | Buoh jambu jelempoh di tanoh tok sape nok ambek. | [bu.wh dZAm.bu dZ«.l«m.ph di tA.nh t/ sA.p« n/ Am.be/] | Buah jambu bertaburan di atas tanah, tiada siapa yang hendak diambil. |
| cemeriau | [tS«.m«.Äi.jAw] | kata adjektif | berkenaan ketawa, menangis, bergaduh atau cakap yang tidak berhenti dan menyebabkan bunyi yang sangat bising; cemeridau, cempiau. | Cemeriau ngat kelah tu bile cekgu takde. | [tS«.m«.Äi.jAw NAt k«.lAh tu bi.l« tSE/.gu tA/.d«] | Bising sangat keadaan kelas itu apabila tiada guru. |
| Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| pok | [po] | kata adjektif | habis dan tiada baki lagi berkenaan wang | Besanya tengah bulan lagu ni aku dah pok. | [bE.sA.øA t«.NAh bu.lAn lA.gu ni A.ku dAh po] | Biasanya tengah bulan seperti ini saya sudah kehabisan wang. |
| sepa | [sE.pA] | kata nama | ganti nama diri pertama jamak | Masa sepa sampai sapa pon tak dak kat rumah. | [mA.sA sE.pA sAm.pAj sA.pA pon tA/ dA/ kAt Òu.mAh] | Semasa kami sampai siapa pun tiada di rumah. |
| prewet sapu | [pÒE.wEt sA.pu] | | kereta persendirian yang digunakan sebagai teksi tetapi tidak mempunyai permit yang sah | Bahaya naek prewet sapu, tambang dia murah tapi kalu jadi apa- apa tak tanggong. | [bA.hA.jA nAe pÒE.wEt sA.pu tAm.bAN di.jA mu.ÒAh tA.pi kA.lu dZA.di A.pA.A.pA tA tAN.goN] | Bahaya naik prewet sapu, tambangnya murah tetapi kalau terjadi kemalangan tiada tanggungan. |
|
| Puisi |
|---|
|
Hendak makan pinang tiada,
Pinang ada di atas meja;
Ke sana tiada di sini tiada,
Baru kutahu hatiku hampa.
Lihat selanjutnya... |
| Peribahasa |
|---|
| 65
Make bricks without straw
Mustahil untuk menghasilkan sesuatu dengan sempurna jika tiada bahan atau sumber yang sepatutnya.
Seperti hendak menepung tiada berberas
We wanted to shoot the scene in a big mansion that depicted the colonial era, but we were not being given the right props such as old furniture to recreate the air of the past. How could we ever produce a good film? This is a case of make bricks without
Kita hendak merakamkan satu babak di dalam sebuah rumah agam yang menggambarkan zaman penjajah tetapi kami tidak dibekalkan alatan yang sesuai seperti perabot lama untuk menghidupkan kembali suasana zaman silam itu. Bagaimanakah dapat kami hasilkan filem yang baik? Inilah yang dikatakan seperti hendak menepung tiada berberas.
Peribahasa dan Ungkapan Inggeris - Melayu
Lihat selanjutnya... |
|