Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
libang-libu | [li.bAN.li.bu] | kata adjektif | keadaan sesuatu yang tidak kemas dan tidak tersusun. | Susonle bantal tu elok-elok, jangan libang-libu aje. | [su.son.l« bAn.tAl tu e.lo/.e.lo/ dZA.NAn li.bAN.li.bu A.dZ«] | Susunlah bantal itu elok-elok, jangan nampak berselerak dan bersepah-sepah. |
bangsai | [bAN.sAj] | kata adjektif | sepuas-puasnya. | Bangsai si Mat ngabeskan arte bapaknye. | [bAN.sAj si mAt NA.bes.kAn Ar.t« bA.pA/.ø«] | Ahmad berbelanja sepuas-puasnya dengan harta bapanya. |
kelebang | [k«.l«.bAN] | kata adjektif | malas. | Orang kalau kelebang sangat, memang payah | [o.ÄAN kA.lAw k«.l«.bAN sA.NAt me.mAN pA.jAh nA/ mA.so/ | Kalau kita malas sangat, memang sukar mendapat rezeki. |
bancah | [bAn.tSAh] | kata adjektif | keadaan basah pada permukaan selain tanah. | Abes bancah lantai ni bile angah telepas baldi ae. | [A.bes bAn.tSAh lAn.tAj ni bi.l« A.NAh t«.l«.pAs bAl.di Ae] | Habis basah lantai ini apabila angah terlepas baldi air itu. |
bang | [bAN] | kata tugas | singkatan daripada perkataan barang yang bermaksud kadar atau agak-agak. | Berikan mak bang sebiji pisang. | [b«.Äi.kAn mA/ bAN s«.bi.dZi pi.sAN] | Berikan mak barang sebiji pisang. |
lemban | [l«m.bAn] | kata adjektif | lambat dan lembap, jimbam. | Kalau lemban sangat orang rumah kau, pukol tige pon tak makan lagi. | [kA.lAw l«m.bAn sA.NAt o.ÄAN Äu.mAh kAw pu.kol ti.g« pon ] | Jikalau isteri kamu terlalu lambat dan lembap, pukul tiga pun kita tidak makan lagi. |
menteban | [m«n.t«.bAn] | kata nama | bunyi deruan yang kuat seperti bunyi hujan. | Bunyi ae tejon, menteban. | [bu.øi Ae t«.dZon m«n.t«.bAn] | Bunyi air terjun kuat, seperti bunyi hujan. |
ngelimbang | [N«.lim.bAN] | kata kerja | mengimbas. | Tadi kawan nampak kelibat die ngelimbang kat tangge tu. | [tA.di kA.wAn nAm.pA/ k«.li.bAt di.j« N«.lim.bAN kAt tAN.g« tu] | Tadi saya terlihat kelibat dia mengimbas di tangga. |
abang | [A.bAN] | kata nama | kakak sulung | Pekare tu mesti beritau abang Jah, kalau tak, tentu die kecik ati. | [p«.kA.Ä« tu m«s.ti b«.Äi.tAu A.bAN dZAh kA.lAw tA/ t«n.tu | Perkara itu mesti diberitahu kepada kak long Jah, kalau tidak, tentu dia berkecil hati. |
bokbang | [bo/.bAN] | kata kerja | memandai-mandai seolah-olah dia yang lebih tahu. | Kalau tak tau menau jangan nak bokbang sane sini. | [kA.lAw tA/ tAu m«.nAu dZA.NAn nA/ bo/.bAN sA.n« si.ni] | Kalau tidak tahu hal sebenarnya, jangan cuba hendak memandai-mandai. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bang | [bAN] | kata kerja | memasang telinga, mendengar. | Budak ni tak buleh tengok mak pak dia dok sembang, dia dok nak bang saja. | [bu.dA/ ni tA/ bu.leh tE.N/ mA/ pA/ di.jA do/ sEm.bAN di.jA do/ nA/ bAN sA.dZA] | Setiap kali emak dan ayahnya bercakap dia memasang telinga. |
belong | [b«.loN] | kata adjektif | berkenaan badan besar tetapi umur muda. | Awat anak bongsu hang ni belong sangat, abang-abang dia semua kecik-kecik belaka? | [A.wAt A.nA/ bN.su hAN ni b«.loN sA.NAt A.bAN.A.bAN di.jA s«.mu.wA k«.tSi/.k«.tSi/ b«.lA.kA] | Mengapa anak bongsu awak ini besar sangat, abang-abangnya kecil belaka. |
bandok | [bAn.do/] | kata adjektif | pemalu, tidak cergas, lembap; mandok. | Dia tu bandok sunggoh, nak dengaq sora dia pon susah. | [di.jA tu bAn.do/ suN.goh nA/ d«.NAâÖ s.ÒA di.jA pon su.sAh] | Dia itu pemalu sungguh, sehingga sukar hendak didengar suaranya. |
beban | [bE.bAn] | kata adjektif | degil, ketegar, membantah, tidak ambil endah. | Budak tu beban sunggoh, pak dia suroh laen, dia buat laen. | [bu.dA/ tu bE.bAn suN.goh pA/ di.jA su.Òoh lAen di.jA bu.wAt lAen] | Budak itu degil sungguh, lain yang disuruh bapanya, lain yang dibuatnya. |
reban | [Ò«.bAn] | kata kerja | roboh, runtuh. | Pondok hak dia buat kemaren reban dah pasai kena ribot. | [pn.d/ hA/ di.jA bu.wAt k«.mA.Òen Ò«.bAn dAh pA.sAj k«.nA Òi.bot] | Pondok yang dibina kelmarin telah roboh kerana dipukul ribut. |
bangket buih | [bAN.ket bu.wih] | | bingkas bangun dan terus beredar kerana terperanjat atau segera pergi dalam keadaan tergesa-gesa, berambus; buih, cepuih. | Dia bangket buih bila kena jrekah. | [di.jA bAN.ket bu.wih bi.lA k«.nA dZÒ«.kAh] | Dia bingkas bangun dan beredar apabila kena sergah. |
bangsat | [bAN.sAt] | kata kerja | mengembara, merantau, membawa diri, berkelana. | Lama dah aku tak tengok muka hang, hang pi bangsat kat mana? | [lA.mA dAh A.ku tA/ tE.N/ mu.kA hAN hAN pi bAN.sAt kAt mA.nA] | Sudah lama aku tidak berjumpa dengan kamu, kamu pergi mengembara ke mana? |
bangsai | [bAN.sAj] | kata kerja | menumbuk (padi, dan lain-lain) bagi kali pertama dan beras belum bersih (beras masih lagi mengandungi kulit-kulit yang kasar dan antah). | Depa bangsai padi guna alu mampai. | [dE.pA bAN.sAj pA.di gu.nA A.lu mAm.pAj] | Mereka menumbuk padi kali pertama dengan menggunakan alu yang mampal. |
perembang | [p«.Ò«m.bAN] | kata kerja | 1. menenang, mengarahkan (senapang dan lain-lain) ketika hendak menembak dengan setepat-tepatnya ke sasaran, bidik; banat. | Penembak tu dok perembang senapang dia kat gagak ataeh dahan tu. | [p«.nEm.bA/ tu do/ p«.Ò«m.bAN s«.nA.pAN di.jA kAt gA.gA/ A.tAEh dA.hAn tu] | Penembak itu sedang menenang senapangnya ke arah burung gagak yang hinggap di dahan itu. |
bantot II | [bAn.tot] | kata kerja | menempel ramuan tertentu pada bisul supaya cepat masak dan pecah. | Mokalu mau bagi bisoi cepat masak, hang kena bantot dia dengan kapoq campoq misan lebah. | [m.kA.lu mAw bA.gi bi.soj tS«.pAt mA.sA/ hAN k«.nA bAn.tot di.jA d«.NAn kA.pâÖ tSAm.pâÖ mi.sAn l«.bAh] | Jika kamu hendakkan bisul cepat masak dan pecah, tempelkannya dengan campuran kapur dan manisan lebah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
bangkai | [bAN.kAj] | kata nama | kata kesat yang diucapkan kerana marah atau geram. | Huh, apo bangkaie kau ni, kojo tu pon tak buleh buek! | [huh A.p bAN.kAj.E kAw ni k.dZ tu pon tA/ bu.leh bu.wE/] | Heh, apa bangkainya kau ini, kerja yang itu pun tidak boleh buat |
mereban II | [m«.ÄE.bAn] | kata adjektif | berkenaan pakaian yang labuh. | Jubah dio mereban, susah dio nak jalan. | [dZu.bAh di.j m«.ÄE.bAn su.sAh di nA/ dZA.lAn] | Jubah dia labuh sangat, susah dia hendak jalan. |
mereban I | [m«.ÄE.bAn] | kata kerja | berjalan tanpa tujuan. | Mano kau mereban tadi, balek malam-malam ni. | [mA.n kAw m«.ÄE.bAn tA.di bA.le/ mA.lAm mA.lAm ni] | Ke mana kau pergi tanpa tujuan tadi, balik malam-malam ini. |
jimban | [dZim.bAn] | kata adjektif | berkenaan tubuh badan bayi yang montel, mungkil. | Anak sulung misi tu jimban boto, ramai goram kek diyo. | [A.nA/ su.luN mi.si tu dZim.bAn b.t ÄA.mAj g.ÄAm kE/ di] | Anak sulung misi itu montel betul, ramai geram akan dia. |
bogebang | [b.gE.bAN] | kata kerja | berlaga, bertumbuk, berkelahi. | Ayam jantan den bogebang sojak malam sampai ari ni, bolum boronti. | [A.jAm dZAn.tAn dEn b.gE.bAN s.dZA/ mA.lAm sAm.pAj A.Äi ni b.lom b.Än.ti] | Ayam jantan saya berlaga sejak semalam sampai hari ini, belum berhenti. |
bandan | [bAn.dAn] | kata nama | 1. penyakit sampar pada kerbau, lembu | Abeh sokampong korobau mati sapue dek bandan. | [A.beh s.kAm.poN k.Ä.bAw mA.ti sA.pu.E d«/ bAn.dAn] | Habis kerbau sekampung mati terkena bandan. |
padi bangso | [pA.di bAN.s] | kata nama | sejenis padi. | | | |
dicilut | [di.tSi.lut] | kata kerja | dicuri. | Timbang tu dicilute sohon, tak cukop sokati. | [tim.bAN tu di.tSi.lut.E sohon tA/ tSu.kop so.kA.ti] | Timbangan itu dicilutnya satu hun, tidak cukup sekati. |
dicaeng | [di.tSAeN] | kata kerja | melapah, memotong, menghiris (khusus untuk lembu, kerbau dan kambing). | Dageng bantaian tadi, bolum sekopeng pon dicaeng. | [dA.geN bAn.tA.An tA.di bo.lum s.k.peN pon di.tSAeN] | Daging bantai tadi, belum sekeping pun dipotong. |
botok | [b.t/] | kata adjektif | berkenaan saiz badan orang yang gemuk dan pendek. | Adeke gunjai abange botok. | [A.dE/.E gun.dZAj A.bAN.E b.t/] | Adiknya tinggi, abangnya gemuk pendek. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
kelebang | [k«.l«.bAN] | kata adjektif | malas membuat kerja-kerja rumah; melilit. | Padah kelebang, pinggan nasik die pon tak basoh. | [pA.dAh k«.l«.bAN piN.gAn nA.si/ di.j« pon tA/ bA.soh] | Dia sangat malas hingga pinggan nasi dia pun tidak dibasuh. |
tong banteng sepak | [toN bAn.teN se.pA/] | | tong banting padi yang berdinding senget menirus ke bawah dan lebih rendah daripada tong banteng jamban. | Wah, kau pakai tong banteng sepak! | [wAh kAw pA.kAj toN bAn.teN se.pA/] | Wah, kau pakai tong banting sepak! |
beseban | [b«.sE.bAn] | kata kerja | berkumpul beramai-ramai untuk membuat sesuatu kerja di satu tempat, misalnya di anjung rumah. | Kat dapo tu beseban orang perempuan tengah siap bahan laok kenduri. | [kAt dA.po tu b«.sE.bAn o.ÄAN p«.Ä«m.pu.wAn t«.NAh si.jAp bA.hAn lAo/ k«n.du.Äi] | Di dapur, ramai orang-orang perempuan sedang menyiapkan lauk kenduri. |
bebanjau | [b«.bAn.dZAw] | kata nama | anggaran pada barang-barang. | Kau beli le daging bebanjau setengah kilo, nak buat rencah laok. | [kAw b«.li l« dA.giN b«.bAn.dZAw s«.t«.NAh ki.lo nA/ bu.wA Ä«n.tSAh lAo/] | Engkau belilah daging anggaran setengah kilo, hendak buat rencah lauk. |
tige sebandong | [ti.g« s«.bAn.doN] | | rumah yang mempunyai tiga bahagian iaitu rumah ibu, rumah tengah dan rumah dapur. | Wah besaunye rumah kau, tige sebandong! | [wAh b«.sAw.ø« Äu.mAh kAw ti.g« s«.bAn.doN] | Wah besarnya rumah kau, tiga sebandung! |
rumah dua sebandong | [Äu.mAh du.wA s«.bAn.doN] | | sejenis rumah yang mempunyai dua bumbung (puncak). Kedua-dua bahagian rumah itu pula dipisahkan oleh bahagian pelantar papan atau batang nibung. | Rumah dua sebandong ni rumah pusake. | [Äu.mAh du.wA s«.bAn.doN ni Äu.mAh pu.sA.k«] | Rumah dua sebandung ini rumah saka. |
kaen gombang | [kAen gom.bAN] | | kain yang dipakai oleh orang lelaki dengan cara menggulung-gulungkannya sehingga singkat pada paras lutut. | Ala nak pegi alau kebau aje, kaen gombang pon boleh. | [A.lA nA/ p«.gi A.lAw k«.bAw A.dZ« kAen gom.bAN pon bo.leh] | Alah nak pergi halau kerbau saja, pakai kain gombang pun boleh. |
ale bangke | [A.le bAN.k«] | | sejenis alat yang diperbuat daripada besi panjang yang pada satu hujung berbentuk seperti mata pahat, dan pada hujung yang satu lagi mempunyai bentuk yang bercabang dan melengkung. Alat ini boleh digunakan untuk mengopek kulit pokok kayu dan mencabut paku dengan mudah. | Paku ni besau, umpil le paku ni gune ale bangke. | [pA.ku ni b«.sAw um.pil l« pA.ku ni gu.n« A.le bAN.k«] | Paku ini besar, gunakanlah ale bangke untuk mencabutnya. |
mengandong burokkan tikau bantal | [m«.NAn.doN bu.Äo/.kAn ti.kAw bAn.tAl] | | kiasan bagi perempuan mengandung yang melepek selama berbulan-bulan disebabkan oleh pening, mabuk, dan muntah-muntah. | Aje lorat bini kau ni, ni le yang orang kate mengandong burokkan tikau bantal. | [A.dZ« lo.ÄAt bi.ni kAw ni ni l« jAN o.ÄAN kA.t« m«.NAn.doN bu.Äo/.kAn ti.kAw bAn.tAl] | Sungguh teruk keadaan isteri engkau ini, inilah yang dikatakan orang mengandung burukkan tikar bantal. |
gaseng kembang | [gA.seN kEm.bAN] | | sejenis gasing yang besar, berbentuk lebar pada bahagian sebelah atas dan dimainkan oleh orang dewasa. | Engkau gaseng kembang, aku gaseng jantong mana boleh main same-same. | ] | Gasing engkau gasing kembang, gasing aku gasing jantung mana boleh main sama-sama. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
lembang I | [lEm.bAN] | kata kerja | menyelerakkan barang. | Mok lembang baju cari duet ilang. | [m/ lEm.bAN bA.dZu tSA.Äi du.wet i.lAN] | Emak menyelerakkan baju kerana mencari wang yang hilang. |
parang bangkung | [pA.ÄAN bAN.kuN] | | sejenis parang bersaiz sederhana. | Parang bangkung jangan buat maeng kang luka. | [pA.ÄAN bAN.kuN dZA.NAn bu. wAt mA.eN / kAN lu.kA] | Parang bangkung jangan buat main, nanti luka. |
mabang | [mA.bAN] | kata nama | hasta. | Kaen ni kene potong tujoh mabang. | [kA.en ni k«.n« po.toN tu.dZoh mA.bAN] | Kain ini perlu dipotong tujuh hasta. |
serambang | [s«.ÄAm.bAN] | kata nama | lingkaran yang dibuat pada hidung lembu. | Serambang kerebo tu dah reput, kene ganti baru. | [s«.ÄAm.bAN k«.Ä«.bo tu dAh Ä«.put k«.n« gAn.ti bA.Äu] | Tali hidung kerbau itu sudah reput, perlu diganti baru. |
lembang II | [lEm.bAN] | | berkenaan sesuatu keadaan yang tidak tersusun. | Ce suson buku tu, lembang ngat. | [tS« su.son bu.ku tu lEm.bAN NAt] | Tolong susun buku itu kerana ia sangat tidak tersusun. |
bancoh | [bAn.tSoh] | kata adjektif | berkenaan lantai, padang dan lain-lain yang berair . | Mok suroh lap lante bancoh tu. | [m/ su.Äoh lAp lAn.te bAn.tSoh tu] | Emak menyuruh lapkan lantai yang berair itu. |
tebante | [t«.bAn.te] | kata adjektif | berkenaan keadaan orang atau haiwan yang terbaring kerana kekenyangan. | Ulo sawe tebante lepaeh makan ayam | [u.l sA.w« t«.bAn.te l«.pA.eh mA.kAn A.jAm] | Ular sawa terbaring kekenyangan selepas makan ayam. |
sambang | [sAm.bAN] | kata nama | benih yang rosak. | Biji kacang tu agaknye sambang, pase tu tak idop. | [bi.dZi kA.tSAN tu A.gA/.ø« sAm.bAN pA.sE tu tA/ i.dop] | Biji kacang itu agaknya sambang, sebab itu tidak tumbuh. |
jamban | [dZAm.bAn] | kata nama | binaan daripada kayu balak dan papan yang berfungsi sebagai tempat mandi, membasuh pakaian dan tandas. | Titi jamban tu dah reput. | [ti.ti dZAm.bAn tu dAh Ä«.put] | Titi jamban itu sudah reput. |
bangsat | [bAN.sAt] | kata adjektif | berkenaan seseorang yang tidak mampu melakukan sesuatu. | Mamat ni betol-betol bangsat, bawok ae sebeledi pon tak daye. | [mA.mAt ni b«.t.b«.t bAN.sAt bA.wo/ A« s«.b«.l«.di pon tA/ dA.j«] | Mamat ini betul-betul bangsat, bawa air sebaldi pun tidak terdaya |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ban | [bAn] | kata kerja | tidur. | Aku nak balek ban. | [A.ku nA/ bA.le/ bAn] | Saya hendak balik tidur. |
bang | [bAN] | kata kerja | 1. mendengar perbualan dengan tujuan mengintip. | Cakap bok baek sikit, depa dok bang kita besembang ni. | [tSA.kAp b bAe si.kit dE.pA do bAN ki.tA b«.sEm.bAN ni] | Cakap baik-baik sikit, mereka sedang mendengar kita berbual. |
gebang | [gE.bAN] | kata kerja | 1. cakap kosong; gelembong. | Abang Mat tu bukan mak tak tau, gebang dia saja yang lebeh, kalu suroh buat belom tau lagi. | [A.bAN mAt tu bu.kAn mA tA tAw gE.bAN di.jA sA.dZA jAN l«.beh kA.lu su.Òoh bu.wAt b«.lom tAw lA.gi] | Abang Mat itu bukan mak tidak tahu, cakapnya kosong, kalau disuruh buat belum tentu lagi. |
kembang tekak | [k«m.bAN t«.kA/] | | berasa tidak berselera apabila melihat makanan yang tidak disukai. | Tok kembang tekak tengok hotdog. | [to/ k«m.bAN t«.kA/ tE.No/ hot.dog] | Nenek tidak berselera tengok hotdog. |
reban | [Ò«.bAn] | kata kerja | runtuh | Pondok hang tu kalu mai agin mesti reban. | [pon.do hAN tu kA.lu mAj A.gin m«s.ti Ò«.bAn] | Pondok awak itu kalau datang angin mesti runtuh. |
beban | [bE.bAn] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang degil dan tidak mendengar nasihat. | Dia beban sunggoh, bebuih mulot-mulot aku suroh balek awai. | [di.jA bE.bAn suN.goh b«.buC mu.lot.mulot A.ku su.Òoh bA.le/ A.wAj] | Dia beban sangat, berulang kali saya memberi nasihat suruh balik awal. |
kasut bandong | [kA.sut bAn.doN] | | kasut wanita bertumit tinggi tetapi terdedah di bhg belakang kaki | Kasut bandong orang selalu pakai dengan baju kebaya. | [kA.sut bAn.doN .ÒAN s«.lA.lu pA.kAj d«.NAn bA.dZu k«.bA.jA] | Kasut bandung selalunya dipakai apabila berbaju kebaya. |
bantai | [bAn.tAj] | kata kerja | memperkosa. | La ni hang jangan dok buat maen-maen, pak pon bantai anak. | [lA ni hAN dZA.NAn do bu.wAt mAen.mAen pA pon bAn.tAj A.nA] | Sekarang ini awak jangan buat main, bapa pun memperkosa anak sendiri. |
mumbang | [mum.bAN] | kata nama | tempurung kelapa yang masih lembut dan boleh dimakan | Bini Mat tu mengidam nak makan mumbang. Mana nak pi cari? | [bi.ni mAt tu m«.Ni.dAm nA/ mA.kAn mum.bAN mA.nA nA/ pi tSA.Òi] | Isteri Mat itu mengidam hendak makan tempurung kelapa yang masih lembut. Di mana boleh dapat? |
kembang | [k«m.bAN] | kata adjektif | rasa jijik kerana melihat sesuatu seperti lantai atau tanah yang lembab, berair, berdaki, berlumut dan lain-lain. | Kembang nak makan di kedai tu bila tengok dapoq dia. | [k«m.bAN nA/ mA.kAn di k«.dAj tu bi.lA tE.N/ dA.po)Ö di.jA] | Jijik nak makan di kedai itu apabila melihat dapurnya. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata ban |
|
|