Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bego I | [be.go] | kata adjektif | sangat nakal (tentang kanak-kanak). | Bukan main bego budak tu. | [bu.kAn mAen be.go bu.dA/ tu] | Bukan main nakal perangai budak itu. |
jajan | [dZA.dZAn] | kata nama | makanan ringan yang digemari oleh kanak-kanak. | Dapat duet raye jangan abes buat beli jajan aje,simpan-simpan siket. | [dA.pAt du.wet ÄA.j« dZA.NAn A.bes bu.wAt b«.li dZA.dZAn | Kalau dapat duit raya, janganlah dihabiskan untuk membeli makanan ringan sahaja, simpan-simpanlah sedikit. |
belumbah-lumbah | [b«.lum.bAh.lum.bAh] | kata adjektif | berkenaan kanak-kanak yang comot dan selekeh dengan kotoran selain makanan. | Dah muke si Asan tu belumbah-lumbah, gelilah abang kakaknye nak dekat. | [dAh mu.k« si AsAn tu b«.lum.bAh.lum.bAh g«.li.lAh A.bAN ] | Oleh sebab muka si Hassan itu comot dan selekeh, abang dan kakaknya geli menghampirinya. |
gebak-genek | [g«.bA/.g«.ne/] | kata adjektif | berkenaan air muka kanak-kanak yang hendak menangis, mencebik. | Gebak-genek aje mukenye selepas kene marah. | [g«.bA/.g«.ne/ A.dZ« mu.k«.ø« s«.l«.pAs k«.n« mA.ÄAh] | Mencebik sahaja mukanya selepas kena marah. |
maen piantan | [mAen pi.jAn.tAn] | | sejenis permainan menyorok-nyorok dalam kalangan kanak-kanak; sembunyi ibu. | | | |
melanos | [m«.lA.nos] | kata kerja | menangis seolah-olah petanda dapat adik (biasanya kanak-kanak kecil yang kononnya hendakkan adik). | Anak engkau ni nangis, melanos agaknye. | [A.nA/ «N.kAw ni nA.Nes m«.lA.nos A.gA/.ø«] | Anak engkau ini menangis sahaja, agaknya menangis nak beradik. |
tui | [tu.wi] | kata adjektif | dalam keadaan tidak boleh ditarik balik khusus dalam permainan kanak-kanak seperti permainan polis sentri dan lain-lain. | Tui kau dan lepaskan tangan kau, jangan aleh lagi buah cato tu. | [tu.wi kAw dAn l«.pAs.kAn tA.NAn kAw dZA.NAn A.leh lA.gi | Tui engkau dan lepaskan tangan engkau, jangan alih lagi buah catur itu. |
sembunyi ibu | [s«m.bu.øi i.bu] | | sejenis permainan menyorok-nyorok dalam kalangan kanak-kanak; maen piantan. | | | |
bekelampi | [b«.k«.lAm.pi] | kata kerja | berkeliaran di sana sini lazimnya tanpa tujuan yang tertentu, sebagai contoh, kanak-kanak yang suka berdekatan dengan orang-orang dewasa yang sedang sibuk membuat kerja. | Mane aje orang buwat keje, bekelampi budak-budak. | [mA.n« A.dZ« o.ÄAN bu.wAt k«.dZ« b«.k«.lAm.pi | Mana sahaja orang sedang membuat kerja, di situlah budak-budak berkeliaran. |
semonyeh | [s«.mo.øeh] | kata adjektif | berkenaan mulut yang penuh dengan makanan hingga terkeluar sebahagiannya daripada mulut (khusus tentang kanak-kanak). | Budak ni asal makan, kalau tak semonyeh mulut tu, tak sah. | [bu.dA/ ni A.sAl mA.kAn kA.lAw tA/ s«.mo.øeh mu.lut tu tA/ | Budak ini bila makan, kalau tidak penuh mulutnya itu, tidak sah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
celong | [tS«.loN] | kata nama | 1. kandang yang sempit untuk menempatkan kanak-kanak yang belum boleh berjalan. Pada masa ini, alat ini dipasang roda untuk membolehkan kanak-kanak berjalan. | Jangan biaq lama sangat adek dalam celong tu, nanti lengoh. | [dZA.NAn bi.jAâÖ lA.mA sA.NAt A.de/ dA.lAm tS«.loN tu nAn.ti l«.Nh] | Jangan dibiarkan adik terlalu lama di dalam celung itu, nanti dia keletihan. |
| | | 2. cekap berjalan bagi kanak-kanak selepas bertatih. | Budak tu umok setaon dah cedaeh bejalan. | [bu.dA/ tu u.mâÖ s«.tAon dAh tS«.dAEh b«.dZA.lAn] | Meskipun berusia setahun, kanak-kanak itu sudah cekap berjalan. |
takteh | [tA/.tEh] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan selangkah-selangkah (tentang kanak-kanak). | Awat lama sangat anak hang ni baru takteh, baya dia buleh belari dah. | [A.wAt lA.mA sA.NAt A.nA/ hAN ni bA.Òu tA/.tEh bA.jA di.jA bu.leh b«.lA.Òi dAh] | Mengapa lama sangat anak engkau ini baru belajar berjalan, sedangkan kanak-kanak yang sebaya dengannya sudah pandai berlari. |
jemuan | [dZ«.mu.wAn] | kata adjektif | berkenaan kanak kanak yang sangat nakal (kiasan). | Budak tu jemuan sunggoh tak buleh orang lepa sikit duet pecah pon dia kebaeh. | [bu.dA/ tu dZ«.mu.wAn suN.goh tA/ bu.leh .ÒAN l«.pA si.kit du.wet p«.tSAh pon di.jA k«.bAEh] | Budak itu sangat nakal, pantang orang leka sedikit, duit syiling pun dikebasnya. |
hantap | [hAn.tAp] | kata adjektif | berkenaan tubuh kanak-kanak yang berat, bertubuh atau gemuk padat, montel; antap. | Baru tiga bulan, anak hang ni hantap sunggoh. | [bA.Òu ti.gA bu.lAn A.nA/ hAN ni hAn.tAp suN.goh] | Walaupun baru tiga bulan, tubuh anak engkau ini montel sungguh. |
antap | [An.tAp] | kata adjektif | berkenaan tubuh kanak-kanak yang berat, bertubuh atau gemuk padat, montel; hantap. | Baru tiga bulan, anak hang ni antap sunggoh. | [bA.Òu ti.gA bu.lAn A.nA/ hAN ni An.tAp suN.goh] | Walaupun baru tiga bulan, tubuh anak engkau ini montel sungguh. |
perap | [p«.ÒAp] | kata kerja | meminta sesuatu dengan memaksa (kanak-kanak), merengek untuk mendapatkan sesuatu; memerap. | Bakak dok perap kat pak dia nak gerek baru. | [bA.kA)Ö do/ p«.ÒAp kAt pA/ di.jA nA/ gE.ÒE/ bA.Òu] | Bakar sedang merengek kepada bapanya hendakkan basikal baru. |
memerap | [m«.m«.ÒAp] | kata kerja | meminta sesuatu dengan memaksa (kanak-kanak), merengek untuk mendapatkan sesuatu; perap. | Bakaq dok memerap kat pak dia nak gerek baru. | [bA.kA)Ö do/ m«.m«.ÒAp kAt pA/ di.jA nA/ gE.ÒE/ bA.Òu] | Bakar sedang merengek kepada bapanya hendakkan basikal baru. |
en | [Eân] | kata nama | kata-kata halus untuk maksud kemaluan kanak-kanak perempuan. | | | |
cekop tiang | [tS«.kop ti.jAN] | kata nama | sejenis permainan kanak-kanak, iaitu (mendakap) tiang yang bilangannya kurang daripada bilangan pemain. (Misalnya empat tiang untuk direbut oleh lima orang pemain). | Genap-genap kali maen cekop tiang, Dogoi seluloi kalah pasai dia lekeh sikit. | [g«.nAp.g«.nAp kA.li mAen tS«.kop ti.jAN d.gj se.lu.loj kA.lAh pA.sAj di.jA lE.kEh si.kit] | Setiap kali bermain cekup tiang, Dogol selalu kalah kerana dia agak lembap. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ciku cak | [tSi.ku tS:A/] | | sejenis permainan menghadang muka dengan sesuatu untuk menggalakkan kanak-kanak ketawa. | Budok-budok suko bena kalu maeng ciku cak de nge diyo. | [bu.d/.bu.d/ su.k b«.nA kA.lu m:AeN tS:i.ku tS:A/ d«.NE di.j] | Kanak-kanak suka sangat kalau main hadang muka dengan dia. |
me | [mE] | kata kerja | menghisap susu (kanak-kanak). | Adek dok me mok diyo. | [A.de/ do/ mE m/ di.j] | Adik sedang menghisap susu ibunya. |
grakak | [gÄA.kA)/] | kata kerja | ketawa kanak-kanak yang masih kecil. | Adek grakak suko, kalu ore agoh diyo gak. | [A.de/ gÄA.kA)/ su.k kA.lu .ÄE A.gh di.j gA/] | Adik ketawa kalau orang mengagah dia. |
brona | [bÄ.nA] | kata kerja | berkenaan kanak-kanak, kenderaan dan lain-lain yang meragam, buat hal. | Budok kecek kalu deme brona slalu. | [bu.d/ k«.tSi/ kA.lu d«.mE bÄ.nA slA.lu] | Budak kecil kalau demam, terus meragam. |
tuboh | [t:u.boh] | kata adjektif | berkenaan badan kanak-kanak yang berisi dan sihat, montel. | Tubohnyo anok mung, mung buwi make gapo. | [t:u.boh.ø A.n/ muN muN bu.wi mA.kE g:A.p] | Montelnya anak kamu, kamu beri makan apa. |
reje | [Ä«.dZE] | kata kerja | menghentak-hentakkan kaki (kanak-kanak) kerana marah, meradang. | Budok ni kalu mee gak, reje kaki slalu. | [bu.d/ ni kA.lu m:E/.e gA/ Ä«.dZE kA.ki slA.lu] | Budak ni kalau meradang, terus menghentak-hentakkan kakinya. |
congek cakdong | [tS.NE)/ tSA/.doN] | | sejenis permainan kanak-kanak, jongkang-jongkit. | Adek dok maeng congek cakdong depe rumoh. | [A.de/ do/ m:AeN tS.NE)/ tSA/.doN d:«.pE Äu.mh] | Adik sedang bermain jongkang jongkit di hadapan rumah. |
selambok | [s«.lAm.bo/] | kata nama | sejenis permainan tradisional kanak-kanak perempuan yang menggunakan beberapa biji buah guli yang dilambung-lambung. | Rama budok tino dok maeng selambok atah seming tepi rumoh. | [ÄA.mA bu.d/ t:i.n do/ m:AeN s«.lAm.bo/ A.tAh s«.miN t:«.pi Äu.mh] | Ramai budak perempuan main selambut di atas simen tepi rumah. |
nyoyok | [ø:.j/] | kata kerja | menangis dengan kuat (berkenaan kanak-kanak), melalak. | Budok tu, kalu bangun tido gak, nyoyok selalu. | [bu.d/ tu kA.lu bA.Nun t:i.do gA/ ø:.j/ s«.lA.lu] | Budak tu, kalau bangun tidur, terus melalak. |
dekcok I | [dE/.tS/] | kata nama | sejenis permainan tradisional kanak-kanak yang dilakukan secara melompat-lompat menggunakan sebelah kaki mengikut petak-petak tertentu, tenteng. | Maso kecik-kecik dulu, ambo brehi bena maeng dekcok. | [mA.s k«.tSi/.k«.tSi/ du.lu Am.b bÄE.hi b«.nA mAeN dE/.tS/] | Masa kecil-kecil dulu, saya sangat gemar bermain melompat sebelah kaki. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
cipap | [tSi.pAp] | kata nama | kemaluan kanak-kanak (perempuan). | | | |
cang capik | [tSAN tSA.pE/] | | lagu kanak-kanak yang dinyanyikan beramai-ramai untuk menentukan siapa yang akan menjadi pencari sebelum sesuatu permainan sorok-sorok dimulakan. | | | |
wok | [w/] | kata nama | gelaran manja biasanya bagi kanak-kanak perempuan. | | | |
lesek | [lE.sE/] | kata kerja | berkenaan kanak-kanak yang tidak boleh duduk diam. | Jangan lesek bona, kau tu baru bosunat, kang kok bontan. | [dZA.NAn lE.sE/ b.nA kAw tu bA.Äu b.su.nAt kAN k/ bn.tAn] | Jangan lasak sangat, kau baru bersunat, nanti bentan. |
koporet | [k.p.rEt] | kata adjektif | berkenaan kanak-kanak yang nakal. | Koporet boto budak ni abeh dirosakan talipon ni. | [k.p.Äet b.t bu.dA/ ni A.beh di.Ä.sA/.An tA.li.pn ni] | Jahat betul budak ini, habis dirosakkan telefon ini. |
lolotup | [l.l.tup] | kata nama | sejenis bedil yang diperbuat daripada buluh untuk permainan kanak-kanak. | Buah condorai boleh dibuek poluru lolotup. | [bu.wAh tSn.d.ÄAj b.lEh di.bu.wE/ p.lu.Äu l.l.tup] | Buah cenderai boleh dijadikan peluru leletup. |
mongujai | [m.Nu.dZAj] | kata kerja | mengagah kanak-kanak kecil. | Omake, goma bona mongujai anake, sok anake kok manjo. | [.mA/.E g.mA b.nA m.Nu.dZAj A.nA/.E s/ A.nA/.E k/ mAn.dZ] | Emaknya, suka benar mengagah anaknya, esok anaknya kan manja. |
gasan | [gA.sAn] | kata adjektif | berkenaan kanak-kanak yang lasak. | Budak ni gasan boto. Abih bobarang dalam rumah disepahe. | [bu.dA/ ni gA.sAn b.t A.bih b.bA.ÄAN dA.lAm Äu.mAh di.sE.pAh.E] | Budak ini lasak betul. Habis barang-barang dalam rumah disepahnya. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
tan | [tAn] | kata nama | panggilan manja bagi kanak-kanak; atan. | | | |
atan | [A.tAn] | kata nama | panggilan manja bagi kanak-kanak; tan. | | | |
maen canang | [mAen tSA.nAN] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen cungkel ayam, maen ketok ayam, maen songket. | Ari ni kite maen canang, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen tSA.nAN nA/ tA/] | Hari ini kita main canang, hendak atau tidak? |
maen songket | [mAen sN.ket] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen canang, maen cungkel ayam, maen ketok ayam. | Ari ni kite maen songket, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen sN.ket nA/ tA/] | Hari ini kita main songkit, hendak atau tidak? |
maen ketok | [mAen k«.to/ A.jAm] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen canang, maen cungkel ayam, maen songket. | Ari ni kite maen ketok ayam, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen k«.to/ A.jAm nA/ tA/] | Hari ini kita main ketuk ayam, hendak atau tidak? |
maen cungkel ayam | [mAen tSuN.kel A.jAm] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen canang, maen ketok ayam, maen songket. | Ari ni kite maen cungkel ayam, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen tSuN.kel A.jAm nA/ tA/] | Hari ini kita main cungkil ayam, hendak atau tidak? |
gaseng jantong | [gA.seN dZAn.toN] | | sejenis gasing yang bentuknya lonjong seperti jantung, dimainkan oleh kanak-kanak. | Engkau gaseng kembang, aku gaseng jantong mana boleh maen same-same. | ] | Gasing engkau gasing kembang, gasing aku gasing jantung mana boleh main sama-sama. |
beterombe | [b«.t«.Äom.b«] | kata kerja | kejar-mengejar dalam kalangan manusia, biasanya kanak-kanak di atas lantai papan rumah kampung, atau binatang biasanya tikus, di atas siling sehingga mengeluarkan bunyi bising. | Kuceng tak de, tikus beterombe kat siling. | [ku.tSeN tA/ d« ti.kus b«.t«.Äom.b« kAt si.liN] | Kucing tidak ada, tikus kejar mengejar di atas siling. |
menuah-nuah | [m«.nu.wAh.nu.wAh] | kata adjektif | berkenaan kanak-kanak yang mengada-ngada. | Wah, maken ditimang maken menuah-nuah le budak ni. | [wAh mA.ken di.ti.mAN mA.ken m«.nu.wAh.nu.wAh l« bu.dA/ ni] | Wah, makin ditimang makin mengada-ngada budak ini. |
melangsang | [m«.lAN.sAN] | kata kerja | melakukan aktiviti lasak yang tidak berfaedah. Contohnya kanak-kanak pergi bermain-main ke dalam semak atau ke dalam sawah terbiar dan sebagainya; menyelanak. | Melangsang aje keje engkau, kan dah dekat pekse. | [m«.lAN.sAN A.dZ« k«.dZ« «N.kAw kAn dAh d«.kAt pe/.s«] | Melansang sahaja kerja engkau ini, kan dah nak periksa. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
boyok patong | [b.j/ pA.toN] | | sejenis permainan tradisional kanak-kanak Pahang, permainan kejar-mengejar ini memerlukan seseorang itu beraksi seperti patung sebelum sempat disentuh oleh pengejar. | Koi zaman kenek dulu gemo maen boyok patong. | [kj zA.mAn k«.ne/ du.lu g«.m mA.en b.j/ pA.toN] | Saya pada zaman kanak-kanak dahulu gemar bermain boyok patung. |
| | | 2. berkenaan kanak-kanak yang tidak boleh berenggang dengan ibu bapa, biasanya kerana terlalu manja. | Mok tengoh buat keje, jangan nok begudoh. | [m/ t«.Nh bu.wAt k«.dZ« dZA.NAn n/ b«.gu.doh] | Mak sedang membuat kerja, jangan hendak begudoh. |
ngunjat | [Nun.dZAt] | kata adjektif | berkenaan kanak-kanak yang suka merayau. | Adek koi suke ngunjat bile cuti sekoloh. | [A.de/ kj su.k« Nun.dZAt bi.l« tSu.ti s«.k.lh] | Adik saya suka merayau-rayau apabila cuti sekolah. |
mone | [m.nE] | kata adjektif | berkenaan kanak-kanak yang telanjang. | Budok-budok dulu mone tak saket pon. | [bu.do/.bu.do/ du.lu m.nE tA/ sA.ket pon] | Budak-budak dulu telanjang tak sakit pun. |
lah soyak | [lAh s.jA/] | | berkenaan kanak-kanak yang menangis berlebih-lebihan. | Adek lah soyak pase mok tingga. | [A.de/ lAh s.jA/ pA.sE m/ tiN.gA] | Adek menangis tersesak-esak kerana ditinggal emak. |
beremban | [b«.Ä«m.bAn] | kata nama | penghadang pintu supaya kanak-kanak tidak boleh keluar masuk dalam rumah atau bilik. | Buat beremban kat pintu dapo, tak gi adek jatoh. | [bu.wAt b«.Ä«m.bAn kAt pin.tu dA.po tA/ gi A.de/ dZA.toh] | Buat penghadang pintu di dapur, tidak lagi adik jatuh. |
embek-embek | [Em.bE/.Em.bE/] | kata nama | kata yang diucapkan ketika menimang kanak-kanak. | Embek-embek, sayang cucu wek. | [Em.bE/.Em.bE/ sA.jAN tSu.tSu we/] | Embek-embek, sayang cucu nenek. |
rempang | [Ä«m.pAN] | kata nama | pagar kecil yang dibuat di pintu untuk menghalang kanak-kanak keluar. | Tutop rempang tu, kang adek keluo. | [tu.top Ä«m.pAN tu kAN A.de/ k«.lu.w] | Tutup pagar kecil di pintu tu, nanti adik keluar. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 2. berkenaan dengan kanak-kanak yang berkelakuan tidak menyenangkan. | Anak aku bebai, dia begulin depan kedai pasai aku tak beli pemenan. | [A.nA A.ku b«.bAj di.jA b«.gu.lin d«.pAn k«.dAj pA.sAj A.ku tA b«.li p«.mE.nAn] | Anak saya bebai, dia berguling di hadapan kedai sebab saya tidak membeli permainan. |
| | | 3. panggilan mesra oleh orang tua kepada kanak-kanak | Cek pi beli curut kat kedai sat. | [tSE pi b«.li tSu.Òut kAt k«.dAj sAt] | Cek pergi beli curut di kedai sebentar. |
nenen | [nE.nEn] | kata nama | susu, merujuk kepada bahasa percakapan dengan kanak-kanak | Cek dok teriaq ni nak nenen ka? | [tSE do t«.Òi.jA)Ö ni nA nE.nEn kA] | Awak menangis hendak susu ke? |
gedebab | [g«.dE.bAb] | kata adjektif | gemuk berkenaan badan bayi atau kanak-kanak. | Masa aku kecik-kecik dulu gedebab sunggoh badan aku. Sebutan Dialek | [mA.sA A.ku k«.tSi.k«.tSi du.lu g«.dE.bAb suN.goh bA.dAn A.ku] | Masa saya kecil-kecil dulu gemuk sungguh badan saya. |
lah susu | [lAh su.su] | | bercerai susu ibu | Budak kalu umoq empat taon elok lah susu. | [bu.dA/ kA.lu u.mo)Ö «m.pAt tAon E.l/ lAh su.su] | Kanak-kanak apabila menjangkau umur empat tahun elok bercerai susu ibu. |
|
|