| Kata |
Takrif |
Sumber |
| hafaz | Ar terpelihara dan kekal dlm ingatan (khususnya tentang bacaan ayat suci al-Quran): waktu umurnya hanya sepuluh tahun ia sudah ~ kitab suci dan mengetahui banyak drpd syair-syair Arab; ~ Quran dapat membaca seluruh al-Quran dgn tidak melihat kitab; menghafaz membaca atau mempelajari ayat suci berulang kali supaya ingat dlm ingatan; terhafaz dapat dihafaz: ayat-ayat al-Quran yg ~ olehnya; penghafazan perbuatan menghafaz; penghafaz orang yg menghafaz. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| syair | 1. sj karangan bersajak (tiap-tiap rangkap terdiri drpd empat baris yg sama bunyi hujungnya): ~ Burung Pungguk; 2. sajak, puisi; bersyair 1. (sedang) menggubah syair; 2. membaca syair dgn berlagu: ramai orang yg mengambil bahagian dlm peraduan bersyarah, ~, bersajak, dll; mensyairkan ark 1. mengarang syair; 2. membaca syair dgn berlagu, melagukan syair; pensyair penyair; penyair orang yg mengarang syair (sajak), pujangga; kepenyairan segala hal yg berhubungan dgn penyair: nilai tradisi yg teguh dgn keagamaan dlm tingkat-tingkat ~. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| mensyairkan | ark 1. mengarang syair; 2. membaca syair dgn berlagu, melagukan syair; | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| syair | karangan bersajak yg terdiri drpd empat baris dan berakhirkan suku kata yg sama bunyinya: ~ Siti Zubaidah. bersyair 1 mengarang syair. 2 membaca syair dgn berlagu. penyair orang yg mengarang syair. | Kamus Pelajar Edisi Kedua |
| kearaban | (yg) memperlihatkan ciri (pengaruh dll) Arab: syair dagang, syair Burung Pingai, dll mempunyai isi yg ~. | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| bersyair | 1 mengarang syair. 2 membaca syair dgn berlagu. | Kamus Pelajar Edisi Kedua |
| bersyair | 1. (sedang) menggubah syair; 2. membaca syair dgn berlagu: ramai orang yg mengambil bahagian dlm peraduan bersyarah, ~, bersajak, dll; | Kamus Dewan Edisi Keempat |
| syair | setan. | Kamus Pelajar |
| syair | bersyair | Kamus Pelajar |
| syair | karangan bersajak yg terdiri drpd empat baris dan berakhirkan suku kata yg sama bunyinya: ~ Siti Zubaidah. | Kamus Pelajar |
| Istilah Sumber |
Istilah Sasar |
Bidang |
Subbidang |
Huraian |
| syair | syair | Kesusasteraan | Tiada | Bentuk puisi Melayu tradisional yang mengandungi karangan bersajak yang terdiri daripada empat baris satu rangkap, dan empat perkataan sebaris dengan jumlah suku kata 7-12 sebaris. Syair memperlihatkan pola rima ?, ?, ?, ? untuk setiap rangkap dan setiap barisnya membawa makna kepada setiap rangkap. Syair mempunyai kaitan dengan puisi Arab shir atau saj, tetapi bentuknya tidak menampakkan persamaan dengan bentuk puisi tersebut atau bentuk puisi Arab yang awal. Syair secara formalnya diperkenalkan oleh Hamzah Fansuri pada kurun ke-17 melalui karyanya Rubai Hamzah Fansuri. Semenjak itu, syair menjadi genre puisi yang amat popular dalam kalangan pengarang Melayu tradisional. Syair diperkenalkan selepas kedatangan Islam, oleh itu syair merupakan puisi yang disampaikan dalam bentuk bertulis. Syair mempunyai persamaan dengan pantun iaitu terdiri daripada empat baris satu rangkap, tetapi berbeza dari segi skema rimanya. Skema syair ialah ?, ?, ?, ? manakala skema pantun ialah ?,b, ?,b. Syair mempunyai rangkap yang bukan merupakan unit-unit makna yang bebas. Makna syair dimunculkan melalui perkembangannya dalam rangkap yang berurutan. Tema syair biasanya berplot, contohnya, contohnya, syair naratif yang berbentuk roman seperti Syair Agong. Syair boleh pendek dan terdiri daripada beberapa rangkap, iaitu syair nasihat atau syair agama. Syair boleh menjadi panjang sehingga beratus-ratus bait terutamanya syair naratif. Syair juga boleh dilagukan untuk diperdengarkan, justeru baris-baris syair dikawal oleh lagu, sehinggakan terdapat perkataan yang tidak membawa makna tetapi dimasukkan untuk memenuhi keperluan lagu tersebut. Syair mencakupi tema yang tidak terbatas, daripada yang bersifat fiksyen kepada sejarah, daripada syair roman kepada nasihat, agama dan falsafah, dari yang berfungsi sebagai hiburan kepada yang serius, didaktik, dan berunsur dakwah. Contoh syair yang popular ialah Syair Siti Zubaidah dan Selendang Delima. Contoh satu rangkap syair adalah seperti yang berikut: Wahai anakanda hendaklah ingat, Hidup di dunia amatlah singkat, Banyakkan amal serta ibadat, Supaya selamat dunia akhirat. Syair berasal daripada bahasa Arab shir yang bermaksud puisi. Lihat juga pengisi matris, shi`r. |
| classical | klasik | Kesusasteraan | Tiada | Karya puisi milik sesuatu bangsa yang telah dicetak atau masih dalam bentuk tulisan tangan dan mempunyai nilai sastera yang tinggi. Karya ini dijadikan ukuran untuk menentukan keberhasilan sesebuah karya sezaman atau kemudian daripadanya. Dalam konteks puisi Melayu tradisional, Syair Siti Zubaidah, Syair Perahu dan Syair Perang Makarnr adalah antara syair-syair Melayu yang dianggap klasik. |
| folk epic | epik rakyat | Kesusasteraan | Puisi | Puisi dalam bentuk cerita yang panjang, sehingga menghasilkan sebuah buku dan digolongkan sebagai tradisi lisan atau disampaikan secara lisan, terutamanya syair. Contohnya, "Syair Abdul Muluk", "Syair Dandan Setia" dan "Selendang Delima". |
| clerihew | syair ejekan | Kesusasteraan | Puisi | Syair yang mengandungi nada dan persoalan yang boleh menimbulkan kesan ejekan. Persoalan yang timbul dalam puisi ini menggambarkan tentang kehidupan tingkah laku yang tidak memberi faedah. Contohnya, syair "Pedoman Belia" karya Za'ba di bawah. Jangan biasakan meminta tolong, Ke sini tersembah ke sana terlolong, Ikhtiar sendiri bantut bergulung, Akhirnya kebolehan lenyap terlelong. |
| narration | pengisahan | Kesusasteraan | Puisi | Penceritaan sesuatu, yang berkaitan dengan tokoh legenda dan mitos. Contohnya, Syair Siti Zubaidah dan Syair Dandan Setia. |
| sufistic poetry | puisi sufistik | Kesusasteraan | Puisi | Puisi yang membawa tema dan persoalan serta amanat yang berhubungan dengan ilmu tasawuf iaitu ilmu yang berhubung ketuhanan. Beberapa buah syair yang dihasilkan oleh Hamzah Fansuri pada abad ke-17 di Aceh umpamanya Syair Sidang Fakir dan Syair Perahu digolongkan ke dalam puisi sufistik ini. |
| court poetry | puisi istana | Kesusasteraan | Puisi | Syair yang dinyanyikan, didendangkan atau dibacakan oleh biduan istana dalam sesuatu keramaian atau keraian. Contohnya, syair "Puteri Beradu". |
| narrative poetry | puisi naratif | Kesusasteraan | Tiada | Puisi yang mengandungi cerita atau sebuah cerita yang disampaikan dalam bentuk puisi. Puisi naratif biasanya ditulis secara panjang dan berangkap. Setiap rangkap saling berkaitan sebagai sebuah cerita. Berbanding dengan bentuk prosa, pemaparan cerita dalam puisi naratif mengandungi nilai keindahannya yang tersendiri, khususnya apabila dibacakan secara lisan. Antara bentuk puisi naratif yang biasa ialah epik dan balada. Dalam kesusasteran Melayu tradisional, puisi naratif banyak terdapat dalam bentuk syair, antaranya Syair Siti Zubaidah, Syair Perang Mengkasar, atau Syair Yatim Nestapa. Dalam sastera Arab, puisi naratif ditemui dalam puisi-prosa Sirah Antarah dan al-Zir Salim. Dalam sastera Parsi, puisi ini terdapat pada karya Shah-nama oleh Daqiqi dan Zafar-nama oleh HamduLlah Mustawfi. |
| metrical romance | roman matris | Kesusasteraan | Tiada | Naratif tentang pengembaraan dan percintaan golongan bangsawan yang disampaikan dalam bentuk puisi. Roman matris biasanya disampaikan dalam bentuk bertulis. Roman ini biasanya memaparkan latar kembara yang jauh dan eksotik, dengan gambaran peristiwa yang membangkitkan rasa sentimental dan romantis. Dalam budaya Melayu, roman matris banyak ditemui dalam syair. Contohnya ialah Syair Siti Zubaidah, Perang Cina dan Syair Bidasari. Roman matris dikenali juga sebagai puisi naratif. |
| imperfect rhyme | rima sumbing | Kesusasteraan | Puisi | Rima tak sempurna, bunyi vokalnya sama ataupun hampir sama, bagaimanapun bunyi huruf konsonan yang terletak sebelumnya berbeza. Contohnya, pada rima akhir baris pertama dan ketiga dalam syair di bawah. Karangan ini suatu madah, Mengarangkan syair tempat berpindah, Di dalam dunia janganlah tamak, Di dalam kubur berkhalwat sudah. |
| Kata |
Takrif |
Bahasa |
Tema |
| syair | syair [air] | Melanau Dalat | |
| syair | saee. | kedayan | |
| sair | syair; | Melanau Mukah | |
| qasidah | sj syair Arab yg dilagukan. | Melanau Mukah | |
| peseg I | rima (bkn pantun, syair). | Melanau Mukah | |
| Bahasa Suku Kaum |
Takrif |
Contoh Ayat |
Rujukan |
Sumber |
| pawai Bj, Ir | pengapit pengantin. | Pengantin lelaki berpawaikan lelaki dan begitulah sebaliknya. Semasa bersanding seorang daripada tetamu akan diundang untuk melagukan syair memuji-muji kedua mempelai. | Proses Perkahwinan Masyarakat Iranun | Glosari Leksikal Bahasa Sukuan |
| Kata |
Sebutan |
Jawi |
| syair | [syair]/[sya.Öir] | شعير |
| pensyair | [pen.syair]/pen.sya.Öir] | ڤنشعير |
| mensyairkan | [men.syair.kan]/[men.sya.Öir.kan] | منشعيرکن |
| disyairkan | [di.syair.kan]/[di.sya.Öir.kan] | دشعيرکن |
| bersyair | [ber.syair]/[ber.sya.Öir] | برشعير |
|
| Tesaurus |
|---|
| | | syair | | | Rujuk :puisi |
|
|