Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kap | [kAp] | kata adjektif | gelojoh. | Makan bukan maen kap lagi macam dah tak makan tige ari. | [mA.kAn bu.kAn mAen kAp lA.gi mA.tSAm dAh tA/ mA.kAn ti.g« ] | Makan bukan main gelojoh, seperti tidak makan tiga hari. |
ejab | [«.dZAb] | kata adjektif | tidak menyahut panggilan orang, senyap. | Puas aku teriak, kau ejab aje. | [pu.wAs A.ku t«.Äi.jA/ kAw «.dZAb A.dZ«] | Puas aku memanggil, engkau senyap tidak menyahut panggilan aku. |
tui | [tu.wi] | kata adjektif | dalam keadaan tidak boleh ditarik balik khusus dalam permainan kanak-kanak seperti permainan polis sentri dan lain-lain. | Tui kau dan lepaskan tangan kau, jangan aleh lagi buah cato tu. | [tu.wi kAw dAn l«.pAs.kAn tA.NAn kAw dZA.NAn A.leh lA.gi | Tui engkau dan lepaskan tangan engkau, jangan alih lagi buah catur itu. |
toye | [to.j«] | kata adjektif | berkenaan muka yang letih, tidak bermaya dan tidak berseri, bersahaja. | Toye bena muke Samad lepas pekse. | [to.j« b«.nA mu.k« sA.mAd l«.pAs p«/.s«] | Letih benar kelihatan muka Samad, selepas peperiksaan. |
tenggol | [tEN.gol] | kata adjektif | bodoh, bebal. | Tengol sangat budak ni, mengere pon tak boleh. | [tEN.gol sA.NAt bu.dA/ ni m«.Ne.Ä« pon tA/ bo.leh] | Bodoh benar budak ini, mengira pun tidak pandai. |
tembet | [tem.bet] | kata adjektif | berkenaan sesuatu dalam kedudukan yang bahaya. | Baek-baek bekayoh tu, perahu tu tembet nak tenggelam. | [bAe/.bAe/ b«.kA.joh tu p«.ÄA.hu tu tem.bet nA/ t«N.g«.lAm] | Baik-baik berkayuh itu, perahu itu sudah hampir-hampir hendak tenggelam. |
tegi | [tE.gi] | kata adjektif | berkarat (Pulau Aur, Mersing). | Pesau man tegi. | [pe.sAw mAn tE.gi] | Pisau saya berkarat. |
tebe | [te.b«] | kata adjektif | tiba atau sampai (Pulau Aur, Mersing). | Bile aji tebe? | [bi.l« A.dZi te.b«] | Bila kamu sampai? |
tayap | [tA.4444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444444jAp] | kata adjektif | keadaan yang bersesak-sesak dan bertolak-tolakan. | Tayap padang sekolah tu, penoh bebudak. | [tA.jAp pA.dAN s«.ko.lAh tu p«.noh b«.bu.dA/] | Sesak padang sekolah itu dengan budak-budak. |
sujo | [su.dZo] | kata adjektif | keadaan senyap sunyi khusus di dalam rumah | Panggel-panggel, sujo aje, tak bejawap. | [pAN.gel.pAN.gel su.dZo A.dZ« tA/ b«.dZA.wAp] | Panggil-panggil, senyap sunyi sahaja, tiada jawapan. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
rap | [ÒAp] | kata adjektif | 1. sudah siap dikerjakan atau disiapkan untuk ditanami. | Kita kena rap bendang kita ari Rabu depan, pasai depa nak tanam sekali pakai mesen. | [ki.tA k«.nA ÒAp b«n.dAN ki.tA A.Òi ÒA.bu d«.pAn pA.sAj dE.pA nA/ tA.nAm s«.kA.li pA.kAj me.sen] | Kita mesti menyiapkan bendang kita pada hari Rabu depan, kerana kerja-kerja penanaman padi akan dijalankan serentak dengan mesin. |
poi | [poj] | kata adjektif | empuk, gembur, gebu. | Dagin tu poi sunggoh, tok hak tak dak gigi pon buleh makan. | [dA.gin tu poj suN.goh to/ hA/ tA/ dA/ gi.gi pon bu.leh mA.kAn] | Daging itu sungguh empuk, nenek yang tiada bergigi pun boleh memamahnya. |
ota | [.tA] | kata adjektif | bohong, temberang; auta. | Hang jangan dok pecaya kat dia, dia tu ota manjang. | [hAN dZA.NAn do/ p«.tSA.jA kAt di.jA di.jA tu .tA mAn.dZAN] | Engkau jangan percaya dengan dia, dia tu selalu bercakap bohong. |
nin | [nin] | kata adjektif | tenang, jernih. | Amboi, ayaq danau tu tak bekocak langsong, nin saja. | [Am.boj A.jA)Ö dA.nAw tu tA/ b«.ko.tSA/ lAN.soN nin sA.dZA] | Amboi, air di danau itu sungguh tenang dan jernih sekali. |
lus | [lus] | kata adjektif | longgar (misalnya skru dan sebagainya). | Sekeru tu lus dah, pasai trip dia hus langsong. | [s«.k«.ru tu lus dAh pA.sAj trip di.jA hus lAN.soN] | Skru tu sudah longgar kerana bunganya sudah haus. |
lom | [lom] | kata adjektif | masak ranum (bagi buah yang boleh dimakan mentah seperti jambu, gajus dan sebagainya). | Buah jambu tu lom dah, awat tak ambek lagi. | [bu.wAh dZAm.bu tu lom dAh A.wAt tA/ Am.be/ lA.gi] | Buah jambu itu sudah masak ranum, mengapa tidak dipetik lagi. |
lan | [lAn] | kata adjektif | berkenaan rasa jijik dan meloyakan apabila melihat sesuatu yang kotor, (umpamanya nanah, muntah dan lain-lain), muak, jijik; damuih. | Aku rasa lan nak makan kat kedai tepi paret tu. | [A.ku ÒA.sA lAn nA/ mA.kAn kAt k«.dAj t«.pi pA.Òet tu] | Aku berasa jijik hendak makan di kedai tepi parit itu. |
laik | [lAi/] | kata adjektif | halus, licin lembut (seperti, tepung, baja dan sebagainya). | Kaen sutera lebeh laik lagi dari kaen cit. | [kAen su.t«.ÒA l«.beh lAi/ lA.gi dA.Òi kAen tSit] | Kain sutera lebih halus daripada kain cita. |
laeh | [lAEh] | kata adjektif | letih, daif, selekeh, tidak bermaya. | Awat hang ni laeh sangat, saket ka, pi la jumpa dokto. | [A.wAt hAN ni lAEh sA.NAt sA.ket kA pi lA dZum.pA d/.t] | Kenapa engkau lemah sangat, jika sakit, pergilah berjumpa doktor. |
jaong | [dZAoN] | kata adjektif | redup. | Kalau jemoq kaen dalam panaeh jaong, lambatla nak kerin. | [kA.lu dZ«.m)Ö kAen dA.lAm pA.nAEh dZAoN lAm.bAt.lA nA/ k«.Òin] | Jikalau menjemur kain dalam cuaca redup tentulah payah hendak kering. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
ok | [/] | kata adjektif | tabah, sabar, nanti, tahan. | Kito anok jate, kalu sakek sikik, keno ok la. | [ki.t A.n/ dZA.tE kA.lu sA.ke/ si.ki/ k«.n / lA] | Kita sebagai anak lelaki, kalau sakit sikit, kena sabarlah. |
wa | [wA)] | kata adjektif | panas hati atau marah; beduwa. | Ambo gak, wa sunggoh tengok ko pranga diyo. | [Am.b gA/ wA) suN.goh tE.N/ k pÄA.NA di.j] | Saya marah sungguh tengok perangainya. |
rak | [ÄA/] | kata adjektif | jinak. | Rak sunggoh burong pati demo, lepah pong tok lari. | [ÄA/ suN.goh bu.ÄoN p:A.ti dE.m l«.pAh poN t/ lA.Äi] | Jinak sungguh burung merpati awak, lepas pun tak lari. |
nggo | [Ng] | kata adjektif | tolol, bodoh. | Mung tok soh dok wak kiro denge ore nggo tu. | [muN t/ sh do/ wA/ ki.Ä d«.NE .ÄE Ng tu] | Kamu tak usah mengambil kira pendapat orang bodoh tu. |
lo | [l)] | kata adjektif | 1. berkenaan sesuatu yang muncul secara tiba-tiba. | Tengoh-tengoh dok caro ko diyo, lo diyo sapa. | [t«.Nh.t«.Nh do/ tS:A.Ä k di.j l) di.j sA.pA] | Semasa bercerita tentang dia, tiba-tiba dia muncul. |
brok | bÄ)/] | kata adjektif | bengkak pada muka akibat banyak tidur atau sakit, sembab. | Mung ni tido sokmo, pasa tu muko mung brok. | [muN ni ti.do s/.m pA.sA tu mu.k muN bÄ)/] | Kamu ni selalu tidur, sebab tu lah muka kamu sembab. |
bok | [b))/] | kata adjektif | bengkak yang menjadi lebih besar akibat gigitan serangga, jatuh dan lain-lain. | Muko budok tu bekok bok keno pakoh tebuwe. | [mu.k bu.d/ tu b«.k/ b))/ k«.n pA.kh t«.bu.wE] | Muka budak tu sangat bengkak kerana disengat tebuan. |
turik | [tu.Äi/] | kata adjektif | tuli sekejap kerana terdengar bunyi atau suara nyaring atau terlalu bising, bingit. | Turik tlingo aku mung naong kuwak tlajok. | [tu.Äi/ tli.N A.ku muN n:AoN ku.wA/ tlA.dZ/] | Bingit telinga aku, kamu menjerit kuat sangat. |
toksong | [t/.soN] | kata adjektif | berkenaan sesuatu yang tidak sesuai langsung. | Baju tu toksong lasong denge mung. | [bA.dZu tu t/.soN lA.soN d«.NE muN] | Baju tu tak sesuai langsung dengan kamu. |
tokse | [t/.se] | kata adjektif | tidak mahu, tidak ingin. | Anok ambo tokse gi skoloh ari ni. | [A.n/ Am.b t/.se gi sk.lh A.Äi ni] | Anak saya tak mahu pergi sekolah hari ni. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
tiek | [tiE/] | kata adjektif | tempang. | Dio maren kakie patah, jam ni dah elok tapi jalane tiyek. | [di.j mA.ÄEn kA.ki.E pA.tAh dZAm ni dAh E.l/ tA.pi dZA.lAn.E ti.jE/] | Dulu kelmarin kakinya patah, kini sudah baik tapi jalannya tempang. |
omo | [.m] | kata adjektif | benyek. | Buah manggo tu dah omo, tak elok dimakan lai. | [bu.wAh mAN.g tu dAh .m tA/ E.l/ di.mA.kAn lA:] | Buah mangga itu sudah benyek, tidak elok dimakan lagi. |
omat | [.mAt] | kata adjektif | hairan; nomat. | Omat den, dulu kau poleso, tibo-tibo yo porajen, ado apo-apo ko. | [.mAt dEn du.lu kAw p.lE.s ti.b.ti.b j p.ÄA.dZen A.d A.p.A.p k] | Hairan saya, dulu kau pemalas, tiba-tiba sahaja rajin, ada apa-apa ke. |
okap | [.kAp] | kata adjektif | tamak, monopoli. | Okap bona budak ini, sumoe nak diambek. | [.kAp b.nA bu.dA/ ni su.m.E nA/ di.Am.be/] | Tamak betul budak ini, semua hendak diambilnya. |
ogah | [.gAh] | kata adjektif | megah. | Ogah bona dio bilo kono puji. | [.gAh b.nA di.j bi.l k.n pu.dZi] | Megah sangat dia, bila kena puji. |
umpang | [um.pAN] | kata adjektif | lompang. | Kok ado anak gotah yang ompang kek baruh tu, ganti dongan yang baru. | [k/ A.d A.nA/ g.tAh jAN m.pAN kE/ bA.Äuh tu gAn.ti d.NAn jAN bA.Äu] | Jika ada anak getah yang lompang di baris itu, ganti dengan yang baru. |
ulet | [u.let] | kata adjektif | lambat, perlahan biasanya berkaitan dengan tingkah laku. | Ulet bona dio buek kojo, ponek den nunggue. | [u.lE/ b.nA di.j bu.wE/ k.dZ p.nE/ dEn nuN.gu.E] | Lambat benar dia buat kerja, penat saya menunggunya. |
ulah | [u.lAh] | kata adjektif | kerenah; katemeneh, renyah. | Ekau ni banyak amek ulah, sumoe kau endak. | [E.kAw ni bA.øA/ A.me/ u.lAh su.mo.e kAw «n.dA/] | Engkau ini banyak sangat kerenah, semuanya kau hendak. |
tengkak | [tEN.kA/] | kata adjektif | tempang, pengkar. | Sungguh pon tengkak, todayo dio mondaki buket. | [suN.guh pon tEN.kA/ t.dA.j di.j mn.dA.ki bu.ket] | Sungguhpun tempang, dia berupaya mendaki bukit. |
sotai | [s.tAj] | kata adjektif | berkenaan kain yang koyak rabak. | Kaen ni sotai dimakan dek nanai. | [kAen ni s.tAj di.mA.kAn de/ nA.nAj] | Kain ini koyak rabak dimakan oleh anai-anai. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Dialek |
Maksud Ayat |
mengoyak | mengoyak [m«.No.jA/] kata adjektif | mengoyak [m«.No.jA/] kata adjektif | keadaan kudis yang semakin teruk, ngelocak. | Kkudes anak kau ni dah mengoyak, baek bawak gi kelenek cepat. | [ku.des A.nA/ kAw ni dAh m«.No.jA/ bAe/ | Kudis anak engkau ini sudah semakin teruk, baik dibawa ke klinik cepat. |
baot | [bAot] | kata adjektif | degil; himol; jelat. | Baot betol budak ni, langsong tak dengau cakap orang. | [bAot b«.tol bu.dA/ ni lAN.soN tA/ d«.NAw tSA.kAp o.ÄAN] | Degil betul budak ini, langsung tidak mahu mendengar cakap orang. |
terak | [t«.ÄA/] | kata adjektif | berkenaan isi mangkuk dan lain-lain yang penuh. | Belaklah, terabes ke engkau nasik sepinggan terak ni? | [b«.lA/.lAh t«.ÄA.bes k« «N.kAw nA.si/ s«.piN.gAn t«.ÄA/ ni] | Belaklah, terhabiskah engkau nasi sepinggan penuh ni? |
tenjong | [ten.dZoN] | kata adjektif | tempang. | Dia tenjong, tu sebab jalan tak same. | [di.j« ten.dZoN tu s«.bAb dZA.lAn tA/ sA.m«] | Dia tempang, itulah sebabnya dia berjalan tidak sama. |
subal | [su.bAl] | kata adjektif | raut wajah perempuan yang tembam dan tidak menarik. | Subal pon, die dah bekenan, kite nak cakap ape. | [su.bAl pon di.j« dAh b«.k«.nAn ki.t« nA/ tSA.kAp A.p«] | Tembam pun, dia berkenan, kita nak cakap apa. |
songo | [so.No] | kata adjektif | jongang. | Gigi dia songo. | [gi.gi di.j« so.No] | Gigi dia jongang. |
sapan | [sA.pAn] | kata adjektif | rosak atau jahanam; telokop | Baru maren mak belikan, dah abes sapan maenan ni kau kejekan. | [bA.Äu mA.Äen mA/ b«.li.kAn dAh A.bes sA.pAn mAen.nAn ni kAw k«.dZ«.kAn] | Baru kelmarin mak belikan, dah habis rosak mainan ini kau kerjakan. |
sajo | [sA.dZo] | kata adjektif | berkenaan laluan orang atau kenderaan yang sibuk. | Dulu tempat ni sajo, sekarang dah sunyi. | [du.lu t«m.pAt ni sA.dZo s«.kA.ÄAN dAh su.øi] | Dahulu tempat ini sibuk, sekarang sudah sunyi. |
pondak | [pon.dA/] | kata adjektif | riuh-rendah, kedamat. | Kalau pagi-pagi, pondak le pasau tu. | [kA.lAw pA.gi.pA.gi pon.dA/ l« pA.sAw tu] | Kalau pagi-pagi, riuh-rendahlah pasar itu. |
loyah | [lo.jAh] | kata adjektif | berkenaan mulut manusia atau benda yang besar. | Nak senang isik ae, carik le tempayan mulut loyah. | [nA/ s«.nAN i.si/ Ae tSA.Äi/ l« t«m.pA.jAn mu.lut lo.jAh] | Nak senang isi air, carilah tempayan mulut besar. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
saet | [sAet] | kata adjektif | gila. | Dia saet lepaih anoknye mati. | [di.j« sAet l«.pAC A.n/.ø« mA.ti] | Dia menjadi gila selepas anaknya meninggal dunia. |
pok | [po/] | kata adjektif | berkenaan warna yang sangat pudar. | Sirap tu pok tapi manih menekak. | [si.ÄAp tu po/ tA.pi mA.nih m«.n«.kA/] | Air sirap itu pudar warna tetapi tersangat manis rasanya. |
pek | [pE/] | kata adjektif | habis. | Doh pek rupenye gule ni. | [doh pE/ Äu.p«.ø« gu.l« ni] | Sudah habis rupanya gula ini. |
otek | [.tE/] | kata adjektif | berkenaan melakukan sesuatu dengan lambat. | Awok ni otek ngat buat kereje, bile nok siap. | [A.wo/ ni .tE/ NAt bu.wAt k«.Ä«.dZ« bi.l« n/ si.jAp] | Awak ini lambat sangat buat kerja, bila hendak siap. |
okok | [.k/] | kata adjektif | tamak. | Jangan okok ngat, orang laen nok juge. | [dZA.NAn .k/ NAt o.ÄAN lA.en no/ dZu.g«] | Jangan tamak sangat, orang lain hendak juga. |
ogeng | [.gEN] | kata adjektif | berkenaan usia seseorang yang dikatakan tidak sepadan dengan kelakuannya. | Doh ogeng pon ade ati lagi nok mengorat anak dare. | [doh .gEN pon A.d« A.ti lA.gi n/ m«.No.ÄAt A.n/ dA.Ä«] | Sudah tua bangka pun ada hati lagi hendak mengurat anak dara. |
nyeng | [øEN] | kata adjektif | berkenaan anggota badan yang luka parah atau hancur. | Nyeng sebelah badan pon idop lagi. | [øEN s«.b«.lAh bA.dAn pon idop lA.gi] | Hancur sebelah badan pun masih hidup lagi. |
ning | [niN] | kata adjektif | berkenaan air dan mendapannya. | Ning dulu ae baru minum. | [niN du.lu Ae bA.Äu mi.num] | Mendapkanlah dahulu air kemudian baru minum. |
ngang | [NAN] | kata adjektif | 1. berkenaan sesuatu yang kelihatan riang kerana terlepas daripada sesuatu hal seperti manusia (masalah) atau haiwan (kurungan). | Ngang ngat budok Denan tu lepaih preksa. | [NAN NAt bu.d/ d«.nAn tu l«.pAC pÄe/.sA] | Riang sungguh Adnan selepas peperiksaan. |
dan | [dAn] | kata adjektif | sempat. | Naseb baek koi dan naek baih. | [nA.seb bA.e/ koj dAn nA.e/ bAC] | Nasib baik saya sempat naik bas. |
Entri |
Fonetik |
Kelas Kata |
Makna |
Ayat Dialek |
Sebutan Ayat |
Maksud Ayat |
kata adjektif | [mAn.dom] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang lembap dan tidak cergas | Tok sah bawak dia pi ragaih bukit pasai dia mandom. | [to/ sAh bA.wA/ di.jA pi ÒA.gAC bu.kit pA.sAj di.jA mAn.dom] | Jangan bawa dia pergi panjat bukit sebab dia lembap. |
kata adjektif | [m«.Ò«.lit.m«.Ò«.lAp] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu yang bersinar-sinar, seperti lampu, baju dan lain-lain yang terkena cahaya. | Penyanyi-penyanyi suka pakai baju merelit-merelap. | [p«.øA.øi. p«.øA.øi su.kA pA.kAj bA.dZu m«.Ò«.lit.m«.Ò«.lAp] | Penyanyi-penyanyi suka memakai baju yang bersinar-sinar. |
rap | [ÒAp] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang atau haiwan yang rapat atau manja dengan seseorang | Dalam banyak-banyak anak yang sorang ni rap dengan tukang masak. | [dA.lAm bA.øA/.bA.øA/ A.nA/ jAN s.ÒAN ni ÒAp d«.NAn tu.kAN mA.sA/] | Ramai-ramai anak yang seorang ini rapat dengan pembantu rumah. |
pok | [po] | kata adjektif | habis dan tiada baki lagi berkenaan wang | Besanya tengah bulan lagu ni aku dah pok. | [bE.sA.øA t«.NAh bu.lAn lA.gu ni A.ku dAh po] | Biasanya tengah bulan seperti ini saya sudah kehabisan wang. |
pak | [pA] | kata adjektif | berkenaan dengan ukuran penghabisan darjah sifat tentang kelebihan sesuatu atau seseorang | Dia tu punya la kaya, pak pada reta pon dia buleh beli. | [di.jA tu pu.øA lA kA.jA pA pA.dA ÒE.tA pon di.jA bu.leh b«.li] | Dia itu tersangat kaya, kereta semahal manapun dia mampu membelinya. |
nin | [nin] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu pemendapan di dalam air | Akaq kayu nin lepaih kena rendam dua jam. | [A.kA)Ö kA.ju nin l«.pAC k«.nA Ò«n.dAm du.wA dZAm] | Akar kayu mendap selepas direndam dua jam. |
loi | [loj] | kata adjektif | berkenaan dengan seseorang yang pulang tanpa sesuatu (seperti barang atau kejayaan) | Pi belajaq sampai luaq negeri, balek loi. | [pi b«.lA.dZA)Ö sAm.pAj lu.wA)Ö n«.g«.Òi bA.le/ loj] | Pergi belajar hingga keluar negeri, pulang tidak membawa apa-apa kejayaan. |
lan | [lAn] | kata adjektif | terasa jijik, loya sehingga tidak lalu makan. | Aku lan nak makan kat kedai mamak tu bila tengok dapoq dia. | [A.ku lAn nA/ mA.kAn kAt k«.dAj mA.mA/ tu bi.lA tE.N/ dA.po)Ö di.jA] | Saya berasa jijik hendak makan di kedai mamak itu apabila melihat dapurnya. |
hau | [hAw] | kata adjektif | berkenaan dengan sesuatu yang sudah habis. | Tadi laok banyak lagi, mai tengah hari dah hau. | [tA.di lAo bA.øA lA.gi mAj t«.NAh hA.Òi dAh hAw] | Tadi lauk banyak lagi, waktu tengah hari sudah habis. |
caih | [tSAC] | kata adjektif | berkenaan dengan perempuan yang suka menggoda. | Mak dia tak mau buat menantu pasai pompuan tu caih sikit | [mA/ di.jA tA/ mAw bu.wAt m«.nAn.tu pA.sAj pom.pu.wAn tu tSAC si.kit] | Emaknya tidak suka bermenantukan perempuan itu sebab kelakuannya yang menggoda. |
|
Tesaurus |
---|
| Tiada maklumat tesaurus untuk kata adjektif |
|
|