Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ceting | [tS«.tiN] | kata nama | sejenis bakul untuk membasuh beras. | Ambek ceting, mak nak basoh beras ni. | [Am.be/ tS«.tiN mA/ nA/ bA.soh b«.ÄAs ni] | Ambilkan ceting, emak hendak basuh beras ini. |
penjong | [pen.dZoN] | kata adjektif | tidak tepat mengikut bentuk yang sepatutnya. | Daon tingkap dah penjong sebab tu tak rapat. | [dAon tiN.kAp dAh pen.dZoN s«.bAb tu tA/ ÄA.pAt] | Daun tingkap tidak tepat mengikut ukuran, sebab itulah tidak boleh ditutup rapat. |
nyerigai | [ø«.Äi.gAj] | kata kerja | memanjat. | Jangan nyerigai, pokok tu tinggi, jatoh karang. | [dZA.NAn ø«.Äi.gAj po.ko/ tu tiN.gi dZA.toh kA.ÄAN] | Jangan memanjat, pokok itu tinggi, nanti jatuh. |
tonjet | [ton.dZet] | kata kerja | mengangkat kedua-dua tumit kaki (seseorang) untuk mencapai sesuatu yang terletak pada paras yang agak tinggi. | Tonjet tinggi siket, baru dapat ambek. | [ton.dZet tiN.gi si.ket bA.Äu dA.pAt Am.be/] | Angkat tumit tinggi sedikit, barulah dapat dicapai barang itu. |
ketong | [k«.toN] | kata kerja | kerat pendek. | Nasib baek kayu ni dah diketong-ketong, tinggal kawan belah aje. | [nA.seb bAe/ kA.ju ni dAh di.k«.toN.k«.toN tiN.gAl | Nasib baik kayu ini sudah dikerat pendek-pendek, saya perlu belah sahaja. |
kepik | [k«.pi/] | kata nama | dompet. | Kepiknye yang ade kad pengenalan dan duet tetinggal dalam bas. | [k«.pi/.ø« jAN A.d« kAd p«.N«.nA.lAn dAn du.wet t«.tiN.gAl ] | Dompet duitnya yang mengandungi kad pengenalan dan wang tertinggal dalam bas. |
patah rome | [pA.tAh Äo.m«] | | terencat pertumbuhan (pada manusia, haiwan peliharaan) daripada segi psikologi dan lain-lain kerana terpisah. | Umo baru due taon dah kene tinggal, ape tak patah rome. | [u.mo bA.Äu du.we tAon dAh k«.n« tiN.gAl A.p« tA/ pA.tAh | Umur baru dua tahun sudah kena tinggal, mana tidak terencat kesuburan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kelepang | [k«.l«.pAN] | kata nama | bunyi sesuatu benda yang terjatuh seperti tin, loyang dan sebagainya di permukaan yang keras. | Kucin sondoi tin roti ataeh lemari, jatoh kelepang ataeh lantai. | [ku.tSin sn.dj tin Ò.ti A.tAEh l«.mA.ri dZA.toh k«.l«.pAN A.tAEh lAn.tAj] | Kucing menyondol tin roti di atas almari lalu jatuh kelepang bunyinya di atas lantai dengan bunyi yang kuat. |
kelepang | [k«.l«.pA)N] | kata nama | bunyi sesuatu benda yang terjatuh (seperti tin, loyang dan sebagainya) di permukaan yang keras. | Kucin sondoi tin roti ataeh lemari, jatoh kelepang ataeh lantai. | [ku.tSin sn.dj tin Ò.ti A.tAEh l«.mA.ri dZA.toh k«.l«.pA)N A.tAEh lAn.tAj] | Kucing menyondol tin roti di atas almari lalu jatuh kelepang bunyinya di atas lantai dengan bunyi yang kuat. |
peleting | [p«.l«.tiN] | kata kerja | mencuri, membohong, memperdaya, menipu. | Man Gebang hak suka peleting orang tu dah kena tangkap. | [mAn gE.bAN hA/ su.kA p«.l«.tiN .ÒAN tu dAh k«.nA tAN.kAp] | Osman gebang yang selalu menipu orang itu sudah ditangkap polis. |
telinga buntin | [t«.li.NA bun.tin] | | telinga yang bernanah kerana dimasuki air dan lain-lain, torek. | Busok sunggoh telinga buntin hang ni. | [bu.so/ suN.goh t«.li.NA bun.tin hAN ni] | Sungguh busuk telinga engkau yang bernanah itu. |
kelitin | [k«.li.tin] | kata kerja | mundar-mandir, berlegar-legar (di sekitar sesuatu tempat dengan tujuan tertentu). | Aku tengok dari tadi lagi hang dok kelitin tang ni saja, tak pi kelaen ka? | [A.ku tE.N/ dA.Òi tA.di lA.gi hAN do/ k«.li.tin tAN ni sA.dZA tA/ pi k«.lAen kA] | Sejak dari tadi aku melihat engkau berlegar-legar di sini sahaja, tidakkah pergi ke tempat lain? |
kelohom | [k«.l.hm] | kata adjektif | kempung, kempis, terperosok ke dalam seperti tin kosong kemek, bola kempis, pipi yang cengkung. | Bila tok nek buang gigi palsu dia, pipi dia nampak kelohom. | [bi.lA to/ ne/ bu.wAN gi.gi pAl.su di.jA pi.pi di.jA nAm.pA/ k«.l.hm] | Apabila nenek menanggalkan gigi palsunya, kelihatanlah pipinya kempung ke dalam. |
| | | 2. mengambil seluruhnya. | Buah moktan tu depa relaeh tinggai dahan dia saja. | [bu.wAh m/.tAn tu dE.pA Ò«.lAEh tiN.gAj dA.hAn di.jA sA.dZA] | Mereka mengambil kesemua buah rambutan di pokok rambutan itu sehingga tinggal dahannya sahaja. |
wahwah | [wAh.wAh] | kata adjektif | terpinga-pinga, kehairanan. | Bila baeh tinggai dia, dia tak tau nak buat apa dah, cuma bediri wahwah saja. | [bi.lA bAEh tiN.gAj di.jA di.jA tA/ tAw nA/ bu.wAt A.pA dAh tSu.mA b«.di.Òi wAh.wAh sA.dZA] | Bila dia ditinggalkan oleh bas, dia tidak tahu apa yang harus dibuatnya, cuma terpinga-pinga sahaja. |
| | | 2. segulung benang, selilit benang (sebagai penjodoh bilangan). | Kalu nak bagi naek wau tinggi, kena guna empat kampoi benang. | [kA.lu nA/ bA.gi nAe/ wAw tiN.gi k«.nA gu.nA «m.pAt kAm.poj b«.nAN] | Kalau layang-layang itu hendak diterbangkan tinggi, gunakanlah empat kampoi benang. |
rembat I | [ÒEm.bAt] | kata nama | galah. | Rembat tu pendek, mana nak sampai buah hak tinggi tu. | [ÒEm.bAt tu pEn.dE/ mA.nA nA/ sAm.pAj bu.wAh hA/ tiN.gi tu] | Galah itu pendek, tentu tidak sampai kepada buah yang tinggi tu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
uting | [u.tiN] | kata kerja | membidik. | Kito keno uting molek dulu, baru buleh bede. | [ki.t k«.n u.tiN m:.lE/ du.lu bA.Äu bu.leh b«.de] | Kita kena bidik dulu, baru boleh tembak. |
tinggi langgok | [tiN.gi lAN.go/] | | terlampau tinggi. | Pohong nyo tuwo tu, tinggi langgok. | [p.hoN ø tu.w tu tiN.gi lAN.go/] | Pokok kelapa tua tu, terlampau tinggi. |
manih leting | [mA.nih l«.tiN] | | sangat manis. | Mokte gulo batu tu manih leting. | [m/.tE gu.l bA.tu tu mA.nih l«.tiN] | Rambutan gula batu tu sangat manis. |
ayuk | [A.ju/] | kata adjektif | gayat. | Jange naek tinggi bedokoh, nati ayuk. | [dZA.NE nAE/ tiN.gi b«.d/.h nA.ti A.ju/] | Jangan naik terlalu tinggi, nanti gayat. |
sebek | [s:«.bE/] | kata adjektif | terbiar. | Bakpo la ore tu tingga anok diyo dok sebek situ. | [bA/.p lA .ÄE tu tiN.gA A.n/ di.j do/ s:«.bE/ s:i.tu] | Kenapalah orang tu tinggalkan anaknya terbiar di situ. |
mucuk | [m:u.tSu/] | kata kerja | meluncur. | Wa bule tu naek mucuk tinggi lepah kapong. | [wA bu.lE tu nAe/ m:u.tSu/ tiN.gi l«.pAh kA.poN] | Wau bulan tu naik meluncur tinggi merentasi kampung. |
jetak | [dZ:«.tA/] | kata kerja | memantul kembali (berkenaan ranting, lidi dan lain-lain), melantun, memantuk, membingkas. | Rating kayu tu jetak ko muko diyo. | [ÄA.tiN kA.ju tu dZ«.tA/ k mu.k di.j] | Ranting kayu tu melantun ke arahnya. |
kropeh | [kÄ.pEh] | kata nama | sisa makanan (yang tidak habis dimakan). | Diyo make sapa kenye, hok kropeh tingga kawe. | [di.j mA.kE sA.pA k«.øE h/ kÄ.pEh tiN.gA k:A.we] | Dia makan sampai kenyang, sisanya ditinggalkan kepada saya. |
| | | 2. mengambil kepunyaan orang tanpa kebenaran, mencuri. | Driye ambo abih nyo petak ko ore, maso ambo tingga gi jambe takdi. | [dÄi.jE Am.b A.bih ø p«.tA/ k .ÄE mA.s Am.b tiN.gA gi dZ:Am.be tA/.di] | Durian saya habis dicuri orang semasa saya pergi ke tandas tadi. |
cabuk pengga | [tS:A.bu/ p«N.gA] | | tercabut, tertanggal. | Pade pong pitu tu cabuk pengga, pasa takdok meting. | [pA.dE poN pi.tu tu tS:A.bu/ p«N.gA pA.sA tA/.d/ m:«.tiN] | Patut pun pintu tu tercabut kerana tak ada kayu beluti untuk menguatkannya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
borenggeh | [b.ÄEN.gEh] | kata kerja | bertenggek lama (tentang burung). | Dah konyang punai tu makan, sumoe borenggeh kek ranting-ranting. | [dAh k.øAN pu.nAj tu mA.kAn su.m.E b.ÄEN.gEh kE/ ÄAn.tiN ÄAn.tiN] | Sudah kenyang punai itu makan, semuanya bertenggek di ranting-ranting. |
poting | [p.tiN] | kata nama | keratan buluh yang dipakukan pada batang pokok yang berfungsi sebagai anak tangga. | Den guno poting panjek pokok sialang ngambek nisan lobah. | [dEn gu.n p.tiN pAn.dZE/ p.k/ siA.lAN NAm.bE/ ni.sAn l.bAh] | Saya gunakan poting, panjat pokok sialang mengambil madu. |
tingkat ruang | [tiN.kAt Äu.wAN] | | duduk dengan cara memeluk sebelah kaki. | Ponuleh tu dudok tingkat ruang kek tobeng sungai tu moncari elham. | [p.nu.lEh tu du.do/ tiN.kAt Äu.wAN kE/ t.bEN su.NAj tu mn.tSA.Äi El.hAm] | Penulis itu duduk tingkat ruang di tebing sungai itu, mencari ilham. |
solompot II | [s.lm.pt] | kata adjektif | sehelai sepinggang, terlalu miskin. | Ponguni rumah tu tinggi solompot yo, sobab romahe tobaka. | [p.Nu.ni Äu.mAh tu tiN.gA s.lm.pt j s.bAb Äu.mAh.E t.bA.kA] | Penghuni rumah itu tinggal sehelai sepinggang sahaja sebab rumahnya terbakar. |
kosai | [k.sAj] | kata adjektif | berderai-derai. | Padi tu dah banyak yang kosai yang tingga tangkai yo. | [pA.di tu dAh bA.øA/ jAN k.sAj jAN tiN.gA tAN.kAj j] | Padi itu banyak yang berderai, yang tinggal tangkainya saja. |
joriang | [dZ.Äi.jAN] | kata kerja | buah penghujung. | Buah dian kek dusun den tingga joriang dah tak banyak lai. | [bu.wAh di.jAn kE/ du.sun dEn tiN.gA dZ.Äi.jAN dAh tA/ bA.øA/ lAi:] | Buah durian di dusun saya tinggal buah penghujung, sudah tidak banyak lagi. |
roman | [Ä.mAn] | kata nama | geraham belakang. | Gigi Pak Aji tu dah habih sumo, tingga duwo batang roromane yo. | [gi.gi pA/ A.dZi tu dA hA.bih su.m tiN.gA du.w bA.tAN Ä.mAn.E j] | Gigi Pak Aji itu sudah habis tanggal, tinggal dua batang geraham di bahagian belakang saja. |
bosarau | [b.sA.ÄAw] | kata nama | berlubang-lubang. | Atap rumah tu dah bosarau dek lamo kono tingga. | [A.tAp Äu.mAh tu dAh b.sA.ÄAw de/ lA.m k.n tiN.gA] | Atap rumah itu sudah berlubang-lubang kerana rumah tersebut sudah lama ditinggalkan. |
peta | [pE.tA] | kata kerja | bidik, tenang. | Peta boto-boto kek babi tungga tu, poluru tingga suleh. | [pE.tA bo.to bo.to kE/ bA.bi tuN.gA tu po.lu.Äu tiN.gA su.lEh] | Bidik betul-betul ke babi tunggal itu, peluru tinggal sebutir. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
tinjau belukau | [tin.dZAw b«.lu.kAw] | | peringkat pertumbuhan pokok padi di antara tahap masuk isi hingga bunting. | Padi aku tengah tinjau belukau. | [pA.di A.ku t«.NAh tin.dZAw b«.lu.kAw] | Padi aku sedang tinjau belukau. |
tengko | [t«N.ko] | kata kerja | menterbalikkan dan mengetuk-ngetuk bekas untuk mengeluarkan sesuatu. | Pegi tengko tin biskot ni kat luwo, nanti rumah koto. | [p«.gi t«N.ko tin bis.kot ni kAt lu.wo nAn.ti Äu.mAh ko.to] | Pergi tengko bekas ini di luar, nanti rumah kotor. |
tindeh kaseh | [tin.deh kA.seh] | | berkenaan dinding yang dipasang melintang dan bertindih antara satu sama lain; sisek tenggileng. | Cantek lak dindeng rumah kau ni buat dindeng tindeh kaseh. | [ | Cantik pula dinding rumah engkau ini buat tindih kasih. |
ibu rezeki | [i.bu Ä«.z«.ki] | | beberapa bahan asas dalam makanan harian seperti beras, gula, kopi, dan garam yang ada di dalam bekas simpanan tidak dihabiskan semuanya. Apabila tinggal sedikit, ia ditambah dengan yang baharu. Begitulah seterusnya dilakukan dan menjadi amalan atas kepercayaan untuk menjadi ibu rezeki. | Beras dah tinggal segenggam dalam tempayan dare ni jangan abeskan, buat ibu rezeki. | [b«.ÄAs dAh tiN.gAl s«.g«N.gAm dA.lAm t«m.pA.jAn dA.Ä« ni dZA.NAn A.bes.kAn bu.wAt i.bu Ä«.z«.ki] | Beras yang sudah tinggal segenggam di dalam tempayan dara ini jangan dihabiskan untuk dibuat ibu rezeki. |
pencok | [p«n.tSo/] | kata kerja | memangkas pada bahagian atas atau hujung pokok. | Kau pencok pokok tu, biau tak tinggi sangat. | [kAw p«n.tSo/ po.ko/ tu bi.jAw tA/ tiN.gi sA.NAt] | Engkau pangkas pokok itu, biar tidak tinggi. |
penglong | [p«N.loN] | kata nama | alat penyiram tanam-tanaman yang dibuat daripada tin atau plastik. | Tesumbat pulak penglong aku ni, patut le ae tak keluau. | [t«.sum.bAt pu.lA/ p«N.loN A.ku ni pA.tut l« Ae tA/ k«.lu.wAw] | Tersumbat pula alat penyiram air aku ini, patutlah air tidak keluar. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
tingkoh | [tiN.kh] | kata kerja | mengetuk sesuatu dengan perlahan; tengkoh. | Wek tingkoh pireng halo semut. | [we t«N.kh pi.ÄeN hA.l s«.mut] | Nenek mengetuk perlahan piring untuk menghalau semut. |
tingkai | [tiN.kAj] | kata nama | katak. | | | |
kupi | [ku.pi] | kata nama | bekas daripada logam yang berbentuk kecil (seperti tin sardin, susu, rokok). | Periok tu kecik, masak nasik due kupi dah le. | [p«.Äi.jo/ tu k«.tSi/ mA.sA/ nA.si/ du.w« ku.pi dAh l«] | Periuk itu kecil, masak nasi dua kupi sudahlah. |
sepuntat | [s«.pun.tAt] | kata adjektif | berkenaan isi ikan yang tinggal sedikit. | Tingge sepuntat anak oteng kat ayah deme. | [tiN.gE s«.pun.tAt A.n/ .tEN kAt A.jAh dE.m«] | Tinggal sedikit isi ikan haruan untuk ayah kamu. |
lapus | [lA.pus] | kata adjektif | berkenaan sesuatu yang tinggi hingga melebihi paras kepala. | Pago tu tinggi beto, lapus kepale. | [pA.g tu tiN.gi b«.to lA.pus k«.pA.l«] | Pagar itu tinggi betul sehingga melebihi paras kepala. |
rebak | [Ä«.bA/] | kata adjektif | berkenaan tanah, tebing sungai yang runtuh. | Musem pejo, tebeng tinggi sokmo rebak. | [mu.sem p«.dZ t«.beN tiN.gi s/.m Ä«.bA/] | Musim banjir, tebing tinggi sering runtuh. |
lah soyak | [lAh s.jA/] | | berkenaan kanak-kanak yang menangis berlebih-lebihan. | Adek lah soyak pase mok tingga. | [A.de/ lAh s.jA/ pA.sE m/ tiN.gA] | Adek menangis tersesak-esak kerana ditinggal emak. |
puko anok | [pu.ko A.n/] | | kayu panjang memukul kayu pendek dalam permainan congkeh mate. | Mase puko anok tu jangan tinggi ngat takot dapat sambot. | [mA.s« pu.ko A.n/ tu dZA.NAn tiN.gi NAt tA.kot dA.pAt sAm.bot] | Semasa pukul anak, jangan tinggi sangat, nanti dapat sambut. |
dongkok | [doN.ko/] | kata kerja | mendaki tempat tinggi (seperti gunung, bukit). | Tokkanlah awok tok daye dongkok bukit tu, bukannya tinggi ngat. | [t/.kAn.lAh A.w/ t/ dA.j« doN.ko/ bu.kit tu bu.kAn. ø« tiN.gi NAt] | Takkanlah awak tidak berdaya mendaki bukit itu, bukannya tinggi sangat. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
tinggi melayup | [tiN.gi m«.lA.jup] | | berkenaan dengan seseorang atau sesuatu yang sangat tinggi | Rumah dia silin tinggi melayup. | [Òu.mAh di.jA si.lin tiN.gi m«.lA.jup] | Siling rumahnya sangat tinggi. |
geretok | [g«.Ò«.to] | kata kerja | 1. mengetuk dengan buku jari atau menggunakan sesuatu benda | Nak tidoq pon payah, hingaq bunyi tin budak dok geretok. | [nA ti.d)Ö pon pA.jAh hi.NA)Ö bu.øi tin bu.dA do g«.Ò«.to] | Nak tidur pun susah, bising bunyi tin budak sedang ketuk. |
kelitin | [k«.li.tin] | kata kerja | berlegar-legar dalam sesuatu kawasan dengan mempunyai maksud tertentu. | Nampak dari tadi lagi dia dok kelitin depan rumah anak combi. | [nAm.pA/ dA.Òi tA.di lA.gi di.jA do/ k«.li.tin d«.pAn Òu.mAh A.nA/ tSom.bi] | Nampak dari tadi lagi dia semua berlegar-legar depan rumah anak mami. |
belutin | [b«.lu.tin] | kata adjektif | kotor daripada selut atau lumpur yang telah kering di bahagian kaki. | Pi basoh kaki hang yang belutin dengan selut bereseh-bereseh baru naek ataih rumah. | [pi bA.soh kA.ki hAN jAN b«.lu.tin d«.NAn s«.lut b«.Ò«.seh.b«.Ò«.seh bA.Òu nAe A.tAC Òu.mAh] | Pergi basuh kaki awak yang kotor dengan selut bersih-bersih baru naik atas rumah. |
beseleliaq | [b«.s«.lE.li.jA)Ö] | kata adjektif | berkenaan dengan cecair pekat yang meleleh daripada bekasnya; beseliaq. | Jangan bagi adek buat ayaq seniri, sat ni beseleliaq habeh tin susu. | [dZA.NAn bA.gi A.de/ bu.wAt A.jA)Ö s«.ni.Òi sAt ni b«.s«.lE.li.jA)Ö hA.beh tin su.su] | Jangan biar adik buat air seorang diri, nanti susu meleleh di sekeliling tin susu. |
| | | 2. termenung | Dari tadi dia dok melangut depan tingkap. | [dA.Òi tA.di di.jA do/ m«.lA.Nut d«.pAn tiN.kAp] | Dari tadi dia duduk termenung di hadapan tingkap. |
| | | 2. menokok tambah sesuatu cerita; pekunon | Pak dia tinggai reta besaq cet, dia pekunu kata dapat berelong-relong tanah. | [pA/ di.jA tiN.gAj Ò«.tA b«.sA)Ö tSe/ di.jA p«.ku.nu kA.tA dA.pAt b«.Ò«.loN.Ò«.loN tA.nAh] | Bapaknya meninggalkan harta sikit sahaja, dia menokok nambah cerita yang dia mendapat berelong-relong tanah. |
kawaq | [kA.wA)Ö] | kata nama | pencuri. | Kunci pintu dengan tingkap, mana tau sat ni kawaq masok. | [kun.tSi pin.tu d«.NAn tiN.kAp mA.nA tAw sAt ni kA.wA)Ö mA.so/] | Kunci pintu dan tingkap, mana tahu nanti pencuri masuk. |
ceroi | [tS«.Òoj] | kata adjektif | cair berkenaan gulai, kopi, teh dan sebagainya | Ayaq kopi kat kantin ceroi sangat. | [A.jA)Ö k.pi kAt kAn.tin tS«.Òoj sA.NAt] | Air kopi di kantin sangat cair. |
karau | [kA.ÒAw] | kata kerja | 1. menghabiskan isi sahaja dan meninggalkan kuah. | Habeh hang karau laok tinggai kuah gulai saja lagi. | [hA.bEh hAN kA.ÒAw lAo/ tiN.gAj ku.wAh gu.lAj sA.dZA lA.gi] | Awak habiskan lauk tinggal kuah gulai saja lagi. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata tin |
|
Puisi |
---|
|
Beli tin ke Kota Batu, Kelapa muda tidak berminyak; Sudah miskin dagang piatu, Minta kasihan orang banyak.
Lihat selanjutnya... |
|