Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
batang keramat | [bA.tAN k«.ÄA.mAt] | | sejenis kuih yang dibuat daripada tepung, air dan yis (sama seperti donat) dan digoreng. Bentuk kuih ini panjang hingga sejengkal; kayu keramat. | | | |
tesesel | [t«.se.sel] | kata kerja | terserlah bahagian dalam kerana kulit yang menutupnya terkupas. | Batang pokok tu tesesel langga dik lori. | [bA.tAN po.ko/ tu t«.se.sel lAN.gA di/ lo.Äi] | Bahagian dalam batang pokok itu terserlah keluar dilanggar lori. |
beliang-beliot | [b«.li.jAN.b«.li.jot] | kata adjektif | susah hendak menelan makanan tertentu. | Nak makan sagon, beliang-beliot batang lehe. | [nA/ mA.kAn sA.gon b«.li.jAN.b«.li.jot bA.tAN le.he] | Apabila memakan sagun, hendak tercekek batang leher kerana susah hendak menelan. |
kayu keramat | [kA.ju k«.ÄA.mAt] | | sejenis kuih yang dibuat daripada tepung, air dan yis (sama seperti donat) dan digoreng. Bentuk kuih ini panjang kira-kira sejengkal; batang keramat. | | | |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
remban | [Ò«m.bAn] | kata nama | batang kayu kecil (buluh dan lain-lain) yang dipasang pada titi dan lain-lain sebagai pemegang ketika meniti. | Titi tu depa guna batang nyoq sebatang lepaeh tu depa letak remban kat titi tu bagi orang pegang masa depa guna titi tu. | [ti.ti tu dE.pA gu.nA bA.tAN ø)Ö s«.bA.tAN l«.pAEh tu dE.pA l«.tA/ Ò«m.bAn kAt ti.ti tu bA.gi .ÒAN p«.gAN mA.sA dE.pA gu.nA ti.ti tu] | Titi yang dibina dengan menggunakan batang pokok kelapa itu dipasang remban sebagai pemegang untuk memudahkan orang menitinya. |
| | | 2. takikan di batang pokok (kelapa dan sebagainya) atau tanah curam untuk dijadikan atau memudahkan orang memanjatnya. | Dia senang panjat pokok nyoq tu pasai ada takah. | [di.jA s«.nAN pAn.dZAt p.k/ ø)Ö tu pA.sAj A.dA tA.kAh] | Dia senang memanjat pokok kelapa itu kerana ada takah pada batangnya. |
tukai | [tu.kAj] | kata nama | batang kayu yang tajam hujungnya untuk melubangi tanah untuk ditanam (padi, jagung dan lain-lain), tugal. | Ayah dok cari kayu nak buat tukal pasai dia nak tanam jagong. | [A.jAh do/ tSA.Òi kA.ju nA/ bu.wAt tu.kAj pA.sAj di.jA nA/ tA.nAm dZA.goN] | Ayah sedang mencari kayu untuk dijadikan tugal, kerana hendak menanam jagung. |
bidaeh | [bi.dAEh] | kata kerja | mengangkat batang tangkul apabila dirasai ikan berada di dalamnya. | Dah lama tangkoi tu terendam, la buleh bidaeh. | [dAh lA.mA tAN.koj tu t«.Ò«n.dAm lA bul.eh bi.dAEh] | Sudah lama tangkul itu terendam, barangkali bolehlah diangkat sekarang. |
tiu | [ti.ju] | kata nama | tanda daripada batang buluh, kayu kecil, kertas dan lain-lain (berupa garis, simpul, takik dan lain-lain) yang dibuat pada masa menghitung supaya jangan silap. Biasanya untuk menghitung guni padi yang diangkut, gundal. | Kalu tiu seratuih bilah, padi pon seratuih guni. | [kA.lu ti.ju s«.ÒA.tuih bi.lAh pA.di pon s«.ÒA.tuih gu.ni] | Kalau gundal seratus, padi pun seratus guni. |
rusam | [Òu.sAm] | kata nama | sejenis alat (batang atau pegangannya daripada kayu atau kayu yang boleh berputar) untuk mengajar anak-anak kecil berjalan. | Dulu depa pakai rusam nak ajaq anak depa bejalan. | [du.lu dE.pA pA.kAj Òu.sAm nA/ A.jA)Ö A.nA/ dE.pA b«.dZA.lAn] | Dahulu ibu bapa menggunakan rusam untuk melatih anak-anak mereka berjalan. |
cerok I | [tS«.Ò/] | kata nama | bekas daripada batang buluh yang digunakan semasa memerah susu (lembu, kambing). | Pegang cerok kuat-kuat jangan bagi susu tumpah. | [p«.gAN tS«.Ò/ ku.wAt.ku.wAt dZA.NAn bA.gi su.su tum.pAh] | Pegang bekas susu itu dengan cermat supaya susunya tidak tumpah. |
badai | [bA.dAj] | kata kerja | meratakan tanah sawah dengan menggunakan batang pisang, kayu bulat, tenggiling, dan sebagainya. | Badai dulu tapak semai, lepaeh tu baru taboq padi benih. | [bA.dAj du.lu tA.pA/ s«.mAj l«.pAEh tu bA.Òu tA.bâÖ pA.di b«.nih] | Ratakan dahulu tapak semaian itu sebelum menabur benih padi. |
inaeh | [i.nAEh] | kata nama | buluh kecil yang diletakkan di kedua-dua hujung daun ibus pendengung wau untuk mencekangkan daun tersebut supaya boleh mengeluarkan dengungnya apabila bersentuhan dengan angin. | Batang buloh cina buleh buat inaeh wau merak. | [bA.tAN bu.loh tSi.nA bu.leh bu.wAt i.nAEh wAw m«.ÒA/] | Batang buluh cina boleh dibuat inas dengung wau merak. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ongek | [.NE/] | kata kerja | menggoyang sesuatu (seperti batang kayu, gigi dan lain-lain), menggoncang. | Yak mung dok ongek bate kayu tu bakpo, lamo ke cabuk. | [jA/ muN do/ .NE/ bA.tE kA.ju tu bA/.p lA.m kE tS:A.bu/] | Yang kamu goyang batang kayu tu kenapa, nanti tercabut. |
| | | 2. menumbuk, menggasak. | Jange dok kace gak bate pise tu, ke mapuh. | [dZA.NE do/ kA.tSE gA/ bA.tE pi.sE tu kE mA.puh] | Janganlah tumbuk batang pisang tu, nanti mati. |
erong | [E.ÄN] | kata nama | hidung. | Demo gi mano tok napok bate erong ari ni. | [dEm gi m:A.n t/ nA.p/ bA.tE E.ÄN A.Äi ni] | Kamu pergi ke mana tak nampak batang hidung hari ni. |
gligoh | [gli.gh] | kata adjektif | berkenaan kayu, mata pisau dan lain-lain yang tidak rata, tidak licin, bergerigi, berkerutu. | Bate kayu tu gligoh srupo mato gaji. | [bA.tE kA.ju tu gli.gh sÄu.p mA.t g:A.dZi] | Batang kayu tu bergerigi seperti mata gergaji. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
onggoh | [N.gh] | kata kerja | menggoyang dengan sekuat-kuatnya. | Onggoh dulu batang ubi tu baru sonang cabot. | [N.gh du.lu bA.tAN u.bi tu bA.Äu s.nAN tSA.bot] | Goyang sekuat-kuatnya dahulu batang ubi itu, baru senang cabut. |
jongua | [dZN.gu.wA] | kata kerja | tukul, pemukul daripada kayu untuk memukul/memasukkan peting ke batang kayu. | Poteng tak dapek dipacakan ko batang kayu sobab janguae dah ilang mano poie. | [p.tEN tA/ dA.pE/ di.pA.tSA/.An k.bA.tAN kA.ju s.bAb dZN.gu.wA dAh i.lAN mA.n pi.E] | Peting tidak dapat dipacakkan ke batang kayu sebab janguanya sudah hilang, mana perginya. |
roman | [Ä.mAn] | kata nama | geraham belakang. | Gigi Pak Aji tu dah habih sumo, tingga duwo batang roromane yo. | [gi.gi pA/ A.dZi tu dA hA.bih su.m tiN.gA du.w bA.tAN Ä.mAn.E j] | Gigi Pak Aji itu sudah habis tanggal, tinggal dua batang geraham di bahagian belakang saja. |
punggo | [puN.go] | kata nama | tunggul atau batang kayu yang masih berbara. | Sobolom morebak, ponggo kayu tu baek dipadaman. | [s.b.lum m.ÄE.bA/ pN.g kA.ju bAE/ di.pA.dAm.An] | Sebelum tunggul kayu yang berbara itu merebak, baik dipadamkan. |
tocengkong | [t.tSEN.kN] | kata adjektif | duduk bertinggung di dahan, batang kayu dan lain-lain. | Dio tocengkong ateh tembok menengok orang lalu. | [di.j t.tSEN.kN A.tEh tEm.b/ m.nE.N/ .ÄAN lA.lu] | Dia duduk mencangkung di situ melihat orang lalu. |
poting | [p.tiN] | kata nama | keratan buluh yang dipakukan pada batang pokok yang berfungsi sebagai anak tangga. | Den guno poting panjek pokok sialang ngambek nisan lobah. | [dEn gu.n p.tiN pAn.dZE/ p.k/ siA.lAN NAm.bE/ ni.sAn l.bAh] | Saya gunakan poting, panjat pokok sialang mengambil madu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
sekerap batang | [s«.k«.ÄAp bA.tAN] | | skrap yang terdapat pada pangkal pokok-pokok getah dan bercampur dengan tanah. Ia terjadi apabila susu getah yang mengalir pada bekas torehan terlencung lalu meleleh turun hingga berkumpul di atas tanah lalu membeku; sekerap tanah. | Sekerap batang kalau tebal, senang kopek. | [s«.k«.ÄAp bA.tAN kA.lAw t«.bAl s«.nAN ko.pe/] | Skrap batang kalau tebal, senang dikopek. |
lesong tunggal | [l«.soN tuN.gAl] | | lesung besar yang dibuat daripada batang pokok seperti batang pokok cempedak. | Tumbok le pakai lesong tunggal tu. | [tum.bo/ l« pA.kAj l«.soN tuN.gAl tu] | Tumbuklah pakai lesung biasa itu. |
guel | [gu.wel] | kata kerja | menggulingkan sesuatu benda dari atas ke bawah. | Kau guelkan aje batang kayu tu ke bawah. | [kAw gu.wel.kAn A.dZ« bA.tAN kA.ju tu k« bA.wAh] | Engkau gulingkan sahaja batang kayu itu ke bawah. |
tebu hitam penawau | [t«.bu hi.tAm p«.nA.wAw] | | sejenis tebu yang batang dan pucuknya berwarna kehitam-hitaman. Tebu ini amat mujarab untuk mengubati penyakit seperti demam panas. | | | |
cendawan tekuko | [tS«n.dA.wAn t«.ku.ko] | | cendawan berbentuk cuping-cuping halus hingga sebesar ibu jari tangan yang tumbuh pada batang pokok getah yang sedang mereput terutama selepas hujan. Cendawan ini boleh dimakan terutamanya di masak lemak putih bercampur pisang muda. | | | |
tajak | [tA.dZA/] | kata nama | sejenis alat yang mempunyai batang berbentuk bulat atau segi empat dan mempunyai pisau tajak pada hunjungnya. Digunakan untuk menggali lubang, atau memotong tangkai buah kelapa sawit. | Kau nak buat lubang tu, pakai le tajak. | [kAw nA/ bu.wAt lu.bAN tu pA.kAj l« tA.dZA/] | Engkau hendak buat lubang itu, pakailah tajak. |
maen canang | [mAen tSA.nAN] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen cungkel ayam, maen ketok ayam, maen songket. | Ari ni kite maen canang, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen tSA.nAN nA/ tA/] | Hari ini kita main canang, hendak atau tidak? |
sepet udang | [s«.pet u.dAN] | | dua batang besi yang mengapit serta menyokong roda basikal atau motosikal. | Sepet udang basikal abah dah patah, kau tukaukan. | [s«.pet u.dAN bA.si.kAl A.bAh dAh pA.tAh kAw tu.kAw.kAn] | Sepet udang basikal abah dah patah, kau tukarkan. |
maen songket | [mAen sN.ket] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen canang, maen cungkel ayam, maen ketok ayam. | Ari ni kite maen songket, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen sN.ket nA/ tA/] | Hari ini kita main songkit, hendak atau tidak? |
maen ketok | [mAen k«.to/ A.jAm] | | sejenis permainan tradisi kanak-kanak yang menggunakan dua batang kayu, satu panjang satu pendek disungkit menerusi lubang yang disediakan dan dipukul, konda kondi; maen canang, maen cungkel ayam, maen songket. | Ari ni kite maen ketok ayam, nak tak? | [A.Äi ni ki.t« mAen k«.to/ A.jAm nA/ tA/] | Hari ini kita main ketuk ayam, hendak atau tidak? |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
leke | [l«.ke] | kata nama | sejenis keladi liar yang batangnya seperti batang betik, bunga tumbuh pada pangkal batang. | | | |
candak | [tSAn.dA/] | kata adjektif | berkenaan mata tunas yang tumbuh. | Batang kunyit yang kena cantaih tu dah candak ada. | [bA.tAN ku.øit jAN k«.nA tSAn.tAC tu dAh tSAn.dA/ A.dA] | Batang kunyit yang kena cantas sudah ada mata tunas. |
malok | [mA.l/] | kata kerja | memijak-mijak batang rumbia yang telah lembut untuk memisahkan sagu daripada empulurnya. | Lengoh beteh koi malok sagu pagi tadi. | [l«.Noh b«.teh kj mA.l/ sA.gu pA.gi tA.di] | Lenguh betis saya kerana memijak-memijak batang rumbia pagi tadi. |
tali arang | [tA.li A.ÄAN] | | benang nilon yang dicelup dalam debu arang yang digunakan untuk membuat penanda pada batang balak. | Tali arang tu kene tarek tegang siket baru nampok garisan. | [tA.li A.ÄAN tu k«.n« tA.Äe/ t«.gAN si.ket bA.Äu nAm.p/ gA.Äi.sAn] | Benang nilon itu perlu ditarik sehingga tegang, barulah nampak garisannya. |
congkeh mato | [tSN.keh mA.t] | | sejenis permainan tradisi yang dimainkan oleh dua orang atau lebih dengan menggunakan dua batang kayu. | Le ni orang tok tau doh maen congkeh mato | [l« ni .ÄAN t/ tAw dh mA.en tSN.keh mA.t] | Sekarang ini ramai orang sudah tidak tahu bermain congkeh mata. |
buoh panca | [bu.wh pAn.tSA] | | buah hutan seakan-akan buah rambai tetapi bujur dan apabila matang berwarna kekuningan, ia berbuah pada batang dan rasanya masam. | | | |
ngelolo | [N«.l.l] | kata kerja | menggelunsur. | Berok ngelolo ke bawah pase bate pokok basoh. | [b«.Äo/ N«.l.l k« bA.wAh pA.sE bA.tE p.k/ bA.soh] | Beruk menggelunsur ke bawah sebab batang pokok basah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
boq | [b)Ö] | kata nama | batang pancing atau joran. | La ni boq tak pakai buloh lagi, dah pakai kayu pelastik. | [lA ni b)Ö tA pA.kAj bu.loh lA.gi dAh pA.kAj kA.ju p«.lAs.ti] | Sekarang batang pancing tidak daripada buluh lagi, sudah menggunakan kayu plastik. |
| | | 2. menokok tambah sesuatu cerita; pekunu | Pokok derian dia ada empat lima batang tapi dok pekunon dapat derian tiga puloh jaraih. | [p.k/ d«.Òi.jAn di.jA A.dA «m.pAt li.mA bA.tAN tA.pi d/ p«.ku.non dA.pAt d«.Òi.jAn ti.gA pu.loh dZA.ÒAC] | Pokok duriannya ada empat lima batang tapi menokok nambah cerita mengatakan yang dia mendapat durian tiga puluh jaras. |
deraih | [d«.ÒAC] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang seolah-olah serba tahu atau serba boleh. | Abu cakap saja deraih, bila nak buat reja batang idong pon tak nampak. | [A.bu tSA.kAp sA.dZA d«.ÒAC bi.lA nA/ bu.wAt ÒE.dZA bA.tAN i.doN pon tA/ nAm.pA/] | Abu cakap saja seolah-olah serba tahu, bila hendak buat kerja, rupanya pun tidak kelihatan. |
handoh | [hAn.doh] | kata kerja | memukul kuat dengan tangan atau dengan menggunakan sesuatu | Abu lekaih-lekaih lari bila bapak dia nak handoh dengan tongkoi kayu. | [A.bu l«.kAC.l«.kAC lA.Òi bi.lA bA.pA di.jA nA hAn.doh d«.NAn toN.koj kA.ju] | Abu cepat-cepat lari bila bapanya hendak pukulnya dengan batang kayu. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata batang |
|
Puisi |
---|
|
Batang ini batang nangka, Duduk abang pagi petang; Badan ini badan celaka, Tengah berkasih bencana datang.
Lihat selanjutnya... |
|