Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
cendeng | [tSen.deN] | kata adjektif | berkenaan wajah atau perilaku orang yang bermasalah. | Engkau ni nampak cendeng aje! | [«N.kAw ni nAm.pA/ tSen.deN A.dZ«] | Engkau ini nampak bermasalah sahaja! |
dengkes | [deN.kes] | kata adjektif | pendek pada salah satu kaki (pada manusia atau haiwan). | Orang jumpa harimau dengkes takkan nak tunggu. Cabut larilah! | [o.ÄAN NtSum.p« hA.Äi.mAw deN.kes tA/.kAn nA/ tuN.gu ] | Sudah terjumpa harimau berkaki pendek sebelah takkan nak tunggu. Cabut larilah! |
mengendeng | [m«.Nen.deN] | kata kerja | menghampiri seseorang dengan air muka yang minta dikasihani dan dengan harapan akan mendapat sesuatu. | Dah memang peel die suke mengendeng bile orang tengah makan. | [dAh me.mAN pe/.el di.j« su.k« m«.Nen.deN bi.l« o.ÄAN t«.Nah ] | Memang sudah perangainya suka meminta apabila orang sedang makan. |
bok | [bo/] | kata nama | tilam kekabu; lece. | Bok senang gulong bandeng tilam sepan. | [bo/ s«.nAN gu.loN bAn.deN ti.lAm s«.pAn] | Tilam kekabu senang digulung jika dibandingkan dengan tilam sepan |
lokoh | [lo.koh] | kata adjektif | keras atau mengkal (durian). | Abang suke makan diyan lokoh bandeng dian masak. | [A.bAN su.k« mA.kAn di.jAn lo.koh bAn.deN di.jAn mA.sA/] | Abang suka makan durian yang mengkal berbanding dengan durian yang sudah cukup masak. |
ae jarang | [Ae dZA.ÄAN] | | air masak yang disejukkan, air mati; hampak. | Kawan suke minom ae jarang bandeng ae manes. | [kA.wAn su.k« mi.nom Ae dZA.ÄAN bAn.deN Ae mA.nes] | Saya suka minum air masak sejuk jika dibandingkan dengan air manis. |
duet lawe | [du.wet lA.w«] | | wang yang dibayar kepada mak andam untuk memesan kerusi pengantin lelaki. | Kalau sandeng kat rumah, kite kene siyap duet pintu, kalau kat dewan tak payah le. | [kA.lAw sAn.deN kAt Äu.mAh ki.t« k«.n« si.jAp du.wet pin.tu ] | Kalau bersanding di rumah, kita kena siap duit pintu, kalau bersanding di dewan, tidak payahlah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ringkat | [ÒiN.kAt] | kata adjektif | tempang, pincang, kaki yang pendek sebelah; rengkat. | Lepaeh eksiden dia jalan ringkat. | [l«.pAEh ek.si.dEn di.jA dZA.lAn ÒiN.kAt] | Selepas mengalami kemalangan jalan raya dia berjalan tempang. |
rengkat | [ÒEN.kAt] | kata adjektif | tempang, pincang, kaki yang pendek sebelah; ringkat. | Lepaeh eksiden dia jalan rengkat. | [l«.pAEh ek.si.dEn di.jA dZA.lAn ÒEN.kAt] | Selepas mengalami kemalangan jalan raya dia berjalan tempang. |
rangsa | [ÒAm.bot kA.ÒAn] | kata nama | rambut yang dikerintingkan, rambut kerinting. | Zaman taon empat puluhan dulu, pompuan hak rambot karan depa kata moden sangat. | [zA.mA tAon «m.pAt pu.lu.hAn du.lu pom.pu.wAn hA/ ÒAm.bot kA.ÒAn dE.pA kA.tA mo.dEn sA.NAt] | Pada zaman tahun empat puluhan dahulu, kaum wanita yang mengkerintingkan rambut, dianggap terlalu moden. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
nyedeng | [ø:«.dEN] | kata adjektif | berkenaan gaya berjalan yang tegak mendada. | Sekak jadi aska, diyo jale nyedeng. | [s«.kA/ dZ:A.di As.kA di.j dZ:A.lE ø«.dEN] | Sejak menjadi askar, dia berjalan mendada. |
nondeng | [n:n.deN] | kata kerja | memegang kepada sesuatu dengan keadaan kaki tergantung-gantung (tentang manusia, binatang), bergayut. | Kero tu dok nondeng atah pokok getoh. | [k«.Ä tu do/ n:n.deN A.tAh p.k/ g«.th] | Kera tu sedang bergayut di atas pokok getah. |
gondeng | [g:n.dEN] | kata adjektif | berkenaan sarang lebah dalam keadaan bergantung, bergayut pada dahan. | Sare tebuwe tu dok gondeng pokok paoh. | [sA.ÄE t«.bu.wE tu do/ g:n.dEN p.k/ pAoh] | Sarang tebuan tu tergantung pada pokok mempelam. |
handeng | [hAn.dEN] | kata kerja | membuang atau melemparkan sesuatu dengan kuat (kerana marah dan lain-lain), menghumban. | Buwi molek gak bok tu, aku handeng tanoh ke. | [bu.wi m:.lE/ gA/ bo/ tu A.ku hAn.dEN t:A.nh kE] | Beri buku tu elok-elok, nanti aku humban ke tanah. |
cendeng | [tS:«n.deN] | kata kerja | rintangan semasa melakukan sesuatu pekerjaan atau majlis, halangan. | Maso diyo bekwoh nikoh anok diyo menggu lepah, banyok bena cendeng hok jadi. | [mA.s di.j b:E/.wh n:i.kh A.n/ di.j mEN.gu l«.pAh bA.ø/ b«.nA tS:«n.deN h/ dZ:A.di] | Semasa dia mengadakan kenduri kahwin anak dia minggu lepas, banyak sangat halangan yang berlaku. |
sugung | [s:u.guN] | kata kerja | tersembam. | Budok tu jatoh sugung muko ko dindeng. | [bu.d/ tu dZA.toh s:u.guN mu.k k din.deN] | Budak jatuh lalu tersembam muka ke dinding. |
selek | [sE.lE/] | kata kerja | menyapu sesuatu (cat, bedak dan lain-lain), melumur. | Abe dok selek cak dindeng. | [A.bE do/ sE.lE/ tSA/ d:in.deN] | Abang sedang menyapu cat pada dinding. |
jlepek | [dZlE.pE)/] | kata adjektif | berkenaan orang yang tidak kuat atau cergas, terkulai, lembik, lemah. | Saleh dok jlepek tepi dindeng pasa deme. | [sA.lEh do/ dZlE.pE)/ t:«.pi d:in.deN pA.sA d«.mE] | Saleh duduk terkulai tepi dinding kerana demam. |
lesek | [lE.sE/] | kata kerja | menyapu sesuatu (cat, lumpur dan lain-lain) pada dinding dan lain-lain, mencalit. | Ayoh dok lesek cak dindeng. | [A.jh do/ lE.sE/ tSA/ d:in.deN] | Ayah sedang menyapu cat pada dinding. |
petak | [p«.tA)/] | kata kerja | 1. menyentuh (memegang-megang atau menjamah) kerana hendak merasai atau mencari sesuatu (tanpa melihat), meraba. | Dohlah balek male, masok rumoh, keno petak dindeng cari suweh lapu, lamo baru jupo. | [dh.lAh bA.le/ mA.lE mA.so/ Äu.mh k«.n p«.tA/ din.deN tSA.Äi su.weh lA.pu lA.m bA.Äu dZ:u.p] | Sudahlah balik waktu malam, nak masuk rumah, kena raba dinding cari suis lampu, lama baru jumpa. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
komat | [k.mAt] | kata nama | sejenis ilmu pengasih. | Kok kau tak nak kek den, den komat kang, nanti kau ikut yo den. | [ko/ kAw tA/ nA/ kE/ dEn dEn k.mAt kAN nAn.ti kAw i.kt j dEn] | Kalau kau tidak mahu kepada saya, saya kenakan ilmu pengasih, nanti kau ikut sajalah saya. |
mongatuih | [m.NA.tuih] | kata kerja | berleter, bersungut. | Bilo den balik yo, abah den mongatuih suroh den kawen. | [bi.l dEn bA.lE/ j A.bAh dEn m.NA.tuih su.Äh dEn kA.wEn] | Bila saya balik ayah berleter suruh saya kawin. |
uca II | [u.tSA] | kata kerja | cuba-cuba. | Sobolum den lompek, den uca dulu. | [s.b.lum dEn lm.pE/ dEn u.tSA du.lu] | Sebelum saya lompat, saya cuba-cuba dulu. |
den | [dEn] | kata nama | gantinama diri pertama, aku; eden. | Apo yang kau nak kato kat den. | [A.p jAN kAw nA/ kA.t kAt dEn] | Apa yang kau hendak katakan kepada aku. |
toman | [t.mAn] | kata nama | kuli, orang gaji. | Ponek den buek kojo, somoe den kono buek, dio pike den ni toman dio ko. | [p.nE/ dEn bu.wE/ k.dZ su.m.E dEn k.n bu.wE/ di.j pi.ke dEn ni t.mAn di k] | Penat saya buat kerja, semua saya kena buat, dia fikir saya ini kuli diakah. |
sado | [sA.d] | kata tugas | semuanya, segalanya. | Sado nang ado ni, datang kek rumah den minggu dopan, den nak konduri siket. | [sA.d yAN A.d ni dA.tAN kE/ Äu.mAh dEn miN.gu d.pAn dEn nA/ kn.du.Äi si.ket] | Semuanya yang ada ini, datang ke rumah saya minggu depan, saya hendak kenduri sedikit. |
lunyah I | [lu.øAh] | kata kerja | kerjakan, memijak-mijak. | Den ko sawah tadi, siap solopak den lunyah hinggo jadi luluk. | [dEn k sA.wAh tA.di si.jAp s.l.pA/ dEn lu.øAh hiN.gA dZA.di lu.lu/] | Saya ke sawah tadi siap sepetak saya kerjakan hingga menjadi lumpur. |
kocoloan | [k.tS.lAn] | kata adjektif | aib, malu. | Den tadi kocoloan sobab bangun lambek, lambek den datang ko majleh tu. | [dEn tA.di k.tS.lAn s.bAb bA.Nun lAm.bE/ lAm.bE/ dEn dA.tAN k mA.dZ«.leh tu] | Saya tadi malu kerana bangun lambat, lambat saya datang ke majlis itu. |
kokong | [k.kN] | kata adjektif | bohong, tipu. | Galak bona kau kokongkan den, dah limo kali kau janji nak baya kali ini den tak cayo lai doh. | [gA.lA/ b.nA kAw k.kN.kAn dEn dAh li.m kA.li kAw dZAn.dZi nA/ bA.jA kA.li ni dEn tA/ tSA.j lAi: dh] | Selalu benar kau bohongkan saya, sudah lima kali kau janji hendak bayar, kali ini saya tidak percaya lagilah. |
eden | [E.dEn] | kata nama | gantinama diri pertama, aku; den. | Apo yang kau nak kato kat eden. | [A.p jAN kAw nA/ kA.t kAt E.dEn] | Apa yang kau hendak katakan kepada aku. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
papan gendeng | [pA.pAn gen.deN] | | papan, biasanya berukir, yang dipasang pada bawah cucur atap untuk mengelakkan tempias air atau sebagai hiasan. | Pasang le papan gendeng yang ade uke, baru nampak cantek. | [pA.sAN l« pA.pAn gen.deN jAN A.d« u.ke bA.Äu nAm.pA/ tSAn.te/] | Pasanglah papan gendeng yang ada ukir, baru nampak cantik. |
gondeng | [gon.deN] | kata kerja | ikhtiar. | Kalau tak bejaye juge, kite gondeng care laen pulak. | [kA.lAw tA/ b«.dZA.j« dZu.g« ki.t« gon.deN tSA.Ä« lAen pu.lA/] | Kalau tidak berjaya juga, kita ikhtiar cara lain pula. |
labas | [lA.bAs] | kata adjektif | berkenaan ruang biasanya rumah yang terbuka luas disebabkan penghalangnya yang telah tercabut atau hilang. | Bila dindeng tu dah tak ade, labas bilek tu. | [bi.l« din.deN tu dAh tA/ A.d« lA.bAs bi.le/ tu] | Apabila dinding itu sudah tiada, bilik itu kelihatan luas. |
takal | [tA.kAl] | kata kerja | ketuk. | Jangan kau takal dindeng tu, nanti pecah. | [dZA.NAn kAw tA.kAl din.deN nAn.ti p«.tSAh] | Jangan kau ketuk dinding itu, nanti pecah. |
sisek tenggileng | [si.se/ t«N.gi.leN] | | berkenaan dinding yang dipasang melintang dan bertindih antara satu sama lain; tindeh kaseh. | Cantek lak dindeng rumah kau ni buat sisek tenggileng. | [tSAn.te/ lA/ din.deN Äu.mAh kAw ni bu.wAt si.se/ t«N.gi.leN] | Cantik pula dinding rumah engkau ini buat sisik tenggiling. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
panggo | [pAN.go] | kata nama | dangau. | Pak Den buat panggo dalam kebon durian. | [pA/ den bu.wAt pAN.go dA.lAm k«.bon du.Äi.jAn] | Pak Din membuat dangau dalam kebun durian. |
dengkat | [dEN.kAt] | kata adjektif | berkenaan cara berjalan yang tidak sempurna kerana kaki yang pendek sebelah. | Dia dengkat lepaih jatoh pokok. | [di.jA dEN.kAt l«.pAC dZA.toh p.k/] | Dia dengkat selepas jatuh daripada pokok. |
berundeng | [b«.Äun.deN] | kata adjektif | berkenaan tali, benang yang berbelit atau bersimpul; bolot. | Berundeng beto tali tu, susoh nok ikat. | [b«.Äun.deN b«.to tA.li tu su.soh no/ i.kAt] | Bersimpul sungguh tali itu, susah hendak ikat. |
ngondeng | [Nn.deN] | kata kerja | mengekori sesuatu (berkenaan orang dan haiwan). | Amboi, kuceng tu ngondeng tuannye. | [Am.boj ku.dZeN tu Nn.deN tu.wAn.ø«] | Amboi, kucing itu mengekori tuannya! |
| | | 2. berkenaan rasa benci apabila melihat seseorang. | Koi toye ngat tengok muke Abang Den. | [kj t.j« NAt tE.N mu.k« A.bAN den] | Saya benci sangat melihat muka Abang Din. |
lobong | [l.bN] | kata adjektif | berkenaan lubang yang semakin membesar. | Dindeng rumah lobong makan dek anai-anai. | [din.deN Äu.mAh l.bN mA.kAn de/ A.nAj.A.nAj] | Dinding rumah berlubang kerana dimakan anai-anai. |
kacok | [kA.tSo/] | kata adjektif | berkenaan sesuatu yang dipenuhi dengan kesan contengan. | Dindeng bilek ae sekolah abih kacok. | [din.deN bi.le/ Ae s«.ko.lAh A.bih kA.tSo/] | Dinding bilik air sekolah habis dipenuhi dengan contengan. |
gebot | [gE.bot] | kata adjektif | berkenaan tubuh badan yang herot. | Lepaih eksiden tu muka Mamat jadi gebot. | [l«.pAC ek.si.den tu mu.kA mA.mAt dZA.di gE.bot] | Selepas kemalangan itu muka Mamat jadi herot. |
| | | 2. lumpur yang melekat pada sesuatu selepas banjir surut. | Penat koi cuci lolok di dindeng rumah. | [p«.nAt kj tSu.tSi l.l/ di din.deN Äu.mAh] | Penat saya membersihkan lolok pada dinding rumah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
selopiang | [s«.l.pi.jAN] | kata adjektif | 1. kotor yang banyak; belopiang | Pak Den cerok ayaq dekat rebau yang selopiang. | [pA/ dEn tS«.Òo/ A.jA)Ö d«.kAt Ò«.bAw jAN s«.lo.pi.jAN] | Pak Din mencurah air pada kerbau yang kotor. |
kong | [koN] | kata nama | rim basikal atau motosikal. | Lepaih eksiden kong baskat dia bengkok. | [l«.pAC ek.si.den kN bAs.kAt di.jA beN.ko/] | Lepas kemalangan rim basikalnya bengkok. |
rengkat | [ÒEN.kAt] | kata adjektif | berkenaan dengan kaki seseorang yang tinggi rendah. | Lepaih eksiden kaki dia rengkat sikit. | [l«.pAC ek.si.dEn kA.ki di.jA ÒEN.kAt si.kit] | Selepas kemalangan kakinya tinggi rendah sedikit. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata den |
|
Puisi |
---|
|
Den jajar maka den kisai, Esok tidak ke ladang lagi; Diajar badan merasai, Esok tidak tergamang lagi.
Lihat selanjutnya... |
|