Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
makwe | [mA/.w«] | kata nama | emak saudara. | Nak ke mane makwe engkau tu? | [nA/ k« mA.n« mA/.w« «N.kAw tu] | Hendak ke mana emak saudara engkau itu? |
melincu | [m«.lin.tSu] | kata kerja | mencucuk mata (perbuatan mencucuk orang lain dengan jari, biasanya anak kepada emak). | Nakal bena kau ni, asyek melincu orang aje. | [nA.kAl b«.nA kAu ni A.Se/ m«.lin.tSu o.ÄAN A.dZ«] | Nakal benar engkau ini, asyik mencucuk mata orang sahaja. |
tebos pelamin | [t«.bos p«.lA.min] | | wang yang diberikan kepada beberapa orang wakil pihak pengantin perempuan seperti emak saudara dan lain-lain oleh pihak pengantin lelaki. Aktiviti menebus pintu atau pelamin ini berlaku di depan pintu atau pelamin sebagai sekatan kepada pihak pengantin | | | |
ceting | [tS«.tiN] | kata nama | sejenis bakul untuk membasuh beras. | Ambek ceting, mak nak basoh beras ni. | [Am.be/ tS«.tiN mA/ nA/ bA.soh b«.ÄAs ni] | Ambilkan ceting, emak hendak basuh beras ini. |
soyok | [so.jo/] | kata nama | bahagian di pinggir rumah yang beratap dan berbentuk pisang sesikat tetapi tidak berdinding. | Mak sebok masak di soyok. | [mA/ se.bo/ mA.sA/ di.so.jo/] | Emak sedang sibuk memasak di soyok. |
padok | [pA.do/] | kata kerja | menjodohkan. | Mak angan-angan nak padokkan die dengan si Timah. | [mA/ A.NAn.A.NAn nA/ pA.do/.kAn di.j« d«.NAn si ti.mAh] | Emak berangan-angan hendak menjodohkan dia dengan si Timah. |
boroi | [bo.Äoi] | kata kerja | mengupas dan membelah (khusus untuk buah kelapa). | Boroi kelape tu, mak nak kuko. | [bo.Äoj k«.lA.p« tu mA/ nA/ ku.ko] | Kupas dan belah kelapa itu, emak hendak mengukurnya. |
tenggarong | [t«N.gA.ÄoN] | kata nama | dapur dari tanah liat yang berbentuk seperti sebuah timba, cengkeran, anglo. | Mak suke masak gune tenggarong. | [mA/ su.k« mA.sA/ gu.n« t«N.gA.ÄoN] | Emak gemar memasak dengan menggunakan |
cerem | [tS«.Äem] | kata nama | perca kain yang sangat kecil. | Mak sambung cerem yang ade buat kaen kesat kaki. | [mA/ sAm.buN tS«.Ä«m kAen jAN A.d« bu.wAt kAen k«.sAt ] | Emak mencantumkan perca kain yang kecil-kecil untuk dibuat kain pengesat kaki. |
tikam | [ti.kAm] | kata kerja | menjahit tulang belut pada leher baju kurung Johor atau baju teluk belanga. | Mak tikam leher baju sampai tengah malam. | [mAk ti.kAm le.he bA.dZu sAm.pAj t«.NAh mA.lAm] | Emak menjahit tulang belut pada leher baju kurung Johor hingga tengah malam. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
tok nyang | [to/ øAN] | | moyang, nenek (bapa atau emak kepada datuk, atau nenek seseorang). | Masa tok nyang hang mati, hang tak dak lagi. | [mA.sA to/ øAN hAN mA.ti hAN tA/ dA/ lA.gi] | Ketika moyang kamu meninggal dunia, engkau belum dilahirkan lagi. |
cai | [to/ tSAj] | kata nama | tok aki, tok wan, atau tok ayah, gelaran untuk ayah kepada bapa atau ayah kepada emak. | Tok cai saya mata dia rabon dah. | [to/ tSAj sA.jA mA.tA di.jA ÒA.bon dAh] | Mata tok aki saya sudah rabun. |
enjang | [en.dZAN] | kata nama | panggilan dan gelaran bagi datuk saudara (tok anjang), nenek saudara (tok anjang), bapak saudara (pak anjang), emak saudara (mak anjang), saudara atau anak (anjang) yang menduduki tempat keempat dalam susunan sesuatu keluarga. | Esok, pak enjang hang ajak pi kat duson dia, pila ramai-ramai. | [E.s/ pA/ en.dZAN hAN A.dZA/ pi kAt du.son di.jA pi.lA ÒA.mAj.ÒA.mAj] | Esok, Pak Anjang engkau menjemput ke dusunnya, pergilah beramai-ramai. |
asyu | [A.Su] | katan nama | panggilan dan gelaran bagi datuk saudara (tok asyu), nenek saudara (tok asyu), bapak saudara (pak asyu), emak saudara (mak asyu), saudara atau anak (asyu) yang menduduki tempat terakhir atau yang bongsu dalam susunan sesuatu keluarga. | | | |
kecaq | [k«.tSAâÖ] | kata kerja | 1. menyelerakkan, menyepah-nyepahkan (barangan, perkakasan, makanan, pakaian dan lain-lain). | Budak tu dok kecaq baju emak dia. | [bu.dA/ tu do/ k«.tSAâÖ bA.dZu mA/ di.jA] | Budak itu sedang menyelerakkan baju emaknya. |
tam | [tAm] | kata nama | pangkat bapa saudara atau ibu saudara yang keenam. Panggilan dan gelaran bagi datuk saudara (tok tam), nenek saudara (tok tam), bapa saudara (pak tam), emak saudara (mak tam) yang menduduki tempat keenam dalam susunan sesuatu keluarga. | Hang nak ikot Pak Teh ka Pak Tam? | [hAN nA/ i.kot pA/ tEh kA pA/ tAm] | Engkau nak ikut dengan Pak Teh atau dengan Pak Tam. |
bekabong | [b«.kA.boN] | kata adjektif | berkenaan keadaan yang bersepah-sepah dan berselerak. | Terok mak depa nak simpan, bilek depa bekabong sedia. | [t«.Òo/ mA/ dE.pA nA/ sim.pAn bi.le/ dE.pA b«. kA.boN s«.di.jA] | Teruklah emak mereka mengemaskan bilik yang bersepah-sepah barangnya itu. |
bang | [bAN] | kata kerja | memasang telinga, mendengar. | Budak ni tak buleh tengok mak pak dia dok sembang, dia dok nak bang saja. | [bu.dA/ ni tA/ bu.leh tE.N/ mA/ pA/ di.jA do/ sEm.bAN di.jA do/ nA/ bAN sA.dZA] | Setiap kali emak dan ayahnya bercakap dia memasang telinga. |
| | | 2. datang atau pergi dengan cepat, segera, tergesa-gesa (kiasan), rempuh, langgar. | Lepaeh depa dengaq kata mak depa mati, depa langgah pi sampai lupa bawak apa satu. | [l«.pAEh d«.pA d«.NA)Ö kA.tA mA/ dE.pA mA.ti dE.pA lAN.gAh pi sAm.pAj lu.pA bA.wA/ A.pA sA.tu] | Selepas mendengar kematian emak mereka, mereka bergegas pergi sehingga terlupa membawa apa-apa pun. |
kelebek | [k«.lE.bE/] | kata kerja | menyelak dan mencari sambil meneliti sesuatu seperti buku, lipatan pakaian, dompet dan lain-lain dalam jangka waktu yang agak lama. | Tang malam dah hang dok kelebek beg tangan tu, takkan tak jumpa lagi paspot mak hang. | [tAN mA.lAm dAh hAN do/ k«.lE.bE/ bEg tA.NAn tu tA/.kAn tA/ dZum.pA lA.gi pAs.pot mA/ hAN] | Sudah lama kamu mencari-cari dalam beg tangan itu, takkanlah tidak ditemui lagi kad pengenalan emak kamu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
brepah | [bÄ«.pAh] | kata kerja | berenggang (berkenaan emak dengan anak), berpisah. | Adek tok leh berepah lasong denge mok. | [A.de/ t/ leh bÄ«.pAh lA.soN d«.NE m/] | Adik tak boleh berpisah langsung dengan emak. |
cek | [tSe/] | kata nama | panggilan untuk ayah atau emak. | Acu turut cek mung pade, ado ore mari ni. | [A.tSu tu.Äu/ tSe/ muN p:A.dE A.d .ÄE mA.Äi ni] | Tolong panggilkan ayah kamu di bendang, ada tetamu datang. |
| | | 2. memotong rumput, menyabit rumput, merumput. | Mok dok leroh rupuk tanoh. | [m/ do/ l«.Äh Äu.pu/ t:A.nh] | Emak sedang merumput di halaman rumah. |
kame | [kA.mE] | kata kerja | mengadun, menguli. | Mok kame tepong nok buwak kuwe. | [m/ kA.mE t«.poN n/ bu.wA/ ku.we] | Emak menguli tepung kerana nak buat kuih. |
genok | [g«.n/] | kata nama | sejenis tempayan bermulut luas untuk menyimpan beras. | Mok sipe berah dale genok. | [m/ si.pE b«.ÄAh dA.lE g«.n/] | Emak simpan beras dalam tempayan. |
lele | [lE.lE] | kata kerja | melumur. | Mok dok tengoh lele gare kunyik ko ike. | [m/ do/ t«.Nh lE.lE gA.ÄE ku.øi/ k i.kE] | Emak sedang melumur garam kunyit pada ikan. |
cetong | [tSE.tN] | kata nama | gayung. | Ambek gak cetong tu, mok nok cedok ae ni. | [Am.be/ gA/ tSE.tN tu m/ n/ tSE.d/ Ae ni] | Tolong ambil gayung tu, emak nak cedok air ni. |
kronyok | [kÄ.ø/] | kata kerja | memeluk dengan kuat. | Adek kronyok tuboh mok maso pete kuwak takdi. | [A.de/ kÄ.ø/ tu.boh m/ mA.s p«.te ku.wA/ tA/.di] | Adik memeluk badan emak semasa petir kuat tadi. |
palo mayak | [p:A.l mA.jA/] | | bahagian harta pusaka yang diterima oleh balu si mati. | Mok demo buleh palo mayak hok mano? | [m/ dE.m bu.leh p:A.l mA.jA/ h/ mA.n] | Emak kamu dapat bahagian harta pusaka yang mana? |
dedeh | [dE.dEh] | kata kerja | menghabiskan makanan dan lain-lain sehingga tidak sedikit pun yang tinggal. | Mok dedeh berah dale genok sapa licing. | [m/ dE.dEh b«.ÄAh dA.lE g«.n/ sA.pA li.tSiN] | Emak menghabiskan beras di dalam bekas sampai habis. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
monggarah | [mN.gA.ÄAh] | kata kerja | menakutkan, menghalau. | Omak monggarah burong kek sawah. | [.mA/ mN.gA.ÄAh bu.ÄN kE/ sA.wAh] | Emak menghalau burung di sawah. |
binjek | [bin.dZe/] | kata kerja | mengambil dengan tiga hujung jari (sedikit bahan). | Binjek siket kue tu, omak nak raso. | [bin.dZe/ si.kEt kuE tu .mA/ nA/ ÄA.s] | Ambilkan secubit kuih itu, emak hendak rasa. |
bolojang | [b.l.dZAN] | kata kerja | berlari. | Bilo omak suroh ko kodai, bolojang poi. | [bi.l .mA/ su.Äoh k k.dAj b.l.dZAN pi] | Bila emak suruh ke kedai, berlari dia ke kedai. |
robu | [Ä.bu] | kata adjektif | kembang, naik. | Kue apam yang omak buek tu elok robue. | [kuE A.pAm jAN .mA/ bu.wE/ tu E.l/ Ä.bu.E] | Kuih apam yang emak buat itu elok kembangnya. |
gogok | [g.g/] | kata kerja | menuang air botol terus ke mulut. | Omak marah adek gogok ae boto dalam poti ais. | [.mA/ mA.Äoh A.dE/ g.g/ AE b.t dA.lAm p.ti Ais] | Emak marah adik menggogok air botol dalam peti ais. |
niang | [ni.jAN] | kata nama | panggilan untuk orang Islam yang telah meninggal dunia, arwah, allahyarham. | Niyang omak ni, maso idupe dulu suko sodokah. | [ni.jAN .mA/ ni mA.s i.dup.E du.lu su.k s.d.kAh] | Arwah emak ini, masa hidupnya dulu, suka bersedekah. |
cikun | [tSi.kun] | kata kerja | mengambil sesuatu tanpa kebenaran. | Ntah sapo yang cikun duet omak duo posen ni. | [ntAh sA.p jAN tSi.kun du.wEt .mA/ du.w p.sen ni] | Entah siapa yang mengambil duit emak dua puluh sen ni. |
gelinya | [g«.li.øA] | kata nama | subang, anting-anting. | Gelinya yang omak boli boto-boto muek kek tolingoe. | [g«.li.øA jAN .mA/ b.li bo.to bo.to mu.wE/ kE/ t.li.N.E] | Subang yang emak beli betul-betul muat di telinganya. |
monueng-tueng | [m.nu.EN.tu.eN] | kata kerja | mengekori dari belakang. | Adek monueng-tueng mano yo, omak poi. | [A.de/ m.nu.eN.tu.eN mA.n j .mA/ pi] | Adik mengekori dari belakang, ke mana saja emak pergi. |
botueng-tueng | [b.tu.wEN.tu.wEN] | kata adjektif | berikut-ikut, tidak berenggang. | Sojak tadi, kau botueng-tueng yo kek omak kau. | [s.dZA/ tA.di kAw b.tuwEN.tuwEN j kE/ .mA/ kAw] | Sejak tadi, engkau tidak berenggang dengan emak kau. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
pilen | [pi.len] | kata kerja | mengeluarkan ulas-ulas buah secara berturutan, seperti buah cempedak, nangka, dan durian. | Tolong emak pilen buah cempedak ni masok bekas, kejap lagi boleh goreng. | [to.loN «.mA/ pi.len bu.wAh tS«m.p«.dA/ ni mA.so/ b«.kAs k«.dZAp lA.gi bo.leh go.ÄeN] | Tolong emak pilen buah cempedak ini masukkan ke dalam bekas, sekejap lagi boleh digoreng. |
besenaok | [b«.s«.nAo/] | kata adjektif | berkenaan tempat yang dipenuhi dengan orang atau haiwan dengan pelbagai ragam. | Bile raye, rumah ni besenaok dengan cucu-cicet emak. | [bi.l« ÄA.j« Äu.mAh ni b«.s«.nAo/ d«.NAn tSu.tSu.tSi.tSet «.mA/] | Apabila hari raya, rumah ini ramai dengan cucu-cicit emak. |
mengepes I | [m«.Ne.pes] | kata kerja | membuat hal sendiri. | Bagus budak tu tak nyusahkan emak die, mengepes aje. | [bA.gus bu.dA/ tu tA/ m«.øu.sAh.kAn «.mA/ di.j« m«.Ne.pes A.dZ«] | Budak itu tidak menyusahkan emaknya, mengepes saja. |
bedok | [b«.do/] | kata kerja | memukul dengan menggunakan sesuatu seperti kayu, rotan dan lain-lain. | Jangan degil, nanti mak bedok. | [dZA.NAn d«.gil nAn.ti mA/ b«.do/] | Jangan degil, nanti emak pukul. |
batu lagan | [bA.tu lA.gAn] | kata nama | ibu batu giling. | Tolong mak aleh batu lagan ni. | [to.loN mA/ A.leh bA.tu lA.gAn ni] | Tolong emak alihkan batu giling ini. |
pegi panggel | [p«.gi pAN.gel] | | pergi ke majlis perkahwinan; makan kuah kuneng | Kau nak ikot mak pegi panggel tak? | [kAw nA/ i.kot mA/ p«.gi pAN.gel tA/] | Engkau hendak ikut emak pergi ke majlis perkahwinan tak? |
padok | [pA.do/] | kata kerja | memadankan barang-barang atau menjodohkan pasangan manusia. | Kalau mak padokkan kau dengan budak tu, kau mau? | [kA.lAw mA/ pA.do/.kAn kAw d«.NAn bu.dA/ tu kAw mAu] | Kalau emak jodohkan engkau dengan budak itu, engkau mahu? |
abon | [A.bon] | kata nama | habuan. | Kebon ni abon mak, kebon tu abon along. | [ke.bon ni A.bon mA/ ke.bon tu A.bon A.loN] | Kebun ini habuan emak, kebun tu habuan abah. |
begenggeng | [b«.geN.geN] | kata kerja | bertarik-tarikan. | Mak die nak bejalan pon tak boleh, dah begenggeng. | [mA/ di.j« nA/ b«.dZA.lAn pon tA/ bo.leh dAh b«.geN.geN] | Emak dia hendak berjalan pun tidak boleh, sudah bertarik-tarikan. |
bederak | [b«.d«.ÄA/] | kata adjektif | berkenaan kain yang koyak besar atau rabak. | Kaen pelekat ni baru lagi mak kasi, dah bederak kau pakai. | [kAen p«.le.kAt ni bA.Äu lAgi mA/ kA.si dAh | Kain pelekat ini baru lagi emak kasi, sudah rabak engkau pakai. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
beseledoet | [b«.s«.l«.d.et] | kata adjektif | 1. berkenaan sesuatu yang kelihatan tidak kemas. | Emak koi tok suke tengok koi pake kaen pase beseledoet. | [«.mA/ kj t/ su.k« tE.N/ kj pA.kE kA.en pA.sE b«.s«.l«.d.et] | Emak saya tidak suka melihat saya memakai kain kerana tidak kemas. |
matnye | [mAt.ø«] | kata tugas | mengapa. | Matnye mok maroh ko awok. | [mAt.ø« m/ mA.Ä/ k A.w/] | Mengapa emak memarahi awak. |
lokek | [l.kE/] | kata adjektif | lembap. | Mok maroh abang pase lokek noreh. | [m/ mA.Äh A.bAN pA.sE l.kE/ no.ÄEh] | Emak memarahi abang kerana lembap menoreh. |
lembang I | [lEm.bAN] | kata kerja | menyelerakkan barang. | Mok lembang baju cari duet ilang. | [m/ lEm.bAN bA.dZu tSA.Äi du.wet i.lAN] | Emak menyelerakkan baju kerana mencari wang yang hilang. |
| | | 2. memberitahu, memesan. | Mok gelo ke koi ajok aji ke rumoh. | [m/ g«.l k« kj A.dZ/ A.dZi k« Äu.mh] | Emak memesan kepada saya supaya mengajak awak ke rumah. |
cakne | [tSA/.n«] | kata tugas | ambil kisah. | Mok tu doh tue, ce cakne siket. | [m/ tu dh tu.w« tS« tSA/.n« si.ket] | Emak sudah tua, cuba ambil kisah sikit. |
nyigai | [øi.gAj] | kata kerja | mengambil makanan yang sedang dimasak. | Mok gadoh kat abang, sokmo nyigai. | [mo/ gA.doh kAt A.bAN s/.m øi.gAj ] | Emak memarahi abang kerana sering mengambil makanan yang sedang dimasak. |
jobeng | [dZ.beN] | kata nama | sejenis bakul kecil diperbuat daripada mengkuang. | Bak jobeng sireh mak tu. | [bA/ dZ.beN si.Äeh m/ tu] | Ambilkan jobeng sirih emak itu. |
enyeng | [E.øEN] | kata kerja | mengejek seseorang sehingga menangis. | Mok marah akak pase enyeng adek. | [m/ mA.ÄAh A.kA/ pA.sE E.øEN A.de/] | Emak memarahi kakak kerana enyeng adik. |
kaleh | [kA.leh] | kata tugas | mangli, lali kerana sudah biasa. | Mok dah kaleh dengan perangai ayah. | [m/ dAh kA.leh d«.NAn p«.ÄA.NAj A.jAh] | Emak sudah mangli dengan perangai ayah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
mak besaq | [mA/ b«.sA)Ö] | | panggilan untuk emak saudara sulung lih pak besaq | | | |
merembiang | [m«.Òem.bi.jAN] | kata kerja | membawa banyak barang dengan kedua-dua belah tangan | Mak dok merembiang barang sampai jalan pon nak jatoh. | [mA/ do/ m«.Òem.bi.jAN bA.ÒAN sAm.pAj dZA.lAn pon nA/ dZA.toh] | Emak membawa banyak barang dengan kedua-dua belah tangan sehingga berjalan pun hendak terjatuh. |
pekunon | [p«.ku.non] | kata kerja | 1. memperbodoh seseorang; pekunu | Bawak mak pusin-pusin Kolompo, sat ni orang tak buleh pekunon. | [bA.wA/ mA/ pu.sin.pu.sin k.lm.p sAt ni .ÒAN tA/ bu.leh p«.ku.non] | Bawa emak bersiar-siar di Kuala Lumpur, nanti orang tidak boleh memperbodohkannya. |
gise | [gi.sE] | kata kerja | melulur sesuatu seperti biji mempelam, biji kuinin, tulang ayam dan sebagainya. | Lepaih mak ireh pelam, kami pakat berebut nak gise bijik. | [l«.pAC mA i.Òeh p«.lAm kA.mi pA.kAt b«.Ò«.but nA gi.sE bi.dZi] | Lepas emak hiris mempelam, kami berebut hendak melulur bijinya. |
rembaih | [Ò«m.bAC] | kata kerja | memukul badan seseorang dengan menggunakan sesuatu (seperti kain, lidi, daun dan lain-lain) | Mak dia rembaih dengan pelepah nyoq pasai dia tak pi mengaji. | [mA di.jA Ò«m.bAC d«.NAn p«.l«.pAh ø)Ö pA.sAj di.jA tA pi m«.NA.dZi] | Emak memukul badannya dengan menggunakan daun kelapa sebab dia tidak pergi belajar al-Quran. |
menerojoi | [m«.n«.Òo.dZoj] | kata kerja | lari lintang-pukang kerana takut atau dikejar sesuatu | Budak-budak tu menerojoi kot tingkap bila mak depa nak pukoi | [bu.dA/.bu.dA/ tu m«.n«.Òo.dZoj kot tiN.kAp bi.lA mA/ dE.pA nA/ pu.koj] | Budak-budak itu lari lintang-pukang melalui tingkap apabila emak mereka hendak pukul mereka. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata emak |
|
Puisi |
---|
|
Emak! Emak! Anyam raga, Nak mengisi si raga inai; Emak! Emak! Hantar ke paya, Saya nak tengok janda menuai.
Lihat selanjutnya... |
|