Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
rambai jadi | [ÄAm.bAj dZA.di] | | koyak di bahagian kaki seluar. | Seluo dah rambai jadi ni, tak patot kau pakai ke bando. | [s«.lu.w dAh ÄAm.bAj dZA.di ni tA/ pA.tot kAw pA.kAj k« | Kaki seluar engkau sudah koyak, tidak wajar engkau pakai untuk pergi ke bandar. |
limbong | [lim.boN] | kata adjektif | malas, berat tulang. | Limbong betol budak ni, entah nak jadi ape bile dah besa. | [lim.boN b«.tol bu.dA/ ni «n.tAh nA/ dZA.di A.p« bi.l« dAh | Malas betul budak ini, entah hendak jadi apa bila sudah besar. |
mengeladi | [m«.N«.lA.di] | kata adjektif | biang. | Kecik-kecik dah mengeladi, kalau besa ape nak jadi. | [k«.tSi/.k«.tSi/ dAh m«.N«.lA.di kA.lAw b«.sA A.p« nA/ dZA.di] | Kecil-kecil sudah biang, kalau besar apa nak jadi. |
bigau | [bi.gAw] | kata adjektif | berkenaan orang yang gila-gila bahasa dan melucukan. | Jangan layan budak bigau tu, tak jadi keje kite. | [dZA.NAn lA.jAn bu.dA/ bi.gAw tu tA/ dZA.di k«.dZ« ki.t«] | Jangan dilayan budak gila-gila bahasa itu, nanti tidak jadi kerja kita. |
ngembo | [N«m.bo] | kata kerja | membuat selerak. | Adek ngembo kaen macam ni, nanti bilek jadi macam tempat kuceng beranak. | [A.de/ Nem.bo kAen mA.tSAm ni nAn.ti bi.le/ dZA.di mA.tSAm | Adik membuat selerak macam ini, nanti bilik menjadi seperti tempat kucing beranak. |
laghe | [lA.Ä«] | kata adjektif | perbuatan liar yang dilakukan oleh seseorang disebabkan oleh gangguan emosi. | Die jadi laghe lepas mak bapaknye becerai. | [di.j« dZA.di lA.Ä« l«.pAs mA/ bA.pA/.ø« b«.tS«.ÄAj] | Dia menjadi liar setelah ibu dan bapanya bercerai. |
ceding | [tS«.diN] | kata nama | buah penghujung atau baki padi yang belum dituai. | Ceding padi tu jadi makanan tikus. | [tS«.diN pA.di tu dZA.di mA.kA.nAn ti.kus] | Baki padi yang masih belum dituai itu menjadi makanan tikus. |
bene-bukat | [b«.n«.bu.kAt] | kata adjektif | suasana kebisingan di sesuatu tempat. | Entah ape yang dah jadi dalam rumah tu, bene-bukat bunyinye. | [«n.tAh A.p« jAN dAh dZA.di dA.lAm Äu.mAh tu b«.n«.bu.kAt | Entah apa yang sudah berlaku dalam rumah itu, bising bunyinya. |
tak prema | [tA/ pÄe.mA] | | tak ambil peduli. | Kawan tak prema, biya lantak, die nak telongkop ke, nak ape ke! | [kA.wAn tA/ pÄe.mA bi.jA lAn.tA/ di.j« nA/ t«.loN.kop k« nA/ | Saya tidak ambil peduli, biarkan, dia nak terlungkup atau nak jadi apapun jadilah! |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
sangloq | [sAN.l)Ö] | kata kerja | keguguran atau kematian anak dalam kandungan (binatang). | Lembu betina tu baru sangloq, jadi tuan dia tak jadi nak sembeleh. | [l«m.bu b«.ti.nA tu bA.Òu sAN.l)Ö dZA.di tu.wAn di.jA tAk dZA.di nA/ s«m.b«.lEh] | Lembu betina itu baru keguguran, jadi tuannya tidak mahu menyembelihnya. |
tenang | [tE.nAN] | kata kerja | fikir, ramal, perembang | Aku dok tenang-tenang tengok, nampak tak buleh jadi. | [A.ku do/ tE.nAN.tE.nAN tE.N/ nAm.pA/ tA/ bu.leh dZA.di] | Aku fikir-fikir, nampaknya tidak boleh jadi. |
meloroeh | [m«.l.ÒEh] | kata kerja | turun secara perlahan-lahan atau beransur-ansur. | Seluaq hak dia pakai tu longgak, jadi bila bejalan gadoh nak meloroeh saja. | [s«.lu.wA)Ö hA/ di.jA pA.kAj tu loN.gA/ dZA.di bi.lA b«.dZA.lAn gA.doh nA/ m«.l.ÒEh sA.dZA] | Seluar yang dipakainya longgar, jadi bila berjalan asyik nak turun saja ke bawah. |
kerusut | [k«.Òu.sut] | kata adjektif | berkenaan rambut dan benang yang kusut, berselirat, kerumut; kerosot. | Buat apa hampa biaq benang tu jadi lagu ni, kerosot habeh. | [bu.wAt A.pA hAm.pA bi.jA)Ö b«.nAN tu dZA.di lA.gu ni k«.Òu.sut hA.beh] | Mengapa engkau biarkan benang ini sampai jadi begini, kesemuanya kusut. |
mentara | [m«n.tA.ÒA] | kata nama | orang yang membawa dan menghidang makanan dalam sesuatu majlis jamuan, pelayan. | Orang muda-muda elok jadi mentara, depa kuat berulang-alek dari tempat beridang ke balai. | [.ÒAN mu.dA.mu.dA E.lo/ dZA.di m«n.tA.ÒA dE.pA ku.wAt b«.Òu.lAN.A.le/ dA.Òi t«m.pAt b«.Òi.dAN k« bA.lAj] | Orang mudalah yang elok jadi pelayan, kerana mereka cergas untuk berulang alik dari tempat berhidang makanan ke balai. |
kerosot | [k«.Ò.st] | kata adjektif | berkenaan rambut dan benang yang kusut, berselirat, kerumut; kerusut. | Buat apa hampa biaq benang tu jadi lagu ni, kerosot habeh. | [bu.wAt A.pA hAm.pA bi.jA)Ö b«.nAN tu dZA.di lA.gu ni k«.Ò.st hA.beh] | Mengapa engkau biarkan benang ini sampai jadi begini, kesemuanya kusut. |
tak keteruih | [tA/ k«.t«.Òuih] | | tidak berkeupayaan, lemah atau lekeh, tidak mampu. | Sampai nak tanggong belanja anak bini pon tak keteruih, apa guna jadi laki. | [sAm.pAj nA/ tAN.goN b«.lAn.dZA A.nA/ bi.ni pon tA/ k«.t«.Òuih A.pA gu.nA dZA.di lA.ki] | Belanja anak isteri sendiri pun tak tertanggung, apa guna jadi suami. |
perat | [p«.ÒAt] | kata adjektif | berkenaan bau keringat atau peluh yang semula jadi, hamis, hapak, hangit; kesaq. | Cuba hang makan kulet limau nipeh, amai selalu, lama-lama bau perat badan hang tu hilang. | [tSu.bA hAN mA.kAn ku.let li.mAw ni.peh A.mAj s«.lA.lu lA.mA.lA.mA bAw p«.ÒAt bA.dAN hAN tu hi.lAN] | Cuba engkau amalkan memakan kulit limau nipis, lama-kelamaan tentu bau tengik badan engkau itu hilang. |
gelinte | [g«.lin.tE] | kata kerja | 1. menguli tepung dan sebagai supaya jadi kecil, membulat dengan menggunakan jari. | Kak dok gelinte tepong pulot nak buat buah melaka. | [kA/ do/ g«.lin.tE t«.poN pu.lot nA/ bu.wAt bu.wAh m«.lA.kA] | Kakak sedang menggentel tepung pulut untuk dibuat buah melaka. |
bahari | [bA.hA.Òi] | kata nama | pelawak. | Hang toksahla pi dok jadi bahari hiboq hati orang, pi la hiboq hati anak bini hang bagi cukop makan pakai depa. | [hAN to/.sAh.lA pi do/ dZA.di bA.hA.Òi hi.bâÖ hA.ti .ÒAN pi lA hi.bâÖ hA.ti A.nA/ bi.ni hAN bAgi tSu.kop mA.kAn pA.kAj dE.pA] | Tidak usahlah awak menjadi pelawak menghiburkan hati orang, pergilah hiburkan hati anak isteri awak, supaya cukup makan pakai mereka. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. berkenaan badan yang besar dan tinggi sedangkan umurnya masih muda. | Budok tu jadi lo lagu tu. | [bu.d/ tu dZ:A.di lo lA.gu tu] | Budak tu jadi besar dan tinggi macam tu. |
nyanyo | [øA.ø)] | kata adjektif | kasihan. | Nyanyo kediyo, kecek-kecek jadi anok yatim doh. | [øA.ø)))) k«.di.j k«.tSi/.k«.tSi/ dZA.di A.n/ jA.tim dh] | Kasihan dia, kecil-kecil dah jadi anak yatim. |
jong | [dZ:oN] | kata nama | orang suruhan untuk melakukan sesuatu kerja. | Mung toksoh dok jadi jong diolah. | [muN t/ sh do/ dZ:A.di dZ:oN di.j.lAh] | Kamu tak usah jadi orang suruhan dialah. |
kope | k.pE)] | kata adjektif | 1. berkenaan suara yang sengau. | Diyo tu agah nok jadi penyanyi, soro kope. | [di.j tu A.gAh n/ dZ:Adi p«.øA.øi s.Ä k.pE)))))))))))))))))))))))))))))))] | Dia tu berlagak nak jadi penyanyi, suara sengau. |
ndeng | [ndEN] | kata kerja | menurut cakap orang tanpa berfikir. | Jange lok anok branok kito jadi ndeng gitu. | [dZA.NE l/ A.n/ bÄA.n/ ki.t dZ:A.di ndeN g:i.tu] | Jangan biarkan kaum keluarga kita jadi pak turut macam tu. |
cerak II | [tS«.ÄA/] | kata tugas | pasti, jelas. | Mung tok soh dok arak sangak, cerak tok jadi gi denu ari ni. | [muN t/ sh do/ A.ÄA/ sA.NA/ tS«.ÄA/ t/ dZA.di gi d:«.nu A.Äi ni] | Kamu janganlah berharap sangat, pasti tak jadi pergi ke sana hari ni. |
haliye | [hA.li.jE)] | kata nama | orang yang mengepalai kumpulan orang jahat, ketua samseng. | Mung ni nok jadi haliye ko di skoloh, tolo tlajok ni. | [muN ni n/ dZ:A.di hA.li.jE) k di sk.lh t.lo tlA.dZ/ ni] | Kamu ni nak jadi ketua samsengkah di sekolah, degil sangat ni. |
jong kako | [dZoN kA.k] | | orang yang ditugaskan untuk mengangkat hidangan dalam majlis kenduri-kendara, penanggah. | Tepak bekwoh tu, ambo jadi jong kako jah. | [t«.pA/ b:E/.wh tu Am.b dZ:A.di dZoN kA.k dZAh] | Di tempat kenduri tu, saya hanya jadi penanggah saja. |
nutok | [n:u.to/] | kata kerja | membubuh lilin di atas kain sebelum dicorakkan warna. | Buwak nutok ni kalu ore tok panda tok jadi. | [bu.wA/ n:u.to/ ni kA.lu .ÄE t/ pAn.dA t/ dZ:A.di] | Bubuh lilin pada kain ni kalau orang tak biasa tak jadi. |
tok joro | [to/ dZ.Ä] | | tukang karut dan tukang lagu dalam dikir barat. | Ore hok nok jadi tok joro, buke soro jah keno sedak, tapi keno tahu buwak banyok lagu. | [.ÄE h/ n/ dZ:A.di to/ dZ.Ä bu.kE s.Ä dZAh k«.n s«.dA/ tA.pi k«.n tA.hu bu.wA/ bA.ø/ lA.gu] | Orang yang nak jadi tukang karut dan tukang lagu dalam dikir barat bukan suara sahaja mesti lunak, tapi mesti pandai mencipta pelbagai lagu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
rewan | [ÄE.wAn] | kata adjektif | berkhayal. | Dek banyak rewan, somo kojo tak jadi. | [de/ bA.øA/ ÄE.wAn s.m k.dZ tA/ dZA.di] | Dek banyak berkhayal, semua kerja tidak jadi. |
ralau | [ÄA.lAw] | kata adjektif | rabun, kabur. | Ae aka kundang, boleh jadi ubek mato yang ralau. | [AE A.kA kun.dAN bu.lEh dZA.di u.bE/ mA.t jAN ÄA.lAw] | Air akar kundang, boleh jadi ubat mata yang rabun. |
bolompap | [b.lm.pAp] | kata nama | 1. reja-reja daging. | Kito orang popangka makanan cincang lompap pon jadi. | [ki.t .ÄAN p.pAN.kA mA.kAn tSin.tSAN lm.pAp pn dZA.di] | Kita orang penanggah makan cincang pun jadi. |
lunyah I | [lu.øAh] | kata kerja | kerjakan, memijak-mijak. | Den ko sawah tadi, siap solopak den lunyah hinggo jadi luluk. | [dEn k sA.wAh tA.di si.jAp s.l.pA/ dEn lu.øAh hiN.gA dZA.di lu.lu/] | Saya ke sawah tadi siap sepetak saya kerjakan hingga menjadi lumpur. |
rahang | [ÄA.hAN] | kata nama | lubuk tidak berair tempat buaya tinggal atau menyimpan mangsanya. | Rahang tu makoe tompek buayo simpan tangkapane yang idup bia busuk kato Pawang Mael. | [ÄA.hAN tu mA.k.E tm.pE/ buA.j sim.pAn tAN.kA.pAn.E jAN i.dup bi.jA bu.su/ kA.t pA.wAN mA/.El] | Rahang itu maknanya tempat buaya menyimpan tangkapannya yang hidup biar jadi busuk kata Pawang Mail. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
getah angos | [g«.tAh A.Nos] | | kepingan getah yang lembik akibat terlebih air atau asid sehingga menyukarkan kerja-kerja memproses getah. | Alamak, salah bancoh, abes jadi getah angos! | [A.lA.mA/ sA.lAh bAn.tSoh A.bes dZA.di g«.tAh A.Nos] | Alamak, salah bancuh, habis jadi getah angos. |
gunung | [gu.nuN] | kata nama | bahagian berbentuk separa bulatan dan terletak paling atas pada rajah permainan tinting. | Ape le kau ni buat gunung pon tak jadi. | [A.p« l« kAw ni bu.wAt gu.nuN pon tA/ dZA.di] | Apalah engkau ini buat gunung pun tidak jadi. |
jubah laboh | [dZu.bAh lA.boh] | | pakaian pengantin lelaki berbentuk jubah songket yang dipakai semasa bersanding atau semasa nikah. | Kalau kau tak pakai jubah laboh, tak sah jadi penganten. | [kA.lAw kAw tA/ pA.kAj dZu.bAh lA.boh tA/ sAh dZA.di p«.NAn.ten] | Kalau engkau tidak pakai jubah labuh, tidak sah jadi pengantin. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
gebot | [gE.bot] | kata adjektif | berkenaan tubuh badan yang herot. | Lepaih eksiden tu muka Mamat jadi gebot. | [l«.pAC ek.si.den tu mu.kA mA.mAt dZA.di gE.bot] | Selepas kemalangan itu muka Mamat jadi herot. |
toye | [t.j«] | kata adjektif | 1. berkenaan wajah yang tidak menampakkan ketokohan. | Muke toye aje macam mana nok jadi ketua. | [mu.k« t.j« A.dZ« mA.tSAm mA.nA n dZA.di k«.tu.w«] | Muka toye sahaja macam mana hendak jadi ketua. |
agan | [A.gAn] | kata tugas | 1. cadang. | Agan nok ikut awok semalam, tapi tok jadi sebab ari ujan. | [A.gAn n/ i.kut A.w/ s«.mA.lAm tA.pi t/ dZA.di s«.bAb A.Äi u.dZAn | Ingatkan hendak ikut awak semalam, tapi tidak jadi sebab hari hujan. |
paneh bedengking | [pA.neh b«.d«N.kiN] | | keadaan cuaca yang terlalu panas. | Ari ni paneh bedengking, abis kulet koi jadi itam. | [A.Äi ni pA.neh b«.d«N.kiN A.bih ku.let koj dZA.di i.tAm] | Hari ini panas sangat, habis kulit saya jadi hitam. |
gelotot | [g«.l.tot] | kata adjektif | berkenaan rambut atau rumput yang bertompok dan tidak rata akibat daripada guntingan yang tidak sama; gonggok. | Rambot jadi gelotot pase tok reti gunteng. | [ÄAm.bot dZA.di g«.l.tot pA.sE t/ Ä«.ti gun.teN] | Rambut jadi bertompok kerana tidak pandai gunting. |
bole II | [b.lE] | kata adjektif | berkenaan mata yang tersembul kerana kecederaan. | Kesian Mamat, mate jadi bole, lepaih kene langgar moto] | [k«.si.jAn mA.mAt mA.t« dZA.di b.lE l«.pAs k«.n« lAN.gÄ m.t] | Kasihan Mamat, matanya tersembul selepas kena langgar motorsikal. |
gonggok | [goN.go/] | kata nama | berkenaan rambut atau rumput yang bertompok dan tidak rata akibat daripada guntingan yang tidak sama; gelotot. | Rambot jadi gonggok pase tok reti gunteng. | [ÄAm.bot dZA.di goN.go/ pA.sE t/ Ä«.ti gun.teN] | Rambut menjadi tidak rata kerana tidak pandai mengguntingnya. |
calong | [tSA.loN] | kata nama | sejenis parang yang bahagian hujungnya bengkok (senjata lama orang Melayu). | Parang calong tu ayah tak nak jual pase dah jadi antik. | [pA.ÄAN tSA.loN tu A.jAh tA/ nA/ dZu.wAl pA.sE dAh dZA.di An.ti/] | Parang calung itu ayah tidak berhajat untuk menjualnya sebab sudah menjadi barang antik. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
jadi bunga taik | [dZA.di bu.NA tA.ji/] | | punca pergaduhan. | Jangan dok melawak sangat sat ni jadi bunga taik. | [dZA.NAn do/ m«.lA.wA/ sA.NAt sAt ni dZA.di bu.NA tA.ji/] | Jangan asyik bergurau, nanti jadi punca pergaduhan. |
bujang | [bu.dZAN] | kata nama | duda atau janda. | Sejak jadi bujang Pak Din mola pasang badan. | [s«.dZA dZA.di bu.dZAN pA din m.lA pA.sAN bA.dAn] | Sejak jadi duda Pak Din mula menghias diri. |
gerau | [g«.ÒAw] | kata nama | ketua tukang masak semasa kenduri kahwin | Pak Me jadi gerau masa aku kawen. | [pA mE dZA.di g«.ÒAw mA.sA A.ku kA.wen] | Pak Ismail jadi ketua tukang masak semasa saya kahwin. |
lendet | [l«n.det] | kata adjektif | 1. tertib berkenaan tingkah laku | Anak dara tu tak payah jadi menantu kita pon tak pa, tak lendet langsong. | [A.nA/ dA.ÒA tu tA/ pA.jAh dZA.di m«.nAn.tu ki.tA pon tA/ pA tA/ l«n.det lAN.soN] | Anak dara itu tidak jadi menantu kita pun tidak mengapa, tidak tertib langsung. |
halai-balai | [hA.lAj.bA.lAj] | kata adjektif | berkenaan dengan kerja yang dibuat secara sambil lewa (sambalewa); hele-bele. | Pasai buat halai-balai, reja jadi tak senonoh. | [pA.sAj bu.wAt hA.lAj.bA.lAj Ò«.dZA dZA.di tA/ s«.n.nh] | Sebab buat sambil lewa, kerja jadi tidak senonoh. |
kumboi | [kum.boj] | kata nama | ketulan berwarna putih di dalam kelapa yang sedang bercambah. | Kata orang tua-tua kalu budak-budak makan kumboi sat ni jadi bodo. | [kA.tA .ÒAN tu.wA.tu.wA kA.lu bu.dA/.bu.dA/ mA.kAn kum.boj sAt ni dZA.di bo.d] | Kata orang tua-kalau budak-budak makan ketulan di dalam kelapa nanti jadi bodoh. |
segok | [sE.g] | kata adjektif | kekok dan malu | Dia tak mau jadi pengapet penganten pasai kata dia segok. | [di.jA tA mAw dZA.di p«.NA.pet p«.NAn.ten pA.sAj kA.tA di.jA sE.g] | Dia tidak mahu menjadi pengapit pengantin sebab katanya dia malu. |
merak buih | [m«.ÒA/ buC] | | tersangat sombong serta berlagak | [sejak laki dia jadi YB, bini dia tu cukup merak buih. | [s«.dZA/ lA.ki di.jA dZA.di wAj.bi bi.ni di.jA tu tSu.kop m«.ÒA/ buC] | Semenjak suaminya menjadi Yang Berhormat, isterinya itu tersangat sombong serta berlagak. |
buloq | [bu.lo)Ö] | kata adjektif | teringin. | Dia ingat kita ni buloq sangat nak jadi ketua. | [di.jA i.NAt ki.tA ni bu.lo)Ö sA.NAt nA dZA.di k«.tu.wA] | Dia ingat kita ini teringin sangat hendak menjadi ketua. |
bengkak berok | [b«N.kA b«.Òo] | | bengkak di pangkal rahang, beguk; bengkak cantek. | Kalu jadi bengkak berok, boh nila. | [kA.lu dZA.di b«N.kA b«.Òo boh ni.lA] | Kalau kena beguk, bubuh nila. |
|
Tesaurus |
---|
| jadi (kata kerja) | Bersinonim dengan berhasil, berjaya;, | | Kata Terbitan : sejadi-jadinya, menjadi, menjadi-jadi, menjadikan, terjadi, jadian, jadi-jadian, kejadian, |
|
Puisi |
---|
|
Kalau mandi abang kini, Letakkan dastar atas batu; Kalau jadi-jadi begini, Belikan kita sehelai baju.
Lihat selanjutnya... |
|