Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
melano | [m«.lA.no] | kata adjektif | berkenaan bahagian bawah gasing jantung yang kelihatan leper ketika sedang ligat berpusing. | Bontot gaseng kami melano. | [bon.tot gA.seN kA.mi m«.lA.no] | Bahagian bawah gasing kami kelihatan leper semasa ligat berpusing. |
loko | [lo.ko] | kata nama | kelihatan tidak sajak memakai pakaian. | Budak ni pakai baju mane pon nampak loko. | [bu.dA/ ni pA.kAj bA.dZu mA.n« pon nAm.pA/ lo.ko] | Budak ini pakai baju mana pun nampak tidak sajak. |
serabai | [s«.ÄA.bAj] | kata adjektif | berkenaan muka yang kelihatan tidak terurus. | Muke serabai lagi dah nak pegi kedai? | [mu.k« s«.ÄA.bAj lA.gi dAh nA/ p«.gi k«.dAj] | Muka masih tidak terurus lagi sudah hendak pergi ke kedai? |
menuah-nuah | [m«.nu.wAh.nu.wAh] | kata adjektif | manja yang berlebihan sehingga kelihatan mengada-ngada. | Meluat aku tengok perangai kau menuwah-nuwah amat. | [m«.lu.wAt A.ku te.No/ p«.ÄA.NAj kAw m«.nu.wAh/.nu.wAh | Meluat aku melihat perangai engkau ini, manja berlebih-lebihan. |
gemeh | [ge.meh] | kata adjektif | riang gembira. | Kalau dah bejumpe bukan maen gemeh | [kA.lAw dAh b«.dZum.p« bu.kAn mAen ge.meh] | Kalau sudah berjumpa kelihatan bukan main manis. |
gemeh | [ge.meh] | kata adjektif | riang gembira. | Kalau dah bejumpe bukan maen gemeh. | [kA.lAw dAh b«.dZum.p« bu.kAn mAen ge.meh] | Kalau sudah berjumpa kelihatan bukan main manis. |
bederon | [b«.d«.Äon] | kata kerja | berjalan beramai-ramai dengan perlahan-lahan. | Nampak ramai aje bederon ke sungai. | [nAm.pA/ ÄA.mAj A.dZ« b«.d«.Äon k« su.NAj] | Kelihatan ramai orang yang berjalan perlahan-lahan menghala ke sungai. |
toye | [to.j«] | kata adjektif | berkenaan muka yang letih, tidak bermaya dan tidak berseri, bersahaja. | Toye bena muke Samad lepas pekse. | [to.j« b«.nA mu.k« sA.mAd l«.pAs p«/.s«] | Letih benar kelihatan muka Samad, selepas peperiksaan. |
kohot | [ko.hot] | kata adjektif | berkenaan benda yang nampak buruk. | Kaen tu kohot rupenye, kau jemo kat panas ke? | [kAen tu ko.hot Äu.p«.ø« kAw dZ«.mo kAt pA.nAs k«] | Kain itu kelihatan buruk, kamu jemur di tengah panaskah? |
tanah meros | [tA.nAh m«.Äos] | | tanah jerlus atau tanah yang terbenam luas lazimnya terdapat di kawasan tanah gambut. | Selalu bena ade tanah meros di baroh. | [s«.lA.lu b«.nA A.d« tA.nAh m«.Äos di bA.Äoh] | Selalu benar kelihatan tanah jerlus di kaki bukit. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
betokoh | [b«.t.kh] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang kelihatan bergaya, hebat, tampan. | Hang ni betokoh sunggoh bila hang pakai baju Melayu. | [hAN ni b«.t.kh suN.goh bi.lA hAN pA.kAj bA.dZu m«.lA.ju] | Engkau sungguh bergaya apabila memakai baju Melayu. |
oncat | [n.tSAt] | kata kerja | menaikkan dan menurunkan umpan dalam air, menggerak-gerakkan joran supaya umpan kelihatan seperti melompat-lompat berulang-ulang ketika mengail untuk menarik perhatian ikan ketika mengail. | Kalu kita rajen oncat, baru cepat dapat ikan. | [kA.lu ki.tA ÒA.dZen n.tSAt bA.Òu tS«.pAt dA.pAt i.kAn] | Jika kita selalu meloncat-loncatkan dan menurunkan umpan di permukaan air, barulah cepat mendapat ikan. |
basai | [bA.sAj] | kata adjektif | berkenaan muka yang pucat dan sembap kerana banyak tidur atau demam. | Dia nampak basai saja lepaeh demam. | [di.jA nAm.pA/ bA.sAj sA.dZA l«.pAEh d«.mAm] | Dia kelihatan pucat sahaja selepas demam. |
deremen | [d«.Ò«.mEn] | kata adjektif | lebam atau bengkak kerana kena tumbuk; bederemen. | Muka kawaq tu bederemen, tuan rumah tu tumbok. | [mu.kA kA.wAâÖ tu d«.Ò«.mEn tu.wAn Òu.mAh tu tum.bo/] | Muka pencuri itu kelihatan bengkak dan lebam kerana ditumbuk oleh tuan rumah. |
merlit | [m«Ò.lit] | kata adjektif | berkilat, merlip, merlap, berkilau, bersinar. | Kereta baru tu nampak merlit bila kena matari. | [k«.ÒE.tA bA.Òu tu nAm.pA/ m«Ò.lit bi.lA k«.nA mA.tA.Òi] | Kereta baru itu kelihatan berkilat apabila terkena matahari. |
heboi | [hE.bj] | kata adjektif | buncit (tentang perut), boroi. | Orang hak dok makan arak tu, perut dia heboi. | [.ÒAN hA/ do/ mA.kAn A.ÒA/ tu p«.Òot di.jA hE.bj] | Perut orang yang selalu minum arak itu kelihatan buncit. |
bederemen | [b«.d«.Ò«.mEn] | kata adjektif | lebam atau bengkak kerana kena tumbuk; deremen. | Muka kawaq tu bederemen, tuan rumah tu tumbok. | [mu.kA kA.wAâÖ tu b«.d«.Ò«.mEn tu.wA Òu.mAh tu tum.bo/] | Muka pencuri itu kelihatan bengkak dan lebam kerana ditumbuk oleh tuan rumah. |
segagan | [gA.gAn] | kata adjektif | sebaya, sepadan, sama besar. | Budak-budak Taon Satu sekolah ni nampak segagan saja. | [bu.dA/.bu.dA/ tAon sA.tu s«.ko.lAh ni nAm.pA/ s«.gA.gAn sA.dZA] | Budak-budak Tahun Satu sekolah ini kelihatan sebaya saja. |
kuang-kuit | [ku.wAN.ku.wit] | kata kerja | bergerak-gerak (anak kecil, bayi). | Anak Maznah tengah dok kuang-kuit-kuang-kuit dalam ndoi. | [A.nA/ mAz.nAh t«.NAh do/ ku.wAN.ku.wit.ku.wAN.ku.wit dA.lAm ndoj] | Anak Maznah kelihatan sedang bergerak-gerak di dalam huaian. |
| | | 2. telur yang dimuntahkan oleh ibu haruan dan terapung-apung di permukaan air. | Kalu nampak darang kat ataeh, ibu dan bapak ruan ada kat bawah. | [kA.lu nAm.pA/ dA.ÒAN kAt A.tAEh i.bu dAn bA.pA/ Òu.wAn A.dA kAt bA.wAh] | Kalau kelihatan telur haruan di permukaan air, ibu dan bapanya ada di bawah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
jojoh | [dZ:.dZh] | kata adjektif | 1. berkenaan badan yang kelihatan tua. | Tuboh diyo napok jojoh lepah branok. | [tu.boh di.jo nA.p/ dZ:.dZh l«.pAh bÄA.n/] | Badan dia nampak tua selepas beranak. |
nilek | [n:i.le/] | kata kerja | berdandan diri (bagi perempuan) dengan pakaian (barang kemas dan lain-lain) supaya kelihatan cantik, berhias. | Lamo teh dok nilek, bo bo la. | [lA.m tEh do/ n:i.le/ b: b: lA] | Sudah lama kamu berhias, sudah-sudahlah tu. |
nasik tupe | [nA.si/ tu.pE] | | nasi dan lauk (seperti ikan, udang dan lain-lain) yang dibungkus dalam daun pisang berbentuk kon. Nasi dimasak agak lembik, dimampatkan apabila dibungkus dan kelihatan seperti nasi himpit apabila sejuk. | | | |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
bogendeng | [b.gEn.dEN] | kata kerja | berselisih faham, sengketa. | Dio tu adek boradek tapi bogendeng yo nampake. | [di.j tu A.de/ b.ÄA.dE/ tA.pi b.gEn.dEN j nAm.pA/.E] | Mereka itu adik-beradik, tetapi kelihatan tidak bersefahaman. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
labas | [lA.bAs] | kata adjektif | berkenaan ruang biasanya rumah yang terbuka luas disebabkan penghalangnya yang telah tercabut atau hilang. | Bila dindeng tu dah tak ade, labas bilek tu. | [bi.l« din.deN tu dAh tA/ A.d« lA.bAs bi.le/ tu] | Apabila dinding itu sudah tiada, bilik itu kelihatan luas. |
pokok angen | [po.ko/ A.Nen] | | awan yang menyerupai pokok yang rendang yang kelihatan bertingkat-tingkat di kaki langit, menandakan kemungkinan hujan akan turun. | Aku serebe salah nak ke laot, nampak pokok angen. | [A.ku s«.Ä«.b« sA.lAh nA/ k« lAot nAm.pA/ po.ko/ A.Nen] | Aku serba salah nak ke laut, nampak pokok angin |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
mepeh | [mE.pEh] | kata adjektif | berkenaan seseorang atau haiwan yang kelihatan lemah kerana kalah atau tewas dalam sesuatu perlawanan. | Ayam jantan doh mepeh lepaih belage. | [A.jAm dZAn.tAn dh mE.pEh l«.pAih b«.lA.g«] | ayam jantan itu sudah sudah kelihatan lemah selepas berlaga. |
| | | 2. berkenaan seseorang atau haiwan yang kelihatan gembira atau suka kerana sesuatu sebab | Ayam ngang kalo telepah reban. | [A.jAm NAN kA.l t«.le.pAh Ä«.bAn] | Ayam suka kalau terlepas dari reban. |
ngang | [NAN] | kata adjektif | 1. berkenaan sesuatu yang kelihatan riang kerana terlepas daripada sesuatu hal seperti manusia (masalah) atau haiwan (kurungan). | Ngang ngat budok Denan tu lepaih preksa. | [NAN NAt bu.d/ d«.nAn tu l«.pAC pÄe/.sA] | Riang sungguh Adnan selepas peperiksaan. |
bulun | [bu.lun] | kata nama | tumpahan minyak yang kelihatan bertompok-tompok di tepi pantai. | Man geli nak ke pantai pase banyak bulun. | [mAn g«.li nA/ k« pAn.tAj pA.sE bA.øA/ bu.lun] | Saya geli hendak ke pantai sebab banyak tumpahan minyak. |
sempeng | [sEm.pEN] | kata adjektif | berkenaan kepala bayi yang kelihatan seperti kemek. | Kepala anok awok nampok sempeng. | [k«.pA.lA A.no/ A.wo/ nAm.po/ sEm.pEN] | Kepala anak awak nampak seperti kemek. |
bekure | [b«.ku.ÄE] | kata adjektif | berkenaan kulit yang kelihatan bersisik. | Kulek dia bekure pase tak cukop zat. | [ku.le/ di.j« b«.ku.ÄE pA.sE tA/ tSu.kop dZAt] | Kulit dia bersisik kerana tidak cukup zat. |
beseledoet | [b«.s«.l«.d.et] | kata adjektif | 1. berkenaan sesuatu yang kelihatan tidak kemas. | Emak koi tok suke tengok koi pake kaen pase beseledoet. | [«.mA/ kj t/ su.k« tE.N/ kj pA.kE kA.en pA.sE b«.s«.l«.d.et] | Emak saya tidak suka melihat saya memakai kain kerana tidak kemas. |
lacuh | [lA.tSuh] | kata adjektif | berkenaan kesan pada sesuatu (seperti tanah, rumput) yang kelihatan berselerak bekas laluan sesuatu (seperti haiwan, kenderaan). | Laman rumah doh lacuh, agaknye lembu lalu. | [lA.mAn Äu.mAh doh lA.tSuh A.gA/.ø« l«m.bu lA.lu] | Halaman rumah sudah ada lacuh, agaknya lembu lalu. |
belote | [b«.l.tE] | kata nama | anak ikan haruan yang masih kecil (baru menetas) yang kelihatan berwarna merah dan bergerak dalam kumpulan yang banyak. | | | |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
lasu | [lA.su] | kata adjektif | berkenaan dengan buah-buahan atau sayur-sayuran yang kelihatan tidak segar. | Buah moktan tu nampak lasu tapi buleh makan. | [bu.wAh mo/.tAn tu nAm.pA/ lA.su tA.pi bu.leh mA.kAn] | Buah rambutan itu kelihatan tidak segar tetapi masih boleh dimakan. |
basai | [bA.sAj] | kata adjektif | berkenaan dengan wajah yang kelihatan pucat akibat sakit atau tidur yang berlebihan. | Lama sangat hang tidoq, pasai tu muka hang naek basai. | [lA.mA sA.NAt hAN ti.d)Ö pA.sAj tu mu.kA hAN nAe/ bA.sAj] | Lama sangat awak tidur, sebab itu muka awak kelihatan pucat. |
melanuih | [m«.lA.nuC] | kata adjektif | berkenaan dengan pesakit yang kelihatan lemah disebabkan sakit yang berpanjangan | Apa sakit hang, nampak melanuih. | [A.pA sA.kit hAN nAm.pA/ m«.lA.nuC] | Apa sakit awak, nampak lemah. |
kelopak garam | [k«.lo.pA/ gA.ÒAm] | | sejenis penyakit kulit yang kelihatan bertompok-tompok terjadi kerana alahan makanan. | | | |
mereteh | [m«.Ò«.teh] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu percambahan benih yang kelihatan banyak dan kecil | Lepaih empat lima hari menaboq, anak padi mola mereteh. | [l«.pAC «m.pAt li.mA hA.Òi m«.nA.b)Ö A.nA/ pA.di m.lA m«.Ò«.teh] | Selepas empat lima hari menabur benih padi, anak padi mula bercambah. |
| | | 2. berkenaan dengan badan yang dada tertolak ke hadapan dan bahagian belakang badan kelihatan melengkung, biasanya kerana menahan sakit atau kekenyangan | Lepaih bukak posa dia tekediang besandaq dekat dindin. | [l«.pAC bu.kA/ p.sA di.jA t«.k«.di.jAN b«.sAn.dA)Ö d«.kAt din.din] | Selepas berbuka puasa dia terkediang bersandar di dinding. |
oncat | [on.tSAt] | kata kerja | menaikkan dan menurunkan umpan dalam air supaya umpan kelihatan seperti melompat-lompat. Ini dilakukan berulang-ulang kali ketika mengail untuk menarik perhatian ikan | Kalu nak mengai ikan puyu atau ruan, hang kena oncat umpan baru lekaih dapat ikan. | [kA.lu nA m«.NAj i.kAn pu.ju A.tAw Òu.wAn hAN k«.nA on.tSAt um.pAn bA.Òu l«.kAC dA.pAt ikAn] | Kalau hendak mengail ikan puyu atau haruan, awak perlu oncat umpan baru cepat dapat ikan. |
kahaq | [kA.hA)Ö] | kata adjektif | berkenaan dengan tingkah laku seseorang yang kasar dan berani. | Komando besanya nampak kahaq. | [ko.mAn.do bE.sA.øA nAm.pA/ kA.hA)Ö] | Komado biasanya kelihatan kasar dan berani. |
| | | 3. berkenaan dengan badan seseorang yang kurus selepas pulih daripada sakit; seroh | Lepaih belah, badan dia nampak sereyat. | [l«.pAC b«.lAh bA.dAn di.jA nAm.pA/ s«.Ò«.jAt] | Selepas dibedah badannya kelihatan kurus. |
deraih | [d«.ÒAC] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang seolah-olah serba tahu atau serba boleh. | Abu cakap saja deraih, bila nak buat reja batang idong pon tak nampak. | [A.bu tSA.kAp sA.dZA d«.ÒAC bi.lA nA/ bu.wAt ÒE.dZA bA.tAN i.doN pon tA/ nAm.pA/] | Abu cakap saja seolah-olah serba tahu, bila hendak buat kerja, rupanya pun tidak kelihatan. |
|
Puisi |
---|
|
Sayang keduduk kayu hutan, Hijau biru kelihatan; Mana duduk di pangku tuan, Lemah lesu rasa badan.
Lihat selanjutnya... |
|