Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
gelap-geligup | [g«.lAp.g«.li.gup] | kata adjektif | gelap pekat. | Malam ni tak ada bulan, gelap-geligup. | [mA.lAm ni tA/ A.d« bu.lAn g«.lAp.g«.li.gup] | Malam ini tiada bulan, gelap gelita. |
sujo | [su.dZo] | kata adjektif | keadaan senyap sunyi khusus di dalam rumah | Panggel-panggel, sujo aje, tak bejawap. | [pAN.gel.pAN.gel su.dZo A.dZ« tA/ b«.dZA.wAp] | Panggil-panggil, senyap sunyi sahaja, tiada jawapan. |
jerabos | [dZ«.ÄA.bos] | kata adjektif | berkenaan rambut atau bulu yang tidak kemas. | Misai bejerabos ni, dah tak de pisau cuko ke? | [mi.sAj b«.dZ«.ÄA.bos ni dAh tA/ d« pi.sAw tSu.ko k«] | Misai yang tidak kemas ini disebabkan tiada pisau cukur ke? |
junam | [dZu.nAm] | kata nama | amaran untuk mensabitkan sesuatu kesalahan. | Hari ni aku lepaskan kau tapi kau kene junam. Laen kali kalau belaku pekare macam ni tak de orang laen, kau yang kene. | [hA.Äi ni A.ku l«.pAs.kAn kAw tA.pi kAw k«.n« | Hari ini aku lepaskan engkau, tetapi engkau diberikan amaran. Lain kali kalau berlaku perkara yang semacam ini, tiada orang lain engkaulah yang akan dituduh. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
menyut | [m«.øut] | kata kerja | menyahut panggilan. | Sepa pangge tak sapa menyut pon. | [sE.pA pAN.gE tA/ sA.pA m«.øut pon] | Kami panggil tiada seorang pun yang menyahut. |
pelece | [p«.lE.tSE] | kata kerja | mengata (orang), merendah-rendahkan orang lain, mengumpat. | Dia tu tak dak kreja laen dok pelece kat orang. | [di.jA tu tA/ dA/ kÒ«.dZA lAen do/ p«.lE.tSE kAt .ÒAN] | Dia tiada kerja lain melainkan mengata orang lain sahaja. |
menyaut | [m«.øAut] | kata kerja | menjawab sesuatu panggilan, menyahut. | Orang tak dak kat rumah kot, kita pangge depa tak menyaut pon. | [.ÒAN tA/ dA/ kAt Òu.mAh kot ki.tA pAN.gE dE.pA tA/ m«.øAut pon] | Mungkin tiada orang di rumah, sebab itulah panggilan kita tidak disahut. |
poi | [poj] | kata adjektif | empuk, gembur, gebu. | Dagin tu poi sunggoh, tok hak tak dak gigi pon buleh makan. | [dA.gin tu poj suN.goh to/ hA/ tA/ dA/ gi.gi pon bu.leh mA.kAn] | Daging itu sungguh empuk, nenek yang tiada bergigi pun boleh memamahnya. |
cuci calat | [tSu.tSi tSA.lAt] | | habis licin, terlalu bersih. | Rumah dia bukan maen punya cuci calat, payah nak cari habok pon. | [Òu.mAh di.jA bu.kAn mAen pu.øA tSu.tSi tSA.lAt pA.jAh nA/ tSA.Òi hA.bo/ pon] | Rumahnya amat bersih, tiada habuk sedikit pun. |
kelungkoq | [k«.luN.k)Ö] | kata nama | pangkal pelepah kelapa dan lain-lain. | Mokalu tak dak kayu api, kelungkoq nyoq pon buleh guna buat masak. | [m.kA.lu tA/ dA/ kA.ju A.pi k«.luN.k)Ö ø)Ö pon bu.leh gu.nA bu.wAt mA.sA/] | Jika tiada kayu api, pangkal pelepah kelapa pun boleh digunakan untuk memasak. |
reng | [ÒeN] | kata nama | tenaga, kuasa, upaya, daya; riang. | Depa tu tak dak reng lagi nak kreja pasai depa dok buat kreja stat pagi lagi. | [dE.pA tu tA/ dA/ ÒeN lA.gi nA/ kÒ«.dZA pA.sAj dE.pA do/ bu.wAt kÒ«.dZA stAt pA.gi lA.gi] | Mereka sudah tiada berupaya lagi untuk membuat kerja itu kerana mereka telah memulainya sejak pagi lagi. |
tedahak | [t«.dA.hA/] | kata adjektif | berasa kecewa atau hampa kerana tidak mendapat sesuatu yang diharapkan; tedehak. | Dia rasa tedahak bila bukak tengok periok nasik, bukan takat nasik, kerak pon tak dak. | [di.jA ÒA.sA t«.dA.hA/ bi.lA bu.kA/ tE.N/ p«.Òi.jo/ nA.si/ bu.kAn tA.kAt nA.si/ k«.ÒA/ pon tA/ dA/] | Dia merasa hampa apabila dibukanya periuk nasi, jangankan nasi, kerak pun tiada. |
riang | [Òi.jAN] | kata nama | tenaga, kuasa, upaya, daya; reng. | Depa tu tak dak riang lagi nak kreja pasai depa dok buat kreja stat pagi lagi. | [dE.pA tu tA/ dA/ Òi.jAN lA.gi nA/ kÒ«.dZA pA.sAj dE.pA do/ bu.wAt kÒ«.dZA stAt pA.gi lA.gi] | Mereka sudah tiada berupaya lagi untuk membuat kerja itu kerana mereka telah memulainya sejak pagi lagi. |
mengaleh | [m«.NA.leh] | kata kerja | menyisir sawah kali kedua selepas proses membongkar, merupakan satu daripada kaedah tradisi dalam kerja-kerja penanaman padi. | Kalu ujan tak turon, ayaq tak dak, nak mengaleh pon tak buleh. | [kA.lu u.dZAn tA/ tu.Òon A.jA)Ö tA/ dA/ nA/ m«.NA.leh pon tA/ bu.leh] | Kalau hujan tidak turun, air tiada, kerja mengalih pun tidak boleh dilakukan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
boleng | [b.lEN] | kata adjektif | 1. tiada sesuatu di atasnya (bukit yang tidak tumbuh apa-apa), gondol. | Bukit tu boleng bilo utane ditobang. | [bu.kit tu b.lEN bi.l u.tAn.E di.t.bAN] | Bukit itu tiada sesuatu bila hutannya ditebang. |
keset | [kE.sEt] | kata adjektif | berkenaan buah seperti rambutan, langsat, durian dan lain-lain yang tidak berbiji. | Camano nak dapek bijik dian ni, sumoe keset. | [tSA.mA.n nA/ dA.pE/ bi.dZi/ di.jAn ni su.m.E kE.sEt] | Macam mana hendak dapat biji durian ini, semuanya tiada biji. |
saluang | [sA.lu.wAN] | kata nama | sejenis alat tiupan yang dibuat daripada buluh, sebangsa seruling tiada penahan angin pada lubang buluh. | Saluang ko so bangso dongan soruleng. | [sA.lu.wAN k s.bAN.s d.NAn s.Äu.leN] | Saluang sebangsa dengan seruling. |
mongorinyik | [m.N.Äi.øi/] | kata adjektif | berkenaan cahaya yang berbintik-bintik. | Kaco tivi tu mongerinyik, bilo tak ado siaran. | [kA.tS ti.vi tu m.N.Äi.øi/ bi.l tA/ A.d siA.ÄAn] | Kaca televisyen itu mengeluarkan cahaya berbintik-bintik, apabila tiada siaran. |
loncong | [ln.tSN] | kata adjektif | kosong, tiada lagi, habis. | Tadi ponoh bako tu dek buah-buahan, ni dah loncong. | [tA.di p.nh bA.k tu dE/ bu.wAh.bu.wAh.An ni dAh ln.tSN] | Tadi bakul itu penuh dengan buah-buahan, kini bakul sudah kosong. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
tebengai | [t«.b«.NAj] | kata adjektif | berkenaan barang, bangunan dan lain-lain yang terbiar; tebahai. | Takde sape pakai, abes tebengai aje basikal tu. | [tA/.d« sA.p« pA.kAj A.bes t«.b«.NAj A.dZ« bA.si.kAl tu] | Tiada sesiapa menggunakannya, terbiar sahaja basikal itu. |
labas | [lA.bAs] | kata adjektif | berkenaan ruang biasanya rumah yang terbuka luas disebabkan penghalangnya yang telah tercabut atau hilang. | Bila dindeng tu dah tak ade, labas bilek tu. | [bi.l« din.deN tu dAh tA/ A.d« lA.bAs bi.le/ tu] | Apabila dinding itu sudah tiada, bilik itu kelihatan luas. |
tawau lese | [tA.wAw l«.se] | | sangat tawar, tiada rasa garam atau gula langsung. | Tawau lese kuah ni, buboh le garam. | [tA.wAw le.se ku.wAh ni bu.boh l« gA.ÄAm] | Sangat tawar kuah ini, bubuhlah garam. |
tekayau-kayau | [t«.kA.jAw.kA.jAw] | kata kerja | mencari-cari sesuatu benda secara bersendirian dalam waktu yang lama. | Puas aku tekayau-kayau, takde sape nolong. | [pu.wAs A.ku t«.kA.jAw.kA.jAw tA/.d« sA.p« no.loN] | Puas aku mencari sesuatu benda, tiada sesiapa menolong. |
layang-layang Melayu | [lA.jAN.lA.jAN m«.lA.ju] | | layang-layang yang tulang melintang lebih panjang daripada tulang menegak, berbentuk seakan-akan ikan pari, dan tidak mempunyai ekor. | Oh, kau buat layang-layang Melayu, patot le tak de eko! | [oh kAw bu.wAt lA.jAN.lA.jAN m«.lA.ju pA.tot l« tA/ d« e.k] | Oh, engkau buat layang-layang Melayu, patutlah tiada ekor. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
gelo | [g«.l] | kata kerja | 1. mengumpat. | Kalo bekumpo tu takde keje laen, gelo aje. | [kA.lo b«.kum.po tu tA/.d« k«.dZ« lA.en g«.l A.dZ«] | Kalau berkumpul tiada kerja lain mengumpat saja. |
jenerau | [dZ«.n«.ÄAw] | kata adjektif | berkenaan buah-buahan yang merah. | Buah mutan tu jenerau, tak sape kaet. | [bu.wAh mu.tAn tu dZ«.n«.ÄAw tA/ sA.p« kA.e/] | Buah rambutan itu merah, tiada siapa kait. |
jelempoh | [dZ«.l«m.ph] | kata adjektif | berkenaan sesuatu yang bertaburan. | Buoh jambu jelempoh di tanoh tok sape nok ambek. | [bu.wh dZAm.bu dZ«.l«m.ph di tA.nh t/ sA.p« n/ Am.be/] | Buah jambu bertaburan di atas tanah, tiada siapa yang hendak diambil. |
cemeriau | [tS«.m«.Äi.jAw] | kata adjektif | berkenaan ketawa, menangis, bergaduh atau cakap yang tidak berhenti dan menyebabkan bunyi yang sangat bising; cemeridau, cempiau. | Cemeriau ngat kelah tu bile cekgu takde. | [tS«.m«.Äi.jAw NAt k«.lAh tu bi.l« tSE/.gu tA/.d«] | Bising sangat keadaan kelas itu apabila tiada guru. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
pok | [po] | kata adjektif | habis dan tiada baki lagi berkenaan wang | Besanya tengah bulan lagu ni aku dah pok. | [bE.sA.øA t«.NAh bu.lAn lA.gu ni A.ku dAh po] | Biasanya tengah bulan seperti ini saya sudah kehabisan wang. |
sepa | [sE.pA] | kata nama | ganti nama diri pertama jamak | Masa sepa sampai sapa pon tak dak kat rumah. | [mA.sA sE.pA sAm.pAj sA.pA pon tA/ dA/ kAt Òu.mAh] | Semasa kami sampai siapa pun tiada di rumah. |
prewet sapu | [pÒE.wEt sA.pu] | | kereta persendirian yang digunakan sebagai teksi tetapi tidak mempunyai permit yang sah | Bahaya naek prewet sapu, tambang dia murah tapi kalu jadi apa- apa tak tanggong. | [bA.hA.jA nAe pÒE.wEt sA.pu tAm.bAN di.jA mu.ÒAh tA.pi kA.lu dZA.di A.pA.A.pA tA tAN.goN] | Bahaya naik prewet sapu, tambangnya murah tetapi kalau terjadi kemalangan tiada tanggungan. |
|
Puisi |
---|
|
Hendak makan pinang tiada, Pinang ada di atas meja; Ke sana tiada di sini tiada, Baru kutahu hatiku hampa.
Lihat selanjutnya... |
|