Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ketong | [k«.toN] | kata kerja | kerat pendek. | Nasib baek kayu ni dah diketong-ketong, tinggal kawan belah aje. | [nA.seb bAe/ kA.ju ni dAh di.k«.toN.k«.toN tiN.gAl | Nasib baik kayu ini sudah dikerat pendek-pendek, saya perlu belah sahaja. |
ketotol | [k«.to.tol] | kata kerja | berjalan laju dan tidak menoleh ke kiri dan kanan terutamanya apabila sedang membawa sesuatu barang di kedua-dua belah tangan; ketetel. | Ketotol aje jalan sampai tak nampak orang kiri kanan. | [k«.to.tol A.dZ« dZA.lAn sAm.pAj tA/ nAm.pA/ o.ÄAN ki.Äi | Berjalan laju hingga tidak nampak orang di kiri dan kanan. |
ketetel | [k«.te.tel] | kata kerja | berjalan laju dan tidak menoleh ke kiri dan kanan terutamanya apabila sedang membawa sesuatu barang di kedua-dua belah tangan; ketotol. | Dari jaoh dah nampak mereke ketetel aje bejalan nuju stesen bas. | [dA.Äi dZA.woh dAh nAm.pA/ m«.Äe.k« k«.te.tel A.dZ« | Dari jauh sudah nampak mereka berjalan laju tidak menoleh kiri kanan menuju ke stesen bas. |
boroi | [bo.Äoi] | kata kerja | mengupas dan membelah (khusus untuk buah kelapa). | Boroi kelape tu, mak nak kuko. | [bo.Äoj k«.lA.p« tu mA/ nA/ ku.ko] | Kupas dan belah kelapa itu, emak hendak mengukurnya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
belah daeng | [b«.lAh dAeN] | | membelah di bahagian belakang (berkenaan ikan yang hendak dipanggang atau dikeringkan); belah dain. | Bila angkat bubu satni kita belah daing semua ikan kita siap-siap. | [bi.lA AN.kAt bu.bu sAt.ni ki.tA b«.lAh dAeN s«.mu.wA i.kAn ki.tA si.jAp.si.jAp] | Apabila ikan diangkat dari bubu, kita belah belakang kesemuanya dengan segera. |
belah dain [b«.lAh dAin] | [b«.lAh dAin] | | membelah di bahagian belakang (berkenaan ikan yang hendak dipanggang atau dikeringkan); belah daeng. | Bila angkat bubu satni kita belah dain semua ikan kita siap-siap. | [bi.lA AN.kAt bu.bu sAt.ni ki.tA b«.lAh dAin s«.mu.wA i.kAn ki.tA si.jAp.si.jAp] | Apabila ikan diangkat dari bubu, kita belah belakang kesemuanya dengan segera. |
darang | [dA.ÒAN] | kata nama | 1. lubang tempat tinggal landak. | Bakaqla sampah kat muka darang belah sini, sat ni landak merojoi keluaq belah sana. | [bA.kAâÖ.lA sAm.pAh kAt mu.kA dA.ÒAN b«.lAh si.ni sAt ni lAn.dA/ m«.Òo.dZoj k«.lu.wAâÖ b«.lAh sA.nA] | Bakarlah sampah di muka darang sebelah sini kelak landak akan keluar sebelah sana. |
cang | [tSAN] | kata nama | bahagian atau permukaan yang lebih kecil pada sebuah gendang silat, daripada kulit lembu. Bahagian yang besar dipanggil bam. | Bunyi gendang belah cang tu deraeh, bunyi gendang belah bam pelan sikit. | [bu.øi g«n.dAN b«.lAh tSAN tu d«.ÒAeh bu.øi g«n.dAN b«.lAh bAm p«.lAn si.kit] | Bunyi gendang di bahagian cang lebih kuat daripada bahagian bam. |
umpok | [um.po/] | kata nama | bahagian seseorang. | Umpuk kreja hak hang kena belah sana. | [um.po/ kÒ«.dZA hA/ hAN k«.nA b«.lAh sA.nA] | Bahagian kerja yang engkau kena buat, di sebelah sana. |
rempong | [Ò«m.poN] | kata kerja | membawa benda atau barangan yang banyak dengan cara memeluk kedua-dua belah tangan, merangkul. | Genap-genap kali dia pi pekan, dia rempung macam-macam barang. | [g«.nAp.g«.nAp kA.li di.jA pi p«.kAn di.jA Ò«m.poN mA.tSAm.mA.tSAm bA.ÒAN] | Setiap kali ke pekan, bila pulang dia merangkul banyak barang. |
bekah | [b«.kAh] | kata adjektif | merekah, pecah sedikit atau terbelah sebahagiannya. | Buah derian tu bekah dah senang la kita belah. | [bu.wAh d«.Òi.jAn tu b«.kAh dAh s«.nAN lA ki.tA b«.lAh] | Buah durian itu telah merekah, mudahlah dibelah. |
melewaq | [m«.lE.wA)Ö] | kata kerja | merayau, berkeliaran, berjalan ke sana ke mari (manusia, burung dan lain-lain); kelewar. | Awat la mak pak depa dok biaq anak-anak depa dok melewaq tak tentu masa kat kompleks beli-belah tu. | [A.wAt lA mA/ pA/ dE.pA do/ bi.jA)Ö A.nA/.A.nA/ dE.pA do/ m«.lE.wA)Ö tA/ t«n.tu mA.sA kAt kom.pleks b«.li.b«.lAh tu] | Kenapa ibu bapa membiarkan anak-anak mereka berkeliaran tidak tentu masa di kompleks membeli-belah itu. |
bam | [bAm] | kata nama | bahagian atau permukaan yang lebih besar pada sebuah gendang silat, (biasanya berukuran lilit antara 24 hingga 29 inci), daripada kulit lembu. Bahagian yang kecil disebut cang. | Kulet belah bam kena ganti, pasai depa pukoi kuat sangat sampai pecah. | [ku.let b«.lAh bAm k«.nA gAn.ti pA.sAj dE.pA pu.koj ku.wAt sA.NAt sAm.pAj p«.tSAh] | Kulit di bahagian bam hendaklah digantikan, kerana mereka memukulnya terlalu kuat sehingga pecah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
sorondeh | [s.Än.dEh] | kata kerja | membawa barangan terlalu banyak. | Lopeh momboli-bolah, dio sorondeh-sorondeh, mombawae ko koreto. | [l.pEh mm.b.li b.lAh di.j s.Än.dEh s.Än.dEh mm.bA.w.E k k.ÄE.t] | Lepas membeli belah dia membawa barang terlalu banyak ke keretanya. |
kotuau | [k.tu.wAw] | kata kerja | mengeluarkan bunyi dengan cara meniup dua belah tapak tangan (yang dilekapkan). | Komarahan rimau, bilo mondonga bunyi kotuau tiko malam ari. | [k.mA.ÄA.hAn Äi.mAw bi.l mn.d.NA bu.øi k.tu.wAw ti.k mA.lAm A.Äi] | Kemarahan harimau apabila mendengar bunyi ketuau ketika malam hari. |
diulumbai | [di.u.lum.bAj] | kata kerja | dihasut. | Dio tu, tak boleh nengok orang sonang, diulumbainyo orang tu, hinggo pocah bolah. | [di.j tu tA/ b.leh nE.N/ .ÄAN s.nAN di.u.lum.bAj.ø .ÄAN tu hiN.g p.tSAh b.lAh] | Dia itu, tidak boleh menengok orang senang, dihasutnya orang itu, hingga pecah belah. |
monyalang | [m.øA.lAN] | kata kerja | mengunjung sanak saudara selepas berkahwin dengan tujuan menambahkan erat hubungan keluarga kedua belah pihak. | Lopeh monikah, ponganten pompuwan monyalang ke rumah ponganten lolaki. | [l.pEh m.ni.kAh p.NAn.ten pm.puAn m.øA.lAN kE/ Äu.mAh p.NAn.ten l.lA.ki] | Selepas bernikah, pengantin perempuan mengunjungi rumah pengantin lelaki. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
buke belah | [bu.k« b«.lAh] | | memulakan kerja awal menanam padi. | Engkau dah buke belah ke? | [«N.kAw dAh bu.k« b«.lAh k«] | Engkau sudah memulakan menanam padi? |
gelotok | [g«.lo.to/] | kata kerja | membelah buah kelapa yang sudah dibuang sabutnya dengan menggunakan belakang parang atau lain-lain. | Tolong le gelotok kelape tu. | [to.loN l« g«.lo.to/ k«.lA.p« tu] | Tolonglah belah kelapa itu. |
kubal | [ku.bAl] | kata kerja | mengupas sabut kelapa. | Pegi tolong kubal kelape, senang nak gelotok. | [p«.gi to.loN ku.bAl k«.lA.p« s«.nAN nA/ g«.lo.to/] | Pergi tolong kupas kelapa senang hendah belah dua. |
sangkak | [sAN.kA/] | kata nama | bahagian hujung galah yang dibelah-belah halus dan dibentuk seperti kerucut (kon) untuk memetik buah seperti buah manggis. | Kalau nak petik buah mangges baek gune galah sangkak. | [kA.lAw nA/ p«.ti/ bu.wAh mAN.ges bAe/ gu.n« gA.lAh sAN.kA/] | Kalau nak petik buah manggis baik guna galah sangkak |
menggogoh | [m«N.go.goh] | kata kerja | menangkap ikan di sawah atau anak sungai yang hampir kering, dengan meraba-raba menggunakan sebelah atau dua belah tangan. | Ae sawah dah nak kereng, mari le kite menggogoh. | [Ae sA.wAh dAh nA/ k«.ÄeN mA.Äi l« ki.t« m«N.go.goh] | Air sawah dah nak kering, marilah kita menggogoh. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
parok | [pA.Ä/] | kata kerja | mengeluarkan bunyi tertentu menggunakan kedua-dua belah tangan yang diletakkan di mulut dan ditiup untuk memanggil dan menangkap ayam hutan. | Banyok dapat ayam utan, kene parok die. | [bA.ø/ dA.pAt A.jAm u.tAn k«.n« pA.Ä/ di.j«] | Banyak dapat ayam hutan kerana paroknya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
belah daen | [b«.lAh dAen] | | membelah dua tanpa putus pada bahagian belakang kepala ikan hingga ke ekor, biasanya untuk dikeringkan atau dipanggang. | Hang belah daen ikan ruan hat mati tu buat kerin. | [hAN b«.lAh dAen i.kAn Òu.wAn hAt mA.ti tu bu.wAt k«.Òin] | Kamu belah daen ikan haruan yang mati untuk dikeringkan. |
menyabong | [m«.øA.boN] | kata kerja | meniarap dengan melipat kedua-dua belah kaki ke atas | Jangan dok menyabong, sat ni mak mati. | [dZA.NAn do/ m«.øA.boN sAt ni mA/ mA.ti] | Jangan meniarap dengan melipat kedua-dua belah kaki ke atas, nanti mak mati. |
merembiang | [m«.Òem.bi.jAN] | kata kerja | membawa banyak barang dengan kedua-dua belah tangan | Mak dok merembiang barang sampai jalan pon nak jatoh. | [mA/ do/ m«.Òem.bi.jAN bA.ÒAN sAm.pAj dZA.lAn pon nA/ dZA.toh] | Emak membawa banyak barang dengan kedua-dua belah tangan sehingga berjalan pun hendak terjatuh. |
pisau bangkong | [pi.sAw bAN.koN] | | sejenis pisau yang bersaiz besar, biasanya digunakan untuk menyiang ikan, membelah kelapa dan sebagainya | Kalu nak belah buah nyoq ambek pisau bangkong. | [kA.lu nA/ b«.lAh bu.wAh ø)Ö Am.bE/ pi.sAw bAN.koN] | Kalau nak belah buah kelapa ambil pisau bangkung. |
petot | [pE.tt] | kata adjektif | kecil dan pendek berkenaan seseorang atau sesuatu | Pisang maih hat pangkai besaq tapi hat di belah ujong petot. | [pi.sAN mAC hAt pAN.kAj b«.sA)Ö tA.pi hAt b«.lAh u.dZoN pE.tt] | Pisang emas di pangkal besar tapi yang di belah hujung kecil dan pendek. |
merenjaih | [m«.Ò«n.dZAC] | kata kerja | menghentakkan kaki atau tangan atau kedua-duanya kerana marah | Dalam cerita Batu Belah Batu Betangkop, Pekan merenjaih nak teloq ikan temakoi. | [dA.lAm tS«.Òi.tA bA.tu b«.lAh bA.tu b«.tAN.kop p«.kAn m«.Ò«n.dZAC nA/ t«.lo)Ö i.kAn t«.mA.koj] | Dalam cerita Batu Belah Batu Bertangkup, Pekan menghentakkan kaki dan tangan kerana hendak telur ikan temakul. |
melepok | [m«.lE.p/] | kata kerja | duduk dengan melipatkan kedua belah kaki dengan punggung diletakkan di atas pelipatan kaki | Dok melepok elok-elok sikit, baru nampak lendet. | [do/ m«.lE.p/ E.l/.E.l/ si.kit bA.Òu nAm.pA/ l«n.det] | Duduk melepok elok-elok sikit, baru nampak tertib. |
| | | 3. berkenaan dengan badan seseorang yang kurus selepas pulih daripada sakit; seroh | Lepaih belah, badan dia nampak sereyat. | [l«.pAC b«.lAh bA.dAn di.jA nAm.pA/ s«.Ò«.jAt] | Selepas dibedah badannya kelihatan kurus. |
tak rot idop | [tA/ Òot i.dop] | | tidak berupaya atau mampu untuk melakukan sesuatu; tak rot | Tak rot idop langsong nak belah kayu, maih sini aku buat. | [tA/ Òot i.dop lAN.soN nA/ b«.lAh kA.ju mAC si.ni A.ku bu.wAt] | Tidak berupaya hendak membelah kayu, mari sini saya buat. |
tepeleot II | [t«.p«.lE.ot] | kata adjektif | 1. berkenaan dengan muka yang cacat secara semulajadi atau kemalangan | Muka dia yang tepeleot dari kecik tu dah elok lepaih kena belah. | [mu.kA di.jA jAN t«.p«.lE.ot dA.Òi k«.tSi tu dAh E.l l«.pAC k«.nA b«.lAh] | Mukanya yang cacat sejak kecil sudah elok selepas dibedah. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata belah |
|
Puisi |
---|
|
Belah buluh jangan diusik, Kalau diusik menjadi bilah; Bunga tangguh jangan dikutip, Kalau dikutip menjadi salah.
Lihat selanjutnya... |
|