Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ngeriak | [N«.Äi.jA/] | kata adjektif | banyak. | Anak ayam tu ngeriak betol. | [A.nA/ A.jAm tu N«.Äi.jA/ b«.tol] | Anak ayam itu banyak betul. |
merepak | [m«.Äe.pA/] | kata kerja | berleter dengan nada suara yang tinggi. | Siket saje salah kite, bejam-jam die merepak. | [si.ket sA.dZ« sA.lAh ki.t« b«.dZAm.dZAm di.j« m«.Äe.pA/] | Sedikit sahaja kita buat salah, berjam-jamlah dia berleter dengan suara yang kuat. |
topang | [to.pAN] | kata nama | hampas kelapa (Pulau Aur, Mersing). | Topang ito dimakan ayam. | [to.pAN i.to di.mA.kAn A.jAm] | Hampas kelapa itu dimakan ayam. |
melono | [m«.lo.no] | kata adjektif | berkenaan tempat yang berselerak dengan kotoran yang basah. | Melono taek ayam atas lantai. | [m«.lo.no tA.e/ A.jAm A.tAs lAn.tAj] | Berselerak nampak tahi ayam atas lantai. |
sangkel | [sAN.kel] | kata adjektif | kurang sedikit daripada yang diharap. | Harap-harap telo ayam tu netas semue, tapi sayang, sangkel siket. | [hA.ÄAp.hA.ÄAp t«.lo A.jAm tu n«.tAs s«.mu.w« tA.pi sA.jAN | Harap-harap telur ayam itu menetas semua, tetapi sayang kurang sedikit. |
bening | [b«.niN] | kata nama | masakan yang berebus (khusus untuk sayur), masak air. | Musem panas ni, bayam tu masak bening ajelah kite. | [mu.sem pA.nAs ni bA.jAm tu mA.sA/ b«.niN A.dZ«.lAh ki.t«] | Pada musim panas begini, sayur bayam itu kita masak rebus air sahajalah. |
telo pindang | [t«.lo pin.dAN] | | sejenis telur rebus yang direbus khas berlapis-lapis dengan beberapa jenis pucuk daun seperti daun semangkuk bersama rempah ratus dan garam. Telur ini direbus sekurang-kurangnya enam jam dengan api yang perlahan dan lazimnya dibuat sempena majlis perkahwi | | | |
pengo | [p«.N] | kata adjektif | bau busuk yang amat sangat. | Musem ujan-ujan begini, pengo bau taek ayam. | [mu.sem u.dZAn.u.dZAn b«.gi.ni p«.N bAw tAe/ A.jAm] | Pada musim hujan begini, busuk bau tahi ayam. |
barah batu | [bA.ÄAh bA.tu] | | tahi ayam. | Jangan meradang bile tepijak barah batu, dah ayam besepah. | [dZA.NAn m«.ÄA.dAN bi.l« t«.pi.dZA/ bA.ÄAh bA.tu dAh A.jAm b«.se pAh] | Jangan meradang apabila terpijak tahi ayam kerana ayam berada merata-rata. |
burasak | [bu.ÄA.sA/] | kata nama | sejenis makanan daripada beras yang dibungkus dengan daun pisang muda sebaik-baiknya dengan daun pisang nipah. Selepas dibungkus, makanan ini disusun bertindih-tindih, direbus dengan santan selama lima atau enam jam. Makanan ini istimewa untuk orang ketur | | | |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bala kerosek | [bA.lA k«.Ò.sE/] | | pengacau, pengganggu (orang, peristiwa atau kejadian) yang merungsingkan fikiran. | Dah besara tu dok la diam-diam, jangan pi dok jadi bala kerosek sana sini. | [dAh b«.sA.ÒA tu do/ lA di.jAm.di.jAm dZA.NAn pi do/ dZA.di bA.lA k«.Ò.sE/ sA.nA si.ni] | Setelah bersara, duduklah diam-diam, jangan mengganggu orang di sana sini. |
ayam | [A.jAm] | kata nama | mengambil wang atau komisen yang tidak rasmi. | Bila balek dari tukaq duet pak dia, dia ayam seringget. | [bi.lA bA.le/ dA.Òi tu.kAâÖ du.wet pA/ di.jA di.jA A.jAm s«.ÒiN.get] | Apabila pulang dari menukarkan wang bapanya, dia mengambilnya seringgit. |
pedo | [pE.d] | kata adjektif | berkenaan melakukan sesuatu dengan berhati-hati dan cermat tetapi lambat. | Tukang jam tu buat kreja pedo sunggoh. | [tu.kAN dZAm tu bu.wAt kÒ«.dZA pE.d suN.goh] | Tukang jam itu membuat kerja berhati-hati benar. |
kiambang | [ki.jAm.bAN] | kata nama | sejenis kuih tradisi daripada tepung beras dan gula yang digoreng menggunakan acuan tembaga yang berbentuk bunga kiambang, kuih loyang, kuih ros; kembang, sarang tebuan. | | | |
dada ayam | [dA.dA A.jAm] | | sejenis kuih yang dibuat daripada tepung beras jawi, gula, santan didadar dalam kuali dan dihias dengan bertih, dimakan dengan kuah lemak manis. | | | |
makngot | [mA/.Nt] | kata adjektif | berkenaan orang yang tidak cergas atau lembab. | Makngot betoi budak tu, suroh kupeh nyoq sebijik pon dekat setengah jam baru sudah? | [mA/.Nt b«.toj bu.dA/ tu su.Òoh ku.pAEh ø)Ö s«.bi.dZi/ pon d«.kAt s«.t«.NAh dZAm bA.Òu su.dAh] | Lembap benar budak itu, disuruh mengupas kelapa sebiji pun hampir setengah jam baru siap? |
lau | [lAw] | kata nama | reban ayam. | Ayam hak banyak tu depa kurong dalam lau. | [A.jAm hA/ bA.øA/ tu dE.pA ku.ÒoN dA.lAm lAw] | Ayam yang banyak itu mereka kurung dalam reban. |
kepoh | [k«.poh] | kata nama | reban ayam, lau ayam. | Mai petang adek dok halau ayam masok kepoh. | [mAj p«.tAN A.de/ do/ hA.lAw A.jAm mA.so/ k«.poh] | Apabila petang, adik menghalau ayam masuk ke dalam reban. |
cedong | [tS«.dN] [tS«.doN] | kata adjektif | keras dan liat. | Daging ayam tua tu keraeh cedong pasai depa masak tak cukop lama. | [dA.gin A.jAm tu.wA tu k«.ÒAEh tS«.dN pA.sAj dE.pA mA.sA/ tA/ tSu.kop lA.mA] | Daging ayam tua itu keras dan liat kerana mereka memasaknya tidak lama. |
kepoh | [k«.ph] | kata nama | reban ayam, lau ayam. | Mai petang adek dok halau ayam masok kepoh. | [mAj p«.tAN A.de/ do/ hA.lAw A.jAm mA.so/ k«.ph] | Apabila petang, adik menghalau ayam masuk ke dalam reban. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
cawi | [tSA.wi] | kata nama | ekor layang-layang, ayam, burung dan sebagainya yang panjang berjurai. | Ayam jantan yang tak bocawi namo ayam kapa. | [A.jAm dZAn.tAn jAN tA/ b.tSA.wi nA.m.E A.jAm kA.pA] | Ayam jantan yang tidak berekor namanya ayam kapa. |
bocomporo | [b.tSm.p.Ä] | kata kerja | mandi di sungai sambil berkejar-kejaran. | Bilo balek sekolah dio bocomporo kek sungai borojam-jam. | [bi.l bA.lE/ s«.k.lAh di.j b.tSm.p.Ä kE/ su.NAj b.Ä.dZAm.dZAm] | Apabila balik dari sekolah, dia mandi sambil berkejar-kejaran di sungai berjam-jam. |
tiek | [tiE/] | kata adjektif | tempang. | Dio maren kakie patah, jam ni dah elok tapi jalane tiyek. | [di.j mA.ÄEn kA.ki.E pA.tAh dZAm ni dAh E.l/ tA.pi dZA.lAn.E ti.jE/] | Dulu kelmarin kakinya patah, kini sudah baik tapi jalannya tempang. |
tobek | [t.bE/] | kata nama | kawasan yang berair, paya. | Ikan yang dulue banyak kek tobek godang tu, jam ni dah abih kono tubo. | [i.kAn jAN du.lu.E bA.øA/ kE/ t.bE/ g.dAN tu dZAm ni dAh A.bih k.n tu.bo] | Ikan yang dulunya banyak di kawasan paya besar itu, sekarang ini sudah habis kena tuba. |
bororok | [b.Ä.Ä/] | kata kerja | berebut-rebut. | Ayam tu bororok makan jagung, jagunge siket. | [A.jAm tu b.Ä.Ä/ mA.kAn dZA.guN s.bAb dZA.guN.E si.kEt] | Ayam itu berebut-rebut makan jagung, sebab jagungnya sedikit. |
toboba | [t.b.bA] | kata kerja | terkejut lazimnya merujuk kepada binatang. | Ayam kek roban tu toboba dimasuk dek musang. | [A.jAm ke/ Ä.bAn tu t.b.bA di.mA.su/ dE/ mu.sAN] | Ayam dalam reban itu terkejut kerana dimasuki musang. |
rosang | [Ä.sAN] | kata kerja | menyerang dengan garang (ayam, itik, burung). | Ibu ayam tu garang, dirosange kok dokek. | [i.bu A.jAm tu gA.ÄAN di.Ä.sAN.E k/ d.kE/] | Ibu ayam itu garang, diserang kalau didekati. |
tongkalak | [tN.kA.lA/] | kata nama | tempat ayam bertelur atau mengeram yang berbentuk peti kayu dan berikat. | Ayam dalam tongkalak tu jangan dikacau, dirosange kang! | [A.jAm dA.lAm tN.kA.lA/ tu jA.NAn di.kA.tSAw di.Ä.sAN.E kAN] | Ayam yang mengeram dalam tengkalak itu jangan diganggu, diserangnya nanti. |
bokoliung | [b.k.liuN] | kata kerja | pusing mengikut arah lawan jam. | Gaseng bokoliung, bia lah deh mati dulu, barulah deh pangkah. | [gA.seN b.k.liuN biA.lAh dEh mA.ti du.lu A.Äu.lAh dEh pAN.kAh] | Gasing berpusing mengikut arah lawan jam, biarlah mati dulu, barulah saya pangkah. |
tojungkang | [t.dZuN.kAN] | kata kerja | mati biasanya digunakan untuk haiwan. | Anak-anak ayam abih tojungkang dek sampa. | [A.nA/.A.nA/ A.jAm A.bih t.dZuN.kAN de/ sAm.pA] | Anak-anak ayam habis mati kerana penyakit sampar. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
maen ketok | [mAen k«.to/ A.jAm] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen canang, maen cungkel ayam, maen songket. | Ari ni kite maen ketok ayam, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen k«.to/ A.jAm nA/ tA/] | Hari ini kita main ketuk ayam, hendak atau tidak? |
maen cungkel ayam | [mAen tSuN.kel A.jAm] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen canang, maen ketok ayam, maen songket. | Ari ni kite maen cungkel ayam, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen tSuN.kel A.jAm nA/ tA/] | Hari ini kita main cungkil ayam, hendak atau tidak? |
ayam siam | [A.jAm si.yAm] | | sejenis ayam berkaki panjang dan saiz badannya agak kecil berbanding ayam biasa dan bertaji tajam. Kuat berlaga dan saiz badan yang kecil memudahkan ia melompat-lompat. | | | |
kene sepok lang | [k«.n« s«.po/ lAN] | | berkenaan ayam yang berbunyi bising kerana gangguan sesuatu (misalnya burung helang). | Ayam tu kena sepok lang agaknye. | [A.jAm tu k«.n« s«.po/ lAN A.gA/.ø«] | Ayam itu bising kerana gangguan burung helang agaknya. |
buran | [bu.ÄAn] | kata kerja | menghalau haiwan ternakan. | Kau pegi buran ayam tu masok reban. | [kAw p«.gi bu.ÄAn A.jAm tu mA.so/ Ä«.bAn] | Engkau pergi halau ayam itu supaya masuk ke dalam reban. |
kelenset | [k«.len.set] | kata kerja | mengupas kulit. | Tolong kelenset kulet ayam, kite nak masak. | [to.loN k«.len.set ku.let A.jAm ki.t« nA/ mA.sA/] | Tolong kupas kulit ayam, kita nak masak. |
menedak | [m«.n«.dA/] | kata adjektif | berkenaan bilangan anak binatang yang banyak. | Menedak anak ayam engkau, bagi le aku sepasang buat bake. | [m«.n«.dA/ A.nA/ A.jAm «N.kAw bA.gi l« A.ku s«.pA.sAN bu.wAt bA.k«] | Menedak anak ayam engkau, bagilah aku sepasang buat baka. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
uri pejam | [u.Äi p«.dZAm] | | berkenaan gasing yang berputar sangat ligat. | Gaseng tu uri pejam due jam lagi tok mati. | [gA.seN tu u.Äi p«.dZAm du.w« dZAm lA.gi t mA.ti] | Gasing itu berputar sangat ligat, dua jam lagi pun tidak mati. |
mancaih | [mAn.tSAC] | kata adjektif | terliur. | Kak Yam rase mancaih nengok kedondong. | [kA/ jAm ÄA.s« mAn.tSAC nE.N/ k«.don.doN] | Kak Yam rasa terliur apabila melihat buah kedondong. |
| | | 2. berkenaan seseorang atau haiwan yang kelihatan gembira atau suka kerana sesuatu sebab | Ayam ngang kalo telepah reban. | [A.jAm NAN kA.l t«.le.pAh Ä«.bAn] | Ayam suka kalau terlepas dari reban. |
koyoh | [k.jh] | kata adjektif | berkenaan binatang yang basah dan tidak aktif. | Ayam tu koyoh kena ujan. | [A.jAm tu k.jh k«.nA u.dZAn] | Ayam itu koyoh terkena hujan. |
pupuh | [pu.puh] | kata adjektif | berkenaan kesan cakaran ayam dan burung pada tanah berdebu. | Ayam suke buat pupuh ataih abu. | [A.jAm su.k« bu.wAt pu.puh A.tAC A.bu] | Ayam suka buat pupuh atas abu. |
lango | [lA.N] | kata adjektif | berkenaan keadaan yang sangat busuk. | Lango ngat bau bangke ayam. | [lA.N NAt bAw bAN.kE A.jAm] | Busuk sangat bau bangkai ayam. |
| | | 3. berkenaan seseorang atau haiwan yang separuh sedar kerana sesuatu sebab seperti mabuk, hampir mati | Ayam tu nampak kanyo, sikit lagi koeh. | [A.jAm tu nAm.pA/ kA.N si.kit lA.gi koC] | Ayam itu nampak kanyo, sekejap lagi mati. |
aboi | [A.boj] | kata adjektif | berkenaan sesuatu bahagian, agihan atau peruntukan kepada seseorang. | Ayam dare hok aboi wakme tu dah nok betelok. | [A.jAm dA.Ä« h/ A.boj wA/.m« tu dAh n/ b«.t«.l/] | Ayam dara yang aboi awak sudah hendak bertelur. |
akukan | [A.ku.kAn] | | memberi pengakuan hak milik ternakan kepada orang lain. Selalunya bertujuan untuk membiakkan binatang ternakan. Orang yang dilakukan itu selalunya serasi bagi tujuan itu. | Sejak mak akukan ayam tu kat adek, baru ayam tu biok. | [s«.dZA/ mA/ A.ku.kAn A.jAm tu kAt A.de/ bA.Äu A.jAm tu bi.j/] | Setelah emak akukan ayam itu kepada adik, barulah ayam itu membiak. |
mepeh | [mE.pEh] | kata adjektif | berkenaan seseorang atau haiwan yang kelihatan lemah kerana kalah atau tewas dalam sesuatu perlawanan. | Ayam jantan doh mepeh lepaih belage. | [A.jAm dZAn.tAn dh mE.pEh l«.pAih b«.lA.g«] | ayam jantan itu sudah sudah kelihatan lemah selepas berlaga. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
| | | 3. berkenaan dengan haiwan yang mempunyai bulu yang sangat sedikit | Ayam dogeang selalu kena patok dengan ayam laen. | [A.jAm d.gE.jAN s«.lA.lu k«.nA pA.to d«.NAn A.jAm lAen] | Ayam dogeang selalu dipatuk oleh ayam lain. |
nin | [nin] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu pemendapan di dalam air | Akaq kayu nin lepaih kena rendam dua jam. | [A.kA)Ö kA.ju nin l«.pAC k«.nA Ò«n.dAm du.wA dZAm] | Akar kayu mendap selepas direndam dua jam. |
loceh | [lo.tSEh] | kata kerja | 1. menanggalkan barang perhiasan seperti gelang, cincin, jam tangan, rantai dan lain-lain | Penyamun paksa dia loceh gelang dengan cincin. | [p«.NA.mun pA/.sA di.jA lo.tSeh g«.lAN d«.NAn tSin.tSin] | Penyamun memaksanya melorot gelang dan cincin. |
gonyoh | [go.øoh] | kata kerja | memukul seseorang. | Baek hang diam, aku gonyoh mulot hang sat ni. | [bAe hAN di.jAm A.ku go.øoh mu.lot hAN sAt ni] | Baik awak diam, saya pukul mulut awak sebentar lagi. |
| | | 2. berkenaan dengan sesuatu yang banyak dan tidak tersusun; beceratoq. | Ayam hat tak masok lau beceretet ataih pokok. | [A.jAm hAt tA/ mA.so/ lAw b«.tS«.ÒE.tEt A.tAC p.ko/] | Ayam yang tidak masuk reban banyak di atas pokok. |
| | | 2. berkenaan dengan seseorang yang kerap bercakap. | Diam la sikit, awat besiaq sangat hampa ni, orang nak dengaq dia becakap pulak. | [di.jAm lA si.kit A.wAt bE.si.jA)Ö sA.NAt hAm.pA ni .ÒAN nA d«.NA)Ö di.jA b«.tSA.kAp pu.lA] | Diamlah, mengapa besiaq sangat kamu ini, kami hendak mendengar ucapannya pula. |
beselepat | [b«.se.l«.pAt] | kata adjektif | berkenaan dengan kotoran yang melekat pada sesuatu. | Taik ayam candu beselepat ataih tangga. | [tA.ji/ A.jAm tSAn.du b«.se.l«.pAt A.tAC tAN.gA] | Tahi ayam candu melekat atas tangga. |
seron | [sE.Òon] | kata nama | sarang tempat ayam bertelur | Jangan pi dekat seron, ada ayam dok mengeram. | [dZA.NAn pi d«.kAt sE.Òon A.dA A.jAm do/ m«.N«.ÒAm] | Jangan menghampiri sarang tempat ayam bertelur, ada ayam yang sedang mengeram. |
lau | [lAw] | kata nama | reban ayam atau itik. | Hawaq baru ni mampuih habeh ayam satu lau. | [hA.wA)Ö bA.Òu ni mAm.puC hA.beh A.jAm sA.tu lAw] | Penyakit hawar baharu ini habis mati ayam satu reban. |
periat | [p«.Òi.jAt] | kata kerja | 1. meramal | Bomo periat reta dia ada di Siam. | [b.mo p«.Òi.jAt ÒE.tA di.jA A.dA kAt si.jAm] | Bomoh meramal yang keretanya berada di Thailand. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata jam |
|
Puisi |
---|
|
Sayang Cik Puteh menaja jam, Jama ditaja jama mengkuang; Kalau boleh hidup bersama, Hendak mati betindih tulang.
Lihat selanjutnya... |
|