Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bagi nak rak | [bA.gi nA/ ÄA/] | | sehabis daya, beria-ia benar, bermati-matian. | Mereke keje bagi nak rak, tapi upahnye siket. | [m«.Äe.k« k«.dZ« bA.gi nA/ ÄA/ tA.pi u.pAh.ø« si.ket] | Mereka bekerja sehabis daya tetapi upah yang diterima terlalu sedikit. |
bagi dilayat | [bA.gi di.lA.jAt] | | rasa pedih di bahagian hulu hati. | Banyak makan nangke pedeh ati bagi dilayat. | [bA.øA/ mA.kAn nAN.k« p«.deh A.ti bA.gi di.lA.jAt] | Banyak sangat makan nangka, terasa pedih di bahagian hulu hati. |
elon | [e.lon] | kata nama | susunan sama lebar (bagi kain kurung Johor), kira-kira sepelempap untuk tiga atau empat susun dan diikat di tepi pinggang. | Buat elon kaen tu biar betol-betol, kang teburai pulak. | [bu.wAt e.lon kAen tu bi.jA b«.tol.b«.tol kAN t«.bu.ÄAj pu.lA/] | Buat elon kain itu biarlah cermat, nanti terburai pula. |
tekyan | [te/.jAn] | kata nama | wang yang tetapkan untuk setiap orang bagi mengadakan sesuatu majlis. | Nak nyambut mawlud nabi ni, kite pakat-pakat tekyanle. | [nA/ øAm.but mAw.lud nA.bi ni ki.t« pA.kAt.pA.kAt te/.jAn.le] | Hendak menyambut maulud nabi ni, kita berpakat tekyanlah. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
buboh | [bu.boh] | kata kerja | pukul hentam, belasah (bahasa kasar). | Buboh bagi kat dia, bagi dia sedaq diri sikit. | [bu.boh bA.gi kAt di.jA bA.gi di.jA s«.dAâÖ di.Òi si.kit] | Belasah dia supaya dia sedar akan dirinya. |
peroi | [p«.Òoj] | kata kerja | menabur sesuatu. | Dia peroi dedak nak bagi makan ikan kat kolam tu. | [di.jA p«.Òoj d«.dA/ nA/ bA.gi mA.kAn i.kAn kAt k.lAm tu] | Dia menabur dedak sebagai makanan bagi ikan dalam kolam itu. |
| | | 2. cekap berjalan bagi kanak-kanak selepas bertatih. | Budak tu umok setaon dah cedaeh bejalan. | [bu.dA/ tu u.mâÖ s«.tAon dAh tS«.dAEh b«.dZA.lAn] | Meskipun berusia setahun, kanak-kanak itu sudah cekap berjalan. |
lom | [lom] | kata adjektif | masak ranum (bagi buah yang boleh dimakan mentah seperti jambu, gajus dan sebagainya). | Buah jambu tu lom dah, awat tak ambek lagi. | [bu.wAh dZAm.bu tu lom dAh A.wAt tA/ Am.be/ lA.gi] | Buah jambu itu sudah masak ranum, mengapa tidak dipetik lagi. |
beda | [bE.dA] | kata tugas | untuk, bagi, buat, habuan. Kadang-kadang disebut beda-beda. | Ambek la duet ni, beda nak buat tambang. | [Am.be/ lA du.wet ni bE.dA nA/ bu.wAt tAm.bAN] | Ambillah wang ini, untuk dibuat tambang. |
tebok | [tE.b/] | kata kerja | menanduk, menyondol (bagi binatang yang bertanduk seperti kerbau, lembu dan lain-lain). | Tut-tut krebau jantan tu naek minyak, dia pon tebok tuan dia kena betoi tang tulang rusok. | [tut.tut kÒ«.bAw dZAn.tAn tu nAe/ mi.øA/ di.jA pon tE.b/ tu.wAn di.jA k«.nA b«.toj tAN tu.lAN Òu.so/] | Tiba-tiba kerbau jantan itu naik minyak lalu menanduk tuannya betul-betul kena tulang rusuk. |
jebon | [dZE.bn] | kata nama | kiasan bagi seseorang yang buas, nakal atau hodoh. | Perangai budak tu macam jebon, selipa cucoq ubi pon dia kebaeh. | [p«.ÒA.NAj bu.dA/ tu mA.tSAm dZE.bn s«.li.pA tSu.tS)Ö u.bi pon di.jA k«.bAEh] | Perangai budak itu macam jebon, selipar jepun pun dicurinya. |
Awak | [A.wA/] | kata nama | nama lama bagi negara Burma atau Myanmar. | Kedah besa beperang dengan orang Awak zaman dulu. | [k«.dAh bE.sA b«.p«.ÒAN d«.NAn .ÒAN A.wA/ zA.mAn du.lu] | Kedah pernah berperang dengan orang-orang Burma pada zaman dahulu. |
enjang | [en.dZAN] | kata nama | panggilan dan gelaran bagi datuk saudara (tok anjang), nenek saudara (tok anjang), bapak saudara (pak anjang), emak saudara (mak anjang), saudara atau anak (anjang) yang menduduki tempat keempat dalam susunan sesuatu keluarga. | Esok, pak enjang hang ajak pi kat duson dia, pila ramai-ramai. | [E.s/ pA/ en.dZAN hAN A.dZA/ pi kAt du.son di.jA pi.lA ÒA.mAj.ÒA.mAj] | Esok, Pak Anjang engkau menjemput ke dusunnya, pergilah beramai-ramai. |
bui | [bui] [bu.wi] | kata kerja | beri atau bagi. | Bui aku sikit pekasam hang tu. | [bu.wi A.ku si.kit p«.kA.sAm hAN tu] | Berikan aku sedikit pekasam kepunyaan kau itu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
tok nebeng | [to/ nE.bEN] | | gelaran bagi orang yang dipilih menjadi ketua sesebuah kampung, ketua kampung. | Kalu nok buwak apo-apo mejeleh pong, gi royak ko tok nebeng dulu. | [kA.lu n/ bu.wA/ A.p.A.p m«.dZ«.leh poN gi Ä.jA/ k to/ nE.bEN du.lu] | Kalau nak buat apa-apa majlis pun, beritahulah pada ketua kampung dulu. |
awe | [A.wE] | kata nama | panggilan umum bagi orang lelaki yang muda daripada penutur. | Awe jange maeng pisa, lamo ke luko. | [A.wE dZA.NE m:AeN pi.sA lA.m kE lu.k] | Awang jangan bermain pisau, nanti luka. |
nungga | [n:uN.gA] | kata nama | harga genap bagi sesuatu barang. | Ike ni ambo jua nungga, seria seko. | [i.kE ni Am.b dZu.wA n:uN.gA s«.Äi.jA sE.k] | Ikan ini saya jual seringgit seekor. |
nilek | [n:i.le/] | kata kerja | berdandan diri (bagi perempuan) dengan pakaian (barang kemas dan lain-lain) supaya kelihatan cantik, berhias. | Lamo teh dok nilek, bo bo la. | [lA.m tEh do/ n:i.le/ b: b: lA] | Sudah lama kamu berhias, sudah-sudahlah tu. |
rombok dapo | [Äm.b/ dA.po] | | selesai menyalai bagi perempuan yang telah bersalin. | Kakok ambo baru lepah rombok dapo mareng, ari ni nok gi jale doh. | [kA.k/ Am.b bA.Äu l«.pAh Äm.b/ dA.po m:A.ÄeN A.Äi ni n/ gi dZ:A.lE dh] | Kakak saya baru selesai bersalai semalam, hari ni dah nak berjalan. |
mok anok | [m/ A.n/] | | gelaran untuk isteri kedua (bagi perempuan yang bermadu). | Demo tok sero nok maroh ko mok anok demo? | [dE.m t/ s:«.Ä n/ mA.Äh k m/ A.n/ dE.m] | Kamu tak rasa nak marahkah pada madu kamu? |
kekmo | [kE/.m] | kata nama | ganti nama diri pertama (bagi penduduk daerah Labok), saya. | Kalu demo nok beli gak, kekmo buleh juwa. | [kA.lu dE.m n/ b«.li gA/ kE/.m bu.leh dZu.wA] | Kalau kamu nak beli, saya bolehlah menjualnya. |
tuluk | [t:u.lu/] | kata nama | bunyi yang dikeluarkan untuk menunjukkan persembunyian sudah bermula dalam permainan sembunyi-sembunyi bagi kanak-kanak. | Mung sebok tuluk la dulu, baru aku gi cari. | [muN s«.bo/ t:u.lu/ lA du.lu bA.Äu A.ku gi tSA.Äi] | Kamu sebut tuluklah dulu, baru aku pergi cari. |
tembo | [t«m.b] | kata kerja | merempuh, menyerbu. | Ore tok buwi pong, mung tembo masok jugok. | [.ÄE t/ bu.wi poN muN t«m.b mA.so/ dZu.g/] | Orang tak bagi pun, kamu rempuh masuk juga. |
kapoh | [kA.poh] | kata kerja | menggabungkan, mencantumkan. | Kalu nok suroh kuwak gak, kapoh duo tali tu. | [kA.lu n/ su.Äoh ku.wA/ gA/ kA.poh du.w tA.li tu] | Kalau nak bagi kuat, cantum dua tali pengikat tu. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
monyoronggau | [m.ø.ÄN.gAw] | kata adjektif | 1. tersangat pedas. | Bagi den ae, monyoranggau podehe samba ni! | [bA.gi dEn AE m.ø.ÄN.gAw p.dEh.E sAm.bA ni] | Berikan saya air, tersangat pedas sambal ini. |
wok | [w/] | kata nama | gelaran manja biasanya bagi kanak-kanak perempuan. | | | |
haluan | [hA.lu.wAn] | kata kerja | sembah pegawai yang menjadi perantara bagi orang yang hendak menghadap raja. | | | |
lulok | [lu.l/] | kata kerja | memijak rumput-rumput sawah yang telah dicangkul ke dalam lumpur bagi persiapan mengubah atau menanam benih padi. | Sawah dah kono lulok, bilo lai nak ngubah. | [sA.wAh dAh k.n lu.lo/ bi.l lAi: nA Nu.bAh] | Sawah sudah lulok, bila lagi hendak mengubah? |
kalo | [kA.l] | kata nama | sejenis tali yang digunakan untuk berpaut bagi perempuan yang hendak bersalin atau perempuan yang baru bersalin, atau perempuan dalam hari. | Kok takdo kalo, tak dapek de bangket do, kan dio baru besalen. | [ko/ tA/.d kA.l tA/ dA.pE/ dE bAN.kEt d kAn di.j bA.Äu b.sA.len] | Jika tidak ada kalo, tidak dapatlah dia bangun, bukankah dia baru bersalin. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
nye | [ø«] | kata nama | panggilan bagi orang perempuan yang lebih muda daripada si pemanggil. | | | |
be | [b«] | kata nama | panggilan bagi orang lelaki yang lebih muda daripada si pemanggil; babe. | | | |
tan | [tAn] | kata nama | panggilan manja bagi kanak-kanak; atan. | | | |
babe | [bA.b«] | kata nama | panggilan bagi orang lelaki yang lebih muda daripada si pemanggil; be. | | | |
nyonye | [øo.ø«] | kata nama | panggilan manja bagi anak-anak perempuan atau wanita. | | | |
menedak | [m«.n«.dA/] | kata adjektif | berkenaan bilangan anak binatang yang banyak. | Menedak anak ayam engkau, bagi le aku sepasang buat bake. | [m«.n«.dA/ A.nA/ A.jAm «N.kAw bA.gi l« A.ku s«.pA.sAN bu.wAt bA.k«] | Menedak anak ayam engkau, bagilah aku sepasang buat baka. |
gerago | [g«.ÄA.go] | kata nama | panggilan bagi orang yang berketurunan Portugis Melaka. | | | |
atan | [A.tAn] | kata nama | panggilan manja bagi kanak-kanak; tan. | | | |
kue penanggah | [kue p«.nAN.gAh] | | kuih-muih yang dihidangkan untuk orang yang membantu melayan tetamu dalam kenduri kahwin sebelum nasi penanggah dihidangkan. | Yang ni kue penanggah, jangan bagi jemputan. | [jAN ni kue p«.nAN.gAh dZA.NAn bA.gi dZ«m.pu.tAn] | Yang ini kuih untuk penanggah sahaja, bukan untuk tetamu. |
menggelujang | [m«N.g«.lu.dZAN] | kata adjektif | berkenaan manusia atau haiwan yang meronta-ronta sambil kaki menedang-nendang. | Bukan maen susah lagi budak ni nak bagi ubat, die menggelujang. | [bu.kAn mAen su.sAh lA.gi bu.dA/ ni nA/ bA.gi u.bAt di.j« m«N.g«.lu.dZAN] | Bukan main susah lagi budak ini hendak diberikan ubat, dia menggelujang. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
bole I | [b.lE] | kata nama | sejenis tumbuhan herba seperti halia, biasa dibuat ubat barut bagi perempuan yang baru bersalin. | | | |
pupo | [pu.po] | kata nama | gelung daripada kayu yang digunakan untuk melilit tali, benang dan lain-lain. | Lilet benang kat pupo tok bagi kusok. | [li.let b«.nAN kAt pu.po t/ bA.gi ku.so/] | Lilit benang pada gelung supaya tidak kusut. |
nage | [n:A.g«] | kata nama | kayu galang yang mengukuhkan kedudukan tunjuk-langit dan kuda kuda. | Nage tu kene pasok kuat-kuat, tok bagi jatoh. | [n:Ag« tu k«.n« pA.so/ ku.wAt.ku.wAt to/ bA.gi dZA.toh] | Kayu galang itu perlu dipasak kuat-kuat, supaya tidak jatuh. |
akukan | [A.ku.kAn] | | memberi pengakuan hak milik ternakan kepada orang lain. Selalunya bertujuan untuk membiakkan binatang ternakan. Orang yang dilakukan itu selalunya serasi bagi tujuan itu. | Sejak mak akukan ayam tu kat adek, baru ayam tu biok. | [s«.dZA/ mA/ A.ku.kAn A.jAm tu kAt A.de/ bA.Äu A.jAm tu bi.j/] | Setelah emak akukan ayam itu kepada adik, barulah ayam itu membiak. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
secotet | [s«.tS.tEt] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu yang sangat kecil atau sedikit | Tanah tu secotet macam mana nak bagi-bagi hampa adek beradek. | [tA.nAh tu s«.tS.tEt mA.tSAm mA.nA nA bA.gi.bA.gi hAm.pA A.de b«.ÒA.de] | Tanah itu sangat kecil bagaimana hendak membahagi-bahagikan antara kamu adik beradik. |
cokelat | [tS.k«.lAt] | kata nama | gula-gula cekelat | Kenuri la ni orang tak bagi teloq tapi bagi cokelat. | [k«.nu.Òi lA ni o.ÒAN tA bA.gi t«.lo)Ö tA.pi bA.gi tS.k«.lAt] | Kenduri sekarang orang tidak beri telur tapi beri gula-gula. |
ketoi | [k«.toj] | kata nama | wang dalam nilai ringgit sebanyak 1 hingga 10 sahaja. | Raya ni aku bagi sorang dua ketoi saja duet raya kat anak menakan aku. | [ÒA.jA ni A.ku bA.gi s.ÒAN du.wA k«.toj sA.dZA du.wet ÒA.jA kAt A.nA/ m«.nA.kAn A.ku] | Raya ini saya bagi seorang dua ringgit saja duit raya kepasa anak saudara saya. |
| | | 2. membolot sesuatu untuk kepentingan diri. | Reja hat senang-senang depa kampoi habeh, hat susah- susah baru bagi kat kita | [Ò«.dZA hAt s«.nAN.s«.nAN dE.pA kAm.poj hA.beh hAt su.sAh.su.sAh bA.Òu bA.gi kAt ki.tA] | Kerja yang senang-senang mereka bolot habis, yang susah-susah baru bagi pada kita. |
seriau | [s«.Òi.jAw] | kata adjektif | berasa tidak enak bagi pendengaran disebabkan oleh sesuatu seperti besi dikikir membawa kepada tidak enak pada bahagian mulut; singke | Aku seriau bila doktor cuci gigi aku. | [A.ku s«.Òi.jAw bi.lA do.tor tSu.tSi gi.gi A.ku] | Saya berasa tidak enak bila doktor mencuci gigi saya. |
ocok | [.tS/] | kata kerja | menghasut | Dia ocok tak bagi kami kawan dengan hampa. | [di.jA .tS/ tA/ bA.gi kA.mi kA.wAn d«.NAn hAm.pA] | Dia menghasut tidak membenarkan kami berkawan dengan kamu semua. |
nerai | [nE.ÒAj] | kata nama | barisan yang sejajar | Bagi seekaq kita buleh tanam lima nerai anak getah. | [bA.gi s«.E.kA)Ö ki.tA bu.leh tA.nAm li.mA nE.ÒAj A.nA g«.tAh] | Tiap seekar kita boleh tanam lima baris anak pokok getah. |
geret | [g«.Òet] | kata kerja | menggigit sedikit-sedikit. | Makan roti bagi habeh, jangan dok geret rata-rata. | [mA.kAn Òo.ti bA.gi hA.beh dZA.NAn do g«.Òet ÒA.tA.ÒA.tA] | Makan biskut sampai habis, jangan gigit rata-rata. |
aci lut | [A.tSi lut] | | permainan sembunyi-sembunyi. | Tok tak bagi maen aci lut malam-malam pasai takut hantu sorok. | [to/ tA/ bA.gi mAen A.tSi lut mA.lAm.mA.lAm pA.sAj tA.kut hAn.tu s.Òo/] | Nenek tidak beri main sembunyi-sembunyi waktu malam sebab takut hantu sembunyi. |
pangge angin | [pAN.gE A.gin] | | bersiul dengan teknik tertentu untuk mendatangkan angin bagi menguroi padi | Tok wan kalu nak menguroi dia selalu pangge agin. | [to/ wAn kA.lu nA/ m«.Nu.Òoj di.jA s«.lA.lu pAN.gE A.gin] | Datuk kalau hendak menganginkan padi, dia selalu bersiul. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata bagi |
|
Puisi |
---|
|
Petang-petang bunyi lesung, Orang menumbuk padi jawi; Petang-petang ingat kampung, Hendak balik orang tak bagi.
Lihat selanjutnya... |
|